KRV Yerel Seçim Sonuçları Almanya’ya Dair Ne Söylüyor?
Almanya’nın gözü 14 Eylül Pazar günü Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde yapılan yerel seçimlerdeydi. Seçimlerde en fazla oyu Hristiyan Demokrat Parti (CDU) alırken, aşırı sağcı AfD oylarını neredeyse üçe katladı. Almanya’nın geleceği konusunda tehlike çanları çalıyor.
Almanya’da Türkiye kökenlilerin de yoğun olarak yaşadığı Kuzey Ren Vestfalya (KRV) eyaletinde 13,7 milyon seçmen, yerel düzeyde belediye meclis üyeleri ile belediye başkanlarını seçmek için 14 Eylül Pazar günü sandık başına gitti.
Alman siyaseti ve ülkede yaşayan Türkler açısından da büyük önem taşıyan, 396 şehir ve beldede yapılan, yaklaşık 20 bin adayın yarıştığı seçimlerde resmî olmayan ilk sonuçlar paylaşıldı. Kesin sonuçların pazartesi gecesi açıklanacağı yerel seçimlerin kazananı Hristiyan Demokrat Parti (CDU) oldu. Hristiyan demokratlar eyaletteki oyların yüzde 33,3’ünü alarak birinci sıraya yerleşti ve bu şekilde bir önceki yerel seçimlerdeki oy oranlarını kısmen korudu.
Federal hükûmetin ortağı Sosyal Demokrat Parti (SPD) ise eyalet genelindeki oyların yüzde 22,1’ini alarak ikinci sıraya yerleşti ve önceki yerel seçimlere kıyasla 2 puan kaybetti.
Seçimin en büyük kazananı ise aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisi (AfD) oldu. AfD ilk sonuçlara göre yüzde 14,8 oy oranıyla beş sene önceki oylarını neredeyse üçe katladı. AfD 2020 yılındaki yerel seçimlerde yüzde 5,1 oy alarak dördüncü sıraya yerleşmişti.
Yeşiller’e KRV’deki seçmenlerin yalnızca yüzde 13,3’ü yerel yönetim konusunda güvenirken, Hür Demokrat Parti’nin (FDP) oy oranı ise 3,6’da kaldı. Yeşiller 2020 yılındaki yerel seçimlerde yüzde 20 oranında oy toplamıştı.
KRV’de seçimlere katılım yüzde 60 ile yüksek bir oranda seyretti. Bundan bir önceki yerel seçimlerde toplam seçmenin yalnızca yüzde 51,9’u seçimlere katılmıştı.
KRV Yerel Seçimlerinin Federal Siyasete Verdiği Mesaj
13,7 milyon seçmenle Federal Seçimlerden sonraki ilk büyük seçim olan KRV Yerel Seçimleri, ülkedeki siyasi atmosferi ölçmek için de önemli bir veri sunuyor. Almanya’da seçmenlerin federal hükûmete desteği ya da memnuniyetsizliği, yerel veya eyalet seçimlerin sonuçları üzerinden ölçülüyor.
Özellikle federal hükûmeti büyük koalisyonla yürüten CDU/CSU ve SPD, son dönemde sosyal kesintiler, vergi yükseltimi ya da Federal Anayasa Mahkemesi krizi gibi sorunlarla uğraşırken, AfD’nin oylarını giderek arttığı da anketlere yansıyordu.
Bu açıdan KRV’deki Yerel Seçimlerde CDU’nun birinci parti olarak çıkması, en azından bu eyaletteki seçmenin çoğunun federal hükûmetin büyük ortağına hâlâ güven duyduğu şeklinde yorumlanabilir. Özellikle federal seçimlerde yalnızca yüzde 28,6 oy alan CDU’nun KRV’de yüzde 35’lik bir oy oranı alması, CDU’nun başarısının devamı olarak görülebilir.
Almanya’nın “En Çeşitli” Eyaletinde AfD’nin Oy Oranı Ne?
Eyalet genelinde CDU birinci sırada gözükse de tek tek belediyeler incelendiğinde KRV’deki seçmen tercihleri arasındaki farklılık da göze çarpıyor. Aşırı sağcı AfD birçok belediyede SPD ile neredeyse aynı oy oranını yakaladı. Ruhr havzası gibi çoğu göç kökenli işçinin yaşadığı bölgelerde, genelde işçilerin tercih ettiği parti olan SPD’nin karşı karşıya kaldığı bu durum, sosyal demokratların işçi sınıfını temsiliyle ilgili yeni sorular da ortaya koyuyor. AfD’nin alt ve orta sınıfa giderek daha fazla hitap ettiği ve SPD’nin kendi seçmen tabanının bir kısmını AfD’ye kaybetmekte olduğu tahmin ediliyor.
Özellikle Almanya’nın KRV’de bulunan Gelsenkirchen isimli şehri, AfD’nin ülke genelindeki kalelerinden birisi. Bu durum, Federal Seçimler öncesinde Saksonya ve Thüringen gibi doğu eyaletlerindeki seçimlerde birinci ve ikinci sırada çıkan AfD’nin, artık yalnızca ülkenin doğusuna değil, batısına da hitap edebildiğini açık bir şekilde ortaya koyuyor.
Öyle ki Gelsenkirchen’de SPD ile AfD’li belediye başkan adayları ikinci tura kalmış durumda. Şehrin SPD’li belediye başkan adayı Andrea Henze, yüzde 37’lik bir oy oranına sahipken, AfD’li aday Norbert Emmerich burada yüzde 30,1 oranında oy aldı. Her iki aday da ikinci turda belediye başkanlığı için yarışacak. AfD’nin herhangi bir belediye başkanlığını kazanması durumunda bu durum eyalet için siyasi bir dönüm noktası olabilir.
AfD’nin 5 sene önceki yerel seçimlerde Gelsenkirchen’de yüzde 12,9’luk bir oy oranı elde etmesine karşın, bu oranı geçtiğimiz pazar günü ikiye katlaması, aynı zamanda Almanya’da göç ve Müslüman karşıtlığı ile ilgili temel bir kabulü de yerinden sarsıyor: AfD’nin belediye seçimlerindeki başarısı, Almanya’da göçmenlere ve yabancılara duyulan nefretin genelde yabancı nüfusun az olduğu doğu eyaletlerinde olduğu yönündeki tezini de çürütmeye başlıyor.
Eyalette Oy Kaybeden Yeşiller, Köln’de Belediye Başkanı Çıkartabilir
KRV’nin yüzölçümü ve nüfus bakımından en büyük şehri olan Köln, bağımsız belediye başkanı Henriette Reker tarafından yönetiliyordu. 2015 yılındaki yerel seçimlerden bir gün önce, 17 Ekim 2015’te seçim kampanyası esnasında bir aşırı sağcı tarafından bıçaklanarak ağır yaralanan Reker, 2020 yılında Yeşiller ve CDU’nun da desteğiyle ikinci kez belediye başkanı olmuştu.
Birçok şehirde ekoloji politikasıyla seçmenden destek görmeyen Yeşiller, Köln’de geçtiğimiz pazar Berivan Aymaz isimli bir aday ile yerel seçimlere girdi. Geçmişinde SPD ile CDU arasında değişen belediye başkanları tarafından yönetilen Köln için bu sefer en fazla oyu alan aday da Berivan Aymaz oldu. Aymaz, yüzde 28’lik bir oy oranıyla ikinci sıradaki SPD’li adayı (Yüzde 21) geride bıraktı fakat yine de ikinci tura kalmaktan kurtulamadı.
Türkiye’de cezaevinde bulunan eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Kürt siyasetçi Berîvan Aymaz’a Köln belediye başkanlığı için destek çağrısı yapmıştı.
Seçimin Küçük Partileri ve Oy Oranları
2021 yılındaki Federal Seçimlerde baraj altında kalan, ardından Sarah Wagenknecht’in parti kurup ayrılmasıyla Federal Meclis’te milletvekilleri kaybeden Sol Parti, 2025 yılında oylarını federal düzeyde yüzde 8,8’e çıkartmıştı. KRV’deki Yerel Seçimlerde partinin oy oranı yüzde 5 civarında kaldı.
Bir önceki federal hükûmetin ortağı olan FDP ise KRV’de de seçmen nezdinde destek kaybetmeye devam etti. Eyalet genelinde oyların yüzde 3,5’ini alan FDP, 4.400 kişilik nüfusa sahip Hallenberg isimli şehirde şaşırtıcı bir zafer kazandı. Hallenberg’te görev yapan FDP’li belediye başkanı Enrico Eppner, Pazar günkü seçimlerde oyların yüzde 85’ini alarak partisinin eyalet genelindeki oy oranlarından çok daha farklı bir sonuç elde etti.
CDU lideri Friedrich Merz’in doğduğu Brilon’da SPD’li belediye başkanı Christof Bartsch belediye başkanlığı koltuğunu kazanırken, Brilon’un bağlı olduğu Hochsauerlandkreis’te ise CDU yüzde 47,2’de kaldı.
Birçok Şehirde Belediye Başkanı Seçimi İkinci Tura Kaldı
KRV Yerel Seçimleri’nde eğer belediye başkan adayı ilk turda oyların yarısından fazlasını alamazsa seçimler ikinci turda yeniden düzenleniyor. Yerel Seçimlerden kamuoyuna yansıyan ilk sonuçlar, eyaletteki birçok şehirde belediye başkanlığı yarışının henüz bitmediğini gösteriyor. İlk turda yüzde 50’nin üzerine çıkamayan adaylar, 28 Eylül’de ikinci turda seçmeni yeniden sandıkta bekliyor olacak. İkinci tur için en çok oy alan iki aday belediye başkanlığı için yarışacak.
Eyaletteki neredeyse tüm büyük şehirler ikinci tur seçimlere kalmış durumda: Düsseldorf, Dortmund, Essen, Köln ve Duisburg gibi göç kökenli nüfusun yüksek olduğu şehirlerde seçmenler 28 Eylül’de ikinci turda oylarını kullanacaklar.
KRV’de Yerel Seçimler Neden Önemli?
18 milyonu aşkın nüfusuyla ülkenin en kalabalık eyaleti olan KRV’de yapılan ve çok sayıda Türk adayın da yarıştığı bu seçim, her ne kadar yerel seçim olsa da aynı zamanda Almanya’da şubatta yapılan erken genel seçimden sonraki ilk seçim olma özelliği taşıyor ve ülkedeki siyasi durumu yansıtması açısından büyük önem taşıyor.
Yaklaşık 3 milyon Türk’ün yaşadığı Almanya’da, Türklerin yaklaşık 1 milyonunun yaşadığı KRV eyaletinde 16 yaş ve üzerindeki seçmenler, bu seçimlerle belediye meclislerini, ilçe meclislerini ve belediye başkanları veya ilçe yöneticilerini belirledi. Alman vatandaşlarının yanı sıra Avrupa Birliği vatandaşları da belediye seçimlerinde oy kullandı.
Yerel seçimlerle aynı gün yapılan ve adayların çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Uyum Meclisi seçimlerinde ise ülkede yaşayan ancak Alman vatandaşı olmayanlar oy kullandı.
Belediyelere göre yetkileri farklılık gösterse de Uyum Meclisleri, belediye ile göçmen topluluklar arasında köprü görevi görerek göçmenlerin eğitim, kültür, eşitlik ve ayrımcılıkla mücadele gibi alanlardaki seslerinin belediye meclislerinde duyurulmasına ve çözüm bulunmasına yardımcı oluyor. (AA/P)
