Kanada Parlamentosu: “Doğu Türkistan’daki Çin Uygulamaları Soykırım”
Kanada Parlamentosunun Uluslararası İnsan Hakları ve Uluslararası Kalkınma Alt Komitesi, Çin hükûmetinin Doğu Türkistan'daki Uygurlara ve diğer Türk kökenli halklara yönelik insan hakları ihlallerinin soykırım olduğunu bildirdi.
Komite yayımladığı bildiride, Çin hükûmetinin Doğu Türkistan’daki Uygurlara ve diğer Türk halklarına yönelik insanlık dışı uygulamalarını kınadı. Bildiride, konuyla ilgili olarak 2018’den bu yana yapılan oturumlarda ortaya konulan delillere işaret edilerek, “Çin Komünist Partisi’nin eylemlerinin BM Soykırım Sözleşmesi’nde belirtildiği gibi soykırım teşkil ettiği” ifade edildi.
Komite bu kararını, kitlesel gözaltı ve insanlık dışı muamele, zorla çalıştırma, yaygın devlet gözetimi, nüfus kontrolü ve baskı yoluyla kontrolün kanıtlarına ve tanık ifadelerine dayandırdı.
Bildiride şu ifadeler yer aldı: “2017’den bu yana 3 milyondan fazla Uygur, Kazak, Kırgız ve diğer Türk kökenliler, Çin’in Doğu Türkistan’daki acımasız sömürge kampanyası, soykırım ve işgali kapsamında toplama kamplarına, hapishanelere ve köle çalışma kamplarına zorlandı. Yüzbinlerce Uygur ve Türk kadını zorla kısırlaştırılırken, yaklaşık 500 bin Uygur ve Türk çocuğu ailelerinden zorla ayrıldı. Toplama kamplarının kurbanları psikolojik ve fiziksel işkence, zorla ilaç tedavisi, cinsel taciz ve aç bırakılmayla karşı karşıya kaldılar.”
“Soykırım” Diyen İlk Ülke
Bildiride, Kanada hükûmeti, Çin’in Doğu Türkistan’daki Uygurlara ve Türk halklarına yönelik eylemlerini bir soykırım olarak kınamaya ve tanımaya, Çinli yetkililere yaptırım uygulamaya ve Doğu Türkistan’a sınırsız erişim sağlamak için müttefikler ve çok taraflı kuruluşlarla birlikte hareket etmeye çağırıldı. Komite ayrıca, Kanada hükûmetinin bu konuda etkin çalışan STK’lari desteklemesini istedi.
Kanada Parlamentosunun Uluslararası İnsan Hakları ve Uluslararası Kalkınma Alt Komitesi, uluslararası toplumda Çin’in Doğu Türkistan’daki baskıcı politikalarını soykırım olarak kabul eden ilk parlamento organı oldu. (AA)