Federal İdare Mahkemesinden İslam Din Dersi Davasında Yeni Karar

Almanya’da Müslüman cemaatlerin başlattığı 20 senelik hukuk mücadelesinde yeni bir aşama kaydedildi. Federal İdare Mahkemesi, iki Müslüman cemaatin dinî cemaat olmadıkları, bu yüzden de İslam din dersi veremeyecekleri yönündeki kararı geçersiz kıldı.

Almanya İslam Konseyi ve Almanya Müslümanları Merkez Konseyi (ZMD), 1998 yılının başlarında Kuzey Ren-Vestfalya eyaletindeki kamu okullarında İslam din dersi verebilmek için eyalet hükümetine karşı dava açmıştı. İki Müslüman cemaatin başvurusu daha önceki yargı mercileri tarafından “dinî cemaat olmadıkları” gerekçesiyle reddedilmişti.Son olarak Leipzig’deki Federal İdare Mahkemesi (BVerwG) Yüksek İdare Mahkemenin kararını geçersiz kılmış ve davayı Münster’e geri göndermişti.

Münster Yüksek İdare Mahkemesi (OVG Münster) ise geçtiğimiz sene kasım ayında verdiği revizyon kararında Almanya İslam Konseyi (Islamrat) ve Almanya Müslümanları Merkez Konseyi’nin (ZMD) Almanya’da “dinî cemaat” olarak görülmediği kararına varmıştı. Kararda her iki kurumun da kamu okullarında İslam din dersini verme hakkına sahip olmadığı, çünkü “dinî cemaat” olarak görülemeyecekleri belirtilmişti.

Federal İdare Mahkemesi’nin Son Kararı: “Münster’deki Karar Usulen Hatalı”

Bunun üzerine Almanya İslam Konseyi (Islamrat) ve Almanya Müslümanları Merkez Konseyi (ZMD) Federal İdare Mahkemesi’ne itirazda bulundu. Federal İdare Mahkemesi ise Cuma günü verdiği yeni kararda, OVG Münster’in verdiği kararı hatalı buldu ve davayı yeniden incelemesi için dosyayı Münster’e geri gönderdi.

Mahkeme yaptığı basın açıklamasında, söz konusu İslami çatı kuruluşların “dinî cemaat” olup olmadıklarının daha fazla tetkike ihtiyaç duyduğunu belirtti. Münster’deki mahkemenin, Federal İdare Mahkemesi’nin 2005 yılındaki revizyon kararını dikkate almadığını belirten mahkeme, bu kararda çatı derneklerin de, dinî öğreti konularında bir yeterliliğe ve otoriteye sahip olmaları durumunda dinî cemaat olabileceklerini ifade etmişti.

Almanya’da devlet okullarında din dersi verebilmek için devletin muhatap alabileceği bir dinî cemaatin (Alm. “Religionsgemeinschaft”) resmî kabul görmesi gerek. Bunun için İslami cemaatlerin Alman Anayasası’nın 7. madde ve 3. paragrafında belirtilen şartları yerine getirmesi gerekiyor.

ZMD ve İslam Konseyi: “Top Siyasette”

Konuyla ilgili açıklama yapanBurhan Kesici, Federal İdare Mahkemesi’nin kararının, Kuzey Ren-Vestfalya Eyalet Hükümetine, şimdiye kadarki engelleyici tavrından vazgeçmesi için açık bir sinyal olduğunu söyledi. Kesici sözlerine şöyle devam etti: “Federal İdare Mahkemesi’nin kararı aynı zamanda siyasete de şimdiye kadarki tavrını gözden geçirmesi için bir uyarı niteliğinde. Müslüman ebeveynler için İslam din dersinden İslami cemaatlerin sorumlu olması önemli bir durum. Eyalet hükümeti, anayasal zeminin çizdiği çerçeveye uymak durumunda.”

Bir diğer davacı kurum olan ZMD’nin Başkanı Aiman Mazyek ise, eyalette İslam din dersi vermek için yapılan başvurunun 1994 yılına dayandığını, bu tarihten beri kurum olarak anayasaya uygun, Almanca din dersi vermek için mücadele ettiklerini belirtti. ZMD Kuzey Ren-Vestfalya Eyalet Yapılanması Başkanı Samir Bouissa ise, “Siyasetin artık İslam din dersi için anayasal zemine uygun bir karar almasının zamanı geldi.” dedi.

Almanya’da en fazla Müslümanın yaşadığı Kuzey Ren-Vestfalya Eyaleti’ndeki okullarda İslam din dersleri, mevcut durumda Anayasal Din Hukuku’nun öngördüğü gibi doğrudan dinî cemaatler tarafından verilmiyor. Bunun yerine eyalette İslam din derslerinden sorumlu bir Danışma Kurulu (Beirat) var. Geçiş dönemi için düşünülen bu modelin, 2019 yılında revize edilmesi bekleniyor. (ezk)