Gazze’de Aç Bırakılmaktan Kaynaklı Ölümler Artarken Çözümsüzlük Sürüyor
Haftalık 500 bin çuval una ihtiyaç duyan Gazze’de kriz artık gazetecileri, sağlık çalışanlarını ve BM personelini de etkiliyor. Son haftalarda 115 kişi açlık nedeniyle hayatını kaybetti. Açlığın sistematik bir savaş aracına dönüştürüldüğü ifade edilirken diplomasi ilerlemiyor ve yardım girişleri hâlâ engelleniyor.
7 Ekim 2023’te başlayan İsrail saldırılarının ardından Gazze’de insani yardıma erişim neredeyse tamamen engellendi. Gıdaya ulaşamayan sivillerin sayısı hızla artarken, 24 Temmuz itibarıyla açlıktan ölenlerin sayısı en az 115’e yükseldi. Bu rakam sadece kayda geçirilmiş ölümleri yansıtıyor. Gazze’nin hem içinden hem dışından gelen tanıklıklar ve uzmanlar, bu sürecin bir “doğal kriz” değil, sistematik ve bilinçli bir kıtlık sonucunda olduğunu dile getiriyor.
Gazze’ye Haftada 500 Bin Çuval Un Ulaştırılması Gerekiyor
Gazze’deki yerel yönetimin basın sorumluları, İsrail’in bölgeye dayattığı açlık ve yetersiz beslenme sebebiyle hastanelerde kayıt altına alınan ölüm vakalarının 115’e ulaştığı vurgulanan açıkladı: “Gazze’de gıda, su ve ilaç yok denilebilecek seviyededir. Gazze Şeridi’ndeki nüfusun toplu çöküşünün önüne geçilmesi için haftalık 500 bin çuval una ihtiyaç var.” denildi.
Sınır kapılarının 145 günü aşkın süredir kapalı tutulması, temel gıda maddeleri, ilaç ve temiz suya erişimi neredeyse imkânsız hâle getirmiş durumda. İsrail’in ablukanın kısmen kaldırıldığına dair iddiaları ise Gazze Medya Ofisi tarafından “asılsız propaganda” olarak nitelendiriliyor. Açıklamada, bu tür dezenformasyonların, İsrail’in sürdürdüğü savaş suçlarını örtmeye hizmet ettiği vurgulandı.
Hastaneler Açlıktan Ölen Bebeklerle Doldu
Gazze’de hâlâ sınırlı imkânlarla hizmet verebilen bazı hastaneler, açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatı tehlikede olan bebeklerle dolu. Han Yunus’taki Nasır Hastanesi ve Deyr el-Belah’taki Aksa Şehitleri Hastanesi’nde görev yapan doktorlar, bebeklerin yağ dokularını tamamen kaybettiğini, bazı bebeklerin doğum kilosunun bile altına düştüğünü bildiriyor. Doktorların ve ailelerinin durumlarını paylaştığı bazı bebeklerin son durumları şu şekilde:
- Sila Barbah (11 aylık): Olması gereken kilonun yüzde 60 altında, sadece 4 kilo.
- Rama Ebu Ayya (5 aylık): Doğduğunda 3 kiloydu, hâlâ kilo alamadı.
- Emir el-Kilani (5 aylık): Kas erimesi nedeniyle kasılmalar yaşıyor. Ölüm riski altında.
- Muhammed Avvad (1 yaşında): Akut ishal ve aşırı kilo kaybı nedeniyle kritik durumda.
- Muhammed Zekeriya Eyüp el-Matuk (1,5 yaşında): 9 kilodan 6 kiloya düşmesi nedeniyle durumu kritik.
BM: “Yardım Dağıtım Noktalarında 1.054 Kişi Öldürüldü”
BM İnsan Hakları Ofisine (OHCHR) göre gıda yardımı almak isterken İsrail askerleri tarafından vurularak öldürülen Filistinli sayısı 1.054. Bu ölümlerin 766’sı, ABD destekli Gaza Humanitarian Foundation (GHF) adlı yapının dağıtım merkezlerinin çevresinde, 288’i ise BM ve diğer insani kuruluşların konvoyları yakınında gerçekleşti.
Filistinli mültecilerden sorumlu BM kurumu UNRWA’nın yetkililerinden Juliette Touma, GHF sistemi için “Bu bir yardım dağıtımı değil, ölüm tuzağıdır. Keskin nişancılar kalabalığa rastgele ateş açıyor. Bu, insanların avlandığı bir düzeneğe dönüştü,” değerlendirmesini yaptı. Aynı zamanda, GHF’nin BM ve bağımsız STK’ların deneyimini dışlayarak kurulan siyasi bir yapı olduğunu belirtti. GHF merkezlerine yönelik Harvard Dataset aracılığıyla yapılan akademik bir araştırma, bu yapıların “ölüm koridoru” mimarisiyle tasarlandığını tespit etmişti. GHF’nin yardım noktalarında görev yapan bazı İsrailli askerler de geçtiğimiz günlerde buraya gelen sivillerin üzerine ateş açma emri aldıklarını açıklamıştı.
İsrail’in faaliyetlerini kısıtladığı UNRWA’nın verdiği güncel bilgiye göre Gazze’deki BM personeli (doktorlar, hemşireler, insani yardım çalışanları) açlık ve yorgunluktan bayılıyor. Gıda aramak, bombardıman kadar tehlikeli hâle gelmiş durumda. Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) Gazze temsilcisi Tarik Jašarević, “Hastaneler çöküyor, çalışanlar gözaltına alınıyor, yardım kamyonları ise hâlâ sınırda bekliyor,” açıklamasını yaptı.
BM: “Gıda Kamyonları Sınırda Bekliyor, Un Fiyatı 200 Dolar Oldu”
UNRWA’ya göre, Gazze sınırında bekleyen 6.000 yardım kamyonu bulunuyor. Ancak İsrail’in izin vermemesi nedeniyle giriş yapamıyorlar. Bu esnada Gazze içindeki gıda fiyatları fahiş seviyelere ulaşmış durumda:
- 1 torba un: 200 dolar
- 1 adet bebek bezi: 3 dolar
- 1 kilo mercimek: Yardım noktalarından alabilmek için saatlerce yürünmesi gerekiyor
BM, yaklaşık 100.000 kadın ve çocuğun ağır akut beslenme yetersizliği yaşadığını ve acilen tedaviye alınması gerektiğini bildiriyor. Ancak bölgeden gelen bilgilere göre sağlık sisteminin yüzde 94’ü hasar görmüş ve hastanelerin yarısı çalışamaz durumda.
Aç Bırakma Nedeniyle Gazze’den Gelen Bilgi Akışı da Engelleniyor
AFP, AP, BBC ve Reuters 24 Temmuz’da yayımladıkları ortak bildiride, Gazze’deki muhabirlerinin açlık nedeniyle kendilerini ve ailelerini doyuramadığını ve bazılarının baygınlık nedeniyle çalışamadığını açıkladı. “Gazeteciler artık haber yaptıkları halk gibi aç. Bu kabul edilemez,” denilen bildiride, İsrail’e gazetecilere geçiş izni vermesi ve gıda yardımını hızla artırması çağrısında bulunuldu.
Basın kuruluşlarının ortak açıklaması, 100’den fazla uluslararası yardım kuruluşu ve insan hakları grubunun Gazze’de kitlesel açlık tehlikesi olduğu konusunda uyarıda bulunmasının ardından geldi. Sınır Tanımayan Doktorlar (MsF), Save the Children ve Oxfam, ayrı bir ortak açıklamada, meslektaşlarının ve hizmet ettikleri insanların “yok olup gittiğini” belirtti.
Ateşkes Görüşmeleri Sürüncemede
ABD’nin desteğiyle Katar ve Mısır arabuluculuğunda yürütülen 60 günlük ateşkes ve rehine takası için yapılan görüşmeler hâlâ sonuçlanmadı. Hamas son tekliflere yanıt verdiğini belirtse de, özellikle İsrail’in askeri çekilmesi ve yardım dağıtımı gibi kritik başlıklarda anlaşma sağlanabilmiş değil. Bu esnada, Gazze’de her geçen gün daha fazla çocuk ölüyor.
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Gazze’ye yaptığı ziyaret sırasında askerlere, orada tutulan esirlerin iadesi konusunda “yoğun müzakereler” yürütüldüğünü ve yakında “iyi haberler duyacaklarını” umduğunu söylemişti. Daha önce Al Jazeera’ya konuşan Filistinli üst düzey bir yetkili ise, Hamas’ın bugün Doha’da arabuluculara son tekliflere yanıt verebileceğini, ancak bunun için iki önemli pürüzün giderilmesi gerektiğini söyledi: İsrail ordusunun geri çekilmesinin ayrıntıları ve ateşkes sırasında yardımların nasıl dağıtılacağı.
Basına yansıyan bilgilere göre İsrail, ateşkesin şartı olarak Gazzelilerin önemli bir kısmını güney uçtaki ve harap durumdaki Refah şehrine yerleştirmek istiyor. 600 bin insanın sevk edilmek istendiği “insani bölge” planına uluslararası hukukçular ve uzmanlar bu projeye sert eleştiriler yöneltti. Eski İsrail Başbakanı Ehud Olmert de “Bu, bir sürgün ve toplama kampı planıdır.” sözleriyle bu plana karşı çıktı. Gazze’de 1,9 milyon Filistinli hâlihazırda yerinden edilmiş durumda. Resmî rakamlara göre hayatlarını kaybeden insanların sayısı, 23 Temmuz itibarıyla 59 bin 219’a yükseldi. (AA/P)
