Avrupa Birliği (AB), Avrupa’da ortak sığınma sistemini öngören ve 2001’de oluşturulan Geçici Koruma Yönergesi’ni ilk kez Ukrayna’dan gelen mülteciler ile beraber hayata geçirdi. Peki bu Geçici Koruma Yönergesi nedir ve neden şimdi uygulanıyor?

Medyada sıklıkla karşımıza çıkan dünyanın farklı yerlerinden gelen mülteci ve göçmenlere ait fotoğrafların kompozisyon ve seçimi, beyaz adamın daha insani ve daha medeni olduğunu savunan ırkçı söylemi yeniden üretmeye devam ediyor.

Ukrayna’da devam eden savaş ve beraberinde getirdiği yeni sığınmacı dalgası ile birlikte, Avrupa’da mültecilere köken ülkelerine göre farklı muamele yapıldığına dair tartışmalar bir süredir gündemi meşgul ediyor. Bu tartışmalarda ortaya atılan iddiaları Suriyeli ve Ukraynalı iki mülteci ve bir sosyal hizmet çalışanı ile konuştuk.

Milyonlarca Ukraynalı mültecinin Avrupa’ya gelişi bariz bir çifte standardı ortaya çıkardı. Benzeri durumlardan kaçan -beyaz ırk olarak değerlendirilmeyen ve “Avrupalı” kabul edilmeyen- insanlar Avrupa’da reddedilirken; Ukraynalı mültecilerin kabulünü ve yerleşimini kolaylaştırmak için gösterilen bir dayanışma ve alınan istisnai önlemler patlaması var.

Ukraynalı mülteci hareketi ile birlikte ortaya çıkan ırkçı çifte standart tartışmaları gündemde olsa da bu tartışmalarda gözden kaçırılan çok önemli jeopolitik bir husus var: devletler bu gibi nüfus hareketlerini siyasi amaçları için araçsallaştırırlar ve bu süreç içerisinde ırk kavramı “biçimlendirilebilir” hâle getirilir.

İltica ve göç hareketleri her geçen gün daha da yoğunlaşırken, mültecilerin ve göçmenlerin hedef ülkelerinde bu insanlara karşı farklı tutumlar görülebiliyor. Peki bu tutumların oluşmasında dindarlık veya sekülerlik ne gibi etkilere sahip?

Ukrayna’dan Avrupa ülkelerine yaşanan mülteci hareketleri sonrasında Avrupa ülkelerinde genel anlamda kucaklayıcı bir tavır görüldü. Kaçınılmaz olarak bu tavır, diğer savaş bölgelerinden gelen mültecilere gösterilen tavırla karşılaştırıldı. Göttingen Üniversitesi’nin Kültür Antropolojisi/Avrupa Etnolojisi Enstitüsü’nde göç sonrası toplumların problemleri alanında uzman olan Prof. Dr. Sabine Hess ile bu durumu konuştuk.

Müslümanların Fransa’daki mevcudiyeti ve tarihi yaklaşık 200 yıla yaklaşıyor. Bu köklü geçmişlerine rağmen ülkedeki Müslümanlara eş vatandaşlar olarak muamele edilip edilmediği ya da buna ne kadar müsaade edildiği hâlâ tartışılan bir konu.

Fransa’da laisizm uygulamalarını ve bunun Müslümanlara yansımasını anlamak için Fransız tarihine ışık tutmalı. Özellikle Fransa’nın kilise tarihinde oynadığı rol, aydınlanmacı düşünce biçimi ve Fransızların Müslümanlarla laisizm ve sömürgecilik üzerinden yaşadıkları deneyim, Müslümanların günümüzde maruz kaldığı ayrımcılığın temelinde yer almaktadır.

Fransa’da iş gücü göçünün başladığı 1960’lardan günümüze gelene kadar Müslümanların ekonomik faaliyetlerinin ülkenin refahı için anlamı ve önemi nedir? Örgün eğitim ve girişimciliğin göçmen kökenlilere ve Müslümanlara sağladığı imkânlar, onların sınıfsal pozisyonlarında çeşitlenmeye ve Fransa’nın sosyo-ekonomik dönüşümünde önemli bir etkiye sahip.

Bir göç ülkesi olan Fransa’da birçok sosyo-ekonomik problemle karşılaşan Müslüman nüfusun genel olarak sol görüşlü partilere oy vermeyi tercih ettiğine dair bir genel kabul var. Peki, bu görüş gerçekle ne kadar örtüşüyor ve Müslümanların ülkedeki siyasetle olan ilişkisinde hangi faktörler rol oynuyor?

Müslüman federasyonların tarihi, Fransız devletiyle var olan ilişkileri üzerinden değerlendirilebilir. Kurumların ülke çapındaki Müslümanları temsil etmemesi, aksine siyaset ve güvenliğin taşeronluğuna doğru evrilmesinden bahsetmek mümkün.

Fransa’da her zaman üzerine tartışılan ve gündemin kalıcı bir maddesi konumunda olan başörtüsü ve Müslüman kadın konusu, toplumun kendisi hakkında neleri işaret ediyor? Tartışmaların odağındaki Müslüman kadınların artan hak taleplerinde hangi faktörler etkili?

Cezayir Kökenli Fransız gazeteci Hassina Mechaï Fransa’da göçmenlere dair sosyal ve siyasi tartışmaları yakından takip eden bir isim. Mechaï ile Fransa’da Müslümanlara yönelik algıyı ve göçmen kökenli bir gazeteci olmanın ne anlama geldiğini konuştuk.

Aile içi şiddet sadece birbirleriyle çatışan aile bireylerini değil, bu çatışma ortamında yetişen çocukları da ilgilendiriyor. Araştırmalar çocukların ileriki dönemlerde yaşadıkları birtakım sıkıntılarda bu travmatik tecrübelerin etkisini kanıtlıyor.

Son yıllarda ev içi şiddet tartışmalarında “toplumsal cinsiyet eşitliği” bir çözüm olarak sunulmuştur. Peki, toplumsal cinsiyet eşitliği nedir ve ev içi şiddete karşı bir çözüm olabilir mi?

Aile içi şiddet tecrübesi toplum içerisinde dile getirilemeyen tabu konulardan biri. Aile içi şiddetin bireyler üzerindeki etkilerini ve mağdurlara yönelik danışmanlık ve terapi imkânlarını bu alanda faaliyet gösteren üç uzman isimle konuştuk.

Şiddet, aileye girdiğinde tahribatı çok daha fazla olmaktadır. Peki “Müslüman için yaşam bir imtihandır. Aile içi şiddet, bu imtihanın bir parçasıdır.” söylemi dinî ve toplumsal açıdan doğru mu?

Ailede, bireyler arasında ve toplumdaki şiddeti konuşmak için, kişinin kendine, kendi ruhuna uyguladığı şiddete bakılması faydalıdır. Bu şiddetin farkına varmak, bilhassa erkekler için kendilerine miras kalmış bazı normları kenara bırakarak kendilerine sadık kalmayı seçmeleriyle başlıyor.

Yapılan yasal düzenlemeler ve artırılan koruma imkânlarına rağmen, Almanya’daki aile içi şiddet mağdurlarının, koruma sisteminden efektif bir biçimde nasıl faydalanacağı hâlen netlik kazanmış değil. Göçmen kökenli mağdurların çözüm aramasını kısıtlayan hukuki ve sosyo-kültürel etkenlerin de hesaba katılması gerekmekte.

Diziler hem kendimizden bir parçadır hem de kendimizden çok uzaktır. Peki izlediğimiz basma kalıp hikâyelerde ve dizilerde kullanılan şiddetin zihnimizdeki yeri nedir?

Tıbbi sosyolog Ramazan Salman, göçmenleri sağlık alanında destekleyen “Ethno-Medizin” merkezinin kurucusudur. 2016’dan beri Avrupa’da; mülteci ve göçmenler için hazırlanan en büyük şiddet önleme projesini yöneten Salman ile göç geçmişine sahip kişilerin aile içi şiddet konusunda yaşadıkları sıkıntıları ve çözüm önerilerini konuştuk.

Dijitalleşmenin tüm yaşam alanlarına nüfuz etmesiyle birlikte dijital dünyanın imkânları da araç olmaktan çıkıp amaç hâline gelmeye devam ediyor. Dijital teknolojinin kullanıcısı artık sadece bağlı değil bağımlı olmaya daha meyilli dijital insana (homodijitus) dönüşüyor.

Kullanımı günlük ihtiyaç hâline gelmiş dijital cihazlara uzun süre maruz kalan her insanda dijital bağımlılık potansiyeli vardır. Prof. Dr. Aslan Gülcü dijital bağımlılık alanlarını, bu bağımlılığın nasıl ortaya çıktığını ve ileride bunun bir yaşam tarzına dönüşebilme ihtimalini açıklıyor.

Mahremiyet kavramı genel manada mekân mahremiyeti, bireysel mahremiyet ve bilgi mahremiyeti gibi alanlarda ele alınıyor. Dijital uygulamaların sunduğu imkânlarla birlikte mahremiyet tüm bu alanlarda daha kolay teşhir edilir bir hâle geldi.

Her yaş aralığındaki insan için hayatının vazgeçilmez bir parçası hâline gelen internet ve sosyal medya tüm dünyayı, özellikle de genç nesli etkisi altına almış durumda. Bazı durumlarda bağımlılıktan da bahsediliyor. Avrupa’dan üç gençle dijital yaşamları hakkında konuştuk.

Psikolojik süreçlerle ortaya çıkan alışılagelmiş bağımlılıkların yanı sıra, internetin hayatımıza girmesiyle birlikte internet kullanıcıları için potansiyel yeni bir bağımlılık türü ortaya çıktı: İnternet bağımlılığı.

Hayatın tüm alanlarını kapsayan İslam fıkhı dijital dünyanın beraberinde getirdiği yeni soruları da ele alıp hüküm sunmak durumunda. Bunu yaparken yeni gelişmeleri göz önünde bulundurarak, bunların meşruiyetini sorguladığı gibi duruma göre değişken hükümler de verebilmeli.

Çocuklar ve gençler internet bağımlılığına daha yatkınlar. Almanya Çocuklar ve Gençlerde Bağımlılık Sorunları Merkezi’nin (DZSKJ) tıbbi yöneticisi ve alanda aktif başka diğer derneklerde de öncü rol oynayan Prof. Dr. Rainer Thomasius ile internet bağımlılığını konuştuk.

Günümüzün önemli problemlerinden biri dijital bağımlılıktır. Konuya dair danışmanlık hizmetleri, ebeveynlerin sorumlulukları hakkında ve medya bağımlılığı alanında hizmet veren “Return” kurumu genel müdürü Eberhard Freitag ile konuştuk.

Engelli Müslümanlar dendiğinde akıllara İslami kurumlar ve cami cemaatleri de geliyor. Fakat, engelli bireylerin camiler dâhil olmak üzere birçok kuruma erişimi henüz gerektiği seviyede değil. Engellilerin dinî hayatlarına yönelik Almanya, Norveç ve İngiltere’de çalışma yapan görevlilerle görüştük.

Düşünce tarihi incelendiğinde, insanların niçin engelli olarak yaratıldığı ve engelliliğin insanoğlu için ne anlama geldiği sorularına birtakım cevapların verildiği görülür. Peki dünya üzerindeki dinler bu konuda ne diyor?

Engellilik konusuna İslam dininin bakış açısını anlamak için hem Hz. Peygamber’in hem de İslam tarihi boyunca ortaya çıkan farklı İslam medeniyetlerindeki yaklaşım ve uygulamaların incelenmesi gerekiyor.

Hayatın gerçek olgularından biri olan engellilik sadece psikolojik, sosyolojik, tıbbi ve ekonomik değil; aynı zamanda dinî yönleri de olan çok boyutlu bir meseledir. Bu yönüyle engellilik İslam akaidi ve kelam ilminin hem konusu hem de problemleriyle yakından ilgilidir.

Almanya’da mülteciler etrafında sürdürülen tartışmalarda birçok sorun ve eksiklikler tespit edilse de bu tartışmalarda özellikle ıskalanan ve ihtiyaçları göz ardı edilen bir grup oldu: engelli mülteciler ve aileleri. Yapısal kısıtlamalar, engelli düşmanlığı ve ırkçılık ile karşı karşıya kalan bu grup, engelli Müslümanların yıllardır yaşadığı sorunlara da ışık tutmuş oldu.

Almanya’da engelli mültecilerin ve göç kökenlilerin korunmaya bilhassa ihtiyaç duydukları sıklıkla yinelenir. Ancak çok ciddi ihmallere maruz kaldıkları ya da görmezden gelindikleri de bir gerçektir. Bu rahatsız edici çelişkinin kurbanları olan engelli mülteci ve göç kökenlilerin başa çıkmak zorunda kaldıkları sorunlar nelerdir?

Bedensel bir engele sahip olmanın sosyal hayatta insanın karşısına getirdiği zorlukları aşmada toplumun yerine getirmesi gereken ödevler var. Engelli bir Müslüman olmanın sosyal hayatta ne anlama geldiğini görme engelli iki genç ile konuştuk.

Almanya’daki takriben 2.400 cami başta olmak üzere Avrupa’nın birçok yerinde bulunan cami binaları asıl itibarıyla cami olarak planlanmamış, konut veya fabrika amaçlı kurulmuş yapılardır. Bu yapıların mimarisi, kullanım planlaması, iç tasarımı ve estetiği ön planda değildi, daha çok temel dinî ihtiyaçları karşılama hususu öncelenmişti. 1960’lı yıllar itibarıyla Avrupa ülkelerine gelen/davet edilen “misafir işçilerin” geldikleri ülkelerde

Din, engelli bireyler ve ailelerinin yaşadığı sorunların çözümünde olumlu bir etkiye sahip. “Engelli Bireylerin Din ve Değerler Eğitimi” kitabının yazarı Dr. İslam Musayev ile engelli bireylere yönelik İslam din eğitiminin amacı ve çerçevesi hakkında konuştuk.

Almanya’da 1980’lerde ortaya çıkan “engellilik hareketi”nin kurucularından olan eğitimci ve aktivist Prof. Dr. Swantje Köbsell ülkedeki ilk "Disability Studies" profesörlerinden biri. Köbsell ile engellilik tasavvurları, engelli insanların maruz kaldığı toplumsal dışlanma mekanizmaları ve bunları yıkmak için gerekli toplumsal hassasiyet hakkında konuştuk.

Türkiye kökenli çocuklar yeterli sayıda Türkiye kökenli koruyucu aile olmadığından farklı kökene sahip olan koruyucu ailelere verilmektedir. Çocukların kendi kültürlerine yabancı bir ortamda yetişmek zorunda kalmaları onların dinî ve kültürel kimliklerini kaybetmelerine yol açabilmektedir.

Çocukların gelişiminin sağlıklı olması için maddi ve manevi ihtiyaçlarının karşılandığı, güvenilir bir ortamda büyümeleri önem arz etmektedir. Bu doğal ihtiyacın karşılanmadığı durumlarda ilgili devlet kurumu devreye girmektedir.

Aile ortamı çocukların eğitimi ve gelişimi için en doğal ve ideal ortam olmasına rağmen, Almanya ebeveynlerinden yoksun büyüyen çocuk sayısının en fazla olduğu Avrupa ülkelerinden biri konumunda. Koruyucu aile ise ebeveyn-çocuk ilişkilerinin çıkmaza girmesiyle birlikte küçük yaşta ailesinden ayrılan ve himaye altına alınan çocuklar için sunulan hizmetlerden biri. Türkiye kökenlilerin bu sisteme girişi 60’lı yıllardan

Peki koruyucu ailelerde büyümüş çocuklar bu konuda ne düşünüyor? Küçük yaşlarda ailelerinden alınarak koruyucu ailelere verilmiş iki gençle bu konudaki tecrübelerini konuştuk.

İslam kimsesiz ve muhtaç durumdaki çocukların korunması konusunda hassas olmayı öğütlemektedir. Koruyucu ailelik, zaman ve mekâna göre değişen nisbî bir hüküm olarak öne çıkmaktadır. Özellikle Avrupa ülkelerinde aile ortamından mahrum kalan Müslüman çocukların özel durumu Müslümanlar tarafından gözetilmeli ve ideal aile ortamında yetişmeleri sağlanmalıdır.

Yoğun göç alan ülkelerin göçe ve farklı kültürlere duyarlı bir koruyucu ailelik sistemine sahip olması bekleniyor. Siegen Üniversitesi’nden Eğitim Bilimcisi Prof. Klaus Wolf ile Almanya’daki koruyucu ailelik sistemini, din ve kültürün rolünü ve koruyucu aile bakımına kıyasla çocuğun akraba yanındaki ve yurtlardaki bakımı hakkında konuştuk.

Çocuklarla, gençlerle ve ailelerle kültürlerarası çalışmalar yürüten Plan b ruhr e. V. Genel müdürü Gülseren Çelebi ile koruyucu ailelik sisteminin farklı kültürlere duyarlı açılımı ve göç kökenlilerin bu sistemde yer almasının önemi hakkında konuştuk.

Berlin’de bulunan İslam Eserleri Müzesi’nin küratörü olan Prof. Dr. Stefan Weber ile Almanya’da İslam sanatının sergilenmesi üzerine konuştuk.

Batılı sanatçıların gözünden Ortadoğu ve Kuzey Afrika halklarının, yerlerinin ve sanatlarının tasviri ve taklidi olarak bilinen Oryantalizm, yüzyıllar boyunca çeşitlilik göstermiştir. Bu sürecin sonucu ise bir dizi ilişkilenmeden ve etkiden ilham alan geniş bir sanatsal üretim oldu.

Avrupa’da doğup büyümüş, yabancı kökenli Müslümanların dünyası yalnız siyasi ve toplumsal meseleler, sorunlar etrafında dönmüyor. Birbirinden farklı görsel sanat dallarıyla ilgilenen ve bu alanda harika işlere imza atan dört yeni nesil sanatçı ile bu alandaki zorluklar, ön yargılar, dinî ve kültürel etkiler hakkında görüştük.

Dinî inançlar, sanatın ortaya çıkışında asli bir rol oynar. Bu rolden hareketle sanat, bir toplumda en çok hizmet ettiği inançla birlikte anılmaktadır. İslam sanatı, Müslümanlar için kaynağını vahiyden alan ve Allah’ın birliğine olan inançla işlenen bir değerler bütünü olarak tarif edilebilir.

Batı Avrupa’daki İslami sanat sergileriyle orada yaşayan Müslüman topluluklar arasında bir bağlantısızlık ve kopukluk olduğu görülüyor. Peki tanınmış müzeler bu bağı kurmaya çalışırken hangi hataları yapıyorlar?

Sanat ve din, insanı doğrudan ilgilendiren iki ana unsurdur. İslam sanatında sanatçı, inanç ve kültürü ile bulunduğu konumu da içine katarak toplumda âdeta mihenk taşı olarak yerini almıştır.

Bir sanat eserini İslami yapan ana unsur nedir? Eseri yapan kişinin Müslüman olması mı, sanat eserinin içeriği mi yoksa eserin formu mu? Bu sorunun yanıtı eserin detaylarında saklı.

Eserlerinde klasik Türk/İslam sanatı ile Uzak Doğu sanatını sentezleyen Türkiye kökenli Belçikalı sanatçı, ressam Karl Talip Kara ile sanatı ve çokkültürlülüğün sanatına yansımaları hakkında konuştuk.

Mektup, özellikle 60’lı yıllardan itibaren, göçmenlerin aileleri ile iletişimini sağlayan, memleketlerinden haber edinebildikleri en önemli araçlardan birisiydi. Fakat mektuplaşmak göçmenler için haberleşmenin çok daha ötesinde başka anlamlar da barındırıyordu.

Ahmet Sezer, Almanya'nın ilk ve en eski dokümantasyon merkezi ve göç müzesi olan DOMiD'in kurucularından biri. Ahmet Bey ile dernek tarihi ve hatıra kültürü hakkında konuştuk.

Göçmenleri, maruz bırakıldıkları problemlerden ötürü ne sadece “mağdur” ne de giderek artan göçmen karşıtlığının söylediği gibi “tehdit” olarak görmek gerekiyor. Göçün kendisi yansıtıldığı gibi bir problem değil; sosyal, kültürel ve ekonomik bir güç ve baskılara karşı bir toplumsal hareket biçimidir.

Almanya’ya Türkiye’den 60’lı yıllarda başlayan işçi göçüyle birlikte gelerek yerleşen “misafir işçiler” hâlihazırda ülkede yarım asırdan uzun bir geçmişe sahip. Peki Türkiye kökenliler için bugün vatan, kimlik, göç, aidiyet ve Almanya’da göçmen kökenli olmak ne anlama geliyor? Dört nesildir Almanya’da yaşayan Salman Kızılaslan, kızı Hülya Layık ve torunu Kübra Layık ile konuştuk.

Türkiye’den Almanya’ya göç, aile birleşimi vizesinin yürürlüğe girmesiyle birlikte misafir işçilerin kendi evlerini kurma süreçlerini yoğunlaştırdı. Özellikle 1970’lerde geri dönüş fikrine rağmen artış gösteren göçmen evleri, sadece bir mekân değil, içinde birçok umudu ve duyguyu barındıran bir “yuva” niteliğindeydi.

İşçi göçünün öncesinde ve ötesinde var olan Alman-Türk ilişkilerinin oluşturduğu kolektif hafıza sadece şahsi değil ortak hikâyelerden de oluşuyor. Yaşananların kamuoyu tarafından fark edilmesi ve bilinmesi her şeyden önemli olduğu gibi aynı zamanda bu ortak hafızayı güçlendirir.

Göçmen mahalleleri göç alan Avrupa ülkelerinde entegrasyon adına bir problem olarak lanse ediliyor. Hâlbuki bu mahalleler göçmenleri içinde bulundukları toplumla iletişim ve etkileşimde olmaya hazırlayan çok unsurlu, dinamik, sürekli değişimde olan ve göçmenler tarafından dönüştürülmüş mekânlardır.

Türkiye’nin önde gelen sosyal bilimcilerinden Prof. Dr. Nermin Abadan-Unat, Türkiye’den Almanya’ya göçü baslangıcından beri takip ediyor ve bu alanda ilk kapsamlı araştırmayı gerçekleştiren kişi. Abadan-Unat ile çalışmalarının sürecini, arka planını ve geçmişten günümüze Türkiye ve Almanya’daki göç politikasını konuştuk.

Almanya'da federal seçimler yaklaşıyor. Peki 26 Eylül'de gerçekleşecek olan seçimlerde kimler oy kullanabilir? Siyasi partilerin seçim programlarında göç konusuna ilişkin neler yer alıyor? Göçmen kökenli kaç seçmen var ve genellikle kimleri seçiyorlar? Federal seçimler ve göçle ilgili sıkça sorulan soruları cevapladık.

Doç. Dr. Şener Aktürk ve Dr. İdlir Lika’nın ortak araştırması, ulusal kimliğin nasıl tanımlanması gerektiğine dair tartışmaların Bulgaristan, Kuzey Makedonya ve Yunanistan’da Türk azınlığın siyasi temsilinin niteliği ve seviyesi üzerinde belirleyici bir rol oynadığını ortaya koyuyor. Aktürk'le Batı Avrupa’ya kıyasla Türk azınlığın bu ülkelerdeki temsil durumunu ve AB politikalarının sürece etkisini konuştuk.

Siyasi arenada Türkiye kökenliler ile ilgili “Türk” veya “Müslüman” kalıbı içinde özellikle belirli bir kesimi temsil eden siyasetçiler algısı mevcut. Kendi uzmanlık alanlarında görev alan Hristiyan Demokrat Birliği’nden Oğuzhan Yazıcı, Yeşiller’den Filiz Polat ve Sosyal Demokrat Parti’den Mustafa Güngör ile siyasi arenadaki rolleri ve bakış açıları hakkında konuştuk.

Siyasi temsil, siyasi aktörlerin vatandaşların çıkarlarını göz önünde bulundurarak kamusal politikaları bu doğrultuda şekillendirmelerini gerektiriyor. Avrupa’da yaşayan Müslümanların siyasi temsilini değerlendirmek için önce siyasi temsil kavramını masaya yatırmak gerekiyor.

Göçmen kökenliler Batı Avrupa’da çokkültürlü partiler aracılığıyla siyasi alanda aktifler. Peki çokkültürlü partilerden kasıt nedir? Bu partilerin birçoğunun kökeninde iyi örgütlenmiş ve dindar Türk göçmen topluluklarının bulunması bir tesadüf mü?

Almanya’da 26 Eylül’de gerçekleştirilmesi planlanan federal seçimler için hazırlıklar hızla sürüyor. Partiler, seçim beyannamelerini bir bir paylaşmaya devam ediyor. Peki ülkedeki siyasi partiler Müslümanlara yönelik ne gibi konuları ele alıyor? Müslümanların istek ve ihtiyaçları parti beyannamelerinde ne derece gündemde?

Almanya genelinde oy kullanma hakkına sahip 700 bin Türkiye kökenli Alman seçmen olduğu tahmin ediliyor. Geleneksel olarak sol partileri tercih eden Türkiye kökenlilerin siyasi tercihlerinde hangi faktörlerin etkili olduğu sorusuna cevap aradık.

Müslümanların Avrupa genelinde seçim organlarında düşük seviyede temsil edilmesi, Müslümanların vatandaş olarak ihtiyaçlarının siyasi arenada ne derece işitildiğine dair sorular uyandırıyor. Peki Müslümanlar ne raddeye kadar meseleyi kendi ellerine alıp, isteklerine kulak verilmesi için siyasileri etkilemeye çalışıyor?

Almanya Federal Seçimleri yaklaşırken göç araştırmacısı ve Türkiye Uzmanı Dr. Yaşar Aydın ile Almanya’daki Türkiye kökenli seçmenlerin siyasi temsil ve değişen parti tercihlerini konuştuk.

İslam tartışmalarının yeni odak noktası “siyasal İslam”. Bu kavramdan hareketle bir taraftan somut siyasi adımlar atılırken kavramın tam olarak ne anlama geldiği sorgulanıp tartışılıyor.

“Siyasal İslam” ulus devletlerin oluşmasıyla birlikte Müslüman toplumlarda görülen homojenleşme teşebbüslerine bağlı bir gerilimin neticesi. Bu gerilimin nereye doğru evrileceği ise meçhul.    

“Siyasal İslam” kavramı Müslümanların gündemini işgal ediyor. Siyasallaşan söylemlerin düşüncelerimize etki edip etmediği veya nasıl etki ettiği merak konusu.

“Siyasal İslam” kavramı bilhassa Almanya’daki İslam tartışmalarının merkezinde yer alıyor. Kültür bilimci ve etnolog Prof. Dr. Werner Schiffauer ile “klasik İslamcılık” ve “Post-İslamcılık” kavramlarını ve “siyasal İslam”ın ilgi odağında bulunan IGMG’yi konuştuk.

Camiler, gençler ya da imamlar – Hangi konu olursa olsun İslam ve Müslümanlar hakkındaki kamuoyu tartışmalarının tek bir üst başlığı var: Güvenlik. Irkçılık araştırmacısı Prof. Dr. İman Attia ile hegemonik güvenlik söylemi ve Müslümanların bununla nasıl başa çıktığı hakkında konuştuk.

“Siyasal İslam” Alman kamuoyunu meşgul etmeye devam ederken; Avusturya “siyasal İslam”ı cezai eylem statüsüne aldı ve Viyana’da aynı isimle bir kayıt merkezi kurdu. Tehlike çanları artık Almanya için de çalıyor. Peki bu konuda hakkaniyetli bir tutum sergilediğimizi gerçekten de söyleyebilir miyiz?

İslam Toplumu Millî Görüş (IGMG) kendini Avrupa’da konumlandıran bir dinî cemaat olarak “siyasal İslam” ithamıyla karşı karşıya kalmasına rağmen bu tür dışlayıcı kavramları reddedip anayasal hakları bağlamında siyasal ve toplumsal katılımı teşvik ediyor.

Fransada “siyasal İslam” söylemi siyasilerin diline yerleşti. Bu kavramın ne anlama geldiği konusunda Fransız İçişleri Bakanı Gérald Darmanin müstakil bir kitap yazdı.

Avrupa’daki Müslüman cemaatlerin başı, kendini tanımlama sorunu ve kavramlarla dertte. Hem Müslümanlar hem de Müslüman olmayanlar icat edilen kavramları tanımlamak için uğraşıp duruyorlar. Günümüzün kavramı ise uzun süredir belirsiz yapısını koruyan galat-ı meşhur “siyasal İslam”.

Müslümanlar yaşadıkları ülkelerde çoğunluk olup olmadıklarına göre ramazanı biraz daha farklı deneyimleyebiliyor. Özellikle okul çağındaki çocuklar ramazanda çoğu zaman nasıl ve neden oruç tuttukları sorusuyla karşılaşabiliyor. Ailelerle çocuklarının ramazan deneyimleri üzerine konuştuk.

Avrupa’da ikinci defa ramazan ayını pandemi sürecinde geçiriyoruz. Özellikle okul öncesi çocuklar bu süreçten yoğun bir şekilde etkilendiği gibi ebeveynler ramazan etkinliklerinin tamamını eve taşımak zorunda kaldı. Peki ramazanı okul öncesi bir çocuk için nasıl değerlendirebiliriz? Bu sorunun cevabını anne ve pedagog olan Hilal Mert ile görüştük.

Ramazan ayıyla birlikte okullarda eğitim gören çocuklar ve gençler de oruç tutmaya başlıyor. Bu durum okul eğitim personeli ve okul yönetimlerinde farklı tepkilere neden olabiliyor. Almanya ve Avusturya’dan iki Müslüman öğretmen ile okulda ramazanı konuştuk.

Çoğunluk toplumu gayrimüslim olan Avrupa ülkelerinde Müslüman öğrencileri ve ailelerini her sene ramazan ayında farklı bir imtihan bekliyor. Peki Avrupa’da öğrencilerin okul saatleri dâhilinde oruç tutması okul yönetimleri tarafından nasıl karşılanıyor?

Almanya’da okulda Müslüman çocukların oruç tutması son yıllarda gündemde yer aldı. Müslüman çocukların bu kapsamda hangi sorunlarla karşılaştıklarını ve en sağlıklı kararın hangi şartlara göre verilmesi gerektiğini derledik.

Okula giden çocuk ve gençlerin ramazan ayıyla birlikte oruç tutması, Avrupa ülkelerinde her yıl gündeme gelen, eğitim, medya ve siyaset alanlarında tartışmalara yol açan bir konu olarak ortaya çıkıyor.

Avrupa’da yaşayan Müslüman çocuklar için ramazan atmosferi sokaklara taşınmıyor. Fakat kreş ve anaokullarında çocuklar için ramazan atmosferi oluşturmak mümkün. Almanya’da bir anaokulu kurumu ve annelerle “kreş ve anaokulunda ramazan” hakkında konuştuk.

Ramazan ayının gelmesiyle birlikte kamuoyunda oruç ibadetine dair birçok konu gündeme geliyor. Warwick Üniversitesinde azınlık-çoğunluk bağlamlarında İslam eğitimi üzerine çalışmalar yürüten Dr. Abdullah Şahin ile Avrupa’da ramazana dair konuştuk.

Hollanda’da devlete bağlı yaklaşık 53 İslami ilkokul bulunuyor. Diğer okullar ile aynı müfredata sahip olmalarına rağmen bu okullarda dinî öğreti merkezde yer alıyor. Yaklaşık 600 öğrencisi olan Schiedam şehrindeki Ababil ilkokulunda öğretmenlik yapan Zehra Erik-Bal ile okulda yapılan Ramazan programını konuşuyoruz.

Bremen Üniversitesinde araştırma görevlisi olan Dr. Çiğdem Bozdağ, “diaspora medyası” alanındaki çalışmalarıyla biliniyor. Bozdağ ile diaspora medyasının fonksiyonları ve geleceğini konuştuk.

“Neue Zeiten”, Türkçe adıyla “Yeni Zamanlar” Almanya’da Rusça yayın yapan aylık bir dergi. 20.000 tirajla her ayın 15’inde çıkartılan ve büyük oranda reklam gelirleriyle finanse edilen dergi, kendini “Rusça yayınlanan bir Alman dergisi” olarak tanımlıyor. Derginin Genel Yayın Yönetmeni Alexander Cherkasky ile konuştuk.

Göçün şekillendirdiği toplumlarda göç kökenlilerin medya tüketim alışkanlıkları büyük değişkenlik gösteriyor. “Medyal göçmenler” kavramı, bu tartışmaya farklı bakış açısı sunabilir.

Süreli yayınların en önemli vasıflarından biri istikrarsa diğeri de değişimdir. Perspektif dergisinin 300. sayısını yayımlarken derginin eski genel yayın yönetmeni ve redaksiyon kurulu üyeleriyle konuştuk.

300. sayısını ve çeyrek asrı geride bırakan Perspektif dergisi, aynı zamanda Avrupa’daki gelişmelerin de nabzının tutulduğu bir platform oldu. Alman İslam Konferansı’nın dergide nasıl ele alındığını işlemek, 2006 yılından 2021 yılına kadar Almanya’nın İslam politikası hakkında da kısa bir özet sunmak anlamına geliyor.

Perspektif dergisi nisan ayında çıkarttığı 300. sayısıyla yayın hayatına devam ediyor. Derginin 1995 yılından bugüne yaşadığı serüvenin ve Avrupa’daki Müslümanlarla kesişen hikâyesinin kısa bir özeti.

Tanımadığı bir ülkeye gelen ve iş piyasasına uyum sağlayan bir misafir işçi neslinden sonra, girişimciliğe atılan Türkiye kökenlileri Türkiye Araştırmalar Merkezi Vakfı’nda Türkiye-Almanya İlişki Ağları ve Göç ve Uyum Bölümü Başkanı Yunus Ulusoy ile konuştuk.

Almanya'da faaliyet gösteren Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Birliği Berlin Başkanı Hüseyin Yılmaz’la Türkiye kökenli esnafları konuştuk.

Avrupa’da iş hayatına atılan Müslümanların üzerine büyük sorumluluk düşüyor. Peki bir Müslüman’ın ticaret ve iş ahlakı nasıl olmalı?

Türkiye kökenli girişimciler Avrupa’da uzun yıllardır faaliyet gösteriyor. Bulundukları ülkenin ekonomik ve sosyo-kültürel hayatının artık vazgeçilmez bir parçası hâline gelen Türkiye kökenli girişimcilere günümüzde her sektörde rastlamak mümkün.

Avrupa’daki Türkiye kökenli esnaf, aynı zamanda ırkçı saldırıların da odak noktasında. Bu alandaki en acı hafızayı NSU cinayetleri oluşturuyor.

Avrupa’da yaşayan Türkiye kökenli topluma yönelik yapılan pazarlama kampanyaları, 90’lı yılların sonundan bu yana “Ethnomarketing”, yani etnik pazarlama başlığı altında yer alıyor. Bu yeni pazarlama şeklinin oluşumu ve günümüzdeki yeri ise incelemeye değer.

Avrupa’da Türk mutfağının en önde gelen temsilcileri, Türk restoranları. Koronavirüs salgını esnasında zorluklarla karşı karşıya kalan bu işletmelerin sahipleriyle görüştük. Almanya, Avusturya ve Hollanda’dan 3 restoran sahibiyle bir röportaj.

Almanya’da 90’lı yıllarda kendi işini kuran tecrübeli Türk girişimcilerle hangi zor şartlar altında neleri başardıklarını konuştuk.

Batı Avrupa ülkelerinde göçmen kökenli girişimcilerin gelişim süreci ve mevcut durum nedir? Hangi noktalarda piyasa zorlukları kendisini gösteriyor? Avrupa’daki Türk işletmelerini gelecekte hangi meydan okumalar bekliyor? 60 yıllık bir bilanço.

19 Şubat 2020 tarihinde Almanya'nın Hanau kentinde 9 kişi öldürüldü. Hanau'da gerçekleşen ırkçı terör saldırısı ve saldırının ardından yaşananlara dair kısa bir kronoloji.

Hanau saldırısından sonra Almanya’da neler değişti? Belediye ve federal hükûmet saldırı ile ilgili neler yaptı? Kısa bir bilanço.

Bir caminin çok sık saldırıya uğramaması ya da başörtülü bir öğretmenin iş bulması bir başarı değil. Hanau, “temel hakların” uzun mücadeleler neticesinde bile elde edilemediği bir ortamda ırkçı şiddetin gerçek panzehirinin ne olduğunu gösteriyor: Eşitlik ve adalet.

Hanau saldırısı, “yerliler” ve “yabancılar” arasında üretilen ırkçı yorum çerçevesinin bir sonucuydu. Bu “yorum çerçevesi”ni deşifre etmek, ırkçılıkla mücadelenin en önemli gereklilikleri arasında yer alıyor.

Almanya’da Müslüman karşıtı ırkçılığa dair sayılar uzun süredir alarm veriyor. Buz dağının görünen kısmına göre, ırkçılıkla mücadelede geniş bir toplumsal dayanışmaya ihtiyaç var.

Hanau saldırısı ırkçılık tartışmalarında Almanya’da bir dönüm noktası oldu. Hanau aynı zamanda kurbanların ailelerinin yaşamını da bütünüyle değiştirdi. Fatih Saraçoğlu’nun ağabeyi Hayrettin Saraçoğlu ile Hanau saldırısı ve ırkçılıkla mücadeleye dair bir protokol.

Çetin Gültekin, 46 yaşında, doğma büyüme Hanaulu. Çatık kaşları ve kararlı duruşuyla en zor şeylerin bile üstesinden gelecek görünüşte bir adam. Kardeşi Gökhan’ın Hanau’da ırkçı cinayete kurban gitmesinden sonra Çetin Gültekin, gücünü aşan bir acıyla karşılaşmış. Irkçılık, yas ve bürokrasi hakkında bir protokol.

Armin Kurtović, Hanau saldırısında hayatını kaybeden Hamza’nın babası. Kurtović ailesinin balkonu ve yatak odası doğrudan Arena Bar’a, yani Hamza’nın öldürüldüğü yere bakıyor. Oturdukları apartman dairesi ile oğullarının öldürüldüğü yer arasında kuş uçuşu sadece 200 metre var. Hamza’ya, Hanau saldırısına ve Kurtović ailesinin yaşadıklarına dair bir protokol.

Almanya kamuoyunda gündemden hiç düşmeyen bir konu da ırkçılık. Siyaset ve toplumun bu soruna hâlâ neden bir çözüm bulamadığını Federal Meclis’te SPD’li milletvekili Helge Lindh ile konuştuk.

Bilal Piter Minnemann, Hanau’daki ırkçı saldırıda, ikinci cinayet mahalli olan Arena Bar’da arkadaşlarını kaybetti. Katil yanına kadar gelip arkadaşlarını vurdu, Bilal sağ kurtuldu. Mücadele, acı ve ırkçılık hakkında bir protokol.

Filip Goman bir yılı aşkın süre önce Hanau’ya, kızının yanına taşındı. İki ay sonra kızı Mercedes Kierpacz, Hanau saldırısının dokuz kurbanından biri olarak katledildi. Filip Goman'la kızı Mercedes Kierpacz anısına bir protokol.

Almanya Müslümanlar Koordinasyon Konseyi (KRM), kurulduğu 2007 yılından bugüne kadar Almanya’daki Müslümanlar için ortak bir temsil kurumu olmak amacıyla çalışmalar yürütüyor.

Belçika’da tanınmış 7 din ve hayat felsefesinden biri olan İslam’ı devlet karşısında Exekutif temsil ediyor. İslam temsil kurumu Exekutif’in kuruluşu, çalışma alanları ve kuruma yönelik tartışmaları bilmek, aynı zamanda Belçika’da İslam’ın kurumsallaşmasını anlamak için de gerekli.

Norveç’te İslam’ın kurumsallaşmasının ilk adımları 1969’daki Dinî Cemaatler Kanunu’na kadar uzanıyor. Ülkede en büyük İslami temsil kurumu olan Norveç İslam Konseyi (IRN) ise son yıllarda bölünme tehlikesi ve tutuculuk ithamlarıyla karşı karşıya.

1997 yılında kurulan Britanya Müslüman Konseyi (MCB), Birleşik Krallık’taki Müslüman toplumun istek ve ihtiyaçlarını dile getiren en büyük ve en kapsamlı Müslüman kuruluş olarak öne çıkıyor.

İsviçre’de nüfusun yüzde 5’ini oluşturan Müslüman toplumu devlet karşısında temsil etme iddiasına sahip olan İsviçre İslam Çatı Kuruluşları Federasyonu (FIDS), Müslüman karşıtı söylemden doğrudan etkileniyor.

Hollanda’da Müslümanlar ile Devlet Arasında İletişim Organı (CMO), devlet ile Müslümanların meseleleri konusunda tek yetkili temsil kurumu. CMO manevi rehberlikten okullarda İslam din dersine kadar birçok alanda çalışma yürütüyor.

Avrupa’da İslami temsil kurumları, sosyolojik açıdan incelemeye değer organizasyonlar. Bu kurumların avantajları, çıkmazları ve bu çıkmazlardan çözüm yolları, aynı zamanda Batı Avrupa’da Müslümanların geleceğini tartışmak demek.

Almanya Protestan Kilisesi (EKD), Almanya’da farklı mezhep ve geleneklerden Protestanları çatısı altında barındıran bir dinî cemaat. EKD’nin Yüksek Kilise Konseyi Üyesi Dr. Detlef Görrig ile EKD’nin kuruluş sürecini ve “dindarların birliği” tecrübesinin Müslümanlara ne anlatabileceğini konuştuk.

İtalya’daki İslami Topluluk ve Kuruluşlar Birliği (UCOII), tarihi 60’lu yıllardaki öğrenci yapılarına kadar uzanan köklü bir kurum. 30 yıllık geçmişe sahip olan kurum, İtalya’daki Müslümanları devlet karşısında temsil ediyor.

Avusturya İslam Cemaati (IGGÖ), Avrupa’da İslam’ın bir dinî cemaat olarak tanınması konusundaki ender kurumlardan biri. Fakat bu tanınma, IGGÖ’yü devletin itham politikasına karşı koruyamıyor.

Fransız hükûmeti nezdinde Müslüman toplumun temsilcisi olarak kabul edilen Fransa İslam Konseyi (CFCM), kuruluşundan beri birtakım sorunlarla karşılaşsa da bugün Fransa Müslümanlarını bir çatı altında birleştirmeye çalışıyor.

Finansal piyasaya akan muazzam kaynaklar ve durmadan tüketimi teşvik eden reklam piyasası... Küresel ısınma tartışılırken ekonomik dengesizlik ve sona eren saadet zinciri görmezden geliniyor.

Çevrenin etkin bir şekilde korunması için Müslüman aktörler de iş başında. Almanya'da faaliyet gösteren NourEnergy de doğanın korunması için çalışan organizasyonlardan biri. Çevre krizinde Müslümanların sorumluluklarını NourEnergy Başkanı Tanju Doğanay ile konuştuk.

İslam felsefesi, tasavvuf ve karşılaştırmalı dinler tarihi alanlarında dünyanın önde gelen isimlerinden Prof. Seyyid Hüseyin Nasr, çevrenin korunabilmesi için doğaya dinî bir anlayışla yaklaşmanın önemine değiniyor. Profesör Nasr ile İslam, çevre krizi ve Müslümanların bu krizde karşısındaki tutumunu konuştuk.

Avrupa’da yaşayan Müslümanlar küresel ısınma, iklim krizi ve sürdürülebilirlik hakkında ne düşünüyor? Çevre dostu ve sürdürülebilir bir yaşam tarzı benimsemiş Müslüman gençlerle bu konudaki tecrübelerini ve yaklaşımlarını konuştuk.

İnsan ile tabiat arasındaki denge bozuldu. Ekolojik krizi aşabilmenin yolu, kalbin sesini dinlemekten geçiyor.

Sürdürülebilirlik nedir ve karbon ayak izini azaltmaya ve sürdürülebilir yaşamaya yönelik bilinçli bir tüketim nasıl gerçekleştirilebilir? Günlük alışverişte birçok ürünün ambalajında bulunan onay damgaları ne anlama geliyor? Çevre krizini bertaraf etmek için duyarlılık kazanılması gereken kavramları açıkladık.

Avrupa’daki camilerde sürdürülebilirlik adına neler yapılıyor? Camilerin çevre hassasiyetini Almanya, Avusturya, Hollanda ve Belçika’dan Müslüman temsilcilerle konuştuk. 

İklim hareketleri, zaman zaman bu hareketlerin “beyaz” ve “orta sınıf” hareketler olduğu eleştirisi ile karşılaşıyor. Peki yerli halklar ve “beyaz olmayan” topluluklar iklim değişikliğiyle mücadelenin neresinde?

İslam düşüncesinde ve dinî cemaatlerin vizyonlarında, kâinatı korumak için faydalanılacak potansiyel mevcut olsa da Avrupa’da camileri ekolojik hâle getirmek için kat edilmesi gereken yol uzun.

İklim değişikliği ve bu değişikliğin getirdiği yıkıcı sonuçlar, dünyamızı etkilemeye devam ediyor. Peki dünya nasıl değişikliklere sahne oluyor? Bu süreçte bizim sorumluluklarımız neler?

Ölüm döşeği, birçok etik, dinî ve hukuki sorunun ortaya çıktığı bir süreç. Doktorasını “Yaşamın Sınırında Tıbbi Müdahalelere Dair İslam Mezheplerinin Görüşleri” başlıklı teziyle tamamlayan, Osnabrück Üniversitesi İslam İlahiyatı Bölümü öğretim üyesi Dr. Martin Mahmud Kellner ile ölüm öncesi süreç, biyoetik ve İslam ilahiyatının ilişkisini konuştuk.

Almanya’da terminal dönemdeki hastalara yönelik iyi yapılandırılmış bir bakım sistemi var. Birçok hastanede palyatif bakım ünitelerinin yanı sıra, hospis isimli kurumlarda yaşamın son zamanlarında bakım sağlanması da mümkün. Müslüman bir hastanın son günlerini nasıl geçirdiğini, Münih’in en büyük hastanesinin palyatif bakım ünitesinde çalışan Neşe Ebel’le konuştuk.

60’lı yıllarda Almanya’ya gelen göçmenlerden bir kısmı, şimdilerde yaşamlarının son dönemindeler. Bu neslin hospis ve palyatif bakım hakkındaki bilgileri ise oldukça kısıtlı. Essen Üniversite Hastanesi Hospis Hizmetleri’nde çalışan biyolog Dr. Ferya Banaz-Yaşar ile Müslüman hastaların hospis ve palyatif bakıma yaklaşımını konuştuk.

Avrupa’da hasta vasiyetnameleri ile yaşamın son dönemi için kişinin tedavi tercihlerini önceden belirtmesi mümkün. Peki İslam’a göre kişinin tedaviden vazgeçmesi mümkün mü? Konuya İslam fıkhı açısından bir değerlendirme.

Avrupa ülkelerinde hastaların kendi ölüm süreçleriyle ilgili karar verme yetkileri giderek artıyor. Ölüm süreciyle ilgili hukuki düzenlemeleri bilmek ise hayati önem taşıyor.

Hospis çalışması büyük oranda gönüllülüğe dayanıyor. Almanya’da ölüm döşeğindeki insanlara manevi destek sunan 2 gönüllü ile ölüm öncesi sürecin bilinmeyen yönlerini konuştuk.

Hospis, yani ölüm döşeğindeki hastalara yönelik bakımevi çalışmaları 60’lı yıllarda ilk olarak Avrupa’da ortaya çıktı. Bu hareket, herkes için nihai son olan ölüme farklı bir bakış getirmeyi hedefliyor.

Ölüm, günlük hayatta aklımıza hiç getirmediğimiz kesin durak. Yalnızlık çağında ölüm döşeğindeki insanlar ve yakınları da büyük zorluklarla karşı karşıya. Hospis ve palyatif bakım çalışmaları, ölümün eşiğindeki insanlara ve yakınlarına duygusal açıdan bir can simidi sunuyor.

Almanya’daki kuaförler, bir yanıyla etnik girişimciliğin bir parçası, diğer yanıyla ise göç, güzellik anlayışı ve istihdam konularıyla alakalı farklı konuların kesişim alanı.

Düğünlerin camilerden salonlara taşındığı bir çağda, İslam’ın düğünler için çizdiği çerçeve de giderek unutuluyor. İsraf ve davet kurallarıyla İslami düğün, bugün yaygın olan düğün anlayışından oldukça farklı.

Almanya’da geçtiğimiz yıl 400 binden fazla kişi evlendi. Bu evliliklerin büyük bir kısmı, Türkiye’dekine benzer düğünlerle kutlandı. Almanya’nın Kuzey Ren-Vestfalya Eyaletindeki Düğün ve Etkinlik Salonları Birliği (VdE) Başkanı Mesut Çetin ile Almanya’daki Türk düğünlerini konuştuk.

1980’li yıllarda Almanya’daki düğünler videoya kaydediliyor, bu kayıtlar Türkiye’deki akrabalarla paylaşılıyordu. Bugünün düğünleri ise muhayyel bir izleyici/takipçi kitlesi dikkate alarak kurgulanıyor.

Göç sürecinin bir aşaması, hatta bir göç stratejisi olarak karşımıza çıkan “ulusaşırı evlilikler”, aynı zamanda küresel ölçekte bir pazara da sahip. Bu alanda birçok soru da tartışılmayı bekliyor.

60’lı yıllarda Avrupa’da düğün ve nişanlar daha çok Türkiye’de yapılsa da zamanla Türk işçilerin ve ailelerin sayılarının artması, kız alıp vermelerin başlamasıyla lokallerde, kiralık salonlarda ve derneklere ait ortak alanlarda yapılmaya başlandı. Bazı düğün fotoğraflarında arkada görülen derneğe ait masa ve dolaplar ile duvardaki haritalar o yıllarda hiç şaşırtıcı değildi.

Türkler arasında “düğün” denildiğinde, akla önce Türkçe konuşan iki kişinin evlenmesi gelir. Farklı kültürden biriyle evlenmek ise “normal”in dışına çıkmak olarak görülür. Peki Avrupa’da karma düğünler aileler tarafından nasıl karşılanıyor? Farklı kültürlerden insanlarla evlenen dört kişiyle düğünleri hakkında konuştuk.

Düğün fotoğrafçılığı, düğün törenlerinin artık vazgeçilmezi. Avusturya’dan Elography’nin kurucusu Elif Özbay ile Avrupa’daki düğünleri konuştuk.

Almanya ve Hollanda’da düğün yapmanın maliyeti ne kadar? Bu iki ülkeden düğün salonu sahipleri ve organizasyon firmalarıyla düğün masrafını konuştuk.

Yasemin Şamdereli, Almanya’da yaşayan bir yönetmen ve senarist. “Almanya – Willkommen in Deutschland” isimli sinema filminden önce televizyon filmleriyle de çeşitli ödüller kazanan Şamdereli ile “hikâye anlatıcılığı”nı konuştuk.

Haluk Piyes, Köln doğumlu başarılı bir oyuncu, senarist ve yönetmen. Piyes’le göç kökenli film yapıcıların karşılaştığı zorlukları ve klişelerden kurtulma yollarını konuştuk.

Göç geçmişine sahip film yapımcılarının sinema üretiminde daha aktif olması hangi etkenlere bağlı? Teşvik mekanizmaları ve sosyal sermayenin yokluğu gölgesinde göç kökenli film yapımcıların eriştiği başarılar, her şeye rağmen “göç sineması” alanındaki hareketliliği ortaya koyuyor.

Yaklaşık 3 milyon Türkiye kökenli vatandaşın yaşadığı Almanya’da vizyona giren Türk filmleri pek çok yerli Alman yapımın ulaşamayacağı rekor düzeyde izleyici kitlesi ile buluşuyor. Almanya’da yaşayan 3 sinema sever ve AF Media sahibi Ali Fidan’la Almanya örneğinde “Avrupalı Türklerin” sinema tercihlerini konuştuk.

Avrupa’da göç hikâyesi filmlere nasıl aksediyor? Bu sorunun cevabını “Kısmet” filminin yönetmeni Merve Uslu ve “Borderkids” isimli belgeselin yapımcısı Aişe Akova ile konuştuk.

Hollywood sinemasında “İslam” ve “Müslümanlara” dair algı, genelde olumsuz bir bağlama hapsolmuş durumda. Bu algının değişmesinin yolu, Müslümanların da sinema emekçileri olarak film endüstrisine girmelerinden geçiyor.

Göç sineması nedir ve hangi temel dinamikler üzerinde gerçekleşir? Hangi kaynaklardan beslenir? İki film örneğinde “göç sineması” kavramına dair bir açıklama denemesi.

İslam’ın Avusturya’da 1912 yılında resmî olarak tanınmış bir din olması sebebiyle ülkede İslami kurumların oluşması, diğer Avrupa ülkelerine nazaran daha kolaydı. Mevcut durumda siyasi ortam, ülkedeki İslami anaokullarına da büyük oranda darbe vurdu.

Hollanda’da işçi ve çoğunlukla Müslüman göçmenlerin gelmesiyle başlayan “siyah” ve “beyaz” okullarının ayrımı günümüzde de hâlâ gündemde. Özellikle Türkiye kökenli çocuklar anaokulunda zorlanıyor.

Fransa’da yaşayan Müslüman aileler, hem pedagojik açıdan daha verimli olduğundan hem de kendi din ve kültürlerini öğrenmeleri için çocuklarını İslami anaokullarına gönderiyor. İslami anaokullarının sayısı gün geçtikçe artarken hükûmet tarafından öne sürülen zorluklar daha çok hissediliyor.

Okul öncesi eğitim, çocuğun sosyalleşmesinde, dilsel ve bilişsel gelişiminde çok önemli bir rol oynadığı kadar manevi gelişiminde de etkide bulunur. Fransa’da yaşayan Müslüman çocuklar gittikleri anaokullarında eğitimlerini sürdürürken dil, din ve kültür farklılığından ötürü çeşitli sorunlarla karşılaşabiliyor.

1848 yılından eğitim özgürlüğünün tanındığı Hollanda’da son 40 senedir devlete bağlı İslami okullar revaçta. Schiedam’da bulunan Ababil İlkokulu Müdürü Kemal Kadı ve Noah Kreşi Müdürü Jorien Desjardijn ile, Hollanda’da İslami okullara dair yasal mevzuatı, bu okulların başarılarını ve zorluklarını konuştuk.

Kreş ve anaokulları çalışan ebeveynler için kısmen bir mecburiyet. Birçok ülke, dezavantajlı grupların çocuklarının anaokullarına gitmesini teşvik ediyor. Peki küçük çocuklar için kreş ve anaokulları gerçekten bir ihtiyaç mı? Çocukların aileden ayrı bakımlarının dezavantajları var mı? Bu soruyu, çocuklarını anaokullarına göndermeyi tercih etmeyen ailelerle konuştuk.

Prof. Dr. Paula Schrode, Bayreuth Üniversitesi’nde güncel İslam kültürleri alanında öğretim üyesi olan bir din bilimci. Doktora çalışmasını “Helal beslenmeye dair Sünni-İslam diskurları” konusunda tamamlayan Schrode ile anaokullarında helal beslenmeyi konuştuk.

Öğretmen ve İslam din eğitimcisi olan Naciye Kamçılı-Yıldız, Paderborn Üniversitesinde öğretim görevlisi olarak çalışıyor. Yıldız’la anaokulu ve kreşlerdeki dinî çeşitlilik hakkında konuştuk.

Milyonlarca Müslüman'ın yaşadığı Batı Avrupa ülkelerinde İslami anaokullarıyla ilgili yasal zemin nasıl? Avusturya, Fransa, Belçika, Hollanda ve İngiltere’de İslami anaokullarıyla ilgili durumun kısa bir özeti.

Almanya’da İslami anaokulu açmanın önünde yasal olarak bir engel olmamasına karşın uygulamada karşılaşılan bürokratik engeller ülkede İslami anaokulların açılmasını güçleştiriyor.

Anaokulları küçük yaştan itibaren çocuklara öz kimliklerini geliştirme ortamı ve başkalarıyla iletişim kurma fırsatı sunan ideal ortamlardır. Ancak bunun sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için anaokulunun belli bazı şartlara haiz olması gerekiyor.

Anadili Türkçe olan göçmen kökenli çocukların çok dilliliğini nasıl teşvik etmeli? Anaokulunda iki dilli uygulamaların avantajları neler? Anaokulunda çok dillilikle ilgili temel tartışmalar, ailelerin daha bilinçli olması gerektiğini ortaya koyuyor.

Batı Avrupa’da Müslüman ailelerin anaokulu çağındaki çocuklarıyla ilgili en büyük endişelerinden biri mahremiyet eğitimi. Anaokullarında çocukların mahremiyet konusunda hassas olması için mahremiyet eğitiminin önce evde başlaması gerekiyor.

Batı Avrupa’da sanayileşmenin geleneksel aile yaşamında meydana getirdiği değişiklikler çocukların bakımının erken yaşlarda farklı kurumlarca üstlenilmesini de beraberinde getirdi. Okul öncesi olarak adlandırılan bu dönemde çocuklara verilen eğitim ve bakımın içeriği ve süresi ülkeden ülkeye göre çeşitlilik gösteriyor.

İlk kitabı 1981’de yayımlanan Murat Tuncel, Türkiye’de uzun yıllar öğretmenlik ve Günaydın gazetesinde gazetecilik yaptıktan sonra 1989 yılında Hollanda'ya göç etmiş. Öykü, roman ve masal türünde yirmi küsur eser veren ve kitapları çeşitli dillere çevrilen Tuncel ile eserlerini ve Hollanda’daki Türkçe edebiyat faaliyetlerini konuştuk.

Melek Paşalı, edebiyatla akademik düzeyde ilgilenen, yaptığı edebiyat okumalarıyla gençlere Türk edebiyatının klasik ve modern eserlerini sevdiren bir edebiyatçı. 2001-2008 yıllarında Viyana’da yaşayan Paşalı ile Avrupa’da Türkçe edebiyatı konuştuk.

Uzun yıllardır Hollanda’da yaşayan bir yazar olarak kendinizi nasıl tanımlıyorsunuz? Yaklaşık altı yıldır profesyonel anlamda şiir, öykü ve roman kaleme alıyorum. İnsan doğar, yetişkin olur ve nihayetinde ölür. Kişi yaşamının her evresinde kendine ve hayata anlam verme arayışını sürdürür. Yazmak da benim içsel yolculuğumda karşılaştığım çetin fırtınalardan sığınacak dingin bir liman gibi. Dolayısıyla bu argüman

Muzaffer Yanık, 1981 yılında aile birleşimiyle Hollanda’ya gelen, ikinci nesil bir göçmen. Hollanda’daki Türkçe edebiyat faaliyetlerinin merkezinde yer alan Yanık’la, ülkede Türkçe edebiyatın geleceği hakkında konuştuk.

Avusturya’da yaşayan Ercüment Aytaç, “Ve: Blues” isimli ilk romanını 1994’te yayınladı. Ardından 2016’da “Dunya brennt” isimli Almanca bir roman yayınladı. Graz Yazarlar Birliği üyesi olan Aytaç’la eserlerini ve Avusturya’da edebiyat yapmayı konuştuk.

Nedim Gürsel uzun yıllardır Fransa’da yaşıyor. Kitapları 20’den fazla dile çevrilen yazar, eserlerinin büyük çoğunluğunu Türkçe olarak kaleme alıyor. Gürsel’le Fransa’da Türkçe yazın deneyimi üzerine konuştuk.

Uzun yıllar Hollanda’da yaşamış, edebiyatın polisiye, bilim kurgu, fantastik ve gerilim türlerinde otuz küsur eser vermiş olan Sadık Yemni ile Hollanda’da Türkçe yazın deneyimi hakkında konuştuk.

Avrupa’da Türkçe edebiyat her ne kadar ilk ve ikinci neslin edebiyatı olarak tasavvur edilse de bugün üçüncü nesil Türkiye kökenli gençler de Türkçe şiir, öykü ve roman yazıyor. Ömer Faruk Bağ, Ecem Tuba Hızarcı ve Mehmet Bolat ile Avrupa’da Türkçe edebi eser üretimi hakkında konuştuk.

Avusturya’da bir Türkçe edebiyattan bahsedilebilir mi? Ülkedeki Türkçe edebiyatın mazisi nasıl? Bu soruların cevaplarını Ercüment Aytaç, Ali Işık ve Melek Paşalı ile konuştuk.

Hollanda’da Türkçe edebiyat ile uğraşan Ferda Güneş Aydın, Murat Tuncel ve Muzaffer Yanık ile ülkedeki Türkçe edebiyatın dünü, bugünü ve yarınını konuştuk.

Mülteci edebiyatı, sığınma taleplerinin meşrulaştırılması için mültecilerin yaşadığı travmatik olayların yansıtılmasından mı ibaret? Mülteci edebiyatının tarihinin kısa bir özeti.

Türk-Alman edebiyatı tarihsel olarak incelendiğinde, birinci kuşakta “Misafir İşçi Edebiyatı”, ikinci kuşakta “Göçmen Edebiyatı” ve son kuşak için “Kültür-aşırı Edebiyat” isimlendirmeleri göze çarpmaktadır.

Göçün edebiyata izdüşümünün incelenmesi son dönemlerde önem kazandı. Farklı şekillerde isimlendirilen bu alan, içinde barındırdığı çeşitli dinamiklerle sınırları aşarak farklı kesimden okurlara hitap eden bir tür olarak göze çarpıyor.

Başkent Ottawa’da basın toplantısı düzenleyen Trudeau, kamu çalışanlarının yanı sıra, resmi kurumlarla iş yapan şirket çalışanlarının, hava, demir ve deniz yoluyla seyahat etmek isteyen tüm yolcuların da 30 Ekim’e kadar iki doz aşılarını olmalarının zorunlu hale getirildiğini açıkladı. Justin Trudeau’nun açıkladığı zorunlu yeni aşı politikasına göre, federal kamu görevlilerinden aşı kararını 29 Ekim 2021’e kadar

Kovid-19 pandemisi sadece tıbbi açıdan bir sorun değil, aynı zamanda ahlak, iman, varlık gibi metafizik konuların da yeniden düşünülmesini sağlayan bir salgın. Prof. Dr. Ekrem Demirli ile Kovid-19 gölgesinde metafizik konuştuk.

Kovid-19 salgını sağlık sektöründe kurumsal ırkçılıkla ilgili soruları da yeniden gündeme getirdi. Peki korona krizi esnasında ırkçılık Müslüman hastalar için bir tehlike mi? Bu soruyu ayrımcılık yaşayan insanlarla konuştuk.

Korona pandemisine karşı verilen mücadelede hükûmetler dünya çapında örneği görülmemiş girişimlerde bulunuyor. Diğer yanda da salgın karşısında korumasız kalan mülteciler var.

Kovid-19’la mücadele kapsamında Birleşik Krallık’ta hazırlanan tedbir paketinde salgından ölenlerin cesetlerinin yakılması da vardı. Müslümanların itirazı üzerine ilgili madde değişti.

Sosyolog ve sosyal psikolog olan Prof. OrtwIn Renn, aynı zamanda Almanya’da en tanınmış risk araştırmacılarından biri. Renn ile Kovid-19’un doğurduğu riski ve toplumların salgınlar karşısındaki tepkilerini konuştuk.

Kovid-19 salgını, küresel ekonomi ve sosyal yapıyı bütünüyle değiştirecek gibi görünüyor. Peki salgın, Avrupa’da Müslümanlara yönelik daha kapsayıcı bir toplumsal kimliğin oluşmasına zemin hazırlar mı? Salgının kimlik tartışmalarına etkisini Dr. Yaşar Aydın yazdı.

Kovid-19 salgını Allah’ın bir cezası mı? Sevdiklerini Kovid-19’dan kaybetmiş, onları yıkayıp kefenlemeden toprağa vermiş bir Müslüman bu ağır psikolojiden nasıl kurtulabilir? İslam bilimci Dr. Abdurrahman ReIdegeld ile Kovid-19’un Müslümanlara etkisini konuştuk.

Kovid-19 birkaç ay gibi kısa bir süre içerisinde dünyadaki bütün toplumlar için ortak bir risk hâline geldi. Korona salgını, içinde yaşadığımız “risk toplumları”na yeniden ışık tutuyor.

Kovid-19 sonrası bireysel yaşamlardan küresel düzene kadar birçok şey değişecek. Batı Avrupa’daki Müslüman cemaatler de ciddi değişimlerle karşı karşıya. Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda ve Birleşik Krallık’tan Müslüman temsilciler Kovid-19 sonrası Müslüman cemaate dair gelecek tahminlerini sıraladı.

Koronavirüs ve yol açtığı Kovid-19 isimli hastalık, dünya üzerindeki milyarlarca insanı aynı gündem etrafında buluşturdu. Salgınla ilgili komplo teorileri yükselişte olsa da bilimsel araştırmalar, Kovid-19’un gelişi konusunda insanlığı çok önceden uyarmıştı.

Yetvart Danzikyan, Türkiye’nin en büyük medya kanallarında çalışmış başarılı bir gazeteci. Son beş senedir Agos’un Genel Yayın Yönetmenliğini yapan Danzikyan ile Mart ayındaki azınlık dosyamız için Türkiye’deki Ermeni cemaatini ve “azınlık olmayı” konuştuk.

Tehdit Altındaki Halklar Topluluğu (GfbV) Almanya merkezli faaliyette bulunan uluslararası bir organizasyon. Kurumun Etnik, Dinî ve Dilsel Azınlıklar Birimi’nden Lina Stotz ile İslam toplumlarındaki azınlıkları konuştuk.

Dışlanmış azınlıkları ve yerli toplulukları desteklemek amacıyla kurulan Uluslararası Azınlık Hakları Grubu’nun (MRG) Politika ve İletişim Direktörü Carl Söderbergh ile İslam toplumlarındaki azınlıkların durumunu ve bu ülkelerdeki azınlıklara yönelik politikaları konuştuk.

Lübnan’da yaşayan Hristiyan nüfusun sayısında giderek azalma olsa da ülkedeki Hristiyanlar ayrıcalıklı bir konumda. Ülkedeki Hristiyan hassasiyetlerinin korunması konusunda ise Lübnan, komşu ülkelerine göre daha duyarlı.

Berberiler Kuzey Afrika’nın en eski sakinlerinden biri. Farklı ülkelere yayılan nüfuslarıyla Berberi kimliği ve kültürü, farklı bir “azınlık” örneğini sunuyor. Tarih içinde topluluk olarak Müslüman olmuş, fakat farklı inanışlara sahip üyeleri de barındıran Berberi kimliğini Dr. Mohamed Chtatou yazdı.

Türk Yahudi Toplumu’nun dinî temsilcisi olan Türkiye Hahambaşılığı Vakfı, Türkiye’deki Yahudi cemaate dair sorularımızı yanıtladı.

Tarih boyunca farklı etnik ve dinî topluluklara ev sahipliği yapmış Türkiye toprakları Osmanlı’dan cumhuriyete geçişte milliyetçilik adına azınlıklara yapılan bir dizi ayrımcı uygulamaya sahne oldu. Peki Türkiye’deki azınlıklar ne düşünüyor? Süryani Kadim Vakfı Başkanı Yardımcısı Kenan Gürdal ve Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Yetvart Danzikyan ile konuştuk.

Birçok kültürün iç içe geçtiği bir coğrafyaya sahip olan Türkiye, birçok farklı etnisite ve dinden insana ev sahipliği yapıyor. Peki Türkiye’de azınlık olarak yaşam nasıl? Bu soruyu İstanbul’da yaşayan dinî azınlık mensuplarına sorduk.

Mısır’ın yerli halklarından olan Kıptiler ve Mısırlı Müslümanlar arasındaki ilişki, gerek iç içe olmaları, gerekse hoşgörü ortamı açısından örnek oluşturabilecek nitelikte. Yine de Kıptiler, azınlıkta olmaları sebebiyle çeşitli sorunlarla karşılaşıyor.

Kendisini başka birisinin yerine koyabilme becerisi olarak tanımlanan “empati”, yokluğunda derin toplumsal çatışmaların oluşmasına da zemin hazırlayan bir kavram. Peki azınlıklara dair bakış, kişinin “çoğunluk” bağlamından “azınlık” bağlamına geçişiyle değişir mi? Bu soruyu Almanya’da bir Türk ve Pakistanlı ile konuştuk.

Orta Doğu’dan bahsedildiğinde çoğu kimsenin aklına ilk olarak Müslümanlar gelse de bölgenin tarihsel ve toplumsal yapısına bakıldığında büyük bir etnik ve dinî çeşitlilik göze çarpıyor.

Kelime kökeni olarak Almancada gönüllülük (Alm. Ehrenamt) kelimesinin, kişinin kendi isteği ya da görevlendirilmesi sonucunda ortaya koyduğu hizmetin takdir edilmesi manasına gelen resmî bir kaynağı da vardır. Bu anlamda ayrıca, sivil toplum hizmetlerinden de bahsedeceğiz. Daha doğrusu, bahsedeceğimiz konu, kişinin kendisinin yararlanmadığı ancak başkalarının yararlandığı hayır çalışmaları hakkında olacaktır. Bu hayır çalışmaları, herhangi bir üst

Camide Gönüllü Faaliyetler Üç çocuk annesi Meral Boztepe (40) camilerde düzenli olarak faaliyetlerde bulunuyor. Almanya’nın Duisburg şehrinde yaşayan Meral Hanım, İslam Toplumu Millî Görüş (IGMG) Kadınlar Teşkilatı’nda Sosyal Hizmetler ve Çocuk Kulübü Başkanı olarak görevli. Bu görevleri gönüllü olarak üstleniyor. Toplumu bir şeylere teşvik etmek ve değişime vesile olmak istediğini anlatan Meral Hanım, insanların yalnız

Sosyal Bütünleşme Sosyal bütünleşme yakın geçmişte BM Engelli Hakları Sözleşmesi (2004) ve AB’nin yoksulluk tartışmalı bir yayını (bkz. Avrupa Birliği Konseyi 2006) ile güncellik kazanmıştır. Sosyal bir kavram olarak sosyal bütünleşme konsepti cinsiyetten, yaştan, kökenden, mensup olunan dinden, eğitim durumundan, olası engellerinden veya diğer bireysel özelliklerinden bağımsız olarak herkesin eşit muamele gördüğü ve kişilerin özgür

Günümüzde gönüllülük seküler toplumlarda iki şekilde anlaşılmaktadır: ilki, ücretsiz iş olarak kabul edildiği ekonomik tanım ile; ikincisi ise kişinin kendi iradesiyle yaptığı boş zaman etkinliği. Gönüllülük çalışmalarının tipik faydaları arasında tecrübe edinme ve güven kazanma, yeni beceriler öğrenme, “fark yaratmaya” yardımcı olmak ya da yeni insanlarla tanışmak; tüm bunları yaparken diğer insanlara, kişinin içinde yaşadığı

Komşuluk, Onur ve Sevgi Hem İslam ülkeleri hem de bu ülkelerin dışındaki Müslüman azınlıkların yaşadığı çok dinli toplumlarımız bağlamında gönüllülük ve sosyal sorumluluk konularını anlayabilmek için İslam etiği ve İslam’a dayalı sosyal sistemlere bakmak elzemdir. İslam haricinde başka bir inanca sahip olanların yahut herhangi bir inanca sahip olmayanların bu sistemler içinde dikkate alınıp alınmadığı sorusunu

Daha iyi bir dünya için omuz omuza çalışmak tüm gönüllü çalışanların ortak amacı. Ancak Batı toplumlarında gönüllü çalışmalara katılım hususunda birçok Müslüman zorluklarla karşılaşabiliyor. Sosyoloji Profesörü Constantin Wagner ile fırsatlar ve zorluklar hakkında konuştuk.

Her gönüllü çalışma gönüllü çalışma mıdır? Gönüllülük alanında bugün ne gibi değişiklikler söz konusu? Gönüllü çalışmalar alanında çok bariz bir değişim görülüyor. Son zamanlarda bu alanda bazı yeni trendler yerleşik hâle geldi. Artık diğerkâmlık motivasyonuyla hareket etmekten ziyade proje bazlı bir angajman söz konusu. Diğer bir trend ise gönüllülüğün profesyonel hâle getirilmesi. Gönüllülük artık tekâmül

Batı geleneğinde gönüllülüğün kökenleri Antik Yunan’a dayanmaktadır. Antik Yunan’da toplumsal hayata bireysel katkı, şehirde yaşayan her vatandaşın taşıması gereken vazgeçilmez bir ortak değerdi. Ünlü devlet adamı Perikles bu bağlamda: “Kentin toplumsal hayatına katkı sağlamayan kişi etkisiz değil, kötü bir vatandaştır.” demiştir. Bu sözler gönüllülük esasına dayanan çalışmaların işleyen bir toplumda her zaman büyük bir önem

Almanya’nın belki de şu ana kadar gördüğü en büyük özveriyi gösteren büyükanne ve büyükbabalarımız yaklaşık 60 yıldır Almanya’da yaşıyor. “Almanya bizi çağırdı, biz de geldik.” diye anlatıyor anneannem. O zamanlar 20’lerinin başında olan genç bir kadın, genç bir adam ve iki yaşında bir kız çocuğundan oluşan aile Türkiye’nin Hatay şehrinden Aşağı Saksonya’ya, artık hayatlarını orada

Gönüllülük Kime ve Neye Yarar? Manevi danışmanlık hattından Ayşe Hanım (anonim) ile görüştük. Kendisi gönüllülüğü şu şekilde tanımlıyor: “Gönüllülük, insanın manevi varlığının ifadesidir ve kalpte oluşan duyguların kaynağıdır. Diğer boyutuyla kişinin iç dünyasıdır.” Devamında ise gönüllülüğün kelime manasını “Alman dilinde gönüllük, ‘fahri’ anlamında ‘onursallık = ‘Ehrenamt’ olarak nitelendirilmekle beraber Türkçede ‘gönüllü’ ifadesiyle daha manevi bir

Bilhassa çoğunluğu Müslümanların oluşturmadığı ülkelerde İslami kavramlar siyasi ve toplumsal tartışmalar içerisinde anlamlarını kaybedebiliyor ve kendilerine yeni anlamlar yüklenebiliyor. Bazı tartışmalı kavramların etimolojik ve ıstılahi karşılıklarını medyada sunulan biçimleriyle birlikte derledik.

İslam’ın kamusal alandaki tartışmalara konu edilmesi özellikle son on yılda neredeyse bir kural hâlini aldı. Almanya’da, Avrupa’da ve bu coğrafyanın dışında da her gün medyadaki tartışmalarda İslam ve Müslümanlar hakkında bir konuyla karşılaşılıyor. İslam’ın kamusal alanda dilsel bağlamda ele alınması ise bazen “İslam” kelimesinden bahsedilmeksizin gerçekleşebiliyor. Burada kamusal alandaki tartışma konusunun sadece “İslam” kavramı olmadığı

Müslümanlar Almanya’ya uzun yıllar önce geldiler. İnşa ettikleri binalar, sayısız kuruluşlar ve aynı şekilde eğitim kurumları ve siyasete katılımları buna tanıklık etmektedir. Peki, söz konusu Müslümanlar dilsel anlamda nasıl bir yol kat ettiler? Dil ve İslam’ın temsil edilme biçimi arasındaki ilişkiden Müslümanların toplumdaki yerine ve benlik algısına dair birçok şey anlaşılabilir. Bu noktada önemli bir

Müslümanlar 9/11 terör saldırıları sonrası kendilerini giderek artan ve gündelik yaşamın her alanında kendini hissettiren İslam karşıtı bir atmosferin içinde buldu. Bu saldırıları takip eden yıllarda Afganistan ve Irak’ta devam eden savaşlar ve dünyanın çeşitli yerlerinde İslam adına olduğu iddiasıyla gerçekleştirilen terör saldırıları ile -Amerikalı siyaset bilimci Samuel Huntington’un tanımlamasıyla- “İslam” ve “Batı” arasında bir

“Batı”da İslam’la ve Müslümanlarla ilgili tartışmaları ve bu tartışmalarda kullanılan kavram ve söylemleri kimin belirlediği sorusuna cevaben pek çok adres göstermek mümkün. İslam ve Müslümanlar konusunda Avrupa’da geçerli olan söylemi kimin belirleyemediği ise oldukça açık: Müslümanlar hâlâ kendilerini ilgilendiren meselelerin yani kendi dünyalarının öznesi değil. Ancak Müslümanların çoğunluk olarak yaşadıkları ülkelerde de durum farklı değil.

İslam hakkında sürdürülen tartışmalar yeni bir fenomen değil. Günümüzdeki İslam imajının kaynağını bulmak istersek sadece 10 veya 20 yıl geriye bakmak yetersiz olacaktır. Bilimsel tartışmalarda, genel olarak İslam karşıtlığı, İslamofobi ve/veya Müslüman karşıtı ırkçılık olarak adlandırılan olgunun açıklanmasına yönelikse üç yaklaşım mevcut. İlk Yaklaşım: Ön Yargı Araştırmalarından Yola Çıkarak İslam Karşıtlığını Anlamak İslam karşıtlığının açıklanmasına

Batı’daki Kur’an araştırmalarını 7. yüzyıldan günümüze farklı dönemler üzerinden incelemek mümkün. Orta Çağ’da başlayan ilk Kur’an çalışmaları kimler tarafından ve ne tür saiklerle yapıldı? Genel itibarıyla Orta Çağ dönemini Erken Orta Çağ (7-11 yüzyılları arası) ve Geç-Son Orta Çağ (11-16 yüzyılları arası) olarak iki kısma ayırabiliriz. Bu bağlamda her dönemin kendisine has belirli özellikleri ve

Almanya’nın toplumsal yapısı gereği göçmenliğe dair meseleler, ülkede sürekli gündemde. Göç ve göçmenlerle ilgili konular ise bütün toplumsal meselelerde olduğu gibi tek boyutlu ve tek taraflı değil. Bu hususa dikkat edilmediği her dönemde bireyler, toplumsal gruplar ve nihayetinde tüm toplum zaman zaman travmalara dönüşen ve telafisi imkânsız gibi görünen sorunlarla karşılaşıyor. O hâlde toplumsal gruplara

Göç süreçlerinin köklü değişikliklere yol açtığı bilinen bir gerçek. Bu değişim göçmenlerde, köken toplumlarında ve de yerleştikleri ülkelerin toplumlarında gözlemlenebilir. Almanya’daki göç hareketleri bu bağlamda önemli bir örnek.

Avrupa ülkelerinin göç politikalarını incelediğimizde, bazı ülkelerin diğerlerine kıyasla daha katı politikalar uyguladıklarını görüyoruz. Bununla ilgili olarak, hangi ülkelerin göç politikalarının daha insancıl olduğunu söyleyebiliriz? Ülkeleri bireysel yoruma açık bir biçimde daha “insancıl” ya da “daha az insancıl” olarak niteleyemeyiz. Ancak son yıllarda kısıtlayıcı göç politikalarının sayısında bir artış olduğunu söyleyebiliriz. İtalya’da göçmenleri taşıyan STK

Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri 2000’li yıllarla beraber Avrupa Birliği’nin (AB) genişleme politikaları sonucu AB üyesi olmuş olsa da bu ülkelerin farklı bir geçmişe ve kültüre sahip olduğunu göz ardı etmemek gerekir. Bu ülkelerin demografik yapıları Batı Avrupa ülkelerinden farklı olarak daha homojendir. Batı Avrupa ülkelerinin 1950’li yıllarda emek piyasalarında yaşadığı açık sonucu işçi göçleri

Viyana’da doğup büyüyen Asim, anne-babası, kardeşleri ve ağabeyiyle büyük bir ailede yaşıyor. 1989 yılında Sudan’dan Avusturya’ya fizik okumak için gelen babası, maddi sıkıntılardan dolayı okumaya fırsat bulamamış, iş bulmaya mecbur kalmış. Başladığı üniversiteyi bitirmeden çalışmaya başlamış. Annesi, evlilikten sonra Omdurman İslam Üniversitesi Siyaset Bilimi bölümünde lisans eğitimini tamamlayıp yüksek lisans yapmak için Viyana’ya gelmiş. Arapça

Hollanda toplumuna entegre olan, 20. yüzyılın sonları ile 21. yüzyılın başlarındaki göçmenlerin bu başarısının birden fazla tezahürü var. Fas doğumlu Rotterdam belediye başkanı Ahmed Aboutaleb* ve İran doğumlu yazar Kader Abdolah gibi önde gelen isimlerin yanı sıra, ülkeye iş gücü olarak gelen ilk nesil göçmenler, Felemenkçeyi öğrenerek göçmen kökenlerine rağmen yaşıtlarıyla eşit eğitim ve istihdam

İlk nesil ellerinde bir bavul umut ve hedefle Sirkeci Garı’nda 11. perondan kalkan Almanya trenine atlayıp yol, iz bilmeden geldikleri bu topraklarda bugün onların torunları kök saldı. Bu topraklarda yuva kurdular, yaşanmışlıklar biriktirdiler. “Almanya’da yabancı, Türkiye’de Almancı” klişesi dışına çıkan, Almanya’da doğup büyüyen, okuyan, çalışan ve Almanya’yı da vatan bilen bir nesil yetişti. Bugün neredeyse

Benelux bölgesindeki görece küçük bir ülke olması sebebiyle Belçika’nın göç olgusuyla olan iç içeliği, Fransa ve Almanya gibi ülkelere kıyasla üzerinde daha az durulan bir konu olmuştur. Hâlbuki 30 yılı aşkın bir zaman diliminde Belçika birçok farklı göçmen grubun yerleştiği bir ülkedir. Esasen yeni olarak değerlendirilmesi güç olan göç olgusu ülkede uzun erimli bir politikayla

Fransa’daki nüfus sayımı verileri, 1975’ten bu yana Avrupa kökenli göçmenlerin (İtalyan, Portekiz, İspanyol ve Yugoslavların) artık göçmenlerin çoğunluğunu oluşturmadığını, Avrupalı olmayan göçmenlerin sayısının arttığını göstermektedir. Mağriplilerin (Fas, Tunuslu ve Cezayirli sayısının) artmasıyla birlikte Türkler, Güney Sahralı Afrikalılar ve Asyalılar giderek daha fazla temsil ediliyor. Bu değişimi birkaç faktörle açıklayabiliriz: • Aile birleşimi: 1974’te işçi göçünün

Birleşik Krallık’ın göç ve entegrasyon sistemi radikal bir değişimin zirvesinde bulunuyor. İngiliz göç sistemini 60 yıldan uzun bir süredir karakterize eden karmaşık hareketlilik ve yerleşim kalıpları, 2000’lerin başında kaymaya, değişmeye başlamış ve bir on yıl içerisinde ülkenin göç manzarasını çarpıcı bir biçimde değiştirmiştir. Göç manzarasındaki bu değişiklik, yasal ve siyasi belirsizliklerle devam etmekte olan “Brexit”e

Dünya üzerindeki Müslüman azınlıklar birçok ülkede saldırıların, ırkçı ve ayrımcı tutumların hedefinde. Müslümanların azınlığı oluşturduğu ülkelerin bazılarını sizin için sıraladık.

Doğu Türkistan’da doğup büyüdükten sonra Çin’in ırkçı ve ayrımcı politikaları nedeniyle Kazakistan’a göçmek zorunda kalan Ömer Bekali, bir konferansa katılmak için geri geldiği Çin’de gözaltına alınarak 8 ay “eğitim kampında” tutuldu.

Dünyadaki İslam toplumlarının ayrılmaz parçalarından olan Müslüman azınlıklardan bazıları, yaşadıkları coğrafyalarda zor günler geçiriyor. Peki Avrupalı Müslümanlar bu durumun ne kadar farkında? Bu hususta bir ümmet bilincinden söz edilebilir mi?

Avrupalı Müslümanların, dünyada zulme en çok maruz kalan iki Müslüman azınlığa gösterdikleri dayanışma örneği hakiki bir his olsa da insani yardımın ötesine geçememektedir. Ulusal parlamentolarda yeterince temsil edilmeyen Müslüman vatandaşların zayıf kalan siyasi varlığı, Uygur ve Rohingya meselelerinin en yüksek makamlarda neden kurumsal açıdan yankı bulmadığını açıklamaktadır.

Çin’in Müslüman azınlıklara yönelik asimilasyon politikası son dönemde başta ABD olmak üzere Batılı ülkelerin dış politika gündeminde yer alıyor. Bu tavır Batı’nın örneğin Asya’da yaşayan Müslüman azınlıklara yönelik ilgisine dair neler söylüyor? Ülkeler arası kurulan ikili ilişkiler Batılı devletlerin dünyanın geriye kalan bölgelerinde Müslüman azınlıkların dâhil olduğu krizlere bakışını nasıl etkiliyor? Batı’da Batı dışında yaşayan tüm Müslüman azınlıklara yönelik benzer bir kategorik pozitif yaklaşımdan bahsedilebilir mi?

Güney Asya ülkesi Filipinler’de Müslüman nüfusun yoğun yaşadığı Bangsamoro Özerk Bölgesi’nde yarım asırdan uzun süren bağımsızlık mücadelesi sonrası bu yıl kapsamlı özerklik ilan edildi. Ancak yıllardır beklenen özerklik ilanı, oldukça zor geçen bir mücadele sonrasında gerçekleşti.

Güneydoğu Asya ülkelerinden biri olan Myanmar’da Müslümanların yoğun olarak yaşadığı Arakan bölgesinin ismi son dönemde sık sık katliamlarla duyuluyor. Ancak BM tarafından “dünyanın en fazla zulüm gören insanları” olarak tanımlanan Rohingya Müslümanlarının maruz kaldıkları baskı, zulüm ve şiddet onlar için hiç de yeni değil.

Arakan Rohingya Ulusal Örgütü (ARNO) Başkanı Nurul İslam ile Arakan krizini, krizin çözümüne yönelik önerilerini, Arakanlı Müslümanlara karşı işlenen insanlık suçlarını ve bu ihlallere yönelik yaptırımları konuştuk.

Çin yönetiminin Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde Müslüman halka yönelik yürüttüğü keyfi tutuklamalar, dinî baskılar ve sistematik insan hakları ihlalleri her geçen gün artıyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Çin Direktörü SophIe Richardson’la Sincan’daki son durumu ve Müslüman Uygurların zorla tutulduğu siyasi eğitim kamplarını konuştuk.

Çin ihracat şampiyonluğu unvanını elde etmeden önce, ihracat alanında şampiyonluğu elinde bulunduran Almanya başta olmak üzere diğer Avrupa ülkelerinin, halkının büyük bir kısmı Müslüman olan ülkeler ile uzun zamanlı ticari ilişkileri bulunuyordu. Avrupa’da helal belgelendirme çalışmalarının tarihi ise, Avrupa ülkelerinden sığır ve koyun eti ithal eden Arap ülkelerinin, helal kriterlerine uygun kesimi güvence altına almak

Pembe başörtülü bir kadın havalı bir şekilde kameraya bakıyor ve jelibon yiyor. Şekerleme üreticisi Katjes bir yıl önce bu reklam kampanyasıyla özellikle internette olmak üzere büyük tepkilere yol açtı. Aslında üç farklı video ve afişte üç kadın aracılığıyla tüm Katjes jelibonlarının artık vejetaryen olduğu duyuruldu. Buna karşın sadece “başörtülü kadın” simgesiyle yapılan kampanya büyük yankı

İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden bu yana Batı dünyasında tarım alanında ciddi bir değişim görüldü. Teknik ve bilimsel gelişmeler düşük maliyet ve iş gücü ile verimde önemli artışlar elde edilmesini artık mümkün kılıyor. Modern tarım yöntemleri Batı ülkelerinde geliştirilmiş olsa da giderek tüm dünyada yaygınlaşıyor. Müslüman ülkeler ve helal gıda sektörü de bu değişimden etkileniyor.

Beslenme ve yaşam stili ağırlıklı paylaşım yapan blog hesapları âdeta bir patlama yaşıyor. Bilhassa Avrupa’da çeşitli beslenme biçimleri bu araçlar vasıtasıyla yaygınlaşmaya başladı. Taş devri beslenme şekli olan düşük karbonhidrat, orta seviye protein ve yüksek yağ alımını öneren paleolitik beslenme; düşük karbonhidrat, yüksek protein ve yağ alımını öneren ketojenik beslenme; hayvansal ürünlerin yanı sıra sebze

Hayvanın İslam’daki yerinden söz edildiğinde bu konu genellikle dinî kesim veya domuz eti yasağı ile ilgili tartışmalarla ilişkilendirilir. Hâlbuki İslam düşünce tarihinde hayvana ve hayvanlara muameleye ilişkin oldukça fazla kıssa ve anekdot mevcuttur. Bunun da ötesinde Kur’an’da da hayvana ilişkin çok çeşitli açıklamalar yer alır. Örneğin Kur’an’da bulunan toplam 114 surenin altı tanesinin başlığı bir

Herhâlde çocukluğunda bol bol jelibon yiyip yıllar sonra bunların büyük bir kısmının domuz jelatini içerdiğini öğrenmeyenimiz yoktur. Artık Müslümanlar gıda maddelerinin birçok katkı maddesinin yanı sıra hayvansal veya alkol kökenli birçok gizli yardımcı madde içerdiğinden haberdar. Peki, E numaralı bu gizli katkı maddeleri tam olarak nelerdir ve hazır bir ürün satın alacağımız zaman gayrimüslim bir

Vegan bir restoran açma fikri nasıl doğdu? Bu fikir 10 yıl önce doğdu. Ben siyasi, ekonomik ve ekolojik konular üzerinde düşünen bir insanım. Gastronomi sektöründen geliyorum ve ekolojik açıdan gastronomi alanında bir değişim yapılması gerektiğini biliyordum. Geleceğe yönelik ve kalıcı bir şeyler yapma düşüncesi sonucunda Kopps ortaya çıktı. Siz Türk kökenlisiniz. Planlarınızı yaparken hedef kitleniz

Sizi helal kesim/helal gıda konusuna yönlendiren şey nedir? Amacınız nedir? 2003 yılının başlarında Kahire’de El-Ezher’de Müslüman oldum. Bu sebeple yaşam tarzımı sorgulamaya başladım. Tabii ki bunların arasında yemekle ilgili emirler de yer alıyordu. Gençliğimde Yahudi öğretmenlerim de oldu ve bugün militan hayvan hakları savunucularına en eski hayvan hakları koruma yasasının Yahudilere dayandığını söylüyorum. Yazılı Tevrat’ta,

Berlin Şehitlik Camii (Almanya) 1999 yılında içerisinde bir anıtın da bulunduğu Türk şehitliğinde inşasına başlanan Berlin Şehitlik Camii’nin yapımı 2005 yılında tamamlanmıştır. Geleneksel Osmanlı üslubunda inşa edilen caminin mimarı Hilmi Şenalp’tir. Birer şerefeli iki minareye sahip olan caminin minarelerinin her biri 37,1 metre yüksekliğindedir. Sekiz ayaklı ve sekiz kubbeli “fevakanî” olarak tasarlanan yapı 3 bin

Avrupa’da bulunan çok sayıda camiyi fotoğrafladınız. Mimari açıdan “tipik” bir cami modeli var mı? Hayır, artık yok, tıpkı tipik bir kilisenin olmadığı gibi. Bence birçok Müslüman’ın bir caminin “tipik Türk tarzı” veya “tipik Fas tarzı” olması gerektiğini düşünmesi ve aksi hâlde bu camiye girmek istememesi bir sorun. Artık “tipik” bir cami modelinin olmadığını idrak etmemiz

2009 yılında İsviçre’de minare yasağına dair sağcı İsviçre Halk Partisi (Alm. Schweizerische Volkspartei) tarafından başlatılan halk oylaması, %57’lik bir oran ile kabul görmüştü. O ana kadar dört adet minareli camiye “ev sahipliği” yapan İsviçre, o tarihten itibaren Müslümanların olası bir minareli mabet inşa etme teşebbüsüne yasak koydu. Bu sonuç yasal olarak her ne kadar İsviçre

Müslümanların azınlık olarak varlıklarını sürdürdüğü ülkelerde, mevcut cami ve mescitlerin çoğu sanayi bölgelerinin yakınlarında bulunan kiralanmış veya satın alınmış yapılardan oluşuyor. Kültürel ve sosyal antropologlar bu yerleri “arka avlu camileri” (Alm. Hinterhofmoscheen) olarak adlandırıyor. Cami cemaatinin artış göstermesi ve dolayısıyla daha büyük alanlara ihtiyaç duyulması gibi sebeplerden ötürü arka avlu camileri Müslümanlar için yetersiz kalmıştır.

Bir ziyaretçinin bir odaya, bir eve ya da kutsal bir mekâna adım attığı an, o yerin yaşattığı deneyim ziyaretçiler arasında farklılık gösterir. Ziyaretçi ile mekân arasında bunu belirleyen bir dil mevcuttur. Ziyaretçiler içeri adım attığında alan ya da oda kendini gösterir. Bu durum mekân fenomenolojisi olarak bilinir. Cami mekânının deneyimi ve cami mimarisinin Müslüman ya

Müslümanların İber Yarımadası’ndaki hikâyeleri 711 yılında Târık bin Ziyad ve ordusunun Cebelitarık Boğazı’nı geçmesiyle başlar. 1502 yılında, Müslümanların İspanya topraklarından tamamen çıkarılmalarına kadar yaklaşık 800 yıllık bir İslam hâkimiyeti bu topraklarda devam eder. İspanya’nın kuzeyi ile Fransa’nın güneyine kadar yayılan Müslümanlar, Vizigot döneminden kalan kent merkezlerinde hızla yerleşmeye başlamışlardır. Başlangıçta Vizigot ve Roma döneminden kalan

Günümüzün Almanya’sında dört, Fransa’da altı milyonluk Müslüman nüfusu, diğer merkezî ülkelerdekilerle toplarsak, toplam on üç milyon; yani Lüksemburg’la Belçika’dan daha fazla bir nüfus eder. Avrupa’daki Müslüman toplumun artık Avrupa ülkelerinin ayrılmaz bir parçası olması; onların kültürleriyle, özellikle de mescit ve cami mimarileriyle de görünür olan yeni mimari sanat akımlarını da beraberinde getirdi ve getiriyor.  Avrupa’da

Müzik zevki içine doğduğumuz kültür alanına ve yaşadığımız sosyal yapıya göre oluşur ve değişir. Bu bağlamda müzik, bilgiye bağlı bir şey olarak düşünülmez. Zevk ve haz dediğimiz duygular epistemolojik anlamda pürlük, saflık barındırmaz. Antropolojik açıdan da âri bir zevk ve güzel bilgisi yoktur. Yine de diyebiliriz ki, yaşam döngüsü, süreçler, kim olduğumuz sorusuna verdiğimiz cevaplar,

Fotoğrafçı, söz yazarı ve film yapımcısı Mirza Odabaşı ile göçmen kökenli gençlerin müzik serüvenini ve bu bağlamda ortaya çıkan “Leiden-schafft” isimli belgesel filmini konuştuk.

Osmanische Herberge dergâhında gösterdiğiniz çalışmalar sayesinde Avrupa’daki tasavvuf müziğinin bir parçası konumundasınız. Faaliyetlerinizden yola çıkarak tasavvuf müziğinin Avrupa’ya nasıl ulaştığından ve kendi tasavvuf müziği yolculuğunuzdan bahseder misiniz? Tasavvuf müziğinin Avrupa’ya gelişi de diğer tüm unsurların gelişi gibi olmuştur. Bilim, sanat nasıl geldiyse, Orta Çağ’dan önce İslam’ın yayılması ile müzik ve enstrümanlar da gelmiştir. Ben İslam’la

İşçi göçü ile birlikte Avrupa’ya gelen insanlar, bavullarıyla birlikte bağlamalarını da getirmişler. Bu bağlamayı üzülünce de çalmışlar, sevinince de. Anadolu’yu, Anadolu’nun sesini, ezgisini de Avrupa’ya bağlama ile taşımışlar. İki bin yılı aşkın köklü bir geçmişe sahip olan bağlama, Asya’dan Avrupa’ya kadar geniş bir coğrafyada farklı şekillerde, en farklı hâlleriyle türemiştir. Fakat en yaygın kullanıldığı yer

Türk çocuklarının ve gençlerinin tercih ettiği müziğin dili, söz konusu ergenin yaşına ve eğitim durumuna göre değişmektedir. İlkokul çağında memleket ezgileri içeren Türk müziği genel olarak ilgi görmez ve çocuklar tarafından tercih edilmez. Geleneksel ezgiler esas itibarı ile ilerleyen yıllarda ön plana çıkar. İlkokul çağından itibaren müzik sıklıkla evde veya arabada ya da kutlamalar gibi

Almanya türküleri deyince, her ne sebeple olursa olsun Almanya’ya göçen ve orada yaşayan insanları anlatan, çoğunlukla da onlar tarafından oluşturulan ve bir ezgi eşliğinde söylenen Almanya temalı halk müziği ürünlerini düşünürüz. Bir sözlü edebiyat ürünü olması sebebiyle klasik Türk müziğine ait türkülerde söz yazarları ve besteleyen kişi anonimdir. Diğer taraftan daha çok modern Türk halk

Avrupa’daki Türk kökenli göçmenlerin sosyal hayatlarında müzik önemli bir yer tutuyor. Bavullarıyla birlikte sazlarını ve notalarını da yanlarına alarak Avrupa’yı yurt edinen göçmen ve göçmen kökenliler için müzik hem kültür aktarımı hem de “ana vatanla” kurulan bir bağ işlevi görüyor. 

Avrupa Birliği’nde seçmenler, 23 ile 26 Mayıs tarihleri arasında Avrupa Parlamentosu’nda (AP) görev yapacak 705 milletvekilini seçmek için sandık başına gidecek. 27 ülkede gerçekleştirilecek seçimlerde her ülke kendi nüfus sayısına göre vekil çıkaracak. Her 5 yılda bir yapılan AP seçimleri Avrupa’da yaşayan Müslümanları da yakından ilgilendiriyor. AB ülkelerinde yaşayan 20 milyondan fazla Müslüman arasında oy

Avrupa’da vatandaşlar Avrupa Parlamentosu’nun (AP) 5 yıllık üyelerini seçmek üzere sandık başına gidecek. Sizce bu seçim neden önemli? Bu Avrupa Parlamentosu seçimleri olarak 9’uncu doğrudan seçim oluyor. 1979 yılında ilk seçim oldu. Ondan bu yana 9’uncu seçim olacak. Ben 7 ve 8’inci dönem milletvekilliği yapmıştım zaten. Dolayısıyla benim açımdan değil de genel Avrupa perspektifinden baktığımız

Sizce yaklaşmakta olan Avrupa Parlamentosu seçimleri neden bu kadar önemli? Sanırım bu seçimler, münferit meselelerde sıklıkla büyük sıkıntılar yaşansa da, yüksek bir seçmen katılımının insanların Avrupa projesine hâlen ilgi duyduklarının bir göstergesi olacağı için önem taşıyor. Ve aynı zamanda parlamentoya asıl amaçları Avrupa Birliği‘ni geliştirmek değil, tasfiye etmek ve sonlandırmak olan çok sayıda vekilin girmesini

Avrupa’da vatandaşlar AP’nin yeni üyelerini belirlemek üzere sandık başına gidecek. Siz Avrupa Parlamentosu seçimlerinin önemini nasıl görüyorsunuz? Avrupa Birliği (AB) önemli bir oluşum. Avrupa’da barışın yerleşmesinde uzun yıllar önemli rol oynadı. Avrupa Birliği bize birçok değer kattı. Ancak bugün AB’nin reforma ihtiyaç duyduğunu söylemek gerekir. İnsanlar sandığa giderek gelecekte nasıl bir AB projesi istediklerini belirtmeli.

AB’de seçmenler AP seçimleri için sandık başına gidecek. Seçim sonuçları, AB’nin ne kadar demokratik, vatandaşa yakın, çözüm odaklı ve eylem gücüne sahip olup olmayacağını da belirleyecek. Avrupa Parlamentosu seçimlerinde bir kez daha, tüm Avrupa seçim sonuçlarının yanı sıra seçmen katılımına da bakacak. Zira bir önceki Avrupa seçimlerinde yüzde 50’nin bir hayli altında katılım sağlanmış olması,

Avrupa Parlamentosu (AP) 1979’dan bu yana Avrupa Birliği(AB) ülkelerinin halkları tarafından doğrudan seçiliyor. Ancak bu yıl 26 Mayıs’ta 2019-2024 yasama dönemi için yapılacak seçimler gerek AB’nin kendisi gerekse Türkiye-AB ilişkileri açısından eskiye oranla daha önemli. AP her şeyden önce eski AP değil. Eskiden sembolik olmanın ötesine geçemeyen bir AB kurumu iken, AB antlaşmalarında 1 Aralık

Mayıs ayında düzenlenecek Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde Fransa, İtalya, Avusturya, Polonya, Macaristan ve hatta İspanya gibi ülkelerde aşırı sağın şimdiye kadar elde ettiği tüm rekorları geride bırakacağı kaygısı hâkim. Avrupalı seçmen, Avrupa Birliği’nin (AB) direkt olarak halk tarafından belirlenen tek organı olan Avrupa Parlamentosu’nun (AP) yeni üyelerini seçmek üzere 23-26 Mayıs tarihlerinde sandık başına gidecek.

Almanya’ya gelen ilk misafir işçilerden beridir Müslümanların Almanya’daki iş piyasasını etkilediği ve bu piyasanın şekillenmesinde rol aldığı bilinmektedir. Bu kişiler vasıfsız işçi ve yardımcı iş gücü olarak Almanya’ya geldiklerinde öncelikle fabrikalara veya inşaatlara yönlendirildiler. Bu kişilerin çoğunluğunu, para kazanmak ve ailelerini geçindirmek için vatanlarını geride bırakıp gelmiş olan Türk Müslüman işçiler oluşturuyordu. Almanya onları çağırmıştı,

Çalışanların hak ve çıkarının savunulması ve gözetilmesini amaçlayan sendikalar, Sanayi Devrimi sonrasında Avrupa’da ortaya çıktı. Bu doğrultuda çalışanların işveren ve devletle olan ilişkilerinde aracı kurum işlevi gören bu kuruluşlar, Avrupa’da birçok ülkede önemli lobi kuruluşları olarak karşımıza çıkmakta. Almanya ve Fransa’daki sendikaların bu açıdan incelenmesi ise dikkate değer. Zira bu iki ülkede sendikaların yapısı, işleyiş

Almanya ve Türkiye arasında 30 Ekim 1961 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti Hükûmeti arasında Türk firmaları işçilerinin istisna akdi çerçevesinde istihdamına ilişkin anlaşma imzalanmıştı. Bu tarihten itibaren Türkiye’den birçok kişi geride vatanını, ailelerini ve sevdiklerini bırakarak Almanya’da çalışmak üzere yola çıkmıştı. Türkiyeli göçmen işçilerin büyük bir kısmı Köln, Frankfurt, Düsseldorf, Hamburg ve

Sendikalar, üyelerinin ve etkilerinin azalmasıyla Avrupa’nın büyük bir kısmında savunmaya geçmiş durumda. Yine de karşılaştıkları sorunlara cevap geliştiriyorlar, göçmen ve etnik azınlık işçilerinin haklarını temsil etme ve savunmada zorlukların üstesinden geliyorlar. Sendikaların doğası, yapısı, ideolojileri ve güç kaynakları, etnik azınlık ve göçmen kökenli işçi sayısındaki artışa verdikleri tepkilerin niteliğini kısmen belirleyen ‘iç’ faktörler. Bu yazıda

Kapitalist ülkeler her ne kadar göçmen emeğine ihtiyaç duysalar da diğer yandan göçü kontrol altında almak ve göçmeni geldikten sonra da denetim altında tutmak için özel çaba göstermektedir. Ancak göçmenler kendilerine sunulan bu pasif rolü genellikle reddetmekte, kendileri ve aileleri için daha iyi yaşam şartlarını zorlamaktadırlar. Bu çelişkinin de etkisiyle birçok göçmen onlarca yıldır çalışmasına,

İşçi sendikaları işçilerin çıkarlarını savunmak ve geliştirmek amacıyla kurulmuş kolektif örgütlenmelerdir. Buna rağmen, işçi sendikalarının yapılanması, yürüttüğü politikalar, işçilerin sendikalardaki temsili ve sendikaların hangi işçilerin çıkarlarını ne doğrultuda savunduğu gibi konular sendikanın ülke içindeki pozisyonuna ve ülkenin kendi siyasal yapılanmasına göre değişiklik göstermektedir.  Avrupa’daki işçi sendikalarının Batı ekonomilerinde etkili ve güçlü kurumlar hâline gelmeye başlamasıyla

Not: Gerçek kişilerle yapılan röportajlar neticesinde ortaya çıkan bu yazıda kullanılan kişi ve şehir isimleri değiştirilmiştir. Aile birleşimi ya da evlilik göçü çerçevesinde Türkiye’den gelen çok sayıda kadın ve erkek Avrupa’da yaşıyor. Türkiye’den eş getirmek suretiyle yapılan bu evliliklere bilhassa ikinci nesil arasında çok sık rastlanıyor. Evlenerek Avrupa ülkelerine gelenler ise Türk toplumunda “ithal gelin”

Göç, büyük bir stres kaynağı ve birçok psikososyal krizin de tetikleyicisi. Göçe özgü stresörler arasında, ayrılık ve kayıp tecrübeleri, geride bırakılan mekana özlem, aile ilişkilerinin parçalanması, yalnızlık, izolasyon, sosyal rollerin yeniden tanımlanması, adaptasyon süreci, kültürel, ekonomik ve yasal belirsizlikler var. Bu negatif faktörler bizzat göç etmemiş fakat karmaşık bir kültürel yapıda sosyalleşmiş ikinci ve üçüncü

2015 yılında Avrupa’ya ve özellikle Almanya’ya göç eden Suriyeli mültecilerle birlikte psikoterapistler ve psikiyatrlar dikkatlerini travmatik olaylar yaşayan bu kesime yöneltti. Böylelikle onların psikolojik ihtiyaçlarına dikkat çeken bir akım oluştu. Bu akım sayesinde mültecilerin yanı sıra göçmenlerin ve göç kökenlilerin de psikolojik durumlarını ve ihtiyaçlarını araştırma imkânı ortaya çıktı.  Literatürde göçmen, mülteci ve yerli gibi

Bazen “Der Islam gehört nicht zu Deutschland!” (İslam Almanya’ya ait değil!) veya “Ausländer raus” (Yabancılar dışarı!) gibi cümleler duymaya hiç gerek kalmaz. Çünkü insanlar “yabancı” olarak gördükleri dinî veya etnik grupları kabullenemediklerini hâl ve tavırlarıyla da gösterebilirler. Ayrımcı bir hareket veya söz muhatabı olan kişi üzerinde her zaman olumsuz bir etki bırakır, ancak bu etkinin

1960’lı ve 70’li yıllarda “İşgücü Alımı Anlaşması” kapsamında Avrupa’ya göç eden Türkler, göç ettikleri topraklarda din, dil ve kültür bakımından kendilerinden farklı bir topluluk içinde azınlık olarak yaşamaya başladı. İşçi olarak gelen bu insanların göç ettikleri toprakları yurt edinmeleri, ailelerini yanlarına almaları ve geleceklerine bu topraklarda devam etmeye karar vermeleri, göç ile oluşan psikososyal yüklerin

Uyarı: Söyleşide ele alınan konular mağdurlarda travma yaşantısıyla ilgili duyguların, resimlerin ve hatıraların ortaya çıkmasını tetikleyebilir ve travmanın tekrarlamasına sebep olabilir. Genel bir soru ile başlayalım: Irkçı davranışların buna maruz kalan insanlar üzerinde özellikle psikolojik olmak üzere ne gibi etkileri var? Öncelikle olaya psikoterapötik açıdan yaklaşacağımı belirtmek isterim. Irkçılık deneyimlerinin mağdurların iç dünyasına ne gibi

Sayın Rüschoff, yıllardır psikoterapist olarak çalışıyorsunuz ve ağırlıklı olarak Müslümanları tedavi ediyorsunuz. Müslüman ve Müslüman olmayan hastaları birbirinden ayıran nedir ve Müslümanlar arasında hangi hastalıklar daha yaygın görülmektedir? Tabii ki Müslümanlarda da tıpkı gayrimüslimlerde olduğu gibi bazı hastalıklar söz konusu. Bu, tüm psikolojik rahatsızlıklar için de geçerli. Ancak aradaki fark, bunların İslami bir ortamda yaşanması

Kültürel farkçılık düşüncesiyle de benzerlik gösteren etnik çoğulculuk, dünyanın belirgin ulusal ve kültürel gruplara ayrıldığı inancına dayanır. Bu düşünceye göre kimliklerinin ve homojen yapılarının muhafaza edilebilmesi için bu ulusal ve kültürel grupların birbirinden ayrı tutulması gerekir. Ulusu oluşturan farklı gruplar, kültürlerini korumak ve kültürel anlamda ayakta kalmak isterler. Fakat bu grupların kendi aralarında kaynaşması kültürel

“Kimlik politikaları” sorunu ve bu sorunun entegrasyon stratejilerine olan katkısı, 20.yy’ın sonundan bu yana siyaset felsefesine yön veren bir konu. Will Kymlicka ve Charles Taylor gibi çokkültürlülük öncülerine göre çok etnisiteli toplumlardaki modern liberalizm, hem ulusal hem de göçmen azınlıkların arayışlarına bir an evvel faziletli bir çözüm sunmalıdır.  Kymlicka ve Taylor’a göre çokkültürlülük, Quebec, Basque,

Anket sonuçlarına göre Almanya’da parlamentodaki en güçlü üçüncü grup konumunda olan Almanya için Alternatif (AfD) Partisi hâlâ zaferini kutlarken, partinin gölgesinde onlarca yıl içinde güçlü bir ağ oluşmuş durumda. Söz konusu bu ağ şimdilerde kamuya yönelmiş vaziyette. Bu ağın güvertesinde ırkçılığın modern bir surete bürünmüş hâlleri, yayınevleri, dergiler ve Kimlikçilik Hareketi (Alm. “Identitäre Bewegung”) aktivistlerine

Avrupa’daki siyasi arenaya bakıldığında, popülizmin ve aşırı sağcı fikirlerin bazı partilerde uzun yıllardır yer aldığını görüyoruz. Bu partilerin bir kısmının aynı zamanda etnik çoğulculuk fikrine de sahip olduğunu söylemek mümkün mü? Etnik çoğulculuğun (İng. “ethnopluralism”)  düşünsel yapısının merkezinde, büyük etnik toplulukların yüzyıllar boyunca kendi kültürlerini koruyup geliştirdikleri ve bu şekilde kendi kimliklerini belirledikleri düşüncesi yer

Bildiğimiz üzere Nouvelle Droite (ND) ya da diğer adıyla Yeni Sağ hareketi ve bu akımın etnik çoğulculuk (İng. “etnopluralism”) fikirleri 1960’ların sonlarına doğru ortaya çıktı. Söz konusu ideolojinin ve buna bağlı fikirlerin o zamanlarda ortaya çıkmasına zemin hazırlayan temel faktörler nelerdi? Nouvelle Droite’nin (ND) ana düşünce kuruluşu (olan GRECE (Groupement de recherche et d’études pour

Almanya’da “imam eğitimi” konusu, en son Alman İslam Konferansı’nın ana gündem maddelerinden biriydi. Peki ülkedeki büyük Müslüman cemaatler konuya nasıl bakıyor? DİTİB, VIKZ, ZMD ve İslam Konseyi’nin Almanya’da imam eğitimi ile ilgili pozisyonlarını sorduk.

Fransa’da imamlara yönelik tartışma yeni değil. Ülkede imam yetiştirilmesi için Müslüman cemaatin geliştirdiği modeller ise hayli çeşitli.

“İmamlık” nedir? Bir meslek mi, yoksa vazife mi? Avrupa’daki imamların çalışma şartları nasıl? Görevleri ve onlardan beklentiler neler? Almanya’daki bir imamla Türkiye’deki bir imam arasında ne gibi farklar var? Almanya’dan üç imamla bu soruları konuştuk.

Dr. Abdullah Şahin, azınlık-çoğunluk bağlamlarında İslam eğitimi hakkında uzmanlaşan bir akademisyen. Warwick Üniversitesi’nde imamlara yönelik bir eğitim programını yöneten Şahin’le Batı Avrupa’da imam eğitimini konuştuk.

Belçika’da yaklaşık 300 cami var. Bu camilerden 90 tanesi devlet tarafından “tanınmış” cami statüsünde. Bu camilerin 85 imamı, Belçika devletinden maaş alıyor.

İmamlık eğitimi nerede gerçekleştirilmeli? İmamları kim finanse etmeli? Bu sorulara ilişkin yasal çerçeve hakkında Devlet Kilise Hukuku uzmanı Prof. Heinrich de Wall ile konuştuk.

Avusturya’da imam eğitimi ve imamların istihdamı konusu, her cemaatin kendi sorumluluğunda. Son senelerde ülke imam eğitimi etrafındaki “krizler”le dikkat çekiyor.

Hollanda’da bir imam eğitimi oluşturulması talebi 1982 yılından beri dile getiriliyor. Başarısız modellerin yanı sıra yeni kurulan fakültelerle birlikte imam eğitimi Hollanda’da önümüzdeki senelerde ana tartışma konusu olacak gibi.

Hollanda İstatistik Kurumu, Vergi Dairesi yetkilileri tarafından bazı hesaplamalarda yapılan hatalar sonucu 1675 çocuğun ailelerinden ayrılmak zorunda kaldığını açıkladı.

Almanya'da, Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller Partisi ve Hür Demokrat Partinin (FDP) koalisyon protokolünde anlaşmasının ardından SPD'nin yeni hükümetteki bakanları belli oldu.

Çifte vatandaşlık, azınlıklarla ilgili köklü tartışmanın ayrılmaz parçası. Batı Avrupa’da çifte vatandaşlıkla ilgili tartışmalar genelde aynı argümanlar etrafında cereyan ediyor. Bu ortamda Almanya’daki çifte vatandaşlık düzenlemelerine bakmakta fayda var.

Fransa’da çifte vatandaşlık senelerdir sorunsuz bir şekilde uygulanıyor. Fakat ülkede yükselen popülizm, ileride çifte vatandaşlık hakkına gölge düşürebilir.

Birleşik Krallık Brexit müzakereleriyle buhranlı bir sürecin içerisinde. Ülkedeki Türkiye kökenlilerin Brexit ve Ankara Anlaşması gölgesinde çifte vatandaşlık konusu ise bazı cevapları bekliyor.

Avusturya’daki Türkiye kökenliler son birkaç senedir “çifte vatandaşlık krizi” içinde. Sürecin gelişimi ve yasal mevzuatın kısa bir özeti.

Hollanda çifte vatandaşlık konusunda özellikle Almanya’ya kıyasla daha liberal bir görüntü çiziyor. Yine de Hollanda’da çifte vatandaşlık, daha çok dolaylı yollarla mümkün.

Belçika’da çifte vatandaşlık mümkün. Fakat ülkede son senelerde özellikle Türklerin çifte vatandaşlığına yönelik tartışmalar dikkat çekiyor.

Almanya’da çifte vatandaşlık çok uzunca bir süre siyasi tartışmaların merkezinde. Almanya’daki mevcut durumu ve uluslararası karşılaştırmayı göç araştırmalarının ünlü ismi Prof. Dietrich Thränhardt ile konuştuk.

Fransa’da çifte vatandaş olmak için hangi şartlara sahip olmak gerekir? Fransa’da çifte vatandaşlık düzenlemelerinin ve genel tartışmanın kısa bir özeti.

Almanya'nın en kalabalık eyaleti olan Kuzey Ren Vestfalya Başbakanı Hendrik Wüst, Köln Büyükşehir Belediyesinin cuma günleri camilerde hoparlörden ezan okunmasına izin veren kararı hakkında, ezanın entegrasyona katkısının olabileceğini belirtti.

Avrupa’da ezan tartışması, yalnızca “ezan” etrafında yaşanan bir tartışma değil. Bu tartışmada ezanın fonksiyonu, Müslümanların kitlesel tepkileri göğüsleyebilme yeteneği ve kamusal alan gibi konular da yeniden ele alınıyor.

Prof. Dr. Stefano Allievi, Avrupa’da İslam’ın kamusal alanda doğurduğu tartışmalarla ilgili çalışma yapan en önemli sosyologlardan biri. Allievi ile Avrupa’da ezanı ve kamusal alanı konuştuk.

Batı Avrupa’da en çok Müslüman’ın yaşadığı Fransa’da yaklaşık 3 bin cami var. Bu camilerden ezanın okunması ise aşılamayan bir tabu. Ülkedeki ezan düzenlemelerinin kısa bir özeti.

Ezan Müslümanlar için önemli bir dinî sembol. İslami kaynaklar ezan okunmasıyla ilgili farklı hükümlerde bulunsa da, ezanın Müslümanlar açısından önemi konusunda geniş bir mutabakat söz konusu.

Belçika’da ezanı direkt olarak ilgilendiren herhangi bir yasal mevzuat yok. Ezan talepleri, ülkenin ses ve çevre kanunlarına göre lokal merciler tarafından değerlendirilip neticelendiriliyor. Öte yandan ezan iznini almada belirleyici olan tek şey yasalar değil. Siyasi irade ve toplumsal destek bu isteğin kabul görmesinde önemli bir yere sahip.

Avusturya’da yaklaşık 300 cami var. Bu camilerden yalnızca ikisinde, o da yalnızca Cuma namazı için ezan okunabiliyor. Ülkede İslam kamu tüzel kişiliğine sahip olmasına rağmen camilerde ezan okunması büyük oranda yerel halkın insafına bağlı.

Hollanda’da ezan 1980 yılından beri okunuyor. Ülkede camilerin ezan okuması önünde yasal bir engel olmasa da birçok cami komşularını rahatsız etmemek için kısık sesle ve günde yalnızca bir kere ezan okuyor. Öte yandan ezan, İslam’ın kamusal alanda işitsel temsilinin en önde gelen aracı.

Almanya’da Kamu ve Kilise Hukuku uzmanı olan Prof. Dr. Stefan Muckel, Köln Üniversitesi’nde öğretim üyesi. Prof. Muckel ile Almanya’da ezanın Anayasal Din Hukuku kapsamındaki yerini konuştuk.

Düren’de tam 34 yıldır günde üç kere minareden ezan okunuyor. Bu yönüyle cami Almanya’daki ezan tartışmalarındaki ezberleri alt üst edecek nitelikte. Almanya’da ilk ezanı okuyan Düren Camisi’nin hikâyesi.

Bundan 21 sene önce Almanya'nın Köln şehrinde, Probsteigasse sokağında bulunan İran kökenli bir ailenin işlettiği markete bırakılan bomba infilak etti. Hâlâ birçok sorunun yanıtsız bırakıldığı saldırının ailede açtığı fiziki ve ruhsal yaraların etkisi bugün de devam ediyor.

Anayasa Koruma Teşkilatı (BfV) Başkanı Thomas Haldenwang, Almanya'da aşırı sağcı Nasyonal Sosyalist Yeraltı (NSU) terör örgütü hakkında hala birçok sorunun cevabının bulunamadığını söyledi.

Almanya’da 2000-2007 yılları arasında 8’i Türk 10 kişiyi öldüren aşırı sağcı Nasyonal Sosyalist Yeraltı terör örgütü NSU’nun son üyesi ve örgütün dört destekçisine karşı açılan dava sonuçlandı. Ancak, 438 duruşma günü süren, 95 yan davacının, 60 avukatın, 600 tanığın katıldığı, 250 dilekçenin verildiği ve Nasyonal Sosyalist yeraltından 1.100 resmin gözler önüne serildiği “yüzyılın davası” hakkında verilen karar terör örgütünün derin bağlantıları gibi pek çok konunun aydınlatılmamış olması nedeniyle hayal kırıklığı yaşattı. Kısa bir ön sonuç değerlendirmesi.

Nasyonal Sosyalist Yeraltı (NSU) isimli terör örgütünün bilinen ilk cinayetinin üzerinden 18 yıl geçmesine rağmen açılan yaralar hâlâ taze. Perspektif 274. Sayısında merceği NSU’ya çevirdi. İşte NSU’nun ırkçı cinayetlerinin acı bir kronolojisi.  

Düsseldorf Yüksekokulu Sosyal ve Kültür Bilimleri bölümünde görev yapan Prof. Fabian Virchow aşırı sağ ve Neonazizm uzmanı bir sosyal bilimci. Virchow ile Almanya’da NSU’nun ardından devletin aşırı sağla mücadele stratejisini ve ülkedeki aşırı sağ yapıları konuştuk.

Almanya’da 2000-2007 yılları arasında 8’i Türk 10 kişiyi öldüren aşırı sağcı Nasyonal Sosyalist Yeraltı terör örgütü hakkında 6 Mayıs 2013 yılında Münih Eyalet Yüksek Mahkemesi'nde görülmeye başlanan ve Almanya’nın yakın tarihinin en önemli davası olarak nitelendirilen NSU davası sonuçlandı. Mehmet Daimagüler, NSU davasında 13 Temmuz 2001’de Nürnberg’te öldürülen terzi Abdurrahim Özüdoğru’nun kardeşleri ve 9 Haziran 2005’te aynı şehirde öldürülen İsmail Yaşar’ın kızını temsil etti. Başarılı bir avukat, aynı zamanda da Almanya’da ırkçılıkla mücadelede önde gelen aktivistlerden biri olan Daimagüler ile NSU davasının sonucunu değerlendirdik.

Nasyonal Sosyalist Yeraltı (NSU) terör örgütü 2011'de açığa çıktıktan sonra skandalların ardı arkası kesilmedi. NSU'ya ve yaşananlara dair kısa bir kronoloji.

NSU cinayetleri Almanya tarihinde Neonazilerin ilk kanlı eylemleri değildi. Solingen’den NSU’ya kadar aşırı sağcıların şiddet eylemlerinde Anayasayı Koruma Dairelerinin rolü dikkat çekiyor.

5 yıldan fazla bir süreye yayılan NSU davası geçtiğimiz temmuz ayında 438. duruşmada karara bağlandı. Davanın baş sanığı Beate Zschäpe hakkında verilen ömür boyu hapis cezası kamuoyu nezdinde olumlu karşılansa da NSU terör örgütü hakkında karanlıkta kalan pek çok soru hâlâ cevaplandırılmayı bekliyor. Almanya’daki siyasi partiler de NSU terör yapısının araştırılmaya devam edilmesi gerektiği görüşünde.

Başörtüsü yasağı ile ilgili tartışmalar genelde Batı Avrupa’da yoğunlaşıyor. İsveç ve Finlandiya da bu tartışmaların etki alanında yer alıyor.

Fransa, başörtüsü yasaklarıyla Avrupa’nın en kötü örneği. Ülkede başörtüsü tartışmalarının tarihi çeyrek asra uzanıyor. Fransa'daki başörtüsü yasaklarının kısa bir özeti.

Avusturya’da 2017 yılının son aylarında peçe yasağı yürürlüğe girdi. Bundan kısa bir süre sonra da kreş ve ilkokullarda başörtüsü yasağı gündeme geldi. Bir analiz.

Başörtüsü yasakları ve başörtüsüne dair tartışmalar, Hollanda’daki İslamla ilgili tartışmaların en başında yer alıyor. Tartışmalardaki söylemler konunun yakından incelenmesini zorunlu kılıyor.

Belçika, başörtüsü kısıtlamalarında Fransa örneğini takip eden bir ülke. Hukukçu ve siyaset bilimci Mehmet Saygın’la ülkede Müslüman kadınlara yönelik kıyafet kısıtlamalarını konuştuk.

Birleşik Krallık’ta başörtüsü de dâhil herhangi bir İslami kıyafet için yasak söz konusu değil, ancak ülkede aşırı sağcı politikacılar ve yetkililer tarafından entegrasyon bahanesiyle Müslümanları seküleştirmeye yönelik devlet destekli yoğun bir baskı var.

Almanya’da Müslümanların karşılaştığı ayrımcılık yeni bir fenomen değil. Bilhassa başörtülü kadınlar, iş ortamında, eğitimde ve güncel hayatlarında ayrımcılıkla karşılaşıyorlar. Peki Almanya’daki eyaletlerde başörtüsü aleyhindeki yasal düzenlemeler nasıl? Bir özet.

28 Avrupa Birliği (AB) ülkesinde Müslüman kadınlara yönelik kıyafet kısıtlamalarını araştıran detaylı bir rapor Açık Toplum Vakfı tarafından yayınlandı. Raporun araştırmacılarından Maryam H’madoun ile konuştuk.

Dünyada en çok gündeme gelen sorunlardan biri ayrımcılık. “Ayrımcılık” kavramına ve Avrupa’daki yasal mevzuata dair bir analiz.

Irkçılığa Karşı Avrupa Ağı (ENAR), Avrupa’da alanında yaptığı çalışmalarla ses getiren en büyük organizasyonlardan birisi. ENAR’la Avrupa’da ırkçı ayrımcılığı konuştuk.

ABD ve Kanada’da özellikle görünür dinî sembollere sahip Müslümanlara yönelik ayrımcılık artıyor. Ayrımcılıkla karşı karşıya kalanların bilmesi gerekenleri yazdık.

Öğrenci sendikası başkanı Maryam Pougetoux’un başörtüsü Fransa’da haftalarca tartışıldı. Bu tartışma, aynı zamanda ırkçılık ve ayrımcılığın da göstergesi. Peki Fransa’da ırkçı ayrımcılığın kökleri nereye uzanıyor? Bir özet.

Belçika’da ayrımcılıkla mücadele konusunda kat edilmesi gereken yol uzun. Buna rağmen ülkede ayrımcılıkla mücadele çalışması yapan birçok kurum var.

Birleşik Krallık’ta Brexit sonrası ırkçı nefret suçlarında artış var. Ülkede ayrımcılık durumunda yapılabilecekleri derledik.

Hollanda’da ırk temelli ayrımcılık olayları, toplam ayrımcılık vakıaları içinde yüzde 40 oranında bir yekûn teşkil ediyor. Ayrımcılık durumunda yapılması gerekenleri bilmek, ayrımcılıkla mücadelenin de ön koşulu.

Ayrımcılık Avusturya’da da ciddi bir sorun. Avusturya’da ayrımcılıkla karşılaşan herkesin bilmesi gerekenleri derledik.

Etnisite ve dine dayalı ayrımcılık Almanya’nın da ciddi sorunlarından biri. Peki Almanya’da ayrımcılıkla karşı karşıya kalmış birisi ne yapmalı? Cevapları derledik.

Bir Müslümanın defni esnasında uygulaması gereken belli görev ve kurallar mevcut. Peki gayrimüslim ülkelerde vefat eden Müslümanların defninde İslami kurallar uygulanabiliyor mu? Konuyla ilgili bilinmesi gerekenleri derledik.

Batı Avrupa’da Müslümanların defnedilmesi aslında “yeni” bir fenomen değil. Buna rağmen Avrupa’da Müslüman cenazelerin defni, aşılması gereken bir sürü sorunu beraberinde getiriyor.

Avrupa ülkelerinde vefat eden Müslümanlara sunulan mezar alanı ve defin imkânıyla ilgili mevcut durum, prosedür ve koşulları kapsayan bir değerlendirme.

Almanya’da yaşayan Türklerin birçoğu neden Türkiye’de defnedilmek istiyor? Müslümanlar nerede defnedilmeli ve cenaze nakilleri teolojik açıdan doğru mu? Bu ve benzeri soruları Özgür Uludağ cevapladı.

Ölüm. Bahsedilmesi hiç de kolay olmayan bir kavram. Cenazeler, mezarlıklar ve definlerin arkasında bu kavram, ahiret hakkındaki kolektif bilgiyle yakından alakalı.

Cenaze nerede toprağa verilecek? Bu soruya cevap vermek Avrupa’da yaşayan Müslümanlar için hiç de kolay değil. Sevdiklerini toprağa vermiş ailelerle bu sorunun cevabını aradık.

Dr. Gerdien Jonker, “Almanya’da İslami defin uygulamalarının geçmişi ve bugünü” isimli bir kitabın yayımcısı. Avrupa’da yaşayan Müslümanlar arasında kollektif hafızanın oluşmasıyla ilişkin çok sayıda araştırma yürüten Jonker ile Almanya’da Müslüman mezar alanlarını konuştuk.

Avrupa ülkelerinde bazı Müslüman mezarları geçtiğimiz yıllarda kimliği belirsiz kişiler tarafından tahrip edildi. Saldırıların şekli, aşırı sağcılara işaret ediyor.

Dr. Diana Prinzessin zu Hohenlohe-Oehringen, Düsseldorf Üniversitesi, Utrecht ve Cambridge’de hukuk bilimleri okudu. Viyana’da Avrupa ve Uluslararası Hukuk Enstitüsünün başkanı olan zu Hohenlohe-Oehringen ile Avrupa’daki İslami definlerle ilgili hukuki yapıyı konuştuk.

Avrupa’da Müslüman definlerini yapan cenaze kurumları nasıl çalışıyorlar? Bu kurumlar ne gibi zorluklarla karşılaşıyorlar? Cenaze nakli yapan kurumların tecrübelerini derledik.  

Batı Avrupa’da Türkçenin konumunu anlamak için, ülkelerin Türkçe anadili eğitimine yönelik politikaları ile var olan şartlarda Türkçe öğreniminin nasıl gerçekleştiğine bakmakta fayda var.

Arslan Yalçın, 2003 yılında Duisburg-Essen Üniversitesinde Türkçe Öğretmenliği bölümünü bitirmiş bir öğretmen. Haftada 3 saati Türkçe, 6 saati İslam din dersi olmak üzere ders veren Yalçın’la Almanya’da Türkçenin geleceğini konuştuk.

Almanya’da Prof. Mustafa Çakır ve Prof. Cemal Yıldız tarafından Türkçe ve Türk Kültürü dersleri ile ilgili yapılan saha araştırması, konuya dair detaylı bilgi ve çözüm önerileri sunuyor.

Avrupa’da Türkçenin kullanımı ile ilgili çok sayıda araştırmaya sahip olan Münih Eğitim Ataşesi Prof. Dr. Mustafa Çakır ile Avrupa’da Türkçenin durumu ve geleceği hakkında konuştuk.

Avrupa’da yaşayan göçmen kökenli topluluklar için dil edinimi önemli bir konu. Peki Fransa’daki Türkiye kökenlilerin Türkçe ile olan ilişkisi ne durumda?

Sandra Scheeres’in (SPD) başında bulunduğu Berlin Eğitim, Gençlik ve Bilim Senatosu ile Berlin’deki Türkiye kökenlilerin çift dilliliğini konuştuk.

Dil edinim sürecinde her iki dilin de iyi gelişmesi için aileye görev düştüğü kadar ilgili ülkelerin bu sürece yasal zemin hazırlaması gerekiyor.

Berlin Eğitim Müşaviri Prof. Cemal Yıldız’la son dönemlerde tartışmalara çokça konu olan Türkçe ve Türk Kültürü derslerinin Türkiye kökenli vatandaşlar için önemi ve yeri hakkında konuştuk.

Avrupa’da Türkçenin geleceği ile ilgili tahminler genelde karamsar bir tablo çiziyor. Almanya’nın Kuzey Ren-Vestfalya eyaletindeki Türkçe öğretmenleriyle konuştuk.

Avrupa'da Türkçenin geleceği ile ilgili tahminler genelde karamsar bir tablo çiziyor. Almanya'nın Kuzey Ren-Vestfalya eyaletindeki Türkçe öğretmenleriyle konuştuk.

Almanya’da “Türkçe Konsolosluk Dersleri” olarak bilinen dersler üzerine Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mustafa Çakır ile bir söyleşi gerçekleştirdik.

Anayasayı Koruma Dairesi Kuzey Ren-Vestfalya'daki aşırı sağcıların geniş halk kitlelerine ulaşabilmek için hayır işlerini bir paravan olarak kullandığını söyleyerek uyardı.

Türk-Alman Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi ve Avrupa İslamofobi Raporu editörlerinden Enes Bayraklı ile İslamofobinin neden sadece Müslümanların sorunu olmadığını konuştuk.

Anketlere göre Almanya İçin Alternatif Partisi, Sosyal Demokratlar’ı seçmen kitlesiyle geride bırakıyor. CDU/CSU ile SPD arasında kurulması planlanan koalisyon AfD’yi anamuhalefet partisi konumuna getirecek. Peki, parti gerçekten de yalnızca “muhalefette” mi?

Almanya’da anketler AfD’nin SPD’yi bile geride bırakacak bir desteğe sahip olduğunu gösteriyor. AfD’li siyasetçiler Neonazi söylemlerle gündeme gelirken AfD’nin başarısında medyanın etkisini incelemekte fayda var.

Aşırı sağcı Özgürlük Partisi’nin (FPÖ) koalisyon ortaklığına yükseldiği Avusturya’da Müslüman toplumun bir sivil toplum alanı olarak ırkçılıkla mücadelesi, “sivil Avrupa” geleneğinin kaderinde etkili olacak.

Avusturya’daki Kimlik Hareketi “sıfır ırkçılık”la Avrupa kimliğini koruma iddiası güden aşırı sağcı bir oluşum. Hareket her ne kadar tersini iddia edip şiddetten uzak dursa da modern ırkçılığın açık bir dışavurumu.

Almanya’nın Kuzey Ren-Vestfalya (KRV) eyaleti, okullarda inanca dayalı İslam Din Dersi’ni genişletmeyi ve bu konuda Müslüman cemaatler ile iş birliğinde yeni bir sayfa açmayı planlıyor.

Almanya’da okullarda verilen İslam din dersleri diğer din derslerine kıyasen eşit muamele görmüyor. En büyük eleştiri konusu ise siyasiler açısından güvenlik ve entegrasyon vurgusunun çok ön planda olması.

Almanya’nın en önde gelen Kilise Hukuku uzmanlarından Prof. Dr. Stefan Muckel ile Almanya’da devlet okullarında inanca dayalı İslam din derslerinin anayasal çerçevesi hakkında konuştuk.

Paderborn Üniversitesinde İslam İlahiyatı öğretim üyesi olan Prof. Muna Tatari ile Almanya’daki İslam din derslerinin teolojik içeriğini konuştuk.

Almanya’da devlet okullarında sunulan İslam din dersi hakkında Müslümanlar ne düşünüyor? Bu konuyu İslam din dersi öğretmenleri, öğrenci velileri ve cami cemiyetleriyle konuştuk.

Almanya’da Müslüman dindarlığı ve dinî eğitime dair tartışma, özellikle devlet okullarında İslam din derslerinin sunulmasıyla birlikte yeni bir boyut kazandı. Peki Müslüman aileler, okullarda sunulan İslam din derslerinden ne bekliyorlar? Dr. Ayşe Uygun-Altunbaş yazdı.

İslam dinî cemaatleri İslam din dersi müfredatlarının içeriğinin hazırlanmasına ne derece katkıda bulunuyor? Bu konuyu Hristiyan din dersi müfredatlarıyla karşılaştırarak incelemekte fayda var.

Almanya’da Kuzey Ren-Vestfalya Eyaletinde inanca dayalı İslam din dersleri ilk kez 2013/2014 eğitim yılında verilmeye başlandı. Derslerin tarihî gelişimi ve eyaletteki modelin gelişimini incelemek, bu dersleri anlamak açısından oldukça önemli.

Çokkültürlülük tartışmalarından “öncü kültür” tartışmalarına kadar uzanan geçmişiyle “entegrasyon”, bugün Batı Avrupa’daki “farklılıklar” söz konusu olduğunda yeniden düşünülme ihtiyacıyla karşı karşıya.

Avusturya Salzburg Üniversitesinde araştırma görevlisi olan Dr. Farid Hafez ile “entegrasyon” kavramını aşmayı ve Avusturya’da aşırı sağlı yeni hükümetin yeni yasama dönemindeki performansını konuştuk.

Georg-August Üniversitesinde Kültür Antropolojisi Enstitüsünde öğretim üyesi olan Prof. Dr. Sabine Hess ile entegrasyona dair paradigma değişikliklerini ve “öncü kültür” kavramını konuştuk.

Entegrasyon, göç araştırmalarının en tartışmalı kavramlarından biri. Bu kavram, Batı Avrupa’daki farklı ülkelerde farklı şekillerde ele alınıyor.

Batı Avrupa’da entegrasyon, özellikle Türkiye kökenlilere yöneltilen bir talep. Küçük bir Alman kasabasında bu talebe doğrudan muhatap olanlara entegrasyonun ne olduğunu sorduk.

Avrupa’da İslam din dersleri etrafındaki tartışma büyük. Meselenin arka planı ve sorunlu yanlarına dair kısa bir özet, karmaşık modelleri anlamak adına faydalı olabilir.

Dr. Abdullah Şahin, İslam Eğitimi ve onun azınlık-çoğunluk bağlamlarındaki meydan okumaları hakkında uzmanlaşan bir akademisyen. Warwick Üniversitesinde öğretim üyesi olan Şahin’le İslam eğitiminin ne olduğu hakkında konuştuk.

Avrupa’da İslam din dersleri etrafındaki tartışma büyük. Meselenin arka planı ve sorunlu yanlarına dair kısa bir özet, karmaşık modelleri anlamak adına faydalı olabilir.

İslam din dersi mevcut durumda İsviçre’de üç kantonda sunuluyor. Ülkede İslam din dersiyle ilgili merak edilenler.

Belçika’da İslam, yaklaşık yarım asırdır resmî tanınmış dinler arasında yer alıyor. Ülkede İslam din dersleri de resmî okullarda okutuluyor.

Avusturya’da devlet okullarında sunulan İslam din derslerinin köklü bir geçmişi var. Ülke İslam din dersleri için model olarak görülüyor.

Almanya’da devlet okullarında İslam din dersi için hangi koşullar söz konusu? Ülkedeki İslam din dersi sistemiyle ilgili sıkça sorulan soruların cevapları.

Liberal İslam terkibi, son yıllarda Batı Avrupa’da İslam’a dair tartışmaların merkezinde yer alıyor. Bu terkip problemli yanlarıyla dikkat çekiyor.

Siyaset ve İslam bilimci Dr. Muhammad Sameer Murtaza ile “Liberal İslam” kavramının çıkmazlarını konuştuk.

Freie Universität Berlin’de öğretim üyesi olan Prof. Dr. Schirin Amir-Moazami ile “liberal İslam/muhafazakâr İslam” ayrımının suniliğini konuştuk.

Liberal demokrasi, Avrupa’nın sac ayaklarından biri. Avrupa’da yaşayan Müslüman azınlık, liberal demokrasinin temel iddialarını büyük bir imtihana tabi tutuyor.

Ülkeler arası ilişkilerin tek boyutlu bir düzlemde ilerlemesi artık neredeyse imkânsız hale geldi. Ulusaşırı kimliğe sahip olan göçmenler, hem ev sahibi hem köken ülkeye ait sosyokültürel aidiyet unsurlarını aynı anda barındırabiliyor.

Çetin Çelik Koç Üniversitesi'nde akademisyenlik hayatına devam ediyor. Çelik'le Almanya'daki Türkiye kökenli gençler üzerine yaptığı araştırmanın sonuçları üzerine konuştuk.

Chatham House raporuna göre “Avrupalı kimliği” krizde. Bu krizin çözülmesi için Avrupa’da “Müslüman kimliği” ile barışılması gerekiyor.

Avrupa’da yükselişe geçen sağ popülizmin en büyük besleyicisi ulusaşırı hareketlilik oldu. Avrupa’daki sağ partileri Eurozone, göçmen ve İslam karşıtlığı birleştiriyor. Bu trendin nasıl devam edeceği Avusturya ve Almanya seçimlerinden sonra görülecek.

Ekonomik bir oluşumdan bir değerler topluluğuna evrilen Avrupa Birliği’nin (AB) temel değerleri, mülteci krizi karşısında ciddi bir sınamayla karşı karşıya kaldı. Libya ile mülteciler konusunda yapılan anlaşma bu imtihanın başarısızlıkla sonuçlandığını ortaya koyuyor.

Ulusal sınırların aşılmasının en büyük etkisi kimlikler üzerine oldu. Avrupa’da artan çokkültürcülük söylemlerinin kimlikler ve vatandaşlık tanımı üzerindeki etkisini tartışmak, Avrupa’daki azınlıklar etrafındaki tartışmaları anlayabilmek için de önem taşıyor.

Öğretmenler odasındaki ırkçılık, şimdiye dek çok sık gündeme gelmeyen bir konu. Irkçı söylemlerin üstünü örtmek isteyen okul müdürleri ya da meslektaşlarına ırkçı hakaret eden öğretmenler toplum için ciddi bir tehlike teşkil ediyorlar.

Bochum Üniversitesi Sosyal Bilim Didaktiği bölümü öğretim üyesi olan Prof. Karim Fereidooni pedagojik enstitülerde ırkçılık eleştirisi ve öğretmenler odasındaki ırkçılık gibi konularda uzman. Aynı zamanda üniversitede öğretmen adaylarına eğitim veren Fereidooni ile okulda ırkçılığın nasıl engellenebileceğini konuştuk.

Okuldaki ırkçı ayrımcılık biçimlerinden en ilginci öğretmenler odasında yaşananı. Başörtülü üç Müslüman öğretmenle, öğretmenler odasında yaşadıkları ırkçılığı konuştuk.

Sınıfta, koridorda ya da okul bahçesinde... Öğretmenlerinin ırkçı söylemlerine ve ayrımcılıklarına maruz kalan öğrencilerin okul başarısı ciddi oranda düşüyor. Fakat ayrımcılığa maruz kalıp başarı konusunda daha da hırslananlar da var. Kübra onlardan biri.

Münster Üniversitesi Hukuk Fakültesi dekanı Prof. Janbernd Oebbecke, Almanya’da İslam’ın hukuki pozisyonuyla ilgili en yetkin isimlerden biri. Devlet Hukuku uzmanı Oebbecke ile Alman anayasal zemininde İslami cemaatleri konuştuk.

Din antropolojisi, İslam ve ulus devlet oluşumu alanlarında çalışmalar yapan Hollandalı Prof. Thijl Sunier ile Hollanda’da Müslüman kurumlarla devlet ilişkisini konuştuk.

Batı Avrupa’da azınlık olarak yaşayan ülkelerdeki Müslümanlardan devletin beklentileri büyük. Peki ya Avrupalı bir Müslüman; siyasilerden, devlet kurumlarından ve çoğunluk toplumundan ne bekler? Bu sorunun cevabı için altı ülkeden altı Müslüman temsilciyle konuştuk.

Batı Avrupa’da azınlık olarak yaşayan ülkelerdeki Müslümanlardan devletin beklentileri büyük. Peki ya Avrupalı bir Müslüman; siyasilerden, devlet kurumlarından ve çoğunluk toplumundan ne bekler? Bu sorunun cevabı için altı ülkeden altı Müslüman temsilciyle konuştuk.

Batı Avrupa’da azınlık olarak yaşayan ülkelerdeki Müslümanlardan devletin beklentileri büyük. Peki ya Avrupalı bir Müslüman; siyasilerden, devlet kurumlarından ve çoğunluk toplumundan ne bekler? Bu sorunun cevabı için altı ülkeden altı Müslüman temsilciyle konuştuk.

Batı Avrupa’da azınlık olarak yaşayan ülkelerdeki Müslümanlardan devletin beklentileri büyük. Peki ya Avrupalı bir Müslüman; siyasilerden, devlet kurumlarından ve çoğunluk toplumundan ne bekler? Bu sorunun cevabı için altı ülkeden altı Müslüman temsilciyle konuştuk.

Batı Avrupa’da azınlık olarak yaşayan ülkelerdeki Müslümanlardan devletin beklentileri büyük. Peki ya Avrupalı bir Müslüman; siyasilerden, devlet kurumlarından ve çoğunluk toplumundan ne bekler? Bu sorunun cevabı için altı ülkeden altı Müslüman temsilciyle konuştuk.

Batı Avrupa’da azınlık olarak yaşayan ülkelerdeki Müslümanlardan devletin beklentileri büyük. Peki ya Avrupalı bir Müslüman; siyasilerden, devlet kurumlarından ve çoğunluk toplumundan ne bekler? Bu sorunun cevabı için altı ülkeden altı Müslüman temsilciyle konuştuk.

Müslüman kadınların ve öğrencilerin giderek artan oranda maruz kaldığı dışlamalar, hukuk devleti ve toplumsal düzen standartlarının açık olarak ihlali. Saldırıları önlemek için siyasilerin etkin pozisyonlar geliştirmeleri gerek.

İslami yaşam ile Alman çoğunluk kültürünün uyuşup uyuşmadığı hakkındaki tartışmalar sonuçsuz kalmıyor. Müslüman kadınlara yönelik saldırılar bu tartışmalarla birlikte artıyor.

Mannheim’de mart ayında komşusunun saldırısına uğrayan Ayşe B. ile görüştük.

Almanya Federal İş Ajansı Yüksekokulunda öğretim üyesi olan sosyolog Prof. Florian Kreutzer ile başörtüsünün damgalayıcı etkisini görüştük.

Başörtülülere yönelik saldırıların sıradanlaşması, saldırganlara cesaret veriyor. Bir saldırı olunca teyakkuza geçmek, sonrasında konuyu unutup hiçbir şey yapmadan yaşamaya devam etmek ise saldırı mağdurlarına en büyük hakaret.

Müslüman kadınlara yönelik saldırılar İslam düşmanlığının bir uzantısı. Müslüman kadınlara ne kadar “sorun” olarak yaklaşılırsa, bu kesimin İslamofobi için hedef olma ihtimali de o kadar artıyor.

Kaliforniya Üniversitesi ile Salzburg Üniversitesi’nde öğretim üyesi olan ve 27 ülkeyi ele alan Avrupa İslamofobi Raporu’nun editörlerinden Dr. Farid Hafez ile Müslüman kadınlara yönelik saldırıları konuştuk.

Batı Avrupa’da başörtülü kadınlara yönelik saldırılar gündemi meşgul ederken diğer yanda başörtülü kadınları toplumun tabii birer parçası olarak gören sesler de var. Almanya’da yayın yapan Eltern dergisi ve Alman Tren Yolları (Deutsche Bahn) bunlardan ikisi.

Türkiye’deki referandum Avrupa’da krize neden oldu. Almanya, Avusturya ve Hollanda’da siyasi aktörlerin referandumda taraf hâline gelmesi, ciddi bir çelişkiyi de beraberinde getiriyor.

Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasındaki kriz, Türkiye’nin yüzünü Batı’dan çevirip çevirmediği sorusunu ortaya çıkarttı. Bu tarz bir eksen kayması, Türkiye’nin Avrupa Birliği ülkeleri ile yoğun ekonomik, siyasi ve toplumsal bağları göz önüne alındığında pek de mantıklı görünmüyor.

Türkiye Araştırmalar Merkezi Vakfı’nda çalışan Yunus Ulusoy ile Almanya’daki Türkiye kökenlilerin Türk-Alman ilişkilerinden nasıl etkilendiğini konuştuk.

Türkiye ile Almanya arasında ilişkilerin bozulması Almanya’daki Türk toplumunun arzu ettiği bir durum değil. Her madalyanın iki yüzü olduğu gibi her krizin de mutlaka iki tarafı var. Dostluk kişiler arasında kurulabilecek bir ilişkiyken, devletler arasında ise menfaatler söz konusu.

Türkiye'yle ilgili her türlü göç hareketliliğine dair çalışmalar yapan Dr. Barbara Pusch ile yurt dışındaki Türkiye kökenliler üzerinde artan gerilimi konuştuk.

Kültür bilimci, etnolog ve Göç Konseyi Başkanı Prof. Dr. Werner Schiffauer ile Batı Avrupa ile Türkiye arasındaki krize dair bir üst bakışı nasıl kazanabileceğimizi konuştuk.

Avrupa’nın en önde gelen sosyologlarından Prof. Dr. Stefano Allievi ile tepki vermekle “İslam eleştirisi” arasına sıkışan Avrupa Müslümanlarını konuştuk.

Müslümanların “tepki” vermekten “tepki verilmeyecek bir örnek” oluşturmaya geçişi, dinin yük olarak değil, yol olarak benimsenmesiyle doğrudan ilgili.

Tepkisellik vatandaşlık sorumluluğunu ikame ediyor. Oysa gerçekte vatandaşlık sorumluluğunu üstlenebilmek için kamusal alanda farklılıklarla yapıcı bir birliktelik inşa edebilme becerisi şart.

Azınlık durumundaki Müslümanlara yönelik nefret Müslümanların gündemini de doğrudan belirliyor. Böylece nefret, Müslümanlara şekil, profil ve kimlik veren bir şeye dönüşmüş oluyor.

Popülizm halkın isteklerine duyarlı olmayıp; bu istekleri ve halkın duygularını seçkinler tarafından “kullanılabilir” araçlara dönüştüren bir akım. Popülizmin yarattığı yabancılaşmayı aşmak için öncelikle toplumun asla tek bir sıfata hapsedilemeyecek kadar karmaşık ve çoğul bir yapı olduğunu teslim etmek gerek.

Popülizmin yükselişi karşısında siyaset bir yandan toplumsal taleplere cevap vermeye çalışırken öte yandan da insan hakları, inanç özgürlüğü, kültürel aidiyet benzeri değerlerin referandum konusu hâline sokulmasını engelleyecek bir koruma alanı yaratmak, ötekileştirmeyi engellemek zorunda.

Popülizmle demokrasi arasındaki ilişki artıların ve eksilerin yoğun olduğu bir alan. Tarihsel bağlamda popülist politikalar ülkelerde katılımcı yapıyı güçlendirerek demokrasi anlayışına katkıda bulunabildiği gibi demokrasinin rayından çıkışına da neden olabiliyor.

Salzburg Üniversitesi öğretim üyesi ve siyaset bilimci Prof. Dr. Reinhard Heinisch ile sağ popülizmin başarısının nedenlerini konuştuk.

Yükselişe geçen sağ popülizm sadece Avrupa toplumlarının çoğulcu yapısını değil, Türkiye kökenli Müslüman cemaati de belli sınamalarla karşı karşıya bırakıyor. İlk ve en önemli sınav “bizim kendi popülizmimiz”i aşabilmekle başlıyor.

Georgia Üniversitesi Kamusal ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi olan Prof. Dr. Cas Mudde ile popülizmin olumlu yanlarının olup olamayacağını konuştuk.

Bonn Üniversitesinde öğretim üyesi olan siyaset bilimci Prof. Dr. Frank Decker ile Avrupa popülizminin geleceğini konuştuk.

İslam’ın reforme edilmediği için “problem doğurduğu”nu iddia eden sesler kimi zaman yüksek sesle duyuluyorlar. İslam’ın kendisini reforme etmesi için önerilen model ise 16. yüzyıldaki Hristiyan reformu. Oysa Hristiyan ve İslam tarihi incelendiğinde bu önerilerin ne kadar sorunlu olduğu ortaya çıkıyor.

İslam Toplumu Millî Görüş (IGMG) İrşad Başkanı Celil Yalınkılıç ile reform taleplerinin Müslüman cemaat tarafından algılanışı üzerine konuştuk.

İslam’ın kendisini reforme etmesi gerektiğine dair taleplerde İslam ilahiyatının kendi pozisyonu çoğu zaman göz ardı ediliyor. Oysa İslam’ın kendi dinamikleri incelendiğinde bir “reform”un gerekliliği oldukça tartışmalı.

İslam bilimci Dr. Jens Bakker ile reform taleplerinin dile getirildiği düzlemi ve klasik İslam teolojisinin bu konudaki pozisyonunu konuştuk.

İslam’ın bir reforma/reformasyona ihtiyacı olduğuna dair talepler farklı ülke ve dillerde yineleniyor. Müslümanlar ve gayrimüslimlerin katıldığı bu tartışmada farklı pozisyonlar söz konusu. Dile getirilen yaklaşımları incelemek reform taleplerini daha doğru anlamak için de önem arz ediyor.

İslam Hukuku ve azınlık konteksinde İslam gibi konularda araştırma yapan İslam bilimci Sarah Albrecht ile azınlık fıkhı ve İslam’a dair reform talepleri hakkında konuştuk.

Hamburg ve Bremen’de imzalanan devlet anlaşmalarının ardından umut verici gelişmeler olsa da müzakerelerde sağ popülistlerin etkileri dolaylı yoldan hissedilebiliyor. Müslümanların aktif birer özne olarak tanınmasına giden yolda bu krizleri aşabilmek de önem taşıyor.

Aşağı Saksonya’da Müslüman cemaatlerle müzakereleri yürütülen devlet anlaşması çıkmaza girdi. Müslüman kurumlara “Türkiye’ye yakınlık” ve “aşırıcılık” gibi ithamlar dile getirilirken anlaşma taslağının oldukça tartışmalı olduğu da ortada. Öte yandan devlet anlaşmaları bağlamında devletle uzlaşı kuramayan sadece Müslümanlar değil; Katolik kilisesinin tarihte yaşadığı tecrübeler de incelenmeye değer.

Georg Eckert Enstitüsü Okul Kitapları ve Toplum Bölüm Başkanı Prof. Dr. Riem Spielhaus ile devlet anlaşmalarıyla “tanınma”ya giden yolu konuştuk.

Dr. Volkmar Schön 2010 yılına kadar Hamburg Eyaleti devlet müşaviri olarak görev yaptığı sürede Müslüman cemaatlerle eyalet hükûmeti arasında sürdürülen müzakerelerde yer aldı. Schön ile müzakereler ve anlaşmaya giden engebeli yolu konuştuk.

Münster Üniversitesinde öğretim görevlisi olan Anayasal Din Hukuku uzmanı Prof. Dr. Gernot Sydow ile Almanya’daki devlet anlaşmalarının yasal ve tarihsel zemini üzerine konuştuk.

Nisan ayında Aşağı Saksonya Şurası Başkanlığına seçilen Recep Bilgen, Bremen ve Hamburg’daki müzakerelere göre Aşağı Saksonya’da oldukça zor geçen devlet anlaşması müzakerelerine Şura adına katılıyor. Bilgen ile müzakerelerin seyrini ve taslağa dair eleştirileri konuştuk.

Dinî cemaatlerle yapılan devlet anlaşmalarının Almanya’da köklü bir geleneği var. Bugün geçerli olan anlaşmalardan bazılarının tarihi Weimar Cumhuriyeti’ne kadar uzanıyor. Almanya’da Hamburg ve Bremen öncülüğünde İslami cemaatlerle yapılan devlet anlaşmaları da bu tarihsel devamlılığın birer parçası.

Sven Speer Açık Din Politikası Forumu’nun (FOR) kurucusu ve başkanı. Aynı zamanda Osnabrück ve Münster Üniversitelerinde araştırma görevlisi. Almanya’daki eyaletlerin din politikalarını araştıran Speer ile Alman İslam Konferansı ve Almanya’nın İslam politikası üzerine konuştuk.

Alman İslam Konferansı bütün eleştirilere rağmen “yolda düzülen bir kervan”. Bu kervandaki kriz zamanlarını anlayabilmek, konferansın geleceğini değerlendirebilmek için önem arz ediyor.

Freie Universität Berlin’de öğretim üyesi olan Prof. Dr. Schirin Amir-Moazami Avrupa’da din politikaları alanında uzman. Amir-Moazami ile Alman İslam Konferansı ve devletle Müslüman cemaatlerin diyaloğu üzerine konuştuk.

“Geri” ve “ileri”. “Aydınlanmış” ve “aydınlanmamış”. Alman İslam Konferansı ırksal tarihçilik tezi üzerinden okunduğunda Almanya’da Müslümanlarla devletin diyaloğuna dair ilginç ipuçları da ortaya çıkıyor.

Alman İslam Konferansı katılımcılara okul sırasındaki gibi ödev verilen bir platform mu, yoksa herkesin aynı göz hizasında bulunduğu bir yuvarlak masa mı? Bu soruya Konferans’ın farklı dönemeçlerinde farklı şekilde cevaplar verilebilir.

Bugün Müslümanlar hem içinde yaşadıkları ulus devletlerin kolektif kimliklerine, hem de ulusaşırı bir Müslüman kolektif kimliğine sahipler. Müslüman cemaatlerin “biz” diyebilmesini bu açıdan incelemek önem arz ediyor.