'Gazze Şeridi '

“Generallerin Planı” Gazze’nin Kuzeyinde Etnik Temizlik Planı mı?

İsrail'in Gazze'nin kuzeyinde “Generallerin Planı” adı verilen bir stratejiyi uygulamaya geçirdiği iddia ediliyor. Plan ile İsrail ordusunun Gazze'nin kuzeyini terk etmeyen sivilleri meşru hedefler hâline getirmeyi ve aç bırakma yoluyla soykırım ve etnik temizlik uygulamayı amaçladığı iddia ediliyor.

Gazze. Fotoğraf: Shutterstock- Serdarkeskiin

İsrail’in saldırıları Gazze Sağlık Bakanlığının verilerine göre 42 binden fazla Filistinlinin ölümüne neden oldu.  Yaralananların sayısı 100 bini geçti ve 10 binden fazla kişiye ise ulaşılamıyor. Bir yılı aşkın bir süredir devam etmekte olan saldırılar, Gazze’nin 2 milyon 300 binlik nüfusunun yaklaşık yüzde 90’ını yerinden etti ve yüz binlerce insanı da oldukça kötü koşullardaki kamplarda barınmaya zorlamış durumda.

Gazze Şeridi’nin Kuzeyindeki Son Durum

7 Ekim’den bu yana süren İsrail’in saldırıları boyunca Gazze Şeridi’nin kuzeyine yönelik muhtelif tahliye emirleri yayımladı. 6 Ekim 2024’e gelindiğinde ise başta Cibaliya’daki mülteci kampı olmak üzere bu bölgeye kara saldırısı başlatıldı. Bu son saldırılar nedeniyle Cibaliya Mülteci Kampı ve diğer kuzey bölgelerindeki Filistinliler zorla yerlerinden ediliyor.

Farklı haber ajanslarının bildirdiği kadarıyla, daha önce İsrail basınına yansıyan ve “Generallerin Planı” olarak bilinen bu adımın, İsrailliler için yeni yerleşim yerlerinin hazırlığını yapmak amacıyla Filistinlilerin Gazze’nin kuzeyinden tahliye edilmesi için atıldığı düşünülüyor. Associated Press haber ajansı (AP News) tarafından geçen hafta yayımlanan bir habere göre, Netanyahu ve İsrail parlamentosu Knesset’e bir grup emekli general tarafından önerilen bir planda, Filistinlilere Gazze Şeridi’nin Gazze kent merkezi de dahil olmak üzere kuzeydeki üçte birlik bölümünü terk etmeleri için bir hafta süre tanınacak ve ardından burası kapalı askeri bölge ilan edilecek. Bölgeyi terketmeyip kalanlar ise “savaşçı” unsurlar olarak kabul edilecek. Bu da evini terketmeyen Filistinlilerin “askeri kurallar çerçevesinde” öldürülmesilmesi, yiyecek, su, ilaç ve yakacak malzemelerden mahrum bırakılması için İsrail ordusuna yeşil ışık yakılması anlamına geliyor.

Generallerin Planı Nedir?

The Middle East Eye gazetesinde yayınlanan bu plan hakkındaki bir diğer habere göre, geçtiğimiz eylül ayının sonlarında İsrail Ulusal Güvenlik Konseyinin önceki başkanı olan Tümgeneral Giora Eiland liderliğindeki birkaç İsrailli general, kuzey Gazze’yi etnik olarak temizlemek için “The Generals Plan” adlı bir plan geliştirdi. Bu plan, en temel manasıyla, Gazze Şeridi’nin kuzeyinin etnik olarak Filistinlilerden temizlenmesini ve ardından insani yardım malzemelerinin girişinin durdurulması da dahil olmak üzere bölgenin kuşatılarak geriye kalan Filistinlilerin açlıktan öldürülmesi planını içeriyor. Planı haberleştiren bir diğer medya kuruluşu Middle East Monitor’e göre ise plan kapsamında yapılacaklar zamana yayılmış bir soykırım yapılması anlamına geliyor.

The Middle East Eye gazetesi söz konusu planın gündeme gelmesinin İsrail’in yaklaşık bir yıldır yürüttüğü askeri stratejinin başarısız bulunması anlamına geldiğini belirtiyor. Hamas’ın ağır kayıplar vermiş olmasına rağmen İsrail ordusu bölgeyi terk ettiğinde hâlâ toparlanabilecek durumda olacağından hareketle planın amacının Hamas’ın toparlanma ihtimalini ortadan kaldırmak olduğu iddia ediliyor: “Hamas’ın kendini rehabilite etme kabiliyetine zarar vermenin tek yolu, zaman içinde hayatta kalmasını sağlayan dört unsurdan (para, savaşçı toplama kabiliyeti, malzeme, motivasyon) birine ya da birkaçına zarar vermektir.”

Generallerin Planının Aşamaları Nelerdir?

Plan öncelikle kuzey Gazze’nin Gazze Şeridi’nin geri kalanından tamamen izole edilmesini öngörüyor. Planın özünde insani yardımın Gazze Şeridi’nin kuzeyine ulaşmasını engellemek ve açlığı bir koz olarak kullanmak bulunuyor. Habere göre planın iki aşaması var. Kuzey Gazze’yi ayrı bölgelere ayırmak ve her bir bölümü savaş bölgesi ilan ederek sivilleri bölgeyi terk etmeye zorlamak ya da terk etmezlerse bölgedeki sivilleri meşru hedeflere dönüştürmek. The Middle East Eye’ın haberine göre ekim ayının başında ilk aşama hayata geçirilerek yardım kamyonlarının kuzeye ulaşması engellendi ve ardından Cibaliya kampı çevresinden izole edildi.

Birinci aşamadaki büyük tahliye, bu planın öncesinde de İsrail ordusunun ele aldığı senaryolardan biriydi. Kasım 2023’te İsrail ordusu, buradaki Filistinli sivillerin yüzde 95’inin Gazze’nin güneyine gittiğini ve geri dönmelerinin beklenmediğini duyurmuştu. Savaştan önce yaklaşık 1 milyon 200 bin insan burada yaşamaktaydı. Güncel olarak takriben 400 bin Filistinlinin burada kaldığı ifade ediliyor. Şimdi ise bu 400 bin kişinin büyük kısmının Gazze Şeridi’nin güneyine gitmek için hareket ettiği ve aşırı kalabalık al-Mawasi insani yardım bölgesine ulaşmaya çalıştığı belirtiliyor.

Güneye doğru ilerleyen Filistinliler, İsrail tarafından oluşturulan ve doğudan batıya uzanarak Gazze Şeridi’ni ikiye bölen bir askeri bölge olan Netzarim Koridoru’nu geçecekler. İsrail’deki Channel 14 News kanalı, Şubat 2024’te, koridor içinde tahkim edilmiş bir yol inşa edildiğini, böylece Gazze Şeridi’nin kuzeyinin kuşatılmasının tamamlandığını ve sivillerin bölgeden sürülmesinin kolaylaştığını bildirmişti. Yolun yapımından sorumlu olan İstihkam Kolordusu 601. Tabur Komutanı Şimon Orkabi Channel 14 News’e yaptığı açıklamada yolun amaçlarından birinin “güneyden kuzeye geçişi engellemek ve çok hassas bir şekilde kontrol etmek” olduğunu söyledi.

Filistinliler Gazze’nin kuzeyinden yaklaşık 1 haftada çıkarıldıktan sonra, ikinci aşamaya geçilebilir: Kuzey Gazze’nin kapalı bir askeri bölgeye dönüştürülmesi: “Bölge, tam ve sıkı bir ablukaya tabi tutulacak, bu abluka bölgeye giriş ve çıkışların engellenmesini ve gıda, yakıt ve su gibi malzemelerin girişinin engellenmesini de içerecek.”

Plana göre, bölgede kalan her Filistinlinin “savaşçı unsurlar” olarak tanımlanması gerekiyor. Planın tanıtımı için hazırlanan YouTube videosunda kalan Hamas mensuplarının “teslim olmayı ya da açlıktan ölmeyi” seçebilecekleri belirtiliyor. Bu “savaşçı unsurların” elimine edilmesinden sonra, “Gazze kent merkezine girmek ve neredeyse hiç düşman olmadan temizlemek mümkün olacağı” tahmin ediliyor.

Middle East Eye’ın 23 Ekim tarihli bir diğer haberine göre İsrail askerleri, Gazze’nin kuzeyini etnik olarak temizlemeye yönelik askeri harekât üçüncü haftasına yaklaşırken, silahsız, aç ve kuşatma altındaki Filistinli sivilleri evlerinden zorla çıkarmak için Cibaliya ve civar bölgelerde okul binalarında bile dolaşıyor.

Giora Eiland Kimdir?

İsrail ordusunun operasyon ve planlama bölümlerinin başında bulunmuş ve daha sonra Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı olarak çalışmış emekli Tümgeneral Giora Eiland planın arkasındaki esas kişi. 1973’teki Arap-İsrail savaşında, 1982’deki Lübnan işgalinde ve 1976’daki Entebbe Operasyonu’nda görev alan Eiland, İsrail’de merkez soldaki bir isim olarak kabul ediliyor.

Eiland, 2023 yılında İsrail’deki yargı reformu krizi sırasında göreve gitmeyi reddeden yedek askerlerin tutumunu desteklemişti. Mevcut savaş sırasında, orduyu savaş suçu teşkil edebilecek eylemlerde bulunmaya çağırdığı için birkaç kez haberlere manşet oldu. Gazze’deki savaş başladıktan sonra Eiland, verdiği bir röportajda İsrail’in çok daha güçlü bir baskı uygulaması gerektiğini ve insani yardımlara erişim verilmesinin bir hata olduğunu söyledi.

Aralık 2023‘te ise Hamas’ın İsrailli rehineler konusunu görüşmeye yanaşmaması hâlinde, Hamas yönetiminin devrilmesi umuduyla insani yardımın kesilmesi gerektiğini ileri sürmüştü. Bu tutumunu sürdüren Eiland’a göre, açlık nedeniyle insanlar Hamas’a karşı ayaklanacaktı. Eiland ayrıca Filistinlilerin uğradığı salgın hastalık gibi diğer tehditlerin de göz ardı edilmesi gerektiğine inanıyor: “Eğer böyle bir durum varsa, bu Hamas’ın savaşma ruhunu kıracak ve çatışmaları kısaltacaktır.”

Emekli Generallerin Önerdiği Plandan Hükûmet Haberdar mı?

Financial Times’ın 14 Ekim 2024 tarihli bir haberine göre Eiland’ın geçen ay Knesett’in savunma komitesine sunduğu plan, Filistinli militan grubun hâlen Gazze’de tuttuğu 101 İsrailli rehineyi serbest bırakması için Hamas üzerindeki baskıyı arttırmak üzere tasarlandı. Bu habere göre İsrail ordusundaki bazı üst düzey yetkililer uluslararası hukuku ihlal ettiği gerekçesiyle Eiland’ın planını resmen onaylamayı reddetti. Ancak İsrail medyasında çıkan bazı haberlerde İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun eylül ayında milletvekilleriyle planı değerlendirdiği bildirildi.

AP News‘e göre İsrail hükûmeti tarafından “Generallerin Planı” olarak adlandırılan planın tam olarak uygulanmasına yönelik bir karar alınmadı ve bu planın ne kadar ciddi bir şekilde değerlendirildiği de belli değil. Kuzey Gazze’ye yönelik tahliye emirlerinin “Generallerin Planı”nın ilk aşaması olup olmadığı sorusuna İsrail ordu sözcüsü Yarbay Nadav Shoshani’nin  “hayır” şeklinde cevap verdiği belirtiliyor. Ancak aynı haberde adı verilmeyen bir yetkilinin söz konusu planın bazı bölümlerinin zaten uygulanmakta olduğunu belirttiği ama bu bölümlerin hangileri olduğunu açıklamadığı aktarılıyor.

İsrail’de insan hakları grupları “Generallerin Planı”nın sivilleri tuzağa düşürdüğünü ve planın uygulanmasının uluslararası hukuku ihlal edeceğini söyleyerek tepki gösterdi. Gisha, B’Tselem, PHR-I ve Yesh Din gibi İsrailli insan hakları grupları İsrail’in planı “sessizce” uygulamaya başladığına dair “endişe verici işaretler” olduğunu söyleyerek  uluslararası toplumu bunu durdurmaya çağırdı.

“Gazze’nin Yeniden İnşası 350 Yıllık Bir Süre Alabilir”

Son dönemde kuzey bölgelerindeki İsrail saldırılarının yoğunlaştığı Gazze Şeridi’nin bütününde ise yıkımın boyutu her geçen gün artıyor. 7 Ekim 2024 tarihli bir BM raporu, Gazze’deki savaşın uzun vadedeki ciddi ekonomik etkilerine dikkat çekerek, ekonominin savaş öncesindeki durumuna dönmesinin 350 yıl alabileceğine dair bir projeksiyon sundu. Rapordaki zaman tahmini, sadece bir yıldan fazla süren yoğun yıkımı hesaba katmıyor; 1 yıldır süren savaşın öncesinde de -2007’den beri- devam eden İsrail ablukasının yarattığı büyük kısıtlamaların sürmesini ihtimalini de hesaplamaya dahil ediyor:

“Ateşkes sağlandıktan sonra, Ekim 2023 öncesi statükoya geri dönülmesi Gazze’yi toparlanma ve sürdürülebilir kalkınma için gereken yola sokmayacaktır. Ortalama yüzde 0,4’lük bir büyüme oranıyla 2007-2022 büyüme trendine geri dönülürse, Gazze’nin 2022’deki gayrisafi millî hasıla seviyelerine ulaşması 350 yıl alacaktır.”

Raporu kaleme alan ekonomist Rami Al Azzeh, savaş öncesi duruma dönülmesi durumunda bile nüfus arttıkça kişi başına düşen GSYiH’nin “sürekli ve hızlı bir şekilde” düşeceği belirtti. Ocak 2024’te Dünya Bankası, Gazze’deki yıkımın maliyetinin 18 milyar 500 milyon dolarlık bir maddi boyuta denk geldiğini tahmin etmişti.

Bu yazıyla ilgili yorumunuzu paylaşabilirsiniz. Bunu yaparken Yorum Kurallarımızı dikkate alın lütfen.
Yorum adedi#0

*Tüm alanları doldurunuz

Son Yüklenenler