Muhafazakâr Parti, İngiliz Milletvekillerini Alıkoyan İsrail’i Destekledi
İsrail, işgal politikalarını eleştiren İngiliz milletvekilleri Yuan Yang ve Abtisam Mohamed’i havalimanında engelleyerek bir diplomatik kriz çıkardı. Ben Gurion Havalimanı’nda alıkonan vekillerin sorgulanması İngiltere’de siyasi tartışmalara yol açarken ana muhalefet partisinin lideri, İsrail'i haklı bulduğunu açıklayarak ülke siyasetini ikiye böldü.
İsrail, işgal politikalarına yönelik eleştirileriyle tanınan iki İngiliz milletvekili, Yuan Yang ve Abtisam Mohamed’i ülkeye almayarak diplomatik bir gerilim yarattı. Ben Gurion Havalimanı’nda alıkonulan vekillerin sorgulanması, İngiltere’de siyaseti ikiye böldü. Ana muhalefet partisi konumundaki Muhafazakârlar’ın lideri Kemi Badenoch’un İsrail’e desteği tepki çekerken, İşçi Partili Dışişleri Bakanı David Lammy bu durumu “Britanya’ya hakaret” olarak değerlendirdi.
Yang ve Mohamed, 5 Nisan günü indikleri İsrail’deki Ben Gurion Havalimanı’nda alıkonulmuş ve sorgulanmıştı. İsrail’e karşı boykot ve yaptırım çağrılarıyla tanınan iki milletvekili ve yardımcılarının ülkeye girmesine izin verilmemişti.
Ana Muhalefet Liderinden Meslektaşlarını Alıkoyan İsrail’e Destek
Kemi Badenoch, BBC’de katıldığı yayında parlamento heyeti olarak İsrail’e seyahat eden Abtisam Mohamed ve Yuan Yang’ın İsrail’deki Ben Gurion Havalimanı’nda alıkonması ve ülkeye girişlerinin engellenmesine ilişkin değerlendirmede bulundu. Ülkelerin kendi sınırlarını koruma hakkı olduğunu belirten Badenoch, “Beni asıl şok eden, İşçi Partisinde başka ülkelere girmesine izin verilmeyen milletvekillerinin bulunmasıdır,” dedi. Badenoch, “İsrail hükûmetinin gösterdiği gerekçelere bakarsak, (iki milletvekilinin) İsrail yasalarına uymayacaklarına inanıyorlar. Milletvekillerinin diplomatik dokunulmazlığı yoktur. Bizi mecliste temsil eden insanların dünyanın herhangi bir ülkesine gidebilecek insanlar olması gerektiğine inanıyorum,” diye konuştu.
“Bana göre tüm ülkeler kendi sınırlarını kontrol edebilmeli,” diyen Badenoch, SKY News’e yaptığı açıklamada ise bazı milletvekillerinin İsrail karşıtı söylemlerine değinerek, “İşçi Partili milletvekillerinin ve çoğunlukla Müslüman oylarıyla seçilen 6 bağımsız milletvekilinin söylemlerine bakıyorum ve söylediklerinden endişe duyuyorum,” ifadelerini kullandı. Ana muhalefet lideri Badenoch’a iktidardaki İşçi Partisi kampından tepkiler gelirken, çok sayıda İngiliz milletvekili de destek açıklaması yaptı.
Dışişleri Bakanı: “İsrail’i Desteklemeniz Utanç Verici”
Badenoch’un İsrail’e destek veren açıklamalarına Dışişleri Bakanı David Lammy ise sosyal medya platformu X’te yaptığı açıklamayla tepki gösterdi. Gece yaptığı ilk açıklamada iki vekile yönelik muameleyi kabul etmediğini kaydeden Lammy, “İki İngiliz milletvekilini alıkoyup sınır dışı eden başka bir ülkeyi desteklemeniz utanç verici. Aynı şeyi Çin’e girmesi yasaklanan Muhafazakar Parti milletvekilleri için de söyleyebiliyor musunuz?” diye sordu.
David Lammy, İşçi Partisi hükûmetinin hangi partiden olursa olsun milletvekillerinin fikirlerini söyleme hakkını koruyacağını dile getirdi. Lammy, 5 Nisan’daki olayın akabinde yaptığı yazılı açıklamada İsrail’in iki İngiliz milletvekilini havalimanında alıkoyup ülkeye sokmamasının kabul edilemez olduğunu belirtmişti.
İki vekilin bir parlamenter delegasyonunun parçası olduğuna değinen Lammy, “İki İngiliz milletvekilinin İsrail’e yaptığı bir parlamento heyeti ziyareti sırasında İsrail makamları tarafından alıkonması ve girişlerinin reddedilmesi kabul edilemez. Bu ters etki yaratacaktır ve endişe vericidir.” ifadelerini kullandı. Bakan, Mohamed ve Yang’a destek için temas halinde olduklarını da vurgulayarak, “İsrail hükümetindeki muhataplarıma İngiliz milletvekillerine böyle davranılamayacağını net bir şekilde belirttim.” ifadelerine yer verdi.
Bakan Lammy, İngiliz hükûmetinin Gazze’de ateşkese geri dönüşü sağlamak, kan dökülmesini engelleyecek müzakerelere dönmek, rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak ve Gazze’de çatışmaları bitirmek için çalışmayı sürdüreceğini kaydetti.
Müslüman İşçi Partililer Tepkili: İsrail Daha Önce İngiliz Sağlıkçılara Ateş Açmıştı
İşçi Partisinin Müslüman üyelerinden oluşan Müslüman İşçi Ağı (LMN, İng. Labour Muslim Network) adlı fraksiyondan yapılan açıklamada “İngiliz milletvekilleri gerçekleri söyledikleri ve dünya genelinde insan haklarını savundukları için cezalandırılmamalı.” ifadeleri yer aldı. Açıklamanın devamında ‘Bunun, İsrail güçlerinin 15 Filistinli yardım görevlisinin infazıyla ilgili koşullar hakkındaki açıklamalarıyla ilgili sorularla karşı karşıya kaldığı bir haftaya denk gelmesi tesadüf değildir.’ ifadeleri yer aldı.
İsrail ordusu, 23 Mart günü, yardıma giden 15 sağlık ve sivil savunma çalışanını taşıyan ambulans ve bir itfaiye aracını doğrudan hedef alarak ateş açmıştı. İsrail Savunma Bakanı Gideon Saar, İsrail askerlerinin “rastgele bir ambulansı hedef almadığını” savunarak “aracın şüpheli bir şekilde askerlere doğru geldiğini” öne sürmüştü. Ancak görüntülerin ortaya çıkmasının ardından bu iddiaları çürümüştü.
İngiltere Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Emily Thornberry ise yaptığı açıklamada, “İsrail’e kötü şekilde iki milletvekilini canavarlaştırması ve aşağılaması tavsiye ediliyor. İsrail’in insanları düşmanlaştırmaktan önce kendisine dostlar edinmesi lazım. Bu, Britanya’ya ve parlamentoya hakarettir.” değerlendirmesinde bulundu.
İsrail Tarafının Öne Sürdüğü İddialar
Mohamed ve Yang’a milletvekilleri Liam Byrne, Paul Waugh, Andrew Pakes ve Rupa Huq gibi isimlerden de destek geldi. Kadın milletvekillerinden Huq, 2017’de Filistin’i ziyaret etmek için gittiği bir İsrail havalimanında soyundurularak arandığını hatırlatırken, Byrne, “Demokrasiler denetlenmekten korkmaz. Ancak karanlıkta gerçeği öldürebileceklerini biliyorlar,” ifadelerini kullandı.
İsrail medyasında yer alan habere göre, iki milletvekili, iki yardımcısıyla birlikte dün yerel saatle 14.30’da İsrail’deki Ben Gurion Havalimanı’na iniş yapmıştı. İçişleri Bakanlığı, ülkeye resmi ziyaret yapan bir parlamento heyetinin bulunmadığını belirterek, iki milletvekili ve yardımcılarının ülkeye girişinin engellendiğini duyurmuştu. İki milletvekili, İsrail’in otelde konaklama teklifini reddetmiş ve İngiltere’ye geri dönmüştü.
İsrail medyası ise İsrail Nüfus ve Göçmenlik Dairesinin açıklamasına göre, İngiliz Milletvekilleri Yuan Yang ve Abtisam Mohamed’in, yapılan bir soruşturma sonucunda ülkeye ‘güvenlik güçlerinin faaliyetlerini belgelemek ve İsrail karşıtı nefreti yaymak amacıyla’ girmek istedikleri tespit edilmesini gerekçe gösterdi. Tel Aviv yönetimi, şubat ayında resmî ziyaret kapsamında ülkeye gelen Avrupa Parlamentosu (AP) milletvekilleri Lynn Boylan ve Rima Hassan’ın da ülkeye girişine izin vermemişti.
Muhafazakâr Parti Lideri Kemi Badenoch Kimdir?
İngiltere’de doğan ve Nijerya’da büyüyen 44 yaşındaki Badenoch, hem kendi partisinde hem de İngiltere’de parlamentodaki diğer partiler arasında ilk kadın siyahi lider oldu. Kasım 2024’te partisinin başına geçen Badenoch, Liderlik kampanyası süresince Badenoch, Muhafazakar Parti’yi “kuruluş ilkelerine döndürme” vaadinde bulunmuştu.
Muhafazakâr Parti, Temmuz 2024’teki genel seçimlerde yaklaşık yüzde 20’ye yakın bir oy kaybı yaşıyarak 23,7 puan almıştı. Seçim mağlubiyetinin ardından parti ardından olağanüstü genel kurul düzenleme kararı almıştı. Yapılan kurultayda seçilen Badenoch’un liderliği büyük beklentilerle başlamış olsa da yapılan anketlerde partinin oy kaybını telafi edemediği ve aşırı sağ parti UK Reform’un gerisinde kaldığı gözlemleniyor. (AA/P)
