Avrupa Ülkelerinde Srebrenitsa Soykırımı Kurbanları Anıldı

Viyana başkentin önemli meydanlarından Heldenplatz’da toplanan göstericiler, Bosna bayraklarının yanı sıra “11 Temmuz 1995 Srebrenitsa’yı unutma” yazılı pankart açtı. Gösteride, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Hırvat üyesi Zeljko Komsic, Bosna Hersek‘in Viyana Büyükelçisi Kemal Kozaric ve Viyana Eyalet Meclis üyesi Omar Al-Rawi konuşmalar yaptı
Komsic, 1995’de Srebrenitsa’da Sırp ordussu ve polisinin dönemin Sırp siyasi lideri Slobodan Miloseviç’ın yönlendirmesiyle 8 binin üzerinde Boşnak erkeği öldürdüğünü söyledi.

Komsic, 1992-1995 yıllarında neredeyse Bosna Hersek’in tamamında katliamların yapıldığını, Boşnaklara yönelik soykırım hazırlığı ve soykırımın bizatihi kendisinin hiç kimseden gizlenmeden, aleni şekilde yapıldığını anlattı.
Soykırımın faillerini ve yaşanan trajediyi gizlemeye çalışanlara rağmen hakikatin herkes tarafından öğrenildiğini vurgulayan Komsic, şunları söyledi: “Soykırım yapıldığı mahkemelerce tespit edilmiş ve bütün dünya halkları bu gerçeği biliyor. Soykırım kararının tanınması yalnız ahlaki ya da medeni değerlerle ilişkili bir durum değil aynı zamanda hukuk devleti anlayışının da gereğidir. Adalet olmadan uzlaşı olmaz, adalet, hukukun üstünlüğü ile mümkün olabilir.”

“Soykırımın İnkarı Yasaklanmalı”

Komsic, soykırımın inkar edilmesinin bir yasayla yasaklanması önerisinde bulunarak, “Bosna Hersek’teki soykırımın inkar edilmesinin yasaklanması, işlenen suçun yüceltilmesini yasaklamak anlamına geliyor.” dedi.
Büyükelçi Kozaric de İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa’da meydana gelen en büyük insani trajedinin unutulmaması çağrısında bulundu. Kozaric, uluslararası mahkemelerin aldığı kararlara rağmen suçlulardan hala bir özür ya da mahcubiyet emaresi görülmediğini sözlerine ekledi. Yerel sanatçıların da seslendirdikleri eserlerle eşlik ettiği gösteride, Srebrenitsa’da yakınlarını kaybedenler soykırım sonrasında ailelerinin yaşadığı trajediyi anlattı.

Hollanda’da Düzenlenen Tören

Lahey kentindeki Hollanda Parlamentosu önündeki Het Plein Meydanı’nda 7 kurum tarafından 26 yıldır geleneksel olarak düzenlenen tören geçen yıl olduğu gibi bu yıl da yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri nedeniyle sınırlı sayıda kişiyle yapıldı. Törende Rotterdam Belediye Başkanı Ahmed Aboutaleb’ın yanı sıra Srebrenitsa’daki katliamdan kurtulan mağdurların çocukları Minela Alic ve Edina Pasalic konuşma yaptı. Bosna’daki Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Hollanda askeri birliğinden (Dutchbat) bazı askerlerin de katıldığı tören sanal ortamda da izlenime sunuldu. Tören Srebrenitsa’da katledilen ve yeni defnedilen 19 kişi için yapılan dua ve 2 dakikalık saygı duruşunun ardından sona erdi.

İngiltere’de Soykırım Kurbanlarını Andı

İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab da, Srebrenitsa Soykırımı’nın 26. yıl dönümünde soykırım kurbanlarını andıklarını bildirdi. Bakan Raab, Srebrenitsa Soykırımı’nın 26. yılında yaptığı yazılı açıklamada, kurbanları andıklarını ve soykırımdan kurtulanları onurlandırdıklarını belirterek, “İngiltere, (Bosna kasabı) Radovan Karadzic’in soykırım nedeniyle ömür boyu hapis cezasını çekebilmesi için hapishane hücresi sağlamayı kabul etti ve bu korkunç suçların cezasız kalmasına son vermede hayati rol oynamaya devam ediyor.” ifadesini kullandı. Raab, ayrıca ülkesinin Batı Balkanlar’da uzlaşıyı destekleme konusunda devam eden taahhüdünü yineledi. “Bosna Kasabı” olarak bilinen savaş ve soykırım suçlusu Radovan Karadzic’in 2019’da hüküm giydiği müebbet hapis cezasının geri kalan bölümünü çekmek üzere Hollanda’dan İngiltere’ye nakledileceği bildirilmişti.

Srebrenitsa’da ne oldu?

Srebrenitsa’nın 11 Temmuz 1995’te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince işgal edilmesinin ardından BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edildi. Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık bölgede, fabrikalarda ve depolarda katletti. Katledilen Boşnaklar ise toplu mezarlara gömüldü. Savaşın ardından kayıpları bulmak için başlatılan çalışmalarda toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin ardından her yıl 11 Temmuz’da Potoçari Anıt Mezarlığı’nda düzenlenen törenle toprağa veriliyor. (AA)