Kuzey Ren-Vestfalya’daki İkinci Tur Seçimde AfD’ye Geçit Yok
Almanya’nın Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde merakla beklenen Yerel Seçimlerin ikinci turu tamamlandı. Türk adaylardan kaybedenleri, aşırı sağ ile merkez partileri arasındaki çekişmeyi ve yeni belediye başkanlarını sizler için derledik.
Almanya’da 14 Eylül’de Kuzey Ren-Vestfalya Eyaletindeki Yerel Seçimler 396 ilçede düzenlenmişti. Bu ilçelerden 147’sinde ilk turda gerekli çoğunluk elde edilemediği için belediye başkanlarının belirlenmesi ikinci tura kaldı. 28 Eylül’de düzenlenen ikinci tur seçimlerinde, seçmenler ilk turda en fazla oyu alan iki belediye başkanı adayından birine oy vermek için sandığa gitti. Özellikle Gelsenkirchen, Duisburg ve Hagen gibi büyük şehirlerde aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisi (AfD) adaylarının ikinci tura kalmış olması, endişeli bir bekleyişi de beraberinde getirmişti. Zira bu şehirlerin herhangi birinde AfD’nin kazanması durumunda Almanya tarihinde ilk kez aşırı sağcı bir belediye başkanı göreve gelmiş olacaktı.
Seçim sonuçları aşırı sağcı adayları başkanlık koltuğuna taşımayıp siyasi analistlere rahat nefes aldırsa da sonuçlar Almanya’nın siyasi geleceği ve özellikle de merkez partileri için hâlâ bir uyarı niteliği taşıyor.
Köln’de Berivan Aymaz Kaybetti
Bir milyonluk nüfusuyla eyaletin en kalabalık şehri olan Köln’de Türkiye kökenli Berîvan Aymaz Yeşiller Partisi’nden belediye başkanı adayı olarak SPD’li Torsten Burmester ile birlikte ikinci tura kalmıştı.
14 Eylül’deki ilk tur seçimleri yüzde 28,1 oy oranıyla önde bitiren Berîvan Aymaz, ikinci turdaki seçimlerde belediye başkanlığı koltuğuna henüz oturamadan veda etti. 232 bin yabancının yaşadığı, bunlar arasında 50 bin kişinin Türk vatandaşlığına sahip olduğu şehirde Torsten Burmester, oyların yüzde 53’ünü alarak eyaletin en kalabalık şehrinin belediye başkanı oldu.
14 Eylül’deki belediye meclisi seçimlerinde Yeşiller Partisi, Köln’deki oyların yüzde 25’ini almış, SPD ve CDU ise yüzde 19,9’da kalmıştı. Yeşiller’in belediye meclis seçimlerinde birinci parti olarak çıkıp, belediye başkanlığında ise yarışı kazanamaması, partinin belediye başkan adayının Köln seçmeni nezdinde karşılık bulamamış olması şeklinde yorumlanıyor.
Aymaz, Kuzey Ren-Vestfalya Eyalet Parlamentosunda milletvekilliğini sürdürüyor. Aymaz’ın Türkiye siyasetine dair paylaşımları, özellikle Selahattin Demirtaş’a verdiği sembolik destek, Köln’deki seçim kampanyasında adayın kamuoyundaki algısını şekillendiren unsurlardan biri oldu.
Düsseldorf’da SPD’nin Zaferi
Düsseldorf’ta geçtiğimiz dönem de görev yapan büyükşehir belediye başkanı Stephan Keller, yüzde 60’lık oy oranıyla seçim yarışını önde bitirdi. Keller’in rakibi Yeşiller’den Clara Gerlach ise oyların yüzde 39,55’ini alabildi. KRV Eyalet Başbakanı Hendrik Wüst (CDU), ikinci dönem görevine başlayacak olan Keller’i tebrik etmek için CDU’nun kutlama programına katıldı.
Düsseldorf’ta seçmenin güçlü bir ekonomi politikası, yaşlılar için yaşanabilir bir şehir ve daha fazla konut inşaatına “evet” dediğini söyleyen yeni belediye başkanı Keller, aynı zamanda ikinci turdaki rakibi Yeşiller adayı Clara Gerlach’a da yüklendi: “Düsseldorf aynı zamanda şehrin yeşil bir yönetimi hayal edip edemeyeceği sorusuna da çok net bir cevap verdi: Hayır, Clara!” Bu sözler, seçim kampanyası sloganı “Evet, Clara” olan Clara Gerlach’a doğrudan bir cevap niteliği taşıyordu.
Düsseldorft’ta Yeşiller Partisi uzun bir zaman sonra ilk kez belediye başkanlığı adayında ikinci tura kalabilmişti. Düsseldorf’taki ikinci tur seçimlerine katılım yüzde 43 oranında oldu.
Dortmund’ta SPD ile CDU Arasında Tarihî Değişim
Dortmund’ta 80 yıl sonra tarihî bir değişim yaşandı. Dortmund’ta 1946 yılından beri ilk defa SPD, belediye başkanı çıkartamadı ve CDU’dan Alexander Kalouti Dortmund belediye başkanlığı koltuğuna oturdu. Eyaletin üçüncü büyük şehri olan Dortmund’ta SPD’li belediye başkanı Thomas Westphal böylece koltuğunu CDU’lu yeni başkana devretti.
2020 yılından beri Dortmund’un belediye başkanlığını yapan Westphal, 14 Eylül’deki yerel seçimlerde oyların yüzde 27,4’ünü almış, ikinci sırada yer alan Kalouti ise yalnızca yüzde 17 oya ulaşabilmişti.
SPD’nin KRV eyalet başkanı Sarah Philipp, Dortmund’ta belediye başkanlığının kaybedilmesini “acı verici bir hezimet” olarak tanımladı.
Duisburg’ta AfD’li Adaya Geçit Yok
SPD içinde eleştirel seslerden birisi olarak bilinen Sören Link, Duisburg belediye başkanlığı görevini bir dönem daha devam ettirecek. İkinci turda oyların yüzde 78,6’sını alan Link’in karşısında AfD’den Carsten Groß yer alıyordu. İkinci turda AfD adayı oyların yalnızca yüzde 21,4’ünü alabildi.
2005 yılından 2012 yılına kadar eyalet milletvekilliği yapmış olan Link, Duisburg’ta 2012 yılından beri belediye başkanlığı yapıyor.
İkinci turda AfD’li adayla karşı karşıya kalan Link’e, şehirdeki diğer partilerden de destek gelmişti. CDU, Yeşiller ve FDP ikinci turda SPD’nin adayı olan Link’i destekleyeceklerini açıklamıştı.
Münster’de Yeşillerin Adayı Kazandı
Eyaletin kuzeyinde yer alan ve “üniversite şehri” olarak bilinen Münster’de 1979’dan beri ilk kez Yeşillerden bir belediye başkanı seçimleri kazandı. Yeşillerin adayı Tilman Fuchs, oyların yüzde 57,9’unu alarak CDU’lu rakibi Georg Lunemann’ı yendi. Kafa kafaya ilerleyen ikinci tur seçimlerinde CDU’lu aday oyların yüzde 42’sini aldı.
Önceki belediye başkanı Markus Lewe (CDU) yeni seçilen belediye başkanını tebrik ederek, sorunsuz bir geçiş için yeni belediye başkanına her türlü desteği sunacağını ifade etti.
Gelsenkirchen’de AfD’nin Adayı Yüzde 30’da Kaldı
Almanya’nın en fakir belediyesi olan Gelsenkirchen’de SPD’li aday Andrea Henze yeni belediye başkanı oldu. Henze ikinci turda oyların 66,9’unu alarak ikinci tura kalan AfD’li aday Norbert Emmerich’in oylarının iki katına ulaştı. İşsizliğin yüksek olduğu, her iki çocuktan birinin fakirlik tehlikesiyle karşı karşıya olduğu Gelsenkirchen’de 14 Eylül’deki belediye meclisi seçimlerinde AfD oyların yüzde 30’unu almış, AfD’li aday da belediye başkanlığı için ikinci tura yükselmişti.
İkinci turda SPD’den Andrea Henze, AfD’li Norbert Emmerich ile karşı karşıya geldi ve diğer partilerin de desteğiyle belediye başkanlığı koltuğuna oturdu. Henze seçim sonuçlarının yalnızca Gelsenkirchen için değil, Almanya’daki demokrasi için de bir zafer olduğunu söyledi. Bununla birlikte SPD’nin seçmenleri kaybettiğini, görevinin ise demokratik düzenin işlemeye devam etmesi için çalışmak olduğunu ekledi.
Bir zamanlar sosyal demokratların kalesi olan Gelsenkirchen’da AfD, şubat ayındaki Federal Meclis Seçimleri’nde yüzde 25,8’lik oy oranıyla SPD’nin ardından şehirdeki ikinci büyük güç olmuştu.
KRV’deki Yerel Seçimlerin Önemi Ne?
Almanya’nın federal siyasi sistemi sayesinde ülke aynı zamanda bir seçimler ülkesi. Dış politika, federal bütçe ve diğer stratejik konuları düzenleyen Federal Meclis Seçimleri’nin yanı sıra Almanya’da 16 eyalette her 5 senede bir düzenlenen Eyalet Seçimleri gerçekleşiyor. Buna ilaveten düzenlenen Yerel Seçimlerde ise müstakil belediyeler (kreisfreie Stadt) ve ilçeye bağlı şehir yönetimleri (Kreis) ile belediye başkanları belirleniyor.
Kuzey Ren-Vestfalya’daki yerel seçimler, ülkenin en kalabalık eyaletinde gerçekleştiği için büyük bir öneme sahipti. Almanya’daki seçmenlerin yaklaşık dörtte biri bu seçimlerde oy verdi. Bu yönüyle KRV Yerel Seçimleri, Merz hükûmetine yönelik bir durum testi olarak da görüldü.
Eyalet genelindeki Yerel Seçimlerde Hristiyan Demokrat Parti (CDU) yüzde 33,3 oy oranıyla seçimlerin kazananı olurken, SPD yüzde 22,1 oy oranıyla ikinci sırada yer aldı. Aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisi (AfD) ise yüzde 14,5 oy oranıyla oylarını üçe katladı. AfD geçtiğimiz Yerel Seçimlere kıyasla oy oranını 9,4 puan artırdı. Yeşiller önceki seçimlere kıyasla 6,5 puan kaybıyla yüzde 13,5 oy oranına ulaştı. Sol Parti (Die Linke) ise yüzde 5,6 oranında kaldı.
KRV Yerel Seçimlerinin Kaybedeni ve Kazananı Kim?
WDR’e konuşan siyaset bilimci Oliver Lembcke’ye göre CDU’nun KRV’deki yerel seçimlerden birinci parti olarak çıkması, Hristiyan Demokratların “bir numaralı yerel siyasi güç” olarak yerini perçinlemiş oldu. SPD’nin özellikle Dortmund’ta büyük bir hezimet yaşadığını söyleyen Lembcke, AfD’nin ikinci turun kaybedeni olduğunu, Yeşillerin ise başarısızlığının devam ettiğini ifade etti.
Seçimlerde her partinin kazanç ve kayıplar yaşadığını tespit etmek mümkün: SPD Dortmund’u kaybederken Köln, Oberhausen, Mülheim/Ruhr, Bochum ve Wupertal gibi şehirlerde belediye başkanlığını kazandı. CDU ise birçok şehirde ya belediye başkanlığını korudu ya da belediye başkanlığında yeni koltuklar kazandı. Düsseldorf ve Essen’de görevdeki CDU’lu belediye başkanları koltuklarını korurken, Bonn ve Aachen’da CDU, önceki Yeşiller Partili belediye başkanlarının yerine geçti.
Yeşiller ise Münster’de bir belediye başkanı kazanırken Bonn’da Katja Dörner, Aachen’da Sibylle Keupen ve Köln’de Berîvan Aymaz’la belediye başkanlığı yarışını kaybetmiş oldu.
Özellikle ikinci turdaki seçimlerde AfD’nin bir başarı dalgası elde etmesinden korkuluyordu. Yerel Seçimlerde oylarını üçe katlayan parti, Duisburg, Gelsenkirchen ve Hagen’da belediye başkanlığı elde edemedi.
