“Myanmar’daki İnternet Yasağı Sivillerin Hayatını Riske Atıyor”
Myanmar'ın Arakan ve Çin eyaletlerinde Haziran 2019'dan bu yana uygulanan internet yasağı, bölgede yaşayanların hayatlarını riske atıyor.
Time dergisinin, Arakan eyaletinde büyüyen Kyaw Hsan Hlaing’in izlenimlerine dayandırdığı haberinde, Myanmar hükümetinin, etnik silahlı bir örgütle ordu arasında büyüyen çatışmalar sırasında hayata geçirdiği yasağın yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını hakkında bilgiye erişimi kısıtladığına, çatışmalar nedeniyle yerlerinden olan kişilere gıda ve ilaç yardımını zorlaştırdığına işaret edildi.
Kyaw Hsan Hlaing, cunta yönetimi sırasında 50 yıllık tecridin ardından internetle 2014 yılında 18 yaşında tanıştığını belirterek 21 Haziran 2019’da Nobel ödüllü Aung San Suu Çii’nin liderliğindeki yönetimin, Arakan eyaletinde 9 şehirde uygulamaya başladığı en uzun internet yasağının çatışma bölgesinde 1,4 milyon kişiyi etkilediğini söyledi.
“İnternet Hayat Kurtarıyor”
Eyalette 2G hizmeti ağustos ayında yeniden sağlanırken, 3G ve 4G hizmetleri, bu 9 şehrin biri hariç hepsinde engellenmeyi sürdürüyor.
Myanmar hükümeti, internet yasağının, Arakan Ordusu örgütünün eylemlerini engelleme amacı taşıdığını savunuyor. Öte yandan yasağın, hayati bilgiye erişimden yoksun çok sayıda sivilin güvenliğini tehlikeye attığı ifade ediliyor.
Kyaw, bunun en çarpıcı örneğini, ailesinin mayıs ayında kendisini arayarak köyünden birkaç kilometre uzakta 190’dan fazla evin yandığı haberini vermesiyle yaşadığını dile getirdi. Kyaw Hsan Hlaing, internet sayesinde yöre halkının grup mesajlarıyla ya da sosyal medya paylaşımlarıyla diğerlerini tehlike konusunda uyarabildiğini, ancak hayat kurtaran bu önlemlerin bugün ailesi ve dostları için kullanılabilir durumda olmadığını belirtti.
“İnsan Hakları İhlali Kurbanları Susturuluyor”
Haberde internetin Kovid-19 salgını sırasında çok daha önemli hale geldiğine de işaret edildi.
Kyaw, “Ailemi aradığımda, daima durumun farkındalığı konusunda aramızdaki uçurumun genişlemesine şaşırıyorum. Sağlık Bakanlığı sitesindeki bilgi ve uluslararası haber sitelerindekiler dahil Yangon’dan kolayca erişim sağlayabildiğim güncel bilgileri onlarla paylaşıyorum. Ama köyümdeki insanlar, ağızdan ağıza dolaşan ve hızla yayılan söylentilere inanmak zorunda kalıyor.” ifadesini kullandı.
Bölgedeki internet yasağının bir diğer sonucunun da insan hakları ihlali kurbanlarının susturulması olduğu belirtiliyor. Bu kişilerin, yasak nedeniyle sosyal medyada paylaşım yapamadığı, fotoğraf ve video gönderemediği ifade ediliyor.
Myanmar‘da 8 Kasım’daki seçimler sırasında internet yasağı uygulanmaya devam edilmişti. Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ), internet kesintisi ve yanlış bilgilendirmeye dair endişelerini dile getirmiş, bu durumu, “Demokratik sürece açık manipülasyon ve müdahale, iletişime, basın ve ifade özgürlüğüne erişimi kısıtlama” olarak nitelendirmişti.
Seçimlerde Arakanlı Müslümanlara oy kullandırılmamıştı.
Arakanlı Müslümanlara Etnik Temizlik
Myanmar‘ın Arakan eyaletinde 2012’de Budistler ile Müslümanlar arasında çatışmalar çıkmış, olaylarda çoğu Müslüman binlerce kişi katledilmiş, yüzlerce ev ve iş yeri ateşe verilmişti.
Arakan’daki sınır karakollarına 25 Ağustos 2017’de düzenlenen eş zamanlı saldırıları gerekçe gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler, kitlesel şiddet eylemleri başlatmıştı.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, Ağustos 2017’den sonra Arakan’daki baskı ve zulümden kaçıp Bangladeş’e sığınanların sayısı 900 bine ulaştı. Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayınladıkları uydu görüntüleriyle yüzlerce köyün yok edildiğini kanıtlamıştı.
Ontario Uluslararası Kalkınma Ajansının Ağustos 2018’de yayımladığı rapora göre, 25 Ağustos 2017’den bu yana en az 24 bin Arakanlı Müslüman, Myanmar ordusunca öldürüldü. 34 binden fazla Arakanlı Müslüman ateşe atılırken, 114 bin civarında kişi de fiziksel şiddet gördü. Rapora göre, ordu mensupları 18 bin kadına tecavüz etti.
BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti “etnik temizlik” ya da “soykırım” olarak adlandırıyor. (AA)