Avrupa Parlamentosunun Fas’a İlişkin Kararına Diğer Afrika Ülkeleri Tepkili
Arap ve Afrika ülkeleri uluslararası organizasyonları, Avrupa Parlamentosunun (AP) Fas ile ilgili kararına tepki gösterdi.
Afrika ve Arap Dünyasında Senatolar, Şura ve Eşdeğer Konseyler Birliği (ASSECAA) yaptığı yazılı açıklamada, AP’nin Fas’ın İspanya idaresindeki Ceuta (Sebte) şehrine göç krizinde “reşit olmayanları kullandığı” yönünde aldığı kararı kınadığını duyurdu.
ASSECAA, Fas’ın düzensiz göçmen sorununun çözümü için gösterdiği çaba ve politikalara karşın alınan kararı “mesnetsiz bir suçlama” olarak değerlendirerek, AP’yi kararı gözden geçirmeye davet etti. Arap Parlamentolar Arası Birliği de AP’nin Fas’a ilişkin kararını kınadığını ve reddettiğini açıkladı.
Birlik tarafından yayımlanan bildiride, alınan karar “karşılıklı anlayış, saygı ve ortak çıkarların gözetilmesine aykırı” olarak nitelendirildi. Birlik, “temelsiz suçlamaların ve iftiraların” Avrupa Birliği ve Arap devletlerinin arasındaki stratejik ortaklık ve anlayış ilkelerini temelden sarsacağına dikkati çekti.
Avrupa Parlamentosunda, 10 Haziran’da Fas’ın İspanya idaresindeki Ceuta (Sebte) şehrine göç krizinde reşit olmayanları kullanmasını reddeden karar oylanmış ve karar taslağı 85 ret oyuna karşılık 397 evet oyuyla kabul edilmişti.
Fas Kralı 6. Muhammed, 1 Haziran’da, Avrupa devletlerinde bulunan reşit olmayan Faslı düzensiz göçmenler sorununun çözüme kavuşturulması için İçişleri Bakanı Abdulvafi Leftit ve Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita’yı görevlendirmişti.
Aynı gün Fas İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları tarafından yapılan ortak yazılı açıklamada, şu ana kadar başta İspanya ve Fransa olmak üzere Avrupa devletleri ile oluşturulan ortak mekanizmalar sonucu binlerce düzensiz göçmenin ülkeye geri getirildiği kaydedilmişti.
İslam İşbirliği Teşkilatının Çağrısı
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Avrupa Parlamentosu’na “Fas ile İspanya arasındaki krizi körüklemekten kaçınma ve olumlu bir rol oynama” çağrısında bulunmuştu. İİT Genel Sekreterliğinden yapılan yazılı açıklamada, AP’den “krizdeki tarafların çıkarlarını ikili müzakereler yoluyla ve coğrafi komşuluk ilkelerine saygı göstererek garanti altına alacak şekilde rasyonel diyaloga öncelik vermeye çalışması, Fas ile İspanya arasındaki krizi körüklemekten kaçınması ve olumlu bir rol oynaması” istendi. “Fas’a tam destek verildiği” ifade edilen açıklamada, Rabat yönetiminin, düzensiz göç ve insan kaçakçılığını engellemeye yönelik yapıcı politikasına bağlı kaldığı aktarıldı.
AP, Fas yönetiminin sınır kontrolünü bırakması sonucu 17-19 Mayıs tarihlerinde çoğu 18 yaş altı 8 binden fazla düzensiz göçmenin yüzerek ya da yürüyerek İspanya’ya geçmesi konusunda 10 Haziran’da bir karar yayımlamıştı. AP’nin kararında “Fas’ın İspanya idaresindeki Ceuta (Sebte) şehrine göç krizinde reşit olmayanları kullanması” reddedilmişti.
İspanya ile Fas Arasındaki Diplomatik Kriz
Batı Sahra meselesinden dolayı son dönemde ciddi gerginliklere sahne olan İspanya-Fas ilişkileri, İspanya’daki sol koalisyon hükûmetinin 22 Nisan’da ayrılıkçı Polisario Cephesi Genel Sekreteri İbrahim Gali’yi, yakalandığı Kovid-19 hastalığından dolayı tedavi görmesi için gizlice ülkeye getirip Logrono kentindeki bir hastaneye kaldırmasıyla diplomatik krize dönüşmüştü.
İki ülke arasındaki siyasi gerginlik, Polisario Cephesi lideri Gali’nin İspanya’ya gelişi ve ardından Fas’tan İspanya’ya düzensiz göçmen akınıyla daha da derinleşmişti. Fas yönetiminin sınır kontrolünü bırakması sonucu 17-19 Mayıs tarihlerinde çoğu reşit olmayan 8 binden fazla düzensiz göçmen, Kuzey Afrika’daki İspanyol kentlerinden Ceuta’nın kuzey (Benzu) ve güney (Tarajal sahili) sınırlarından yüzerek ya da yürüyerek İspanya’ya geçmişti.
Düzensiz göçmen akını Fas’ın sınır kontrolüne yeniden başlaması ve İspanya’nın bölgeye asker göndermesiyle sonlandırılmış, 7 bin 500 kadar düzensiz göçmen Fas’a geri gönderilmişti. Polisario Cephesi lideri Gali, Cezayir’in gönderdiği bir uçakla 2 Haziran’da İspanya’dan ayrılıp Argel’e gitse de iki ülke arasındaki kriz sonlanmadı.
Madrid’deki Büyükelçisini istişare amaçlı geri çeken Fas yönetimi, Batı Sahra ile Katalonya sorunları arasında bağlantılar kurarak, Batı Sahra ile ilgili İspanya’nın net tavrı belli olmadığı sürece mevcut krizin bitmeyeceğini belirtiyor. (AA/P)
