“Diakonie, İslami Sosyal Hizmet Kurumunu Destekleyecektir”

Diakonie ve diğer seküler sosyal hizmet organizasyonlarını birbirinden ayıran nedir? Bu farklar pratikte kendisini nasıl göstermektedir?

“Diakonie kamusal alanda Hristiyan olmaktır” ve bununla birlikte “yaşanan inançtır”. İşimizin temelinde Tanrı’nın bahşetmiş olduğu yeryüzünde temsilci olmak arzusu ve her bir insanın dokunulmaz bir onura sahip olduğu düşüncesi bulunmaktadır. Diakonie’ye göre insan onuru eylem ve kabiliyetlerinden bağımsız değildir, insanlar korunmaya muhtaçtır. Diakonie, Hz. İsa’nın izinde yoksul, mazlum, zayıf ve dışlanmışların kendi kararlarıyla bir hayat sürmelerine destek olmayı öncelikli görev addeder. Diakonie’nin vazifesi, girişimci bir oluşum olarak pratik yardım ve muhtaçların yasal temsilidir.

İncili söz ve eyleme dökmek görevini yerine getirmek adına Diakonie bünyesinde çalışan kadın erkek herkes, mesleki konum ve işlevlerinden bağımsız bir şekilde iş birliği yapmaktadır. Kilise ve sosyal hizmet konusunda duydukları ortak sorumluluk, idarecileri ve çalışanları Diakonie etrafında birleştirmektedir.

Pratiğe dair sorunuza dönecek olursak: Sosyal hizmetle meşgul olanların günlük işlerinde ayinler ve ibadetler iç içe geçmiş durumda. İnsanlar asli ve fahri görevlerinde diğer insanlara katılıyor; eşitlik, merhamet, yanındakini gözetme, insanlık onuru, ümit ve tahammül gibi Hristiyanlık değerleri birlikte gözetiliyor; farklı yaşam standartlarında dışlanmış insanlar alınıyor ve kabul görüyorlar.

Sizin kurumunuza bağlı olan okullarda, hastanelerde, kreşlerde ya da diğer kurumlarda Alman toplumunun ne tür ihtiyaçları gideriliyor?

Ne kadar nakıs ya da savunmasız olursa olsun insanları bulundukları yaşam durumunda alıyoruz. Diakonie evsizlere destek çıktığı kadar lise öğrencilerine, mültecilere ya da gönüllü katılımcılara da destek çıkıyor. Toplumun bu evrensel çabayı takdir ettiğini ve Diakonie’nin sunduğu imkânlardan faydalandığını düşünüyorum. Sloganımız belli: İhtiyaç varsa, Diakonie orada! Mesela herhangi bir okul bitirmemiş ve meslek eğitimi sahasında bir yer edinme şansı yakalayamamış gençleri yetiştiriyoruz. Gençler, sosyal hizmet sorumluluklarında, kendi yaşam standartlarıyla bir insan olarak alındıklarını ve diğerlerince kabul gördüklerini hissediyorlar.

Dinî bir oluşum olarak çalışanlarınızı, değerlerinize ya da inanç prensiplerinize ters düştüğü takdirde ihraç edebiliyorsunuz. Hangi durumlarda bir çalışanınızla yola devam etmenin mümkün olmadığını düşünüyorsunuz?

Çalışanlarımıza sosyal hizmette bir görev tanımlaması veriyoruz. Şahsi değerleri ve inanç prensipleri değil kontrol ettiğimiz. Bir çalışanımızın kiliseden ayrılması, sadakatsizliğin bir belirtisi olarak algılanır ve ihraç edilmesini gerektirir. Örneğin herhangi bir çalışanımızın özel hayatında herhangi bir tarikat ya da Scientology için çalışması, aşırı sağ ya da ekstremist gruplara katılması ve aleni olarak kiliseden ayrılması bizim için kabul edilemez durumlardır. Bu türdeki olaylar da zaten çok nadir görülür. Öte yandan Diakonie’nin lokal bir sosyal hizmet kurumunda sorumluluk üstlenen çalışanlarımızı kiliseye girmeye zorlamıyoruz. Basında çıkanların aksine; boşanma, yeni bir evlilik, evlilik dışı çocuk sahibi olmak ya da eşcinsellik gibi şeyler Protestan kilisesinden ya da Diakonie’den ihraç edilmeye neden değil. Tam aksine, herhangi birini cinsiyet, ırk, cinsel tercih ya da yaş gibi unsurlarla avantajlı ya da dezavantajlı konuma getirmek tasavvurumuzda olmayan bir şey.

Diakonie Müslümanlara da hizmet sunuyor mu? Sunuyorsa, bu alanda çalışan kişiler özel olarak eğitiliyor mu?

Diakonie imkânlarını, ırk, din, cinsel tercih ya da cinsiyet ayrımı gözetmeksizin tüm insanlara sunmaktadır. Biz, Diakonie hizmet ve kurumlarında evrensel değer ve görevlerimizle uyum sağlayan kültürler arası bir açılıma ulaşmaya çalışıyoruz. Burada bizim Protestan profilimizle kültürlerarası açılım bir çelişki içinde değildir. Tam aksine: Kültürlerarası iletişimin, kendi kültürel ve dinî eylemlerimizin bir yansımasına sebep olacağını düşünüyoruz. Bu minvalde birçok Müslüman da sunduğumuz hizmetlerden yararlanıyor.

Çocuk bakımı, hastane ve yaşlı bakım yurtlarının yanı sıra danışmanlık birimlerinde Diakonie’nin fırsatlarından yararlanan göçmen kökenli ya da Müslüman birçok insanın bulunduğu kurumlarda çalışanların farklı kültürler hakkında birikim sahibi olmaları gerek. Bu bağlamda Müslümanları “kapı açıcı” bir fonksiyon içinde görüyoruz. Örneğin Berlin’de Diakonie sosyal hizmet gönüllüsü bir kişi “Neukölln Bölgesi Anneleri” projesinden sorumlu. Bu proje kapsamında Arap ve Türk kökenli kadınlar eğitiliyor ve bölgede kendi kökenlerinden ailelere destek ve yardımcı oluyorlar.

Sizden hizmet gören Müslümanlarla olan kişisel tecrübelerinizden hareketle, Müslümanların ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabilecek İslami bir sosyal hizmet biriminin kurulmasını gerekli buluyor musunuz?

Sivil toplum aktörü olarak Diakonie, kültürel ve dinî çoğulculuğun doğallık addedildiği bir toplum adına sorumluluk üstlenmektedir. Buna rağmen sayıları artan yaşlı ve bakıma muhtaç Müslümanlar sunduğumuz hizmetlere yeni bir boyut kazandırmaktadır. Özellikle şehirlerde dindarlar arasında daha fazla etkileşime ihtiyaç duyuluyor ve çalışanlarımız bu doğrultuda yetiştiriliyor. İmkânlarımız Müslümanlara da açık. Cami dernekleri ayrı imkânlar oluşturmak isterlerse, buna da karşı değiliz. İslami sosyal hizmet anlayışının gelişimine Diakonie temel olarak olumlu bakmaktadır ve bu tarz bir oluşumu destekleyerek eşlik de edecektir. Bunun için gerekli sorular ve adımlar sosyal hizmet kurumlarının çatı kuruluşu olan Serbest Sosyal Hizmetler Federal Çalışma Topluluğu’nda (BAGFW) ele alınıyor. Bu çatı kuruluşunda yer alacak tüm derneklerin –Müslüman bir sosyal hizmet kurumunun da- yerine getirmesi gereken bazı kriterler –örneğin herkese hizmet sunma zorunluluğu- bulunmaktadır.

İslami sosyal hizmet birimi kurulduğu taktirde çalışma alanınızda herhangi bir değişiklik olur mu?

Hayır. Diakonie’nin hizmetleri Almanya’da yaşayan tüm insanlara yönelik olmaya devam edecektir.

Fotoğraf: ©Diakonie/Hermann Bredehorst