“Gür Sakal Yasağı”nın Ardından: Danimarka’da Müslüman Olmak

Danimarka’da “gür sakal”ı yasaklama yönündeki ilginç talep, yaklaşan yerel seçimlerde Halk Partisi’nin adaylarından biri olması beklenen Henrik Throup’tan geldi. Tartışma yaratan açıklamasında sakal yasağının “Müslüman gelenekleri karşısında diz çökmeye” karşı bir önlem olduğunu savunan Throup, Danimarka’da İslamlaşma tehlikesinin endişe verici boyutlara geldiğini öne sürdü. Ulusal basına konuşan Halk Partili adaya göre uzun sakal bırakmak kişisel bir tercihin çok ötesinde dinî bir sembol, bu hâliyle hastanelerde gür sakallı doktorların boy göstermesi kabul edilemez bir durum.

“Hz. İsa’yı da Yasaklayacak Mısınız?”

Ayrımcı talebi sosyal medyada ironik bir dille ele alan Danimarkalılar Santa Claus (Noel Baba), Platon ve çok sayıda “sakallı” tarihi şahsiyetin fotoğraflarını paylaşarak Throup’a “Peki bunlar hakkında ne diyorsun?” diye sordu. Sosyal medya kullanıcılarının arasında Hz. İsa çizimlerinin yanı sıra Halk Partisi’nin “gür sakallı” bazı adaylarının fotoğraflarını paylaşanlar da vardı. Paylaşımlardan en çok dikkat çekeni, “tıbbın babası” olarak bilinen Hipokrat’ın sakallı büstünün fotoğrafları oldu.

“Danimarka’ya Bir Maske Geçirelim”

Irkçı teklife Danimarka siyasetinin önde gelen figürleri de alaylı biçimde tepki gösterdi. Dışişleri Bakanı Anders Samuelsen “gür sakal yasağı”nı hatırlatarak kişisel Facebook hesabında şu ifadeye yer verdi: “Danimarka’ya bir maske geçirelim bari, olacağı bu.” Meclis’teki diğer partilere mensup siyasetçilerden de teklife destek vermeyecekleri açıklaması geldi. “Gür sakal yasağı” yasalaşmayacak gibi görünse de, Avrupa’da ırkçı partilerin eskisinden çok daha cüretkar biçimde yasakçı fikirlerle gündeme geliyor oluşu dikkat çekiyor.

Aşırı Sağcılar Koalisyona Dışarıdan Destek Veriyor

En son Haziran 2015’te gerçekleşen Genel Seçimlerde Sosyal Demokratlar’ın yüzde 26, Liberal Parti’nin ise yüzde 19 oranında oy aldığı Danimarka’da aşırı sağcı Halk Partisi yüzde 21 ile 179 kişilik Meclis’te 37 vekille temsil hakkı kazanmıştı. Partinin lideri Kristian Thulesen Dahl, seçim kampanyası süresince hâlihazırda yürürlükte olan kısıtlayıcı iltica düzenlemelerinin daha da sertleştirilmesini istemiş; seçim programını doğrudan AB ve göçmen karşıtlığı üzerinden sunmuştu. Bu kampanya sonucunda sağ popülist parti oy oranını bir önceki seçime göre yüzde 8.8 oranında arttırmıştı. Halk Partisi 2014 yılında gerçekleştirilen Avrupa Parlamentosu seçimlerinden de ülke genelinde birinci parti olarak çıkmıştı.

2015 seçimlerinden bu yana Danimarka’da Venstre adıyla bilinen Liberal Parti’nin önderliğindeki koalisyon hükûmeti görev yapıyor. Halk Partisi, herhangi bir bakanlığa sahip olmamasına rağmen hükûmete dışarıdan destek veren partiler arasında bulunuyor.

“Dünyanın En Mutlu Ülkesi”nde Müslüman Olmak

2016’daki bir araştırmada “dünyanın en mutlu ülkesi” ilan edilen Danimarka’da nüfusun yüzde 13’ünü yabancı kökenliler oluşturuyor. Müslümanlar yüzde 4 ile ülkedeki en büyük dinî azınlık konumunda.

1960’ların başlarında çoğunlukla Pakistan ve Türkiye’den göç eden Müslümanlar sayesinde İslam’la tanışan Danimarka’ya daha sonra Filistinli ve Somalili mülteciler, ardından da Boşnak ve Afgan Müslümanlar  geldi. Özellikle 90’lardan sonra Müslüman dernekler büyümeye başlayarak dinî etkinlikler için ibadethaneler kurmaya başladı. Danimarka Müslümanları, Danimarka Müslümanlar Birliği ya da Danimarka İslam Toplumu gibi Arap, Türk, Boşnak, Pakistanlı ve Somalili derneklerden oluşan dinî cemaatler bünyesinde faaliyet gösteriyor.

Anayasa’da dinî hayata dair geniş özgürlükler bulunmasına rağmen son yıllarda özellikle Halk Partisi’nin göçmen ve Müslüman karşıtı tutumuyla ülkede İslam karşıtlığı ivme kazandı. Parti, 2015’de “Müslümanlara İslam’dan çıkmada yardım etme” önerisiyle gündeme oturmuştu. Halk Partisi sözcüsü Martin Heriksen İslam’dan kurtulma adına insanlara yardım etmek için bir ulusal program üzerinde uzlaşılması gerektiğini açıklamıştı.