3 Milyon İşsizin Bulunduğu Almanya’da İş Gücü Piyasası Krizde mi?
Almanya’da işsizlik, ağustos ayında yükselerek 3 milyonu geçti. Bu sayıyla birlikte yüzde 6,4’e ulaşan işsizlik oranı, ülkedeki ekonomik durgunluktan etkilenmeye devam ediyor. Peki ülke istihdam açığını kapatabilecek mi?
Almanya’da ağustos ayındaki işsizlik rakamları Federal Çalışma Ajansı tarafından açıklandı. Yayınlanan rapora göre Almanya’da işsizlik, bir önceki yılın ağustos ayına göre 153.000 artarak 3 milyon 25 bin kişiye ulaştı. Böylece Almanya’da 2015 yılından beri işsizlik ilk kez 3 milyon sınırını aştı. Ülkede mevsimsellikten arındırılmış verilerde ise işsizlik oranının sabit kaldığı görüldü.
En Yüksek İşsizlik Bremen’de, En Az İşsizlik Bavyera’da
Almanya’daki işsizliğe dair verileri düzenli olarak paylaşan Federal Çalışma Ajansı’nın Yönetim Kurulu Başkanı Andrea Nahles, “İş Gücü piyasası hâlâ son yıllardaki ekonomik durgunluğun etkisi altında.” dedi. İşsizlik verilerine rağmen istikrara dair işaretlerin de bulunduğunu ekleyen Nahles, Almanya’da kısa süreli çalışma uygulamasının (Kurzarbeit) gerileme gösterdiğini, bununla birlikte ağustos ayında daha fazla şirketin, daha fazla açık pozisyon bildirdiğini ifade etti.
Almanya’da işsizliğin en yoğun olduğu eyalet Ağustos 2025 yılı itibariyle Bremen oldu. Yüzde 11,8’lik oranla Almanya’nın yüzde 6,4’lük işsizlik ortalamasının hayli üstünde olan Bremen’i ise Berlin takip ediyor. İşsizliğin en düşük olduğu eyalet ise, yüzde 4,2’lik işsizlik oranıyla ülke ortalamasının altında kalan Bavyera.
Almanya’da özellikle güneydeki eyaletlerde işsizlik daha az seyrederken, kuzeyde bulunan eyaletlerde ise işsizlik daha yüksek.
İş Piyasası ve Meslek Araştırmaları Enstitüsü’nün (IAB) nisan ayında yayınladığı raporda, Almanya’da iş bulma şanslarının iyileştirilmediği, bunun da uzun süreli işsiz olanlar ve düşük eğitimliler arasında işsizlikle kendisini gösterdiği ifade edilmişti. IAB, 2025 yılında işsizliğin yüzde 6,3’e yükseleceğini tahmin ederek, Almanya’da özellikle kırsal alanlarda ve küçük şehirlerde işsizliğin daha yüksek olduğunu ortaya koymuştu. Mevcut durumda Almanya’daki iş piyasaları özellikle küçük şehirlerde büyük bir durgunluk yaşıyor.
Alman Otomotiv Sektöründeki Devasa İş Gücü Kaybı
Almanya’da özellikle bazı sektörlerde iş gücü kaybı oldukça yüksek durumda. Yalnızca makine, inşaat endüstrisi ve otomotiv sektöründe geçtiğimiz sene 50.000 kişi işten çıkartılmıştı.
Son olarak otomobil endüstrisinin devlerinden olan Ford, Köln’deki yerleşkesinde 1.000 kişiyi daha işten çıkartacağını ve iki vardiyadan tek vardiyaya düşeceğini açıklamıştı. Şirket 2024 yılında, üç yıl içinde toplamda 2.900 kişiyi işten çıkartacağını açıklamış, bu sayıya daha sonra 1.000 kişiyi daha eklemişti.
2023 yılından beri resesyonda olan Alman ekonomisi için 2025 yılında da resesyonun devam etmesi bekleniyor. Almanya, tarihinde hiçbir zaman üç kere arka arkaya resesyon geçirmemişti. Bunlara bir de ek olarak yüksek bürokrasi ve enerji maliyetleri nedeniyle birçok şirketin yurt dışına taşınması ya da Almanya’nın Çin gibi ihracat pazarlarının tamamıyla ortadan kalkması gibi faktörler ekleniyor. Uzmanlar Alman iş gücü piyasasının bir krizde olmadığını, bununla birlikte Alman endüstrisinin bir yenilenme krizi yaşadığını belirtiyor.
Federal Çalışma Bakanı Bärbel Bas ise Alman çalışma piyasasındaki sıkıntının, küresel ekonomik güvensizlikle ilinti olduğu görüşünde. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik savaşının da bu sorunda etkisinin olduğunu belirten Bas, “Ekonomik büyümeyi yeniden sağlamak ve iş gücü piyasasına ivme kazandırmak için güvenliğe ve yatırım ile istihdam için güçlü teşviklere ihtiyaç var.” dedi.
Hristiyan Demokrat (CDU/CSU) ve Sosyal Demokrat Parti’den (SPD) oluşan büyük koalisyon hükûmeti, haziran ayında Almanya’daki yatırımları desteklemek amacıyla bir yatırım teşvik paketini onaylamıştı. Paketle birlikte şirketlerin vergi yükünün hafifletilmesi, böylece Almanya’nın yatırımlar için daha cazibeli hâle gelmesi amaçlanıyor. Temmuz ayında yürürlüğe giren paketle hükûmet ülkenin piyasalardaki rekabet gücünü arttırmayı ve böylece yeni yatırımcılarla birlikte yeni istihdam alanları da oluşturmayı hedefliyor.
Bir Yanda İş Gücü Açığı, Bir Yanda İşsizlik
Almanya’nın nitelikli iş gücüne ihtiyacı yıllardır dile getiriliyor. Son yıllarda birçok meslekte nitelikli çalışan ülke içinden temin edilemediği için 2024 yılında “Nitelikli İş Gücü Göçü Yasası” yürürlüğe girmiş, böylece yurt dışından zanaatkârların ve diğer meslek erbaplarının ülkeye girişi kolaylaştırılmıştı.
Almanya’da hem iş gücü açığının hem de işsizliğin aynı anda artması ise dikkat çekici bir gelişme. 6 milyon işsizin yanında 400.000 iş açığının olduğu ülkede bir “yanlış eşleşme” sorunundan bahseden uzmanlara göre ülkede iş piyasasında yana yakıla eleman aranılan mesleklerle, işsizlik oranının içerisinde yer alan kişilerin meslekleri büyük oranda birbiriyle örtüşmüyor. Bunun için de özellikle otomotiv sektöründe yer alan ve işsiz kalan bir çalışanın, enerji ve savunma sanayinde de iş bulabilmesi için ek eğitimlerin hayata geçirilmesi tavsiye ediliyor.
Almanya’da yaklaşık 35 milyon kişi, sosyal güvenlik yükümlülüğü bulunan işlerde çalışıyor. Bunlardan 8 milyondan fazlası ise 55 yaş ve üstünde. 50’li yılların sonu ile 60’lı yılların sonu arasında dünyaya gelen ve “Babyboomer” olarak isimlendirilen bu kesim, Almanya’da en büyük yaş grubunu teşkil ediyor. Son yıllarda Boomer’ların da yaşlanmasıyla birlikte Almanya tarihinde hiçbir dönemde, emekliye ayrılacak insanların sayısı hiç bu kadar fazla olmamıştı. Önümüzdeki 10 ile 12 yıl içinde bu çalışanların büyük çoğunluğunun emekli olması bekleniyor.
Boomer’lar ve Almanya’nın Ekonomik Dinamizmi
Boomer’ların iş piyasasından ayrılmasıyla birlikte büyük bir boşluğun açılması bekleniyor. Oluşan boşluğu yurt dışından işçilerle doldurmaya çalışan Almanya için, yabancı işçilerin ülkeye kabulü süreci ise oldukça yavaş işliyor. IAB’nin yayınladığı rapora göre özellikle nitelikli iş gücü alanında yabancı çalışanların olmaması durumunda istihdam sayılarının ilerlemesi de mümkün değil. Fakat çalışma amaçlı gerçekleştirilen göç, Almanya’daki istihdam açığını kapatabilmek için hâlâ yetersiz. Özellikle Almanya’nın doğusunda iş gücü piyasasına yeni giren genç kuşaklar, emekliliğe geçiş aşamasında bulunan yaşlı kuşakların ancak yarısı büyüklüğünde.
Bu nedenle iş gücü açığını hafifletmek için özellikle yabancı çalışanların telafi edici gücüne ihtiyaç duyuluyor. Bununla birlikte, yabancı işçilere yönelik ön yargı ve ırkçılık, Doğu Almanya’ya yönelik iş gücü göçünü zorlaştırıyor. Özetle bir yanda yüksek işsizlik sayısı, diğer yanda ise iş gücüne duyulan akut ihtiyacıyla birlikte Almanya, iş gücü piyasası ile ilgili ciddi sorunlarla karşı karşıya.
Almanya’nın gelecekte ekonomik dinamizmini sürdürebilmesi, hem yabancı iş gücüne yönelik engellerin azaltılmasına hem de çalışma sektöründeki yanlış eşleşme sorunlarının giderilmesi için köklü tedbirlerin hayata geçirilmesine bağlı görünüyor.
