Paris Savcılığı: “Ruanda’daki Soykırımda Fransa’nın Sorumluluğu Yok”
Paris savcılığı, Fransa'nın Ruanda'daki soykırımda sorumluluğuna dair kanıt bulamayarak dosyayı kapattı.
Açıklamada, “Fransız askeri güçlerinin mülteci kamplarında işlenen ihlallere doğrudan katılımına veya soykırım güçlerine yardım veya suç ortaklığına” işaret edecek hiçbir şeye rastlanmadığı ifade edildi.
Ruanda Soykırımı ve Fransa’nın Rolü
Ruanda’da 1994’te Hutular, dönemin Devlet Başkanı Juvenal Habyarimana’nın uçağının düşmesinden sorumlu tuttukları Tutsilere karşı soykırım başlatmıştı. Ülkede 100 gün süren katliamda 800 binden fazla Tutsi hayatını kaybetmişti.
Fransa, 23 Haziran 1994’de ülkenin güneybatısında sığınmacılar için güvenli bölge oluşturmak amacıyla Turkuaz Operasyonu’nu düzenlemişti. Soykırımı engellemek yerine söz konusu güçlere silah ve mühimmat desteği sağlayan Fransa, Ruanda Yurtsever Cephesinin (RPF) ilerleyişini kısıtlamakla suçlanmıştı.
2021’de Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Mitterand’ın Ruanda ile ilişkili 1990-1994 yılları arasındaki arşivlerini kamu erişimine açmıştı. Ruanda soykırımına ilişkin araştırma yapmak üzere kurulan bağımsız tarihçiler komisyonunun, 26 Mart 2021’de Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a sunduğu soykırımla ilgili raporda, Fransa’nın soykırımda ağır sorumluluğunun bulunduğu ancak suç ortağı olduğunu gösteren bir şey bulunmadığı ifade edilmişti.
Fransız tarihçi ve komisyonun Başkanı Vincent Duclert, Fransa‘nın Ruanda soykırımı sırasında büyük şiddet içeren ve sömürge üstünlüğüne dayalı siyaseti nedeniyle özür dilemesi gerektiğini söylemişti. Duclert, “Fransa, uzun süre ırkçı katliamları teşvik eden rejimin yanında yer aldı. Fransa, bu rejimin en radikal unsurlarının soykırım hazırlıklarına karşı kör kaldı.” ifadesini kullanmıştı.
Mitterrand: “O Ülkelerde Soykırım Yaşanması Önemli Değil”
Mitterand’a ait arşivler üzerinde çalışma yapan Fransa Ulusal Araştırma Merkezi (CNRS) Araştırma Direktörü ve Survie Derneğinin üyesi François Graner ise, daha önce yaptığı açıklamada,”Suç ortaklığından bahsetmek için 3 unsur olmalı. Bunlar, suçu işleyenlere destekte bulunmak, destek verilen kişilerin eylemlerini bilmek, işlenen suçta etki yaratmak. Arşivlerin ve belgelerinin tamamında bu 3 unsur bulunuyor. Fransa’nın, soykırımı yapanlara sağladığı destek suç ortaklığı olarak adlandırılabilir.” ifadesini kullanmıştı.
Fransa’nın eski Cumhurbaşkanı François Mitterrand, Le Figaro gazetesine 1998’de verdiği mülakatta, “O ülkelerde bir soykırım yaşanması o kadar da önemli bir şey değil.” ifadesini kullanmıştı. (AA, P)
