BM İnsan Hakları Konseyi’ne Üye 22 Ülkeden Çin’e “Uygur Türkleri” Tepkisi
BM İnsan Hakları Konseyi'ne üye 22 ülke, Çin’i Uygur ve diğer Müslümanları hedef alan tutum ve politikalarından vazgeçmeye davet eden bir mektuba imza attılar.
Cenevre’deki İnsan Hakları Konseyi’ne üye 22 ülkenin büyükelçisi, Çin’in Sincan-Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur ve diğer Müslümanlara yönelik muamelelerini kınayan bir mektup yayımladı. Hazırlanan mektupta diplomatlar, Sincan’daki Uygur ve diğer Müslüman azınlıkları hedef alan gözetim ve kısıtlamalarla birlikte keyfi gözaltılarla ilgili konulardaki endişelerini dile getirdi.
Aralarında Avustralya, İngiltere, Kanada, Fransa, Almanya ve Japonya’nın da olduğu 22 ülkenin Birleşmiş Milletler elçileri, Çin’in Uygur ve diğer Müslümanlara yönelik son dönemde medyada geniş yankı uyandıran olumsuz tutumunu hedef alan bir mektubu imzalayarak BM İnsan Hakları Konseyi Başkanı Coly Seck ve İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet’e gönderdiler. BM elçileri imzalanan mektupta Çin’i, keyfi tutuklamaları durdurmaya, Uygur ve Sincan’daki diğer Müslüman ve azınlık toplulukların dolaşım özgürlüğüne izin vermeye çağırdı. Mektupta ayrıca “Çin’i, ulusal yasalarını ve uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmeye, Sincan ve Çin genelinde din veya inanç özgürlüğü dahil olmak üzere insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı göstermeye çağırıyoruz” ifadeleri kullanıldı.
İmzacılar Arasında Müslüman Ülke Yok
Diplomatlar yazıda mektubun, İnsan Hakları Konseyi’nin resmi bir belgesi olması talebinde bulundular. Diplomatların bir ülkedeki duruma karşı mektup hazırlamasının ender şekilde rastlanılan bir durum olduğu kaydedilirken, bu tutumun Sincan’daki durumun ilgi çekmesi, aydınlatılması ve bu duruma yönelik olarak olası çözümler üretilmesi açısından önemine vurgu yapıldı. İmzacılar arasında herhangi bir Müslüman ülkeye mensup diplomat bulunmaması da dikkat çekti.
Çin Sözcüsü: “İddialar İftira”
Mektup ile ilgili açıklamada bulunan Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Shuang ise Pekin’de düzenlediği basın toplantısında suçlamaları kabul etmedi. Toplantıda, bu mektubun Çin’in iç işlerine müdahale ettiğinden ve insan hakları meselesinin siyasallaşmasından yakınan sözcü, BM mektupta Çin’le ilgili asılsız suçlamalara yer verildiğini söyledi. Diplomatlarının imzası bulunan ülkeleri gerçeklere saygı duymaya ve önyargılarını atmaya davet eden Shuang, bu ülkelere insan hakları meselelerini siyasallaştırmayı bırakmalarını ve Çin’in Sincan’daki sorununa yönelik olarak iç işlerine müdahale etmemelerini önerdi. Sözcü ayrıca ülkede tüm etnik grupların hükümet politikalarını içtenlikle desteklediklerini iddia etti.
Çin, ekim ayından bu yana, yerel yönetimlerden diplomatlar ve medya kuruluşları için “mesleki eğitim kampları” denilen merkezleri gösterdikleri turlar düzenliyor. Çin bu süreçte daha önce kamplarla ilgili bilgi talebinde bulunan Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Sorumlusu Michelle Bachelet’i de kampları görmeye davet etti. Ancak uluslararası görevliler genellikle ev sahibi hükümetin sınırsız erişim garanti ederek herhangi bir yere erişim yasağı getirmemeleri şartı ile bu tür ulusal ziyarette bulunuyorlar.(eg)
