Avrupa “Psikolojik Travma Mağduru” Gazzeli Eşeklere Kucak Açtı
İsrail ordusunun Gazze’de gasp ettiği yüzlerce eşek, "rehabilite edilmek amacıyla" Avrupa’daki hayvan barınaklarına gönderiliyor. Euro-Med Monitor’un raporuna göre Gazze’deki hayvan varlığının yüzde 97’sini yok eden İsrail, bu hamlesiyle Gazzeli sivillerin son ulaşım imkânını da ortadan kaldırmayı amaçlıyor.
Belçika’nın Liège Havalimanı’na son aylarda Gazze’den eşekler getiren uçuşlar yapılıyor. Çarşamba günü Het Nieuwsblad gazetesinde yer alan habere göre, sevkiyatlar İsrail merkezli bir yardım kuruluşu tarafından organize ediliyor. Gazze’den çalınan eşeklerin Avrupa’ya sevkiyatı ilk olarak 18 Mayıs 2025’te 58 eşekle başladı. Hayvanlar Ben Gurion Havalimanı’ndan Liège’e, oradan da Fransa ve Belçika’daki barınaklara taşındı. Fransa’nın Chartres kenti yakınlarındaki La Tanière barınağında Gazze’den getirilen eşekler “merhamet ve medeniyetin sembolü” olarak tanıtıldı ve her biri için bir “cehennemden kaçış hikâyesi” yazıldı. Ancak bu süreçte hayvanların Filistinli sahiplerinden hiç söz edilmedi.
Liège Havalimanı yönetimi, bu sevkiyatları doğruladı ancak operasyonun organizasyonuna dair yorum yapmadı. Hayvanlar Belçika’da en fazla 24 saat kalıyor, ardından Fransa ve Belçika’daki barınaklara dağıtılıyor. Belçika’nın Liège Havalimanı’na son günlerde birkaç kez Gazze’den eşeklerin getirildiği bildirildi.
Sivillerin Son Ulaşım İmkanı da Ellerinden Alınıyor
İsrail’in Gazze’deki eşeklere el koyması başta Filistin olmak üzere Arap dünyasında tartışmalara yol açtı. Katar merkezli Al Jazeera, hayvanların aslında İsrail ordusu tarafından Gazze’den çıkarıldığını öne sürdü. Yayın kuruluşuna göre, bu adım Gazze’deki sivillerin zorunlu tahliye ya da kaçış imkânlarını sınırlamayı amaçlıyor.
İsrail ablukası nedeniyle yakıtın neredeyse tamamen tükendiği ve yolların sistemli bir şekilde tahrip edildiği Gazze’de, eşekler ve katırlar insanların, yardımların, yaralıların ve hatta cenazelerin taşınmasında son kullanılabilir ulaşım aracı hâline geldi. Filistinli veteriner Saif Alden, eşeklerin Gazze’de temel ulaşım aracı olduğunu ve savaş koşullarında hayat kurtardıklarını belirtiyor. Alden, ekibiyle birlikte Ekim 2023’ten bu yana 7 binden fazla yaralı eşek ve binlerce diğer hayvanı tedavi ettiklerini, ancak kliniklerinin Mart 2025’te İsrail ordusu tarafından bombalandığını ifade ediyor.
İsrail: “Hayvanları Kötü Muameleden Kurtarıyoruz”
İsrail televizyon kanalı Kan 11 birkaç ay önce yaptığı haberde Aljazeera’nın iddia ettiği gibi İsrail ordusunun işgal ettiği Gazze Şeridi’nde yüzlerce eşeği gasp ettiğini ve güney Tel Aviv’de, Moshe Harot’ta faaliyet gösteren “Let’s start over” (Haydi Yeniden Başlayalım) adlı bir İsrail kuruluşuna teslim ettiğini duyurmuştu. Kuruluş, güney Tel Aviv’deki çiftliğinde “psikolojik travma” mağdurları olarak tanıttığı eşeklere bakım ve rehabilitasyon hizmeti sunduğunu ve hayvanların “kötü muameleden kurtarıldığını” savunuyor.
Yetkililer, eşeklerin Gazze’ye dönmesine izin vermeyeceklerini ve Gazze’nin yeniden inşa çalışmalarında kullanılmamaları için kalan hayvanları da getirmeyi hedeflediklerini açıkladı.
Avrupa’dan Gazzeli Çocuklara Red, Eşeklere Kabul
Gazze’den gelen sivil yaralıların Avrupa hastanelerinde tedavi görmesi yönünde yapılan çağrıların çoğu kez Avrupalı yanıtsız kalmasıyla da örtüşüyor. Örneğin, 2024 ve 2025 yıllarında Gazze’den yaralı çocukların Almanya, Fransa veya Belçika’ya tıbbi tahliyesi için yapılan başvuruların büyük kısmı güvenlik veya diplomatik nedenlerle reddedildi.
En son geçtiğimiz haftalarda bazı Alman belediyeleri korunmaya muhtaç veya travma geçirmiş Gazzeli çocukların tıbbi ve psikolojik yardım almaları için Almanya’ya getirilmesini talep etmiş, Almanya İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Lars Harmsen ise bu tür girişimlerin uygulanabilirliğinin güvenlik durumu, ülke dışına çıkış imkanı ve diğer faktörlere bağlı olduğunu gerekçe göstererek talepleri karşılıksız bırakmıştı. CDU’lu Türk kökenli Devlet Bakanı Serap Güler ise bu tekliflerin “seçim kampanyalarında puan toplamak dışında gerçek bir çözüm sunmadığını” söyleyerek “En hızlı ve en iyi yardım yerinde yapılmalı” sözleriyle Gazzeli çocukların ülkeye getirilmesi taleplerini kesin bir dille reddetmişti.
Uluslararası yardım kuruluşlarının raporlarına göre, İsrail’in çıkış izinleri vermemesi ve AB ülkelerinin kabul kotaları koyması, yüzlerce ağır yaralı sivilin tedavi şansını kaybetmesine yol açtı. Filistinli insan hakları savunucusu Rifat Kassis, hayvanlara gösterilen şefkatin Gazzeli sivillere gösterilmemesini “ahlaki bir çelişki” olarak tanımlıyor. “Eşekler Avrupa’ya tahliye edilirken, onların sahipleri ya enkaz ya da bombardıman altında.” diyen Kassis şöyle konuştu:
“Eşeklerin artık pasaportları var. Belki de iyi bir gelecekleri de olacak. Belki de “ilerici” demokratik ülkeler onlara “savaş mağdurları”yla dayanışma içinde yumuşak otlar gönderecek. Hayvan hakları grupları ve kuruluşları bağış toplayacak, hikâyeler yayımlayacak ve Avrupa güneşine sevinçle gözlerini kısarak bakan mutlu Gazze eşeklerinin dokunaklı görüntülerini paylaşacak. Oysa Gazze’nin çocukları —uzuvları kopmuş, kalpleri ve sinirleri paramparça olmuş, ailelerini kaybetmiş olanlar— İsrail için görünmez durumda. Onlar kurban olarak görülmüyor, teselliye, korumaya veya en ufak bir empatiye dahi hakları yok. Onların Avrupa’da bir sığınma yeri, kurtarma uçakları ya da araçları yok; hatta artık bir eşek arabaları bile yok.
Çok değil, kısa bir süre önce bir İsrailli bakan Filistinlileri “insansı hayvanlar” olarak tanımlamıştı. Buna öfkelenmiştik. Ama şimdi acı bir dürüstlükle şunu soruyorum: Belki de hayvan olsaydık daha iyi olurdu. Bu tanım daha az aşağılayıcı olduğu için değil; çünkü hayvanlar en azından merhamet, empati ve hayatta kalma şansı buluyor.”
Euro-Med: “İsrail, Gazze’deki Hayvan Varlığının Yüzde 97’sini Yok Etti”
Euro-Med İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre İsrail, bombardımanlar ve sistematik aç bırakma yoluyla Gazze Şeridi’ndeki hayvan varlığının yaklaşık yüzde 97’sini yok etti. Buna, yakıt sıkıntısı ve sınırlı ulaşım imkânları nedeniyle son ulaşım aracı olarak kullanılan yük ve binek hayvanları da dâhil.
Cenevre merkezli insan hakları kuruluşunun raporuna göre, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları hayvan varlığını neredeyse tamamen yok etti. Tahminlere göre Gazze’de saldırılardan önce yaklaşık 60.000 koyun, 10.000 keçi, 15.000 büyükbaş ve 20.000 eşek ile birkaç at ve katır bulunuyordu. Rapora göre, bu hayvanların yüzde 97’den fazlası ya doğrudan öldürüldü ya da açlık ve yok edici koşullar nedeniyle öldü.
Israel’s extermination of animal wealth in the #Gaza Strip is part of a systematic policy to enforce starvation and dismantle the foundations of survivalhttps://t.co/hFkimYMSlL
— Euro-Med Monitor (@EuroMedHR) August 5, 2025
İsrail’in Gazze’deki eşekleri Avrupa’ya gönderme uygulaması hakkında ise raporda şu ifadelere yer veriliyor:
“Bu, sadece soykırım gerçeğini gizlemeye yönelik yanıltıcı bir propaganda değil; aynı zamanda açık bir yağma eylemidir ve abluka ve yıkım altında hayatta kalan son araçları ele geçirerek Gazze’de yaşamın temellerini çökertmeye yönelik sistematik bir politikanın parçasıdır.”
Raporda ayrıca, bu tür eylemlerin insani olarak sunulmasının, Gazze’deki tüm yaşam son 22 ayda sistematik olarak yok edilmişken, küresel kamuoyunu manipüle etmeye yönelik aldatıcı bir taktik olduğu belirtiliyor. Raporda, İsrail’in gıda kaynaklarını, hayvanları ve tarımsal üretimi yok ederek, Gazze’ye yönelik yasadışı ablukayı sürdürerek ve yiyecek kaynaklarını iki yıldır bilinçli şekilde kısıtlayarak sistematik bir soykırım politikası uyguladığı ifade ediliyor.
