BM Raporunda Uluslararası Kamuoyuna Çağrı: Myanmar Ordusuna Silah Satmayın

Birleşmiş Milletler  bünyesinde Myanmar’daki hak ihlalleri ile ilgili kanıt bulunması amacıyla oluşturulan komisyona bağlı araştırmacılar tarafından hazırlanan rapor, Myanmar ordusuna yapılan silah satışları ile ilgili çarpıcı bilgileri ortay koydu. Raporda, 60’a yakın silah şirketinin Myanmar ordusuna sağladığı ekipmanın Rohingya’da gerçekleştirilen sistematik ve kapsamlı baskı için kullanıldığına dikkat çekildi. Bu konuda uluslararası toplumun harekete geçmesi gerektiği ifade edildi. Raporda, 15 yabancı şirketin ordu ile ortak girişimlerde bulunduğu, 44 şirketin ise orduya ait askeri işletmelerle ticari bağları olduğu duyuruldu.

Silahları “Acımasız Operasyonlar” İçin Kullanıyorlar

Myanmar’a yapılan silah satışına karşı çıkan araştırmacılar, ordunun iç ve dış ticari anlaşmalarla elde ettikleri faydayı, ülkede başta Müslümanlar olmak üzere azınlık durumundaki topluluklara yönelik gerçekleştirilen “acımasız operasyonlar” için kullandıklarına vurgu yapıldı. Myanmar ordusunun uluslararası hukukun sivil gözetiminin atlanarak hesap verme sorumluluğunun ortadan kaldırıldığını ifade ettiler. Myanmar ordusuna silah satışı yapan 59 şirketin isimlerinin de içeriğe dahil edildiği raporda, bu şirketlere yaptırımlar uygulanması gerekliliğinden bahsedildi. Raporda ayrıca İsrail, Hindistan, Hong Kong ve Çin’deki bazı kamu kuruluşlarının  da  Myanmar ordusuna silah temininde bulunduğu ifade edildi. 

Raporu hazırlayan araştırmacılar, Tatmadaw olarak bilinen ordunun 2016’dan bu yana aralarında evlerini terk edip Bangladeş’e geçmek zorunda kalan 700 binden fazla Arakanlının da olduğu sivillere karşı gerçekleştirdikleri insan hakları ihlallerinden bahsetti. Sadece bu dönemde 7 ülkeden en az 14 yabancı şirketin orduya savaş uçağı, zırhlı savaş araçları, savaş gemileri ve füze gibi ekipmanlar sağladıklarını belirtti.  

Raporda İnsan Hakları İhlalleri İddiası

Raporda ayrıca ordunun silah satın alınmasına yönelik olarak aralarında üst düzey generaller ve şirket yöneticilerinin de olduğu ağdan bahsedildi. Bahsi geçen firmaların daha önceden de sahip oldukları maden işletmelerinde, kişilerin zorla alıkonulması ve cinsel şiddet gibi birçok insan hakları ihlallerinin de gerçekleştiği belirtildi. Buna ek olarak, aynı şirketlerin orduyla beraber hareket ettikleri ve hatta Myanmar-Bangladeş sınırında gerçekleştirdikleri kalkınma projeleri bünyesinde Arakan’da yaşanan kimi olaylardaki kanıtların da bu şirketler yoluyla silinebileceği uyarısında bulunuldu. Heyet ayrıca konu ile ilgili nihai raporunu Eylül ayında yayımlayacak. (eg)