İrlanda’nın Yeni Cumhurbaşkanı: Gazze İçin Sesini Çıkaran Catherine Connolly
İrlanda'nın sömürge geçmişi ile Filistinlilerle dayanışma tavrını birleştiren Catherine Connolly, yüzde 63'lik oy oranıyla seçimi kazandı ve ülkenin yeni cumhurbaşkanı oldu. Connolly, “İrlanda’nın tarafsızlığını koruma” ve Kuzey İrlanda’yla yeniden birleşme hedefiyle göreve hazırlanıyor.
İrlanda’da, 84 yaşındaki Cumhurbaşkanı Michael D. Higgins’in 11 Kasım’da devredeceği görevi devralacak yeni ismi belirlemek üzere yapılan seçimlerde, Catherine Connolly tarihi bir zafere imza attı. Sol görüşlü bağımsız aday Connolly, merkez-sağ liberal Fine Gael partisinden Heather Humphreys ile girdiği yarışı açık farkla kazandı. İrlanda ulusal yayın kuruluşu RTE’ye göre Humphreys’in yenilgiyi kabul etmesinin ardından Connolly zaferini ilan etti.
Connolly’nin adaylık sürecinde Filistin’e açık destek veren ve Gazze’deki soykırıma dair tutumu ile NATO‘ya karşı eleştirel duruşu, siyasi zaferiyle birlikte tüm dikkatleri üzerine çekti.
Düşük Katılımla Yapılan Seçimde Connolly Büyük Farkla Kazandı
Açıklanan resmî sonuçlara göre, Catherine Connolly oyların yüzde 63,4‘ünü alarak cumhurbaşkanı seçildi. Rakibi Heather Humphreys ise yüzde 29,5‘te kaldı. Kiracısından ederinden oldukça fazla bir kira ücreti aldığının ortaya çıkması nedeniyle adaylıktan çekilmesine rağmen ismi oy pusulasında kalan Jim Gavin (Başbakan Martin’in desteklediği aday) ise oyların yüzde 7,2’sini aldı.
Seçime katılım oranının yüzde 46,3 gibi düşük bir seviyede kalması, muhafazakâr adayların eksikliğinin protesto edilmesi gibi faktörlere bağlanırken, Connolly’nin bu düşük katılıma rağmen elde ettiği ezici fark, siyasi gücünü gösterdi.
Seçim sürecinin başında kamuoyu tarafından -diğerlerine kıyasla- daha sönük bir aday olarak görülen Connolly, kampanyasının ilerleyen dönemlerinde sosyal medyada viral olan podcast’leri ve top sektirdiği kısa videolarıyla gençlerin ilgisini çekti. Özellikle Kneecap ve The Mary Wallopers gibi sanatçıların desteği, genç seçmenlerin Connolly etrafında kenetlenmesinde etkili oldu.
İrlanda’nın Üçüncü Kadın Cumhurbaşkanı
Connolly’nin seçilmesiyle İrlanda, tarihinde üçüncü kez bir kadın cumhurbaşkanı tarafından yönetilecek. İrlanda, 1990’da ilk kadın cumhurbaşkanını (Mary Robinson) seçmiş ve dünyada bu görevin bir kadından diğer bir kadına (Mary McAleese) geçtiği ilk ülke olmuştu. Mary McAleese’den (1997-2011) 14 yıl sonra, Catherine Connolly ile yeniden cumhurbaşkanlığı zirvesine bir kadın geliyor. Yeni cumhurbaşkanı, 11 Kasım’da yapılacak törenle görevine başlayacak.
İrlanda Başbakanı Micheál Martin, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Connolly’yi tebrik ederek, “Catherine başarılı ve etkili bir kampanya yürüttü. Önümüzdeki 7 yıl boyunca İrlanda halkını cumhurbaşkanı olarak temsil etmek için açık yetki kazandı… Halk tercihini yapmıştı ve Connolly’nin ülkeye en iyi şekilde hizmet edeceğinden hiçbir kuşkum yok” ifadelerini kullandı.
Humphreys’i aday gösteren iktidar ortağı Fine Gael Partisi’nin lideri ve İrlanda Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Savunma Bakanı Simon Harris de Connolly’yi kutlayarak, “O, tüm bu ülkenin ve hepimizin cumhurbaşkanı olacak, kendisine başarılar diliyorum. Onun başarısı, İrlanda’nın başarısı olacak” dedi.
Catherine Connolly Gazze ve NATO Tutumlarıyla Gündem Oldu
Sosyal adalet, kadın hakları ve insan hakları konularındaki görüşleriyle tanınan Catherine Connolly’nin kampanyasına, İsrail-Filistin ve Gazze konusundaki net tutumu damga vurdu. Filistin’e açıktan destek olması, Gazze’deki eylemleri “soykırım” olarak nitelemesi ve İsrail’in “zulüm”lerini eleştirmesi, ulusal ve uluslararası alanda radikal olarak görülmesine ve hedef alınmasına neden oldu.
İrlanda, uluslararası alanda Avrupa’nın en Filistin yanlısı ülkelerinden biri olarak biliniyor. Connolly’nin, Hamas’ı Filistin halkının “dokusunun bir parçası” olarak niteleyen sözleri tartışma yarattı. Başbakan Martin dahi, Connolly’yi 7 Ekim’i kesin bir şekilde kınamaya isteksiz olmakla suçlamış ve Hamas’ı “haklı çıkarmakla” suçlamıştı.
Connolly, Hamas hakkındaki kararın Filistin halkına ait olduğunu vurgulayarak, “Tarihinde sömürgeleştirilmiş bir ülke olma tecrübesi bulunan İrlanda’dan geliyorum. Egemen bir halka ülkelerini nasıl yönetmeleri gerektiğini söylemek konusunda çok temkinli davranırım. Filistinliler, ülkelerini kimin yöneteceğine demokratik bir şekilde karar vermelidir,” açıklamasını yaptı.
Ayrıca, Connolly, NATO’ya karşı eleştirel duruşuyla da dikkat çekti. Kampanyası boyunca, Rusya’ya yeterince eleştirel yaklaşmadığı gerekçesiyle merkez sağ siyasetçiler tarafından hedef alındı. Bu durum, İrlanda’nın önümüzdeki yedi yıl boyunca “İrlanda’nın tarafsızlığını, ‘batı militarizmi’ ve soykırımın önlenememesinden korumaya” niyetli bir cumhurbaşkanı tarafından yönetileceği beklentisini artırdı.
Connolly Kimdir ve Ne Vaat Ediyor?
68 yaşındaki Catherine Connolly, eski bir klinik psikolog ve avukat. Galway’de 14 çocuklu bir ailede yetişen Connolly farklı sesleri dinlemenin önemini erken yaşta fark ettiğini söylüyor. Siyasi kariyerine 1999’da İşçi Partisinin Galway Şehir Meclisi temsilcisi seçilerek başladı ve beş yıl sonra Galway şehrinin belediye başkanı oldu. 2007’de partisinden ayrılarak bağımsız siyasetçi olarak yoluna devam etti.
Connolly, 2025’deki cumhurbaşkanlığı seçiminden zaferle çıkarak İrlanda adasının birleşmesi için toplumsal adımlar atmayı ve Kuzey İrlanda halkıya buluşmayı vaat ediyor. Ayrıca konut ve refah gibi konularda da cumhurbaşkanının yetkilerini aşacak düzeyde çalışmalar yapma sözü verdi. Kendisini “Herkesin Cumhurbaşkanı” olmak istediğini ifade eden Connolly, Filistin ve İrlanda meselelerinde “anti-kolonyal” çizgisiyle, ilerleyen dönemde Birleşik Krallık ile diplomatik gerilim yaşanabileceği beklentilerini artırdı.
Sembolik Makam Cumhurbaşkanlığının Siyasi Gücü Artıyor mu?
“Herkesin cumhurbaşkanı” Connolly’nin müesses nizama karşı duruşunun yarattığı bu ivmenin, İrlanda siyasetinde kalıcı bir değişime yol açıp açmayacağı ise merak konusu. İrlanda’da cumhurbaşkanlığı makamı büyük ölçüde sembolik bir görev olarak görülse de, 1990’lardaki başkan Mary Robinson döneminden itibaren bu makam daha görünür bir siyasi platform olarak kullanılıyor.
Connolly’nin de bu yeni geleneği sürdürerek hükümet ile siyasi çatışma yaşaması bekleniyor. Kendisine koltuğu devredecek olan mevcut başkan Michael D. Higgins de 14 yıllık görev süresi boyunca hükümet politikalarını eleştiren açıklamalarıyla İrlandalı bakanları sık sık rahatsız etmiş ve Filistin’i desteklemişti.
Seçime Yapay Zekâ Müdahalesi Endişe Yarattı
Seçime günler kala Connolly’nin yarıştan çekildiğini iddia eden yapay zekâ (YZ) ürünü bir video dolaşıma girdi. RTE News yayınını taklit eden ve uzmanları bile kandıracak kadar ikna edici olan bu “deepfake” video, İrlanda’da seçim güvenliği tartışmalarını alevlendirdi.
Dublin City Üniversitesi Avrupa Dijital Medya Gözlemevi’nden Aidan O’Brien, videoyu “otantik ve yapay zekâ tarafından üretilmiş görüntüleri birleştiren, olağanüstü derecede iyi bir manipüle edilmiş medya örneği” olarak tanımladı. Seçim Komisyonu hızla harekete geçerek videoyu Meta platformlarından kaldırtırken, içerik X’te (eski adıyla Twitter) dolaşmaya devam etti. Olay, yapay zekâ araçlarının demokrasiler için oluşturduğu tehdidin boyutunu bir kez daha gözler önüne serdi. (P/AA)
