“Filistin’de Yeniden Kutlayabildiğimiz Noel’i Eksik Bir Sevinçle Karşılıyoruz”
Filistinli Hristiyanlar, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları ve Batı Şeria’daki kısıtlamalar nedeniyle iki yıl aradan sonra Noel’i yeniden kutluyor. Beytüllahim’de kamusal kutlamalar sınırlı biçimde geri dönerken, Gazze’de nüfusu yarı yarıya azalan Hristiyan toplumu Noel’i ateşkesin gölgesinde, ağır yıkım ve süren güvenlik kaygılarıyla karşılıyor.
İsrail’in -ateşkese rağmen süren- Gazze’ye yönelik saldırılarının ve Batı Şeria’daki kısıtlamaların gölgesinde, işgal altındaki Batı Şeria’nın güneyinde yer alan ve Hristiyanlarca Hz. İsa’nın doğduğu yer olarak kabul edilen Beytüllahim ve Gazze’deki küçük Hristiyan topluluk, bu yıl Noel’i sınırlı ancak sembolik açıdan güçlü kutlamalarla karşılıyor. İki yıl aradan sonra kamusal alanlarda Noel atmosferinin yeniden kurulmaya çalışıldığı kentte “barış ve yaşama bağlılık” vurgusu öne çıkarken, kilise yetkilileri ve yerel halk Gazze’de yaşanan insani krizin Noel sevincine derin bir hüzün kattığını dile getiriyor.
Hz. İsa’nın doğum yeri olarak kabul edilmesi ve Hz. Meryem’in doğumu gerçekleştirdiğine inanılan mağara üzerine inşa edilen Doğuş Kilisesi’ne ev sahipliği yapan Beytüllahim, Hristiyan dünyası açısından en kutsal merkezlerden biri olarak kabul ediliyor. Noel döneminde her yıl on binlerce hacı ve ziyaretçiyi ağırlayan kent, Filistin’de turizme dayalı ekonominin de temel dayanaklarından biri konumunda bulunuyor.
Filistin topraklarında Hristiyan nüfusun, toplam nüfusun yaklaşık yüzde 1-2’sine denk gelen 55 bin ila 110 bin kişi arasında olduğu tahmin ediliyor; bu nüfusun büyük bölümü Batı Şeria’da, çok küçük bir kısmı ise Gazze’de yaşamını sürdürüyor.
Beytüllahim’in Noel İçin Taşıdığı Anlam
Bu yıl Noel arifesinde Doğuş Kilisesi Meydanı’nda, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının sürdüğü son iki yılı aşkın sürenin ardından ilk kez yılbaşı ağacı süslenerek kuruldu. Meydanda Noel ışıkları yakılırken, bölgeyi ziyaret eden turistler, ibadet için gelen Filistinliler ve yabancı ziyaretçiler yılbaşı ağacının önünde hatıra fotoğrafları çektirdi. Ailesiyle birlikte Doğuş Kilisesi’ni ziyaret eden Filistinli George Subuh, Noel’i Hz. İsa’nın doğduğu topraklarda karşılamanın kendileri için ayrı bir anlam taşıdığını belirterek, barış ve huzur için dua ettiklerini söyledi.
Beytüllahim’de Noel kutlamaları yeniden başlarken, Filistinli ilahiyatçı ve Ramallah’ta görev yapan Protestan papaz Munther Isaac, Noel anlatısının tarihsel ve coğrafi bağlamına Al Jazeera‘daki yazısında dikkat çekiyor. Isaac’e göre Noel, Batı dünyasında çoğu zaman kültürel ve tüketim odaklı bir dönem olarak algılansa da, Hristiyanlık inancının doğuşu Filistin topraklarında, askeri işgal ve siyasal baskı koşulları altında gerçekleşti.
Isaac, Hz. İsa’nın doğumunun Roma İmparatorluğu egemenliği altında, nüfus sayımı, zorunlu yer değiştirme ve şiddet tehdidinin belirlediği bir ortamda gerçekleştiğini hatırlatarak, Noel anlatısının merkezinde kırılganlık, adaletsizlik ve sıradan insanların yaşadığı güvensizliğin bulunduğunu vurguluyor. Bu tarihsel çerçevenin, bugün Beytüllahim’de yaşayan Filistinli Hristiyanların deneyimleriyle güçlü benzerlikler taşıdığına işaret ediyor.
Isaac’e göre, Beytüllahim’de Noel’in bugün taşıdığı anlam, yalnızca dinî bir hatırlatmadan ibaret değil; kentin duvarlar, kontrol noktaları ve hareket kısıtlamalarıyla çevrili güncel gerçekliğiyle birlikte okunması gereken bir olgu. Isaac, Noel’in Filistin bağlamında, inancın yanı sıra adalet, onur ve barış talebini görünür kılan bir zaman dilimi olarak öne çıktığını ifade ediyor.
Beytüllahim Belediyesi: “Bu Noel, Kalma ve Yaşama İradesinin İfadesi”
Beytüllahim Belediye Başkanı Mahir Kanavati, kent yönetiminin yaklaşık bir ay önce uluslararası kamuoyuna Filistin topraklarında barışın tek çözüm yolu olduğu mesajını vermeyi amaçlayan bir kampanya başlattığını ifade etti. Kanavati, iki yıl aradan sonra Noel kutlamalarının yeniden başlatılmasının yalnızca dini bir etkinlik olmadığını vurgulayarak, bunun aynı zamanda Filistinlilerin kendi şehirlerinde kalma ve yaşamlarını sürdürme iradesinin bir göstergesi olduğunu söyledi.
Kanavati, Beytüllahim’in son yıllarda ağır bir ekonomik ve sosyal baskı altında kaldığını belirterek, turizmin neredeyse tamamen durma noktasına geldiğini, işsizliğin ve yoksulluğun ciddi biçimde arttığını kaydetti. Noel döneminin kentin ekonomik yaşamı açısından hayati öneme sahip olduğunu ifade eden Kanavati, bu yılki sınırlı canlanmanın hem yerel halk hem de işletmeler için moral kaynağı olduğunu dile getirdi.
Dışarıdan Gelen Hristiyanlar Yeniden Beytüllahim’i Ziyaret Ediyor
Filistin Arap Oteller Birliği Başkan Yardımcısı İlyas el-Arca, Noel öncesinde Beytüllahim’deki otellerde doluluk oranının yaklaşık yüzde 80 seviyesine ulaştığını söyledi. El-Arca, kentte konaklayan misafir sayısının yaklaşık 8 bin olduğunu, bunların ortalama 6 bininin 1948’deki taksim planına göre Filistin toprağı olan bölgelerden gelen Filistinlilerden oluştuğunu belirtti.
El-Arca ayrıca Hindistan, Romanya ve Nijerya’nın da aralarında bulunduğu çeşitli ülkelerden yabancı turistlerin de Beytüllahim’i ziyaret ettiğini aktardı. Buna karşın 2025 yılı genelinde otel doluluk oranlarının yaklaşık yüzde 25 seviyesinde kaldığını kaydeden El-Arca, Beytüllahim, Beyt Sahur ve Beyt Cala kentlerinde toplam 74 otel bulunduğunu, bunlardan 70’inde son dönemde kısmi doluluk yaşandığını ifade etti.
Duvar, Kontrol Noktaları ve Günlük Hayat
Beytüllahim’de Noel atmosferinin yeniden kurulmasına rağmen, kent İsrail’in inşa ettiği ayrım duvarı ve kontrol noktaları nedeniyle ciddi erişim kısıtlamalarıyla karşı karşıya bulunuyor. Kudüs’e yalnızca birkaç kilometre uzaklıkta yer alan kentten çıkış ve girişler, sık sık kapatılan kontrol noktaları nedeniyle uzun bekleyişler ve dolambaçlı güzergâhlar gerektiriyor.
Yerel yetkililer ve kent sakinleri, bu kısıtlamaların hem dini ibadetleri hem de ekonomik hayatı doğrudan etkilediğini belirtiyor. Noel döneminde hacıların ve ziyaretçilerin büyük bölümünün kente ulaşmakta zorlandığı, bu durumun da Beytüllahim’in geleneksel Noel hareketliliğini sınırladığı ifade ediliyor.
Kiliseler: “Bu Noel’i Eksik Bir Sevinçle Karşılıyoruz”
Yerel yetkililer ve kilise temsilcileri, bu yıl Beytüllahim’de Noel kutlamalarının yeniden başlamasını, tüm zorluklara rağmen Filistinli Hristiyanların topraklarındaki varlığını sürdürme iradesinin sembolik bir ifadesi olarak değerlendiriyor. Kentteki Noel manzarası, bir yandan sınırlı bir canlanmayı yansıtırken, diğer yandan Gazze’deki savaş, Batı Şeria’daki kısıtlamalar ve bölgedeki genel belirsizlik nedeniyle temkinli bir atmosfer içinde gerçekleşiyor.
Beytüllahim’deki Rum Ortodoks Kilisesi Rahibi Issa Thaljieh, bu yıl Noel’in Gazze Şeridi’nde yaşanan insani kriz nedeniyle eksik bir sevinçle karşılandığını belirtti. Kentte yapılan ayinlerde Gazze’de hayatını kaybedenler ve zor koşullar altında yaşayan Filistinliler için dualar edildiğini söyledi.
Kudüs Latin Patriği Pierbattista Pizzaballa da Noel arifesinde yaptığı açıklamada, Gazze’de devam eden saldırılar ve sivil kayıpların Noel sevincini derinden etkilediğini belirterek, Noel’in acı çekenlerle dayanışma zamanı olduğunu vurguladı.
Kudüs Rum Ortodoks Patriği III. Theophilos ise 17 Aralık’ta Ürdün’ün Amman kentine yaptığı ziyaret sırasında, Müslüman kutsal mekânlarına yönelik herhangi bir tehdidin Hristiyan kutsal mekânları için de tehdit anlamına geldiğini söyledi.
BREAKING: Palestinian Christians relight the Christmas tree in the Holy Redeemer Church in Jenin, in the West Bank, after it was burned by extremists yesterday. pic.twitter.com/mopv7IA1Bp
— Ihab Hassan (@IhabHassane) December 23, 2025
Batı Şeria Genelindeki Kırılgan Noel Atmosferi
Noel arifesinde Beytüllahim’de sınırlı kutlamalar yeniden başlarken, Filistinli Hristiyanlar Batı Şeria ve İsrail’in farklı bölgelerinde saldırılar, müdahaleler ve baskılarla karşı karşıya kalmaya devam ediyor. İsrail’in kuzeyindeki Hayfa kentinde bulunan Wadi al-Nasnas Mahallesi’nde Noel kutlamaları sırasında İsrail polisi tarafından müdahalede bulunuldu. Yerel kaynaklar ve İsrail basınında yer alan haberlere göre, Noel etkinlikleri dağıtıldı, kutlamalara katılan bazı Filistinli Hristiyanlar darbedildi ve çok sayıda kişi gözaltına alındı. Olay, İsrail vatandaşı Filistinlilerin yaşadığı mahallede Noel kutlamalarına yönelik en sert müdahalelerden biri olarak kayda geçti.
Batı Şeria’nın kuzeyindeki Cenin kentinde ise Hristiyanlara ait Holy Redeemer (Kurtarıcı Mesih) Kilisesiyerleşkesinde bulunan Noel ağacı ve doğuş sahnesi, 23 Aralık’ta kimliği belirsiz kişiler tarafından ateşe verildi. Olayın ardından yerel Hristiyan cemaati, yakılan Noel düzeneklerini yeniden kurarak ibadet ve kutlamalara devam etti. Saldırı, Batı Şeria’da Noel döneminde Hristiyanlara yönelik artan güvensizlik ortamını gözler önüne serdi.
Batı Şeria genelinde Hristiyan nüfusun yoğun yaşadığı bölgelerde, İsrailli yerleşimcilerin saldırılarının son bir yılda belirgin biçimde arttığına dikkat çekiliyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre, 2025 yılı boyunca Batı Şeria’da Filistinlilere yönelik yerleşimci saldırıları rekor seviyelere ulaştı; bu saldırılardan Hristiyan nüfusun yaşadığı Beytüllahim, Beyt Sahur, Beyt Cala ve Taybeh gibi yerleşimler de etkilendi.
Beytüllahim yakınlarındaki Taybeh kasabasında Noel öncesinde bazı yerleşimci grupların Filistinlilere ait tarım arazilerine ve araçlara saldırılar düzenlediği bildirildi. Yerel yetkililer ve kiliseler, saldırıların Noel dönemiyle eş zamanlı gerçekleşmesinin, Hristiyan cemaatte tedirginliği artırdığını ifade etti.
Kudüs ve Batı Şeria’daki kilise yetkilileri, Noel dönemi boyunca ibadetlere katılımın geçmiş yıllara kıyasla düşük kaldığını, bunun nedenleri arasında güvenlik kaygıları, hareket kısıtlamaları ve artan saldırı endişesinin bulunduğunu belirtiyor. Kiliseler çevresinde alınan önlemler artırılırken, bazı bölgelerde toplu Noel etkinlikleri tamamen iptal edildi ya da kapalı alanlarla sınırlandırıldı. Filistinli Hristiyan temsilciler, yaşanan saldırıların münferit olaylar olarak görülmemesi gerektiğini, Batı Şeria’daki genel güvenlik ortamı ve artan yerleşimci şiddeti içinde değerlendirildiğini vurguluyor.
Gazze Şeridi’ndeki Hristiyanların Noel Kutlaması: “Yeni Bir Başlangıç”
10 Ekim’de İsrail ile Hamas arasında varılan ateşkesin ardından, Gazze’deki küçük Filistinli Hristiyan toplumu iki yıl sonra ilk kez Noel’i sürekli bombardıman tehdidi olmadan karşılamaya hazırlanıyor. Büyük bölümü enkaz altında kalan kentte sınırlı Noel süslemeleri ve ağaçlar dikkat çekerken, Birleşmiş Milletler verilerine göre Gazze Şeridi’ndeki yapıların yüzde 80’den fazlası savaşta hasar gördü. Bugün Gazze’de kalan yaklaşık 500 kişilik Hristiyan topluluğun önemli bir bölümü, ayakta kalan tek Katolik ibadethanesi olan Holy Family Church çevresinde barınıyor.
Gazze’deki Hristiyan kurumlara göre, savaşın başlamasından bu yana bölgedeki Hristiyan nüfusun yaklaşık yarısı Gazze’yi terk etti, en az 23 Filistinli Hristiyan hayatını kaybetti. Al-Ahli Hastanesi yerleşkesinde faaliyet gösteren Hristiyan merkezi Princess Basma’nın koordinatörü Mousa Ayyad, Noel’in bu yıl yalnızca dinî bir ritüel değil, barış ve istikrar umudunu simgeleyen bir “yeni başlangıç” anlamı taşıdığını belirterek, yerinden edilmiş ailelerin özellikle çocuklar için Noel atmosferini yaşatmaya çalıştığını söyledi.
Ateşkesin ardından Gazze’ye pastoral ziyaret gerçekleştiren Kudüs Latin Patriği Pierbattista Pizzaballa, Holy Family Church’te düzenlenen ayinde “yeni bir dönemin” başladığını ifade etti. Pizzaballa, Gazze’de barınma, sağlık, eğitim ve yoksulluk gibi temel sorunların hâlâ çözümsüz olduğunu vurgularken, Filistinli Hristiyanların ve genel olarak Gazze halkının gösterdiği direncin dikkat çekici olduğunu dile getirdi. (P/AA)
