Danimarka Okullarında Filistin Sansürü: “Filistin’i Tartışmak Yasak”
Danimarka'da 13 ila 15 yaş arasındaki öğrencilere Filistin konusunda tartışma yasağı getirildi. Ülkede ocak ayında düzenlenecek "Okul Seçimleri"nde geçerli olacak yasak, sansür ve ifade özgürlüğü ile ilgili yeni bir tartışmayı da araladı.
Danimarka’da iki yılda bir Danimarka Parlamentosu Başkanlığı tarafından düzenlenen “Skolevalg” (“Okul Seçimleri”), 13 ila 15 yaş arasındaki yaklaşık 70.000 öğrenciyi temsil ediyor. Öğrenciler üç hafta süren bir eğitim kampanyası ve tartışmaların ardından, son gün parlamento seçimlerine benzer gerçekçi bir seçim atmosferinde ülkedeki siyasi partilere oy veriyorlar. Bu üç hafta boyunca öğrenciler önemli siyasi konularla ilgilenip haber yapıyor ya da siyasi partilerin gençlik teşkilatlarıyla tartışmalara katılıyorlar.
Ancak bu sene 29 Ocak’ta düzenlenmesi planlanan Okul Seçimleri’ne “Filistin sansürü” damga vurdu. Danimarka Parlamentosu, devlet okullarındaki öğrencilerin Okul Seçimleri’nde “Filistin’in bir devlet olarak tanınıp tanınmaması” konusunu tartışmalarını yasakladı. Kararı duyuran Danimarka gazetesi Politiken, Okul Seçimleri kapsamında, öğrencilerin üç hafta boyunca ayrıntılı olarak inceleyeceği 20 küsür konu arasında Filistin meselesinin 8., 9. ve 10. sınıf öğrencilerinin tartışacağı ana başlıklardan biri olmaktan çıkarıldığını duyurdu.
Yasak ifade özgürlüğü ve demokrasi eğitimi konusunda tartışmalara yol açtığı kadar, politikacıların zor konularla yüzleşmekten kaçtığı yönünde yorumlanıyor.
“Sansür Politikası Yürütülüyor”
Okullardaki bu Filistin sansürü, ülkede sert eleştirilere yol açtı. Birçok gençlik partisi, öğrencilerin Filistin meselesini tartışmalarının yasaklanmasını açık bir hata olarak nitelendirdi. Danimarka Kırmızı-Yeşil Gençlik (Rød-Grøn Ungdom) Başkanı Sarah Abildskov, katıldığı P1 Morgen radyo programında kararı şu sözlerle eleştirdi:
“Bazı politikacıların bizim neyi konuşup neyi konuşamayacağımızı dikte etmesi tamamen saçmalık. Bu, Danimarka Parlamentosu’nda sürekli tartışılan bir konu ve bu nedenle toplumun diğer kesimlerinde de konuşulabilmeli.”
Abildskov, sosyal medya platformu X’te yaptığı paylaşımda ise şu ifadeleri kullandı:
“Politikacılar, Filistin’i tanımak isteyenleri susturmaya çalışıyor. Daha da kötüsü, ilkokullarda nelerin tartışılabileceğini ve nelerin tartışılamayacağını dikte etmek istiyorlar.”
Det er længe siden, jeg har givet et pip herinde. Men her er en sag, som skal råbes fra alle hustage. Politikerne forsøger at lukke munden på os, der vil anerkende Palæstina. Og endnu værre: de vil diktere, hvad der må og ikke må tales om i folkeskolen: https://t.co/NcWzWbiIdL
— Sarah Abildskov (@sarahabildskov) May 14, 2025
Alternatif Parti’nin (Yeşiller) Kültür Sözcüsü Sascha Faxe ise, öğrencilere Filistin meselesini tartışmanın yasaklanmasını “sansür” olarak nitelendirdi. Faxe, Danimarka’daki gençlerin bu hassas konuyla ilgili bir tartışmayı kaldıramayacaklarına inanmanın onları “aptal” gibi görmek anlamına geleceğini söyledi.
Gade: “Bu Çok Gerilimli Bir Konu”
Kararı veren Danimarka Parlamentosu Başkanlık Divanı Sözcüsü Søren Gade (Liberal Parti, Venstre) bir gazeteye verdiği röportajda, Filistin’in geleceği meselesinin Okul Seçimleri’nde gerçekleşecek müzakereler için uygun olmadığını savunarak şu sözleri ekledi:
“Okul seçimleri, gençlere demokrasi hakkında bilgi vermek ve demokrasi deneyimi kazandırmak içindir, demokrasi korkusu aşılamak için değil.” Gade sözlerine şunları ekledi: “Öğrencilerin birbirleriyle tartışırken tartışmanın alevlenmesinden ve sonrasında sınıfın tekrar işlevsel hâle gelmesinin zorlaşmasından korkuyoruz. Ve birçok öğrencinin kendi görüşleriyle tartışmayacaklarından, belki de evlerinden getirdikleri görüşleri sunacağından endişe ediyoruz. Çünkü bu çok gerilimli bir konu.”
Danimarka Parlamentosu Başkanlık Divanı üyesi olan Sosyalist Halk Partisi Milletvekili Karsten Hønge, Başkanlık Divanı’nın çoğunluğunun aksine, öğrencilerin okul seçimlerinde Filistin meselesini tartışmalarına izin verilmesi gerektiğini savundu. “Filistin ve İsrail hakkındaki tartışma, Danimarka ve tüm Avrupa’da kamuoyunda önemli bir konu” diyen Hønge, “Danimarka Parlamentosu Seçimlerini yansıtacak bir seçim yapıp, böyle önemli bir konuyu tartışmaya açmamak biraz tuhaf.” dedi.
Danimarka Filistin’i Devlet Olarak Tanımıyor
Geçen yıl Mayıs ayında Danimarka Parlamentosu Filistin devletini tanıma önerisini, hükûmetin “gerekli koşulların sağlanmadığı”na dair görüşünü gerekçe göstererek reddetmişti. Komşu ülke olan Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide ise konuyla ilgili dikkat çekici bir açıklamada bulunmuştu. Eide, Danimarka’nın Filistin’i devlet olarak tanımama kararını üzüntüyle karşıladığını söylemiş ve Danimarka’nın birçok dış politika konusunda İskandinav müttefiklerini desteklemesinden memnuniyet duyduğunu fakat Filistin konusundaki tutumunu eleştirdiğini ifade etmişti.
Öte yandan yakın zamanda yapılmış olan bir araştırma, Danimarka’da İsrail’in Gazze’deki askerî operasyonlarına karşı halkın muhalefetinin arttığını ortaya koyuyor. Kamuoyu araştırmasının sonuçlarına göre, Danimarkalıların yaklaşık yüzde 57’si İsrail’in Gazze’deki operasyonlarında “çok ileri gittiğini” düşünüyor.
Araştırma aynı zamanda Danimarka’da Gazze konusunda görüşlerini ifade etmekten kaçınanların sayısının da azaldığını gösteriyor. Danimarkalıların sadece yüzde 6’sı bu konuda görüş belirtmek istemediğini söylüyor. Bu oran geçen yıl ise yüzde 13 idi.
Danimarka Okul Seçimleri Nedir?
Danimarka Ulusal Okul Seçimleri, 8, 9 ve 10. sınıflardaki öğrenciler için Danimarka Parlamentosu’nın bir seçim kampanyası olarak düzenlediği üç haftalık bir öğretim programı. Ülkedeki öğrenciler üç hafta boyunca önemli siyasi konularla ilgilenip haber yapıyor ya da siyasi partilerin gençlik teşkilatlarıyla tartışmalara katılıyorlar.
Danimarka’da Okul Seçimleri iki yılda bir düzenleniyor ve Danimarka Parlamentosu ile Çocuk ve Eğitim Bakanlığı’nın Danimarka Gençlik Konseyi (DUF) işbirliği içinde organize ediliyor. Programın genel amacı, öğrencilerin demokratik katılımını artırmak, siyasi güvenlerini güçlendirmek ve onların temsili demokrasiye katılmasını hazırlamak. Okul seçimleri için siyasi konular bir yönlendirme grubu tarafından derleniyor.
Ülkede gelecek yıl, okul seçimlerinin 11 Ocak’ta duyurulması, 29 Ocak’ta ise seçimlerin gerçekleşmesi planlanıyor.
