İsrail, İki Devletli Çözümü Artık Resmen Reddediyor
İsrail'in yasama organı olan Knesset'te yapılan oylamada iki devletli çözümün tamamen reddedilmesini içeren bir önerge kabul edildi. Başbakan Netenyahu'nun ABD'ye yapacağı resmî ziyarete az bir süre kalmışken alınan bu karara, hem bölge ülkeleri hem de uluslararası toplumdan tepki yağıyor.
İsrail’in parlamentosu olan Knesset, hem iç kamu oyundaki hem de uluslararası toplumdaki ateşkes çağrılarına rağmen İsrail’in Gazze Şeridi’nde yoğun can kaybına yol açan saldırılarını sürdürdüğü bu dönemde, tepki çekecek yeni bir karar aldı. 18 Temmuz’da iki devletli çözümü reddeden bir karar kabul etti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun 24 Temmuz’da Amerikan Kongresinde konuşma yapacağı resmî ziyaret öncesinde alınan kararda, “İsrail topraklarının kalbinde bir Filistin devletinin kurulması, İsrail Devleti için varoluşsal bir tehlike oluşturacaktır.” ifadesine yer veriliyor.
Eski İsrail Adalet Bakanı Gideon Saar’ın Yeni Umut Partisi ve Birleşik Sağ Partisi tarafından verilen “Filistin devletinin kurulmasına karşı çıkan” önerge 68’e karşı 9 oyla mecliste kabul edildi. Söz konusu önergede, “Filistin devletinin kurulmasının İsrail devleti ve vatandaşları için tehdit oluşturacağı” iddiasına yer verildi. Bu önergenin İspanya, Norveç ve İrlanda 28 Mayıs’ta, Slovenya 4 Haziran’da, Ermenistan ise 21 Haziran’da Filistin’i resmen tanıma kararı alması üzerine kabul edilmiş olması İsrail’in uluslararası toplumun gösterdiği tepkileri önemsemediğini gösteriyor.
“Uluslararası Meşruiyet Doğrultusunda Filistin Devleti Kurulmadan Barış Olmaz”
Filistin Devlet Başkanlığı Sözcüsü Nebil Ebu Redine, yaptığı yazılı açıklamada, İsrail meclisinin kararını eleştirerek, “Terörizm, çocukların yanı sıra kadın ve yaşlıları öldürmek için saldırılarını sürdüren işgaldir.” ifadelerini kullandı. Tüm dünyanın tanıdığı Filistin devletinin var olduğunun altını çizen Ebu Redine, “Birleşmiş Milletler’de (BM) Filistin devletini tanıyan 149 ülke var. Kimsenin iznine ihtiyacı olmayan bağımsız devletimizin varlığını teyit eden uluslararası tanımalar peş peşe gelmeye devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu. Ebu Redine, İsrail meclisinde kabul edilen karardan, sınırsız desteğiyle İsrail’den yana olan ABD’yi sorumlu tuttu.
İsrail hükûmetinin, başkenti Doğu Kudüs olacak bağımsız Filistin devletinin kurulmasını öngören “barışla” ilgilenmediğini vurgulayan Ebu Redine, BM Güvenlik Konseyi (BMGK) ve BM Genel Kurulu kararlarının yanı sıra uluslararası fikir birliğinin Filistin devletini BM’de gözlemci üye düzeyine ulaştırdığı ve Filistin devletinin bayrağını da dünya ülkeleri bayrakları arasında göndere çektiğini hatırlattı. Dünya ülkelerinin tümüne Filistin devletini tanımaları çağrısında bulunan Ebu Redine, “Uluslararası meşruiyet doğrultusunda Filistin devleti kurulmadan barış olmaz ve kimsenin güvenliği de olmaz.” ifadelerini kullandı.
Filistin Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da, “Filistin devletinin kurulmasına karşı çıkan” önergenin kabul edilmesi kınandı. Knesset’ten çıkan kararın Filistin devletinin reddinin ve barış düşmanlığının resmî bir teyidi olduğu belirtilen açıklamada, bunun aynı zamanda Filistin halkının haklarını işgal gücüyle gasbetme ısrarı olduğu kaydedildi.
Knesset’in Kararına Tepkiler Gelmeye Devam Ediyor
İsrail’in aldığı kararı takiben hem bölge devletleri hem de uluslararası toplumdan tepkiler yağdı. Ürdün, İsrail meclisinde “Filistin devletinin kurulmasına karşı çıkan” önergenin kabul edilmesini, uluslararası hukuka karşı tehlikeli yeni bir ihlal olarak nitelendirdi. Başkent Amman’dan yapılan açıklamada, İsrail’in ayrıca söz konusu kararla uluslararası topluma meydan okuduğuna dikkat çekildi. Açıklamada, uluslararası topluma İsrail’in Filistin halkına yönelik sürdürdüğü savaşın durdurulması için harekete geçme çağrısı da yapıldı.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı da, İsrail Parlamentosunda Filistin devletinin kurulmasını reddeden kararın kabul edilmesinin, İsrail’in uluslararası hukuk ve anlaşmaları hiçe saydığının bir göstergesi olduğunu bildirdi. İsrail’e bölgedeki gerginliği daha da artıracak bu tip eylemlere son verme çağrısı yapılan açıklamada, “İsrail Parlamentosunun bu kararı hükümsüzdür.” ifadeleri kullanılırken, 1967 sınırlarında, bağımsız, egemen ve coğrafi bütünlüğü haiz, başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin Devleti’nin kurulmasının uluslararası hukukun bir gereği olduğu kaydedildi.
Fransa Dışişleri Bakanlığı da, İsrail Parlamentosunda “Filistin devletinin kurulmasına karşı çıkan” önergenin kabul edilmesinden duyduğu “şaşkınlığı” ifade etti. Yapılan yazılı açıklamada, “Sadece iki devletli bir çözüm hem İsraillilere hem de Filistinlilere adil ve kalıcı bir barış getirebilir ve bölgede istikrarı garanti altına alabilir.” ifadesi kullanıldı.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de, İngiltere’de dördüncüsü düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu (AST) Zirvesi’nde basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. İki devletli çözüm için aleyhte oy kullanan Knesset’e tepki göstererek, “Eğer sürdürülebilir barış inşa etmek istiyorsak Filistin halkı için de siyasi bir çözüm ve siyasi bir ufuk sunmalıyız.” dedi. Orta Doğu’da sürdürülebilir bir barış için tek uygulanabilir çözümün iki devletli çözüm olduğunu kaydeden Borrell, “Ne yazık ki dün İsrail Meclisi (Knesset) buna, Filistin devletine karşı oy kullandı. Peki o zaman, iki devletli çözümü istemiyorlarsa ne istiyorlar?” ifadelerini kullandı.
ABD‘nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Linda Thomas Greenfield, İsrail meclisinde “Filistin devletinin kurulmasına karşı çıkan” önergenin kabul edilmesinin ardından, “Bizim tutumumuz iki devletli çözümden yana.” diyerek ülkesinin pozisyonunu ortaya koydu. Görüşleri sorulan Greenfield, birebir bu konu hakkında yorum yapmayacağını belirterek, “Bizim tutumuz iki devletli çözümden yana.” dedi.
Birleşmiş Milletler (BM), İsrail meclisinin “Filistin devletinin kurulmasına karşı çıkan” önergeyi kabul etmesine tepki göstererek, “Oylamayla iki devletli çözüm yok edilemez.” açıklamasında bulundu. BM Sözcüsü Stephane Dujarric, gazetecilerin sorularını yanıtlarken “Oylamayla iki devletli çözüm yok edilemez.” diyerek, BM’nin 1967 sınırlarınca iki devletli çözümü desteklediğinin altını çizdi. (AA/P)
