ABD’den Tepki Çeken Karar: “Batı Şeria’daki Yahudi Yerleşimleri Yasa Dışı Değil”

ABD yönetimi, İsrail’in işgal altında tuttuğu Batı Şeria’da inşa ettiği Yahudi yerleşimleriyle ilgili tutumunu değiştirdi ve artık bu yerleşimlerin ‘uluslararası hukuka aykırı olduğunu düşünmediklerini’ açıkladı. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Mike Pompeo yaptığı açıklamada, işgali altındaki Batı Şeria, Gazze, Doğu Kudüs ve Golan Tepeleri’nde yapılan Yahudi yerleşimlerinin”  artık yasa dışı olarak görmediklerini söyledi.  Donald Trump yönetimi olarak, Batı Şeria‘da yer alan Yahudi yerleşim birimlerine yönelik Barack Obama dönemindeki politikayı değiştirdiklerini belirten Pompeo, ABD’nin Batı Şeria’daki gelişmelerle ilgili uzun yıllardır sürdürdüğü yaklaşımın, barışın sağlanmasında işe yaramadığını savundu.

Pompeo, 39. ABD Başkanı Jimmy Carter yönetiminin, 1978’de, İsrail’in sivil yerleşim girişimlerinin uluslararası hukuka uygun olmadığını savunduğunu ancak 40. ABD Başkanı Ronald Reagan yönetiminin ise buna karşı çıktığını hatırlattı. Dışişleri Bakanı Pompeo, şunları söyledi: “Reagan yönetimi, söz konusu yerleşim alanlarının yasa dışı olduğuna inanmadığını ve İsrail’in sivil yerleşim girişimlerini uluslararası hukuka uygun olduğunu ifade etti. Tartışmanın tüm taraflarını dikkatlice inceledikten sonra, Trump yönetimi olarak, Başkan Reagan ile aynı fikirde olduğumuzu belirtiyor ve ABD’nin artık Batı Şeria’daki yerleşimlerin uluslararası hukuka aykırı olduğunu düşünmediğini açıklıyorum.”

Karar İsrail’i Sevindirdi, Dünyadan Tepki Var

ABD yönetiminin işgal altındaki Batı Şeria’da yer alan yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerini artık yasa dışı olarak görmediklerini duyurması İsrail’de sevinçle karşılandı.  İsrail Başbakanlık Ofisinden yapılan yazılı açıklamada, İsrail’in, aldıkları karardan dolayı ABD Başkanı Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya minnettar olduğu belirtildi.  ABD’nin aldığı kararın “tarihi gerçeği” yansıttığı iddia edilen açıklamada, diğer ülkelere de yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerine ilişkin Trump yönetimine benzer kararlar alma çağrısı yapıldı.

ABD’nin açıklaması İsrail’in aksine hem ABD’li siyasetçiler ve yetkililer, hem de dünyadan farklı tepkilerin gelmesine neden oldu. ABD’de 2020’de yapılacak başkanlık seçimlerinin aday adaylarından Vermont Senatörü Bernie Sanders, Twitter’dan ABD yönetiminin kararına tepkisini dile getirdi. Sanders, “İşgal altındaki topraklardaki Yahudi yerleşimleri yasa dışıdır. Bu uluslararası hukukta ve birçok Birleşmiş Milletler kararında açıkça belirtilmiştir. Donald Trump, bir kez daha ABD’yi izole etmekte ve aşırılıkçı tabanını tatmin etme uğruna diplomasiyi baltalamaktadır.” ifadelerini kullandı.

Öte yandan ABD Kongresinin ilk Müslüman kadın vekillerinden Ilhan Omar da, söz konusu karara ilişkin Twitter üzerinden açıklama yaptı.  Açıklamasında, Martin Luther King’in “Her şeyin sonunda, düşmanlarımızın sözlerini değil, dostlarımızın sessizliğini hatırlayacağız.” sözlerine yer veren Omar, “Yahudi yerleşimleri uluslararası hukuku, ABD’nin on yıllardır süregelen dış politikasını ve Filistin halkınının insan haklarını ihlal etmektedir. Barış ihtimaline inanan herkes şu anda sesini yükseltmelidir.” çağrısı yaptı.

AB: “Tüm Yerleşim Birimleri İki Devletli Çözüme Zarar Vermektedir”

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, ABD’nin işgal altındaki Batı Şeria’da yer alan Yahudi yerleşim birimlerini artık yasa dışı olarak görmediklerini duyurmasının ardından yazılı açıklama yaptı. Mogherini, AB’nin İsrail’in işgalci güç yükümlülükleri çerçevesinde tüm yerleşim birimleri faaliyetlerini sonlandırması için çağrıda bulunduğunu belirtti. Mogherini, “AB’nin, işgal altındaki Filistin topraklarında İsrail’in yerleşim birimleri politikasına ilişkin tutumu değişmedi ve çok açık. Tüm yerleşim birimleri faaliyetleri uluslararası hukuk uyarınca yasa dışıdır ve iki devletli çözüme zarar vermektedir.” ifadesini kullandı. AB’nin iki devletli çözümü desteklemeye devam edeceğinin altını çizen Mogherini, bunun iki tarafın da meşru taleplerini karşılayacak tek gerçekçi çözüm olduğunu vurguladı.

İsrail’in 1967’de işgal ettiği Batı Şeria’da 250’ye yakın yasa dışı Yahudi yerleşim birimi bulunuyor. Bu yerlerde 400 binden fazla Yahudi yerleşimci ikamet ediyor. Uluslararası hukuka göre, işgal altındaki topraklarda bulunan tüm Yahudi yerleşim birimleri yasa dışı kabul ediliyor.