Uygur Halk Mahkemesi: “Çin Soykırım Yapıyor”
Uygur Halk Mahkemesi, Çin'in zorla doğum kontrolü ve kısırlaştırma gibi politikalarla Uygur Türkleri ve diğer etnik azınlıklara karşı soykırım uyguladığına hükmetti.
Birleşik Krallık’ın başkenti Londra’daki Uygur Halk Mahkemesi, Soykırımın Önlemesi Günü’nde kararını açıkladı. Mahkeme, Çin Komünist Partisinin kasten Uygur Türkleri ve yaşam biçiminin kısmen yok edilmesini amaçladığına hükmetti. Mahkeme heyetine başkanlık eden Geoffrey Nice, devlet eliyle toplu gözaltı, aileleri ayırma, kısırlaştırma, cinsel şiddet, zorla çalıştırma ve kültürel miras alanlarının yok edilmesi stratejilerinin uygulandığını belirtti.
Mahkemenin Çin Komünist Partisinin Uygur Türklerinin doğum oranlarını düşürmeye yönelik kasıtlı ve sistematik politika yürüttüğünü kaydeden Nice, Çin’in soykırımın yanı sıra tecavüz, işkence ve zorla kısırlaştırma uygulamalarıyla insanlığa karşı suçlardan da suçlu olduğuna karar verildiğini açıkladı.
Soykırım Şahitleri Yaşadıklarını Anlatmıştı
Yasal olarak bağlayıcılığı bulunmayan mahkeme, uluslararası mahkemeler yoluyla Çin’den hesap sorulamaması nedeniyle oluşturulmuştu. Haziran ve eylül aylarında görülen duruşmalarda tanıklar ve uzmanlar dinlenmiş, yüzlerce sayfadan oluşan deliller toplanmıştı. Çin ise mahkemeye temsilci göndermeyi reddetmişti. Eski Sırbistan Cumhurbaşkanı Slobodan Miloseviç’in yargılanmasına öncülük eden insan hakları avukatı Geoffrey Nice’ın başkanlık yaptığı mahkemede dinlenen bazı şahitler, kamplarda tutuldukları dönemde toplu tecavüze uğradıklarını, zorla kısırlaştırıldıklarını ve işkence gördüklerini anlatmıştı. ABD Dışişleri Bakanlığı, Birleşik Krallık, Belçika, Kanada ve Hollanda parlamentoları, Çin’in Uygur Türklerine yönelik uygulamalarını “soykırım” olarak tanımıştı.
Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygulamaları
Çin’de son yıllarda Uygur Türklerinin kimlik ve kültürlerine yönelik ihlaller, uluslararası kamuoyunca eleştiriliyor. Pekin’in “mesleki eğitim merkezleri” olarak adlandırdığı, uluslararası kamuoyunun ise “yeniden eğitim kampları” diye tanımladığı yerlerde, Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, en az 1 milyon Uygur Türkü kendi rızası dışında tutuluyor.
Pekin yönetimi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde kaç kamp bulunduğuna, buralarda kaç kişinin olduğuna ve söz konusu kişilerden ne kadarının sosyal hayata döndüğüne ilişkin bilgi vermiyor. BM ve diğer uluslararası örgütler, kampların incelemeye açılması çağrılarını yinelerken Çin, kendi belirlediği birkaç kampın az sayıda yabancı diplomat ve basın mensubu tarafından kısmen görülmesine izin verdi. Çin makamları, BM yetkililerinin doğrudan bilgi almak amacıyla bölgede serbestçe inceleme yapma talebini ise geri çeviriyor.
Diplomatik Boykot Kararları
ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya, daha önce Pekin Olimpiyatları’na diplomatik boykot uygulayacaklarını açıklamıştı. En son olarak; Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Pekin’deki Kış Olimpiyatları’na diplomatik boykot uygulanacağını ancak sporcuların müsabakalara katılabileceğini bildirdi.
Başbakan Trudeau, konu üzerinde Kanada’nın müttefikleri ile müzakere ettiklerini ve Pekin’deki Kış Olimpiyatları’na diplomatik boykot uygulayacaklarını söyledi. Trudeau, sporcuların müsabakalara katılabileceğini ancak ülkesi adına hiçbir bakan veya diplomatın katılımının olmayacağını kaydetti. (AA/P)
