Kirk Suikastinin Ardından: Aşırı Sağcıların Londra’daki Gövde Gösterisi
Amerika'da Charlie Kirk’ün öldürülmesi, aşırı sağ için transatlantik bir seferberlik aracına dönüştü; Aşırı sağcı İngiliz aktivist Tommy Robinson'un çağrısıyla Londra’da rekor katılımla organize edilen miting, Avrupa aşırı sağının beraber hareket etme kabiliyeti ve mobilizasyon gücü açısından dikkat çekti.
Amerika’da muhafazakâr ve Donald Trump yanlısı gençlik hareketinin öncü ismi aşırı sağcı hatip Charlie Kirk’ün öldürülmesi, İngiltere, ABD ve Avrupa’dan konuşmacıların katılacağı, İngiltere’nin son on yıllardaki en büyük aşırı sağcı mitingi olması beklenen etkinlik öncesinde destek toplamak için kullanıldı.
İngiltere aşırı sağcı aktivist Tommy Robinson’ın çağrısıyla Londra’da düzenlenen “Unite the Kingdom” (Krallığı Birleştir) adlı yürüyüşe 110-150 bin kişi katıldı. Çıkan olaylarda 26 polis yaralandı, en az 25 kişi gözaltına alındı. Farklı ülkelerden katılan tanınmış aşırı sağcı figürler sahneye çıkarak konuşma yaptı. Elon Musk’ın “şiddet geliyor” sözleri İngiltere Başbakanı tarafından kınandı.
Aşırı Sağcıların Rekor Katılımlı Gösterisinde Neler Yaşandı?
Kirk suikastini takiben Avrupa aşırı sağı, İngiltere’de son yılların en büyük aşırı sağ yürüyüşünü organize etti. Tommy Robinson (Stephen Yaxley-Lennon) çağrısıyla organize edilen ve “Krallığı Birleştir – Konuşma Özgürlüğü Festivali” adlı yürüyüşe polis yetkililerinin tahminlerine göre 110.000 ila 150.000 kişi katıldı.
Yürüyüş güzergâhının dışına taşan kalabalık, polis bariyerlerini aşmaya çalıştı. Çıkan arbedede 4’ü ağır olmak üzere 26 polis yaralandı; kırıklar, beyin sarsıntısı ve ciddi kafa travmaları rapor edildi. En az 25 eylemci gözaltına alındı. Polis, güvenliği sağlamak için atlı ve köpekli birliklerle müdahale etti.
Aynı saatlerde Londra’da Stand Up to Racism platformunun öncülüğünde yaklaşık 5.000 kişi, “Faşizme Karşı Yürüyüş” için sokağa çıktı. Polis, olası çatışmayı önlemek amacıyla iki yürüyüş hattını Whitehall boyunca barikatlarla ayırdı. Milletvekilleri Diane Abbott ve Zarah Sultana, karşı mitingde yaptıkları konuşmalarda, aşırı sağın “sadece göçmenleri değil, tüm toplumun güvenliğini tehdit ettiğini” vurguladı.
“Unite the Kingdom” etkinliğine katılan kalabalık büyük olsa da, toplanan sayının Kasım 2023’te tahminen 300.000 kişinin katıldığı Filistin’le dayanışma yürüyüşlerden çok geride kaldığı ifade ediliyor. Cumartesi günkü aşırı sağcı protestoda yapılan tutuklamaların sayısı, önceki hafta düzenlenen Palestine Action adlı inisiyatifin protestosunda gözaltına alınan 890 kişiyle keskin bir tezat oluşturması da medyanın dikkatini çekti. Bu protestoda, İngiltere’nin örgüte uyguladığı yasağın kaldırılmasını ve Gazze’deki soykırımın durdurulmasını talep eden pankartlar taşıyan protestocular barışçıl bir şekilde gösteri yapmışlardı.
What I saw at Saturday’s rally was racism pure and simple. We won’t tackle it until we call it what it is, says Diane Abbotthttps://t.co/6kXvFOJRLZ
— Diane Abbott (@HackneyAbbott) September 15, 2025
Başbakan Starmer, Aşırı Sağcıların İngiliz Bayrağı Sallamasına Tepki Gösterdi
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, polise saldırıları ve azınlıklara yönelik kışkırtıcı söylemleri sert dille kınadı: “Görevini yapan polislere saldırı ile kökeni ve ten renginden dolayı sokaklarımızdaki insanların kışkırtılmasını kabul edemeyiz. Hoşgörü, farklılık ve saygı üzerine kurulu bir milletiz.”
Starmer ayrıca, yürüyüşte sıkça taşınan İngiltere ve Birleşik Krallık bayraklarına atıfta bulunarak şunu vurguladı: “Bayrağımız, ülkemizin farklılıklarını temsil eder. Onu şiddet, korku ve ayrıştırmanın sembolü olarak kullananlara teslim etmeyeceğiz.”
İçişleri Bakanı Shabana Mahmood ise “Polise saldıranlar hukukun tüm gücüyle karşılaşacak” dedi. Londra Belediye Başkanı Sadiq Khan da şiddeti “kabul edilemez” sözleriyle kınadı.
Elon Musk’ın Sözleri Yeni Bir Kriz Yarattı
Geçtiğimiz aylarda Almanya’daki aşırı sağ parti AfD’ye verdiği aktif destek nedeniyle tepki çeken Elon Musk İngiltere’de de tartışma yarattı. Gösteriye video bağlantısıyla katılan X’in sahibi Elon Musk, protestoculara “Şiddet geliyor; ya karşı koyarsınız ya da ölürsünüz!” sözleriyle seslendi.
İngiltere Başbakanı, bu açıklamayı “tehlikeli ve kışkırtıcı” diye niteledi. Başbakanlık Sözcüsü, “İngiltere adil, hoşgörülü ve saygılı bir ülkedir. Halkımız bu türden kışkırtıcı dile prim vermeyecektir” ifadelerini kullandı.
Muhalefet partileri Musk’ın sözlerini daha sert biçimde ele alınmasını isterken, Liberal Demokrat Parti lideri Ed Davey, hükümeti “Musk’a karşı yaptırım seçeneklerini değerlendirmeye” çağırdı.
Kirk Suikastinden Londra’ya: Hangi Aşırı Sağcı İsimler Gösteriye Katıldı?
ABD’de muhafazakâr aktivist Charlie Kirk’ün öldürülmesi, İngiltere’deki aşırı sağ için güçlü bir mobilizasyon aracı oldu. Tommy Robinson, konuşmasında Kirk’e atıfla “Sessiz çoğunluk artık sessiz değil!” dedi. Uzmanlara göre bu durum, ABD’deki siyasi şokların Avrupa aşırı sağını birkaç gün içinde harekete geçirebildiğini ve X gibi platformların bu süreçte hızlandırıcı rol oynadığını gösteriyor. 13 Eylül’deki gösteriye katılanlar arasında aşağıdaki isimler öne çıktı:
Elon Musk: X (eski Twitter) ve Tesla CEO’su. Mitinge video ile bağlanarak “şiddet geliyor” çıkışı yaptı. Daha önce Almanya’da AfD’ye, ABD’de Donald Trump’a destek verdi. İngiltere’de ise Reform UK ve Nigel Farage’a zaman zaman açık destek gösterdi.
Ant Middleton: Eski İngiliz özel kuvvetler mensubu, televizyon programı SAS: Who Dares Wins ile tanındı. Mitingde yaptığı konuşmada 2028’de Londra belediye başkanlığına aday olacağını açıkladı. Daha önce polis saldırısı ve mali suçlardan mahkumiyetleri var.
Ben Habib: Pakistan asıllı siyasetçi. Aşırı sağ parti Reform UK’nin eski yöneticisi, bugün aşırı sağ Advance UK partisinin lideri. Konuşmasında “Hristiyan köklerimizi savunacağız” dedi. 2024’te “Bazı sığınmacılar denizde bırakılmalı” çıkışıyla tepki çekmişti.
Éric Zemmour: Cezayir Yahudisi asıllı Fransız aşırı sağcı siyasetçi, 2022 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde dördüncü olmuştu. Mitingde “Avrupalılar eski sömürgeleri tarafından kolonize ediliyor” söylemleriyle “Büyük Yer Değiştirme” komplo teorisini siyasi mesajlarının merkezinde tutuyor. Fransa’da defalarca ırkçı nefreti körüklemekten cezaya çarptırıldı. Donald Trump’ın yemin törenine davet edilmişti.
Petr Bystron: Aşırı sağ parti Almanya İçin Alternatif’ten (AfD) Avrupa Parlamentosuna temsilci olarak seçilen siyasetçi.
Londra Mitinginin Organizatörü Tommy Robinson Kimdir?
Londra şehrindeki gösteriyi organize eden Stephen Yaxley-Lennon, ya da kamuoyunda bilinen adıyla Tommy Robinson, İngiltere’de aşırı sağın en tanınan figürlerinden biridir. 2009’da kurduğu İngiliz Savunma Ligi (EDL), İslam karşıtı söylemleri ve sokak şiddetiyle tanındı. EDL, futbol tribünlerinden yükselen bir hareket olarak kısa sürede ulusal çapta protestolar düzenledi.
Robinson, 2013’te örgütten ayrıldıktan sonra kendini yeniden “bağımsız gazeteci” ve “özgürlük savaşçısı” olarak tanıtmaya başladı. Kanada merkezli Rebel News gibi sağ popülist mecralarda çalıştı. Geçmişinde saldırı, dolandırıcılık, uyuşturucu, pasaport sahtekârlığı, gazetecilere taciz ve mahkeme hakimini ifşa gibi çok sayıda suç kaydı bulunuyor: Çeşitli davalar nedeniyle dört kez hapis cezası aldı. Robinson, İngiltere’ye yönelik göçü “askerî işgal” olarak nitelendirdi; Avrupa’daki sığınmacı hareketlerini “kültürel yıkım” olarak tanımladı. Son dönemde Advance UK gibi yeni aşırı sağ partilerle yakınlaşırken, ABD’deki Trump yanlısı çevrelerle ve Avrupa’daki sağ popülist isimlerle bağlarını sıklaştırıyor.
Robinson, destekçileri tarafından “ifade özgürlüğü savunucusu” olarak görülse de, kamuoyunda ırkçılık, İslamofobi ve şiddetle özdeşleşmiş bir figür olarak kabul ediliyor. (P/AA)
