Belçika’da Yoksul Öğrencilere Daha Sık Düşük Not Veriliyor

Katolik Leuven Üniversitesi, Gent Üniversitesi ve Hür Brüksel Üniversitesi tarafından Fırsat Eşitliği Merkezi’nin (UNIA) talebi üzerine ortaklaşa gerçekleştirilen bir araştırma ile okulların çeşitlilik politikaları incelendi. 280 farklı okuldan 804 öğretmen ve müdürle yürütülen araştırmada öğretmenlere öğrencilerin yıl sonu değerlendirmelerinin hangi kriterlere göre yapıldığı da soruldu. Araştırma neticesinde birçok öğretmenin ön yargılarla hareket ettiği, aynı notları almalarına rağmen farklı sosyoekonomik arka plana mensup öğrencilerin farklı değerlendirildikleri belirlendi. Araştırma sonuçlarına göre aynı notlara sahip olmasına rağmen düşük sosyoekonomik çevreden gelen öğrenciler öğretmenleri tarafından zengin öğrencilere oranla daha sık B ve C notu ile değerlendiriliyor.

Kevin ve Muhammed Farklı Değerlendiriliyor

Belçika eğitim sisteminde orta okul ve lise öğrencilerinin öğretim yılı içerisindeki performansları yıl sonunda öğretmenler tarafından bütün ders notları göz önünde bulundurularak A, B veya C notu ile değerlendiriliyor. A notu alan öğrenciler sorunsuz bir şekilde bir üst sınıfa geçerlerken, B notu alan öğrenciler ya sınıfta kalıyor ya da bir üst sınıfa fakat daha düşük seviyede bir bölüme yerleşiyorlar. C notu alan öğrenciler ise sınıfı tekrarlamak zorunda kalıyor.

Araştırmada ortalama notu yüzde 44, ekonomi dersinden yüzde 42, Fransızca dersinden yüzde 35, biyoloji dersinden yüzde 32 ve tarih dersinden yüzde 33 alarak 4 zayıf notu olan bir öğrenci profili örnek vaka olarak kullanıldı ve Kevin ve Muhammed isimleriyle öğretmenlere ayrı ayrı sunuldu. Neticede öğretmenlerin Muhammed isimli öğrenciye Kevin isimli öğrenciye göre – aynı notlara sahip olmalarına rağmen – daha sık B veya C notu verdikleri ortaya çıktı. Bunun yanı sıra velisi banka memuru olan öğrenci ile velisi tır şoförü olan bir öğrencinin aldığı sene sonu notunun da farklı olduğu tespit edildi. Araştırma gelir seviyesi düşük bir sosyal çevreden gelen öğrencilerin yüzde 14’lük, yabancı öğrencilerin ise yüzde 12’lik bir oranla zengin ve otokton sınıf arkadaşlarına göre daha düşük notla değerlendirildiklerini ortaya koyuyor.

Araştırmada B notu alan yoksul ve zengin öğrencilerin sene sonunda yaptıkları seçimlerde de farklılıklar tespit edildi. Yoksul ve göçmen kökenli bir öğrenci B notu aldığında çoğunlukla üst sınıfa geçip daha düşük bir bölüme yerleşirken, B notu alan zengin ve otokton öğrenci düşük bir bölüme yerleşmemek için sınıfı tekrar ediyor. “Beyaz ve elit” okullarda ise durum daha da vahim görünüyor. Zira bu okullar imajlarını koruyabilmek için yoksul ve yabancı öğrencileri ya başka okullara yönlendiriyor veya hiç kabul etmiyorlar.

Yabancı Uyruklu ve Sosyoekonomik Düzeyi Düşük Öğrencilerden Beklentiler De Düşük

Flaman eğitim sistemindeki fırsat eşitsizliğini gözler önüne seren araştırmada öğretmenlerin günümüzde hala ön yargıları onaylayan kararlar verdikleri tespit edildi. Gent Üniversitesinden araştırmaya dahil olan akademisyen Piet van Avermaet konu ile ilgili De Standaard gazetesine yaptığı açıklamada “Ön yargılar ve klişeler kararlarımızda bilinç dışı önemli bir rol oynuyor. Yabancı uyruklu ve sosyoekonomik düzeyi düşük olan öğrencilerden beklentilerimiz de daha düşük” dedi. Araştırma esnasında yaptığı tespitlerden de bahseden Avermaet, birçok öğretmenin “beyaz ve zengin” öğrencilerinin kesin olarak yüksek öğrenime devam edecekleri kanaatinde olduklarını belirtti.

Fırsatlar Eşitliği Merkezi Müdürü Els Keytsman araştırma ile ilgili olarak “Bu araştırma bana göre ön yargılarla ilgili daha sağlıklı bilgi ve anlayışa sahip olmanın önemini gösteren bir uyandırma çağrısı” açıklamasında bulundu. Konuyla ilgili Flaman Eğitim Bakanı Hilde Crevits ise, hassas ailelerin çocuklarının, yaşıtlarına nazaran daha sıklıkla B veya C notu almalarının kabul edilemez olduğunu belirtti.  Bakan “Her çocuk köken, dış görünüş ve ismine bakılmaksızın kendi eğitim performansı ile ilgili objektif bir değerlendirmeyi hakkediyor” görüşünü paylaştı. (nsa)