'Dosya: "Avrupa'da Okul, Çocuk ve Ramazan'

Okulda Ramazan Mümkün Mü?

Okula giden çocuk ve gençlerin ramazan ayıyla birlikte oruç tutması, Avrupa ülkelerinde her yıl gündeme gelen, eğitim, medya ve siyaset alanlarında tartışmalara yol açan bir konu olarak ortaya çıkıyor.

Fotoğraf: Shutterstock.com

Müslüman öğrencilerin Avrupa okullarında sayısal olarak artması ve ramazan ayının son yıllarda sıcak ve uzun günlerde bulunması “okulda ramazan” tartışmalarını gündemde tutulan bir başlık hâline getirdi. Pandemi nedeniyle yüz yüze derslerin büyük ölçüde gerçekleşmemesi nedeniyle söz konusu tartışmalar bu sene kamuoyunu domine etmese de öğrencilerin oruç tutması konusu eğitim, siyaset ve medya ortamlarında her yıl yeniden konuşuluyor.

Ramazan ayında oruç tutmak İslam dininin beş ana şartından birisidir . Ergenlik çağına ulaşan her sağlıklı yetişkin Müslüman ferdin oruç ibadetini imkânlar dâhilinde eda etmesi beklenmektedir. Dinen ergenlik çağı kesin bir yaş ile belirlenmemiş, kişiden kişiye farklılık gösterebilen bir “yetişkinlik” çağı olarak ele alınmıştır.

Avrupa okullarındaki Müslüman öğrencilerin küçük bir kısmın ergenlik çağı öncesi oruç tutmaktadır. Bu konudaki haberlerin medyada yer alması sonrasında siyaset ve bilim dünyasından peş peşe tepki açıklamaları ve dinî cemaat temsilcilerinin konuya müdahil olmaları neticesinde sert tartışmaların çocuklar üzerinden gerçekleşmesi, üzüntü verici bir gelişmedir.

Okulda ramazan” konusu, her türlü politik ve duygusal ortamdan uzak bir şekilde ele alınıp değerlendirilmelidir. Konuya dair tartışmalarda çocukların spor dersi veya sınav esnalarında zorlandıkları, hatta bazı öğrencilerin bayılması neticesinde hastaneye kaldırıldıkları ifade edilmektedir. Bu durumun okulun genel düzeni ve akışını olumsuz etkilediği ifade edilmekte ve bu hususun gerekirse yasal olarak düzenlenmesi gerektiği savunulmaktadır.

Okulda Oruç Denemeleri

Müslüman öğrenciler arasında oruç ibadetini yerine getirmeyenler de bulunmaktadır. Oruç ibadetini önemseyen velilerin çoğunluğu, çocuklarının oruç ibadetine alışkanlık kazanmalarını hedefleyerek, hafta sonlarında “tekne orucu” şeklinde ifade edilen kısa zamanlı oruç denemeleri yapmaktadırlar. Öğlen veya ikindi vakitlerinde son bulan “tekne orucu” için zaman zaman camilerde çocuklara özel iftar buluşmaları gerçekleştirilmektedir.

Ergenlik çağına yaklaşan çocuklar, ramazan ayının bazı günlerinde tam gün oruç denemeleri gerçekleştirmektedir. Öğrenciler, bütün bu uygulamaları, öğretmenler ile irtibatlı hâlde ve uyum içerisinde yapmaktadırlar. Bunun yanı sıra bayram vesilesiyle, çocuklarının gittikleri okullarda değişik aktivitelere vesile olabilen ve Ramazan Bayramı’nın tüm okulda hissedilmesini sağlayabilen veliler bulunmaktadır.

Bazı veliler veya öğrenciler, bir adım ileri giderek erken yaşlarda tam olarak oruç tutma hevesine kapılabilmektedirler. Diğer taraftan tamamen iyi bir niyetle, Allah’a daha iyi bir kul olma hevesiyle tutulmaya çalışılan oruç ibadetine karşı, veliler zaman zaman düşmanca söylemlerle karşılaşabilmektedirler. Bu durumda veliler ve öğrenciler bir anda hedef hâline gelebilmektedir. Dinî cemaat temsilcilerinin bu duruma müdahil olmasıyla birlikte siyasiler de olaya dâhil olmaktadır. Avrupa’da İslam düşmanlığının yükseldiği dönemlerde oruç konusunun bu denli abartılarak ele alınması, okullardaki huzur ortamlarını zedelemektedir.

Oruç tutan bir çocuğun sağlığının bozulmasını hiç kimse istemez. Bu, oruç ibadetinin Kur’an’da ifade edilen buyruğuna tamamen zıt bir durum. Okullardaki İslam din dersi öğretmenleri veya cami imamlarından konu ile ilgili yardım almak mümkünken, oruç konusunun siyasileştirilmesini iyi niyetle okumak pek de kolay değil. Okullardaki huzur ortamının muhafazası, toplumun her kesimi açısından önemli bir durum. Bu ortamın zedelenmesine kimse müsaade etmemelidir.

Oruca Yönelik Projeler ve Avrupa Toplumlarında Oruç

Müslüman toplumun Avrupa ülkelerine taşımış oldukları oruç ibadeti, aslında Avrupa toplumları açısından yabancı bir ibadet şekli değil. Avrupa’da değişik şekillerde uygulanan bazı oruç biçimleri ile Müslümanların oruç ibadeti arasında ciddi benzerlikler bulunmaktadır.

Bedenin sıhhat bulması oruç ibadetinin en önemli hedeflerinden birisidir. Ramazan vesilesiyle beden sıhhati konusunun okullarda gündeme getirilmesi ve hatta bu bağlamda proje konuları oluşturulması mümkün. Birçok din ve kültürde bulunan oruç ibadetinin böylesi bir projeye vesile olması, herkes için zenginleştirici bir uygulama olacaktır.

İnsanı ahlaki yönden olgunlaştırmak ve nefis terbiyesini oluşturmak, oruç ibadetinin diğer önemli hedeflerindendir. Bu konularda değişik dinlerden ve kültürlerden uzmanların katılabileceği, proje haftalarının oluşturulması güzel bir çalışma olabilir.

Farklı kültür ve dinlerin günden güne artış gösterdiği Avrupa ülkelerinde, ortak değerleri öne çıkaracak proje ve uygulamaların artırılması, okul ortamlarının huzuruna katkı sağlayacaktır. Geleceğin yetişkinleri olacak bugünün çocukları üzerinden kin, nefret ve ayrıştırıcı yaklaşımların oluşmasına asla müsaade edilmemelidir.

Kültürel Farklılıklar Hakkında Bilgilendirmeler

Okul öğretmenleri ve idarecileri, Avrupa ülkelerinde günden güne artış gösteren ırkçılık ve buna bağlı oluşan ön yargılı yaklaşımlara yönelik düzenli olarak bilgilendirilmelidir. Oruç ibadeti bağlamında İslam cemaatlerinden uzmanların görüşlerine başvurulmalıdır. Oruçla ilgili İslam cemaatleri tarafından bilgilendirme broşürleri hazırlanmaktadır. Bu tip bilgilendirme broşürleri daha çok geliştirilmeli, söz konusu broşürler dijital ortamlarda da sunulmalıdır. Konu ile ilgili kısa video ve sesli bilgilendirmeler farklı dillerde yapılmalıdır. Öğretmenler, idareciler, din temsilcileri ve velilerin ortak buluşmalarının sağlanması ve konuları değerlendirebilecek platformların oluşturulması, herkesin yararına olacak ve en başta okullardaki huzur ortamına katkı sağlayacaktır.

Çocuklarını oruç ibadetine hazırlamak isteyen velilere yönelik bilgilendirme seminerleri, İslami cemaatlerin uzmanları tarafından cami ve okul ortamlarında gerçekleştirilmelidir. Okullarda karşılaşabilecekleri sorunlara yönelik, velilerin ve öğrencilerin hazırlıklı olmaları sağlanmalıdır. Oruç ibadetinin asıl maksadı olan beden sağlığı ve insanı “insan” yapacak ahlaki boyutlarının ön plana çıkarıldığı gündemlerin oluşturulması, okullardaki farklılıkların ayrıştırıcı değil, zenginleştirici hâle gelmesini sağlamış olacaktır.

Dr. phil. Hakan Aydın

Münster Üniversitesi İslam İlahiyatı Fakültesi’nde öğretim görevliliği yapmış olan Dr. Hakan Aydın, Almanya’da İslam din dersleri üzerinde uzmanlaşmıştır.

Yazarın diğer yazıları
Bu yazıyla ilgili yorumunuzu paylaşabilirsiniz. Bunu yaparken Yorum Kurallarımızı dikkate alın lütfen.
Yorum adedi#0

*Tüm alanları doldurunuz

Son Yüklenenler