Kuzey Kore Birlikleri Sahada: Ukrayna Savaşı Daha Riskli Bir Evreye mi Giriyor?
Rusya’ya yardım etmek üzere Kuzey Kore askerlerinin konuşlandırılması, Moskova ile Pyongyang arasındaki iş birliğinin yeni bir seviyeye ulaştığını gösteriyor. Trump arabulucuğundaki barış görüşmeleri sürerken bu ittifakın Ukrayna'daki çatışmaları daha da arttırabileceği ve başka bölgelere taşıyabileceğinden endişe ediliyor.
Kuzey Kore, sahadaki ateş gücünü sürdürmesi için Rusya’ya bir süredir yardım ediyor; milyonlarca top mermisi ile roket ve füze sağlıyor. Amerika Birleşik Devletleri ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), bu hafta en az üç bin Kuzey Kore askerinin eğitim için Rusya’nın doğu bölgesine gönderildiğini ve görünüşe göre Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik yasa dışı işgaline katılacaklarını doğruladı. Gelen haberlere göre “Fırtına Kolordusu” olarak bilinen ve Kuzey Kore’nin seçkin özel kuvvetlerinden oluşan 10 bin ile 12 bin arasında asker Rusya’ya gönderilmiş veya gönderilmek üzere vaat edilmiş olabilir.
Güney Kore istihbaratı, bu birliklere Rus güçlerinin mensubu gibi görünmeleri için sahte pasaportlar ve üniformalar verildiğini bildiriyor; bu da hem Rusya’nın hem de Kuzey Kore’nin bu askerleri şu aşamada “ortak muharip” olarak kamuoyuna açıkça bildirmeye istekli olmadığını gösteriyor.
Güney Kore ve Ukrayna, Kuzey Kore birliklerinin, sonbahardaki beklenmedik Ukrayna taarruzunun ardından Kiev’e bağlı güçlerin kontrolüne geçen Rusya’nın batısındaki Kursk bölgesini geri almak üzere gönderildiğini iddia ediyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise şimdiye kadar bu operasyonu yürütmek için -ülke içinde hoşnutsuzluk yaratan bir karar olarak-zorunlu hizmetteki Rus askerlerine başvurmak zorunda kaldı.
Asker Sevkiyatı, Kuzey Kore ile Rusya Arasındaki İlişki Hakkında Ne Söylüyor?
Haziran 2024’te iki ülke, teknik olarak birbirlerini işgallere karşı savunmayı zorunlu kılan bir karşılıklı savunma paktı imzaladı. Bazı akademisyenler, Rusya’ya yönelik bir Ukrayna taarruzunun (örneğin Kursk harekâtı) bu paktın devreye sokulması için bir gerekçe olarak kullanılabileceğini öngörmüştü; ancak Kuzey Korelilerin kimliklerini gizleme yönündeki kararları, bunun henüz gerçekleşmediğini gösteriyor.
Rusya şu anda sahada ilerleme kaydediyor ve bu nedenle Kuzey Kore’den asker konuşlandırması, muhtemelen bir çaresizlik hamlesi değil. Aksine, Putin’in bu adımı taktiksel gerekçelerle attığı anlaşılıyor. Kuzey Kore birlikleri Rusya’nın Kursk’u geri almasına yardımcı olurken, aynı zamanda Putin’in Rus kuvvetlerini Ukrayna’nın doğusundaki ilerlemeye -Rusya’nın yavaş ama istikrarlı şekilde ilerlediği ana cepheye- odaklamasını sağlayabilir. Kış aylarına girilirken, Ukrayna’daki enerji krizinin derinleşmesi ve ABD seçimlerinin Batı’nın Ukrayna’ya desteğini potansiyel olarak sekteye uğratması nedeniyle bu eğilimlerin hızlanması muhtemel görünüyor.
Stratejik düzeyde bakıldığında, bu konuşlandırma Çin, İran, Kuzey Kore ve Rusya’dan oluşan ve “Kargaşa Ekseni” (Axis of Upheaval) olarak anılan aktörler arasındaki güvenlik işbirliğinin kaygı verici bir düzeye ulaştığını ortaya koyuyor. Rusya’ya verdiği destek karşılığında Kuzey Kore muhtemelen daha fazla askeri ve ekonomik yardım talep ediyor ve seçkin birliklerinin savaş tecrübesi kazanmasını arzuluyor; zira bu tecrübeyi onlarca yıldır edinmediler ve bu durum ordularının modernleşmesine katkıda bulunacak. Endişe verici bir ihtimal ise, Haziran 2024’te imzalanan paktın Rusya’nın Kuzey Kore’nin nükleer ve uzay programlarına destek sağlamasının önünü açmış olabileceği. Bu da Birleşmiş Milletler yaptırımlarının ihlali anlamına geliyor.
Ukrayna’ya Destek Veren Batı Devletleri Açısından Kuzey Kore Varlığının Anlamı
Kuzey Kore’nin eylemleri, Rusya-Ukrayna savaşının tehlikeli biçimde daha da küreselleştiğini gösteriyor ve muhtemelen Güney Kore ile diğer Hint-Pasifik müttefiklerini Avrupa sahasına daha fazla yaklaştıracak. Kuzey Kore ile Rusya askerî iş birliğini artırırsa, Güney Kore’nin Ukrayna’ya desteğini arttırması -muhtemelen ölümcül silah yardımı dahil etmesi- ve ABD’nin Hint-Pasifik’te inşa ettiği ittifak ağlarına daha sıkı entegre olması muhtemeldir.
Maddi açıdan bakıldığında, Kuzey Kore ordusu büyük ölçüde Güney Kore’ye karşı konuşlanmış durumda; bu da pek çok kapasitesinin Rusya ve Ukrayna’daki uzak cephelere aktarılabilir olmadığı anlamına geliyor. Daha endişe verici ve sorunlu olan ise Kuzey Kore ile Çin’in Rusya’ya sağladığı devasa ekonomik ve askeri teçhizat desteği. Kuzey Kore geçen yıl Ukrayna cephesine sekiz milyon top mermisi ve onlarca kısa menzilli füze gönderdi; bunlar, birkaç bin asker gönderilmesinden çok daha fazla şekilde Rus savaş makinesinin ayakta kalmasına hizmet ediyor. Buna karşılık, Ukrayna’nın Batılı destekçileri mühimmat ve silah tedarikinde bu seviyeyi karşılamakta zorlanıyor.
Çin Bu Gelişmeleri Nasıl Değerlendiriyor?
Çin, Kuzey Kore ve Rusya ile sözde iş birliği yaptığı yönündeki Batılı endişeleri çürütmek için defalarca girişimde bulundu. Washington, Pyongyang’ın askerlerinin Rusya’da bulunduğunu doğruladığı gün, Çin’in Washington Büyükelçiliği de Çinli yetkililerin daha önce yaptığı açıklamaları yineleyerek “Kargaşa Ekseni” perspektifini reddeden bir açıklama yayımladı.
Ancak Çin, Kuzey Kore–Rusya iş birliğinden daha açık bir şekilde uzaklaşmadığı sürece, Batı’nın Çin’i Ukrayna Savaşı’nda kolaylaştırıcı bir aktör ve büyüyen bir jeopolitik tehdit olarak görmesi daha da pekişecek. Bu durum, Pekin’in Avrupa Birliği (AB) ile ticari ilişkilerini iyileştirme çabalarını daha da zayıflatabilir. Nitekim birkaç hafta önce AB, Çin’e yönelik hoşnutsuzluğunu artırdığını göstererek elektrikli araçlara ağır gümrük vergileri uygulama konusunda mutabakata vardı.
Çin ayrıca, Kuzey Kore-Rusya arasındaki ilişkilerin yoğunlaşmasının Pyongyang üzerindeki kendi nüfuzunu aşındırmasından da kaygı duyuyor. Çin ve Kuzey Kore 2021’de karşılıklı savunma anlaşmalarını yenilediler ve Çin bugüne kadar ekonomik yardım açısından Kuzey Kore’nin en kritik ortağı olmayı sürdürdü.
*Bu yazı, Council on Foreign Relations (CFR) tarafından yayımlanan “North Korean Troops in Russia: A Dangerous New Phase in the Ukraine War” başlıklı makalenin tercümesidir. Orijinal içerik CFR tarafından sağlanmıştır ve Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) lisansı altında kullanılmaktadır.
