ABD’de Trump’ın Sınır Dışı Planını Engelleme Hamlesi
Biden, görevdeki son haftalarında Trump’ın sınır dışı işlemlerini arttırma planını zorlaştıracak bir hamle hazırlığında: Geçici Koruma Statüsü’nü uzatmayı hedefliyor. Yaklaşık 1 milyon göçmeni etkileyebilecek bu kararın, Trump'ın göç politikasına dair yargı engelleri çıkartabileceği tahmin ediliyor.
Amerikan basınında yer alan haberlere göre 20 Ocak 2025’te Beyaz Saray’ı Donald Trump‘a devredecek olan Joe Biden, ABD’deki yasal statüleri sona erecek olan yüz binlerce göçmenin geçici korumalarını uzatmayı düşünüyor. Görevdeki son haftalarını geçiren Biden’ın bu hamlesinin Trump’ın yasa dışı yollarla ABD’ye gelmiş göçmenleri sınır dışı etmesini oldukça zorlaştıracağı ifade ediliyor. Seçim sürecinde ve sonrasında Trump, Amerikan tarihindeki en büyük sınır dışı etme işlemini gerçekleştireceğini vaadinde bulunuyordu. Göçmen ve sığınmacıların haklarını savunan kurumlar ve toplum kesimleri ise, 5 Kasım’daki seçimden bu yana, Biden yönetimini Trump ocak ayında göreve başlamadan hemen önce korumaları uzatma ve genişletme fırsatını değerlendirmeye çağırmaktaydı.
Biden’ın Kararının 1 Milyon İnsanı Etkileyeceği Tahmin Ediliyor
Biden’ın statülerini uzatmayı hedeflediği söz konusu göçmenler, tehlikeli ve sorunlu ülkelerden gelen insanların Amerika Birleşik Devletleri’nde yasal olarak yaşamalarına ve çalışmalarına olanak tanıyan Geçici Koruma Statüsü (TPS)’ne sahipler. ABD Kongresi Araştırma Servisine göre 2024 itibarıyla 17 ülkeden TPS sahibi, yaklaşık 1 milyon göçmen bulunuyor. TPS programı kapsamındaki göçmenlerin genellikle her 18 ayda bir uzatma başvurusunda bulunması gerekiyor. Bu meşakkatli bir işlem olsa da aralarında El Salvador, Honduras ve Nikaragua’nın da bulunduğu bazı ülkelerden gelen göçmenler 20 yılı aşkın bir süredir bu koruma hakkında yararlanabildiği biliniyor. Cumhuriyetçi Partili birçok isim de bu geçici koruma hakkının fiiliyatta kalıcı oturum sağladığını öne sürerek programın kaldırılmasını talep ediyor.
Trump, 2017-2021 yılları arasındaki ilk döneminde TPS programını yürürlükten kaldırmayı denemişti. Sudan, Haiti ve El Salvador’un da bulunduğu birçok ülkeden gelen göçmen için TPS’yi kaldırmaya çalışmış ama yargı tarafından bu girişim iptal edilmişti. Trump, bu ülkelerdeki koşulların geri dönüş için uygun olduğunu ve korumaların çok uzun süre uzatıldığını ve artık “geçici” olmadıklarını savunuyor. Kampanya sırasında Trump ve başkan yardımcısı olarak seçilmiş olan Senatör JD Vance, TPS’ten kurtulmak istediklerini söylemiş ve TPS adına ayrılan fonların keseceklerini ifade edilmişti. 2021’de göreve gelen Biden’ın TPS’nin kapsamını büyük ölçüde arttırdığı ifade ediliyor.
Trump ve ekibindeki isimler, hem yasal hem de yasa dışı göçe yönelik geniş çaplı bir müdahalede bulunmak amacıyla bu girişimi tekrar deneyeceklerini farklı beyannatlarında açıkladı. Biden’ın iddia edildiği gibi TPS’i uzatması durumunda Trump ya korumaların süresinin dolmasını bekleyip sınır dışıları yapması gerekecek ya da koruma statülerini erken kesmek zorunda kalacak. İkinci seçeneğin de mahkemeye itiraz edilmesi hâlinde yargı tarafından durdurulması muhtemel.
Amerika’da Kararın Prosedüre Dışında Olup Olmadığı Tartışılıyor
Başkanlık seçimlerinden önce eylül ve ekim aylarında Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ABD İç Güvenlik Bakanlığına Ukrayna, Sudan ve Venezuela’dan gelen 300 bin kişi için Nisan 2025’te sona erecek olan Geçici Koruma Statüsü’nün 18 ay uzatılmasını tavsiye eden bir dizi mektup göndermişti. Blinken ayrıca, bakanlığın bu iki ülkedeki tehlikeli koşullar nedeniyle daha fazla göçmene de koruma sağlaması gerektiğini iletmişti.
Blinken’in ayrıca geçtiğimiz haftalarda El Salvador’dan gelen göçmenler için korumaların uzatılmasını öneren bir mektup daha gönderdiği biliniyor. Bu korumaların süresi mart ayında doluyor. New York Times’a konuşan Biden yönetiminden iki yetkili ise, Beyaz Saray’ın süre uzatımını değerlendirdiğini söyledi ancak henüz bir karar verilmediğini aktardı bulundu.
Göç Politikası Enstitüsünün program direktörlerinden Julia Gelatt, geçici korumaların uzatılmasının Trump yönetiminin TPS planlarına engel olmak adına alınan bir aksiyon gibi görüleceğini yorumunda bulundu. Gelatt’ın dikkat çektiği bu hususa ilişkin olarak New York Times’ın konuşan bir başka hükûmet yetkilisinin aktardığına göre Dışişleri Bakanlığı adına yollanan mektuplar standart prosedür kapsamında sunulan değerlendirmeler.
TPS’in akıbetinin ne olacağı bilinmese de Trump yönetimindeki ABD’nin göçmen politikasında radikal değişimlerin yaşanacağı şimdiden aşikâr. Özellikle Trump’ın sınır güvenliği politikası sorumlusu olarak atamak istediği Tom Homan ve İç Güvenlik Bakanı olarak atanması planlanan Kristi Noem gibi isimler radikal göçmen karşıtı politikalarıyla bilinen kişiler. (P)
