Fransa’da Emeklilik Reformu Neden Tepkiyle Karşılanıyor?
Fransa'da emeklilik sisteminin büyük bir finansman riskiyle karşı karşıya olduğu söyleniyor. Sistemin sürdürülebilirliği için emeklilik yaşının 64'e çekilmesine geniş katılımla prostetolarla karşı çıkıldı.
Fransa’da Macron yönetiminin emeklilik yaşını 64’e çıkarmayı hedefleyen reforma karşı ülke genelinde birçok sektör greve gitti ve Paris, Marsilya, Nice, Toulouse kentlerinin yanı sıra ülkede 200’den fazla noktada gösteri düzenlendi. Bu protestolara, resmî kaynaklara göre, 1 milyondan fazla insan katıldı.
Başkent Paris’teki gösteri Cumhuriyet Meydanı’nda başlarken Nation Meydanı’nda sona erdi. Protestoda polis ile göstericiler arasında gergin anlar ve arbede yaşandı. Polis biber gazı ve cop kullanırken göstericiler polise farklı cisimler fırlattı. Gösterinin güzergahı üzerinde çok sayıda reklam panosunun camı kırıldı, çöp bidonları ateşe verildi.
Reforma Karşı Çıkanlar 8 Ocak’ta Yeniden Toplanabilir
Göstericiler, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un istifasını talep eden ve faşizm karşıtı sloganlar attı. Göstericilerden biri olan Stanley Fidol, emeklilik reformuna karşı olduğunu belirtti. Fidol, “Bugün büyük bir eylem gerçekleştirdik. Bu tarz büyük eylemler bir şeyleri değiştirecek. Bugün çok fazla kişi vardı.” dedi.
Organizatörlere göre ülke genelinde 400 bini Paris’te olmak üzere, 2 milyondan fazla kişi hükûmetin reform planına karşı yürüdü. Fransız basınının resmî kaynaklara dayandırdığı verilere göre ise protestolarda 80 bini Paris’te olmak üzere ülke genelinde 1 milyon 120 bin gösterici vardı ve Paris’te 38 kişi gözaltına alındı. Ülkenin en önemli 8 sendikası Fransızları 31 Ocak’ta tekrar sokağa inmeye çağırdı.
Fransa’daki Mevcut Emeklilik Sistemi ve Problemleri
Fransa’nın ödediğin prim kadar emeklilik maaşı al ilkesine emeklilik sistemi bir dizi zorlukla karşı karşıya. Özel sektör çalışanlarının çoğunu kapsayan ulusal emeklilik sistemindeki rejimler, yıllardır yetersiz finanse edilmekte. Bu nedenle hükûmetin gelecekte emekli maaşları için ödemek zorunda kalacağı miktarı, şu anda hazır edemediği ve ileride bunun fonlanmamış bir yükümlüşüğe yol açacağı ön görülüyor. Fransa’da artan işsizlik rakamları ve düşük ekonomik büyüme gibi faktörler de sisteme giren gelirlerinin azalmasına yol açıyor.
Emeklilik yaşının 62 olduğu Fransa, Avrupa’daki en düşük yaş sınırına sahip olan ülke konumunda ve ortalama yaşam süresinin artması emeklilik sisteminin şu anki hâliyle sürdürülebilirliğine dair şüpheler uyandırıyor. Macron yönetminin, emeklilik yaşını 64’e çekme isteğinin altındaki sebeplerden birinin de bu şüphe olduğu ifade ediliyor. Hükûmetin bu zorlukları emeklilik reformuyla aşmak istemesi, kamuoyunun takdirini kazanmış değil ve işçi sendikalarının ve diğer grupların güçlü direnişiyle karşılaşıyor.
Bu girdi finansman riskine ek olarak; sistemin karmaşık yapısı ve her birinin kendi kuralları ve faydaları olan çoklu rejimler, insanların önlerini görmelerini ve emekliliklerini planlamalarını zorlaştırdığı da sıkça ifade edilen bir diğer problem.
Halkın Gözünde Emeklilik Reformu Meşruiyet Kazanmadı
Frankfurter Rundschau’nun Paris’teki ekonomi muhabiri Stefan Brändle, emeklilik reformuna dair halkın geniş kesiminlerinin gösterdiği muhalefeti, Macron’un insanları emeklilik sisteminin risk altında olduğuna ikna edememiş olmasına bağlıyor:
“Fransızlar bunu, yalnızca kendi kişisel başarısını umursayan ve reforma karşı çıkan halkın yüzde 68’ine kulak asmayan bir liderin dikkafalılığı olarak görüyor. Uygun bir dille emeklilik maaşlarının finansmanının risk altında bulunduğunu açıklamak yerine, yurttaşların ‘daha fazla çalışması’ gerektiğini anlatıp duruyor. Bu aynı kapıya çıkıyor olabilir, ancak ülkedeki ücretlerin enflasyon dolayısıyla eridiği bir dönemde zamanlaması yanlış.”
Fransa’da halkın büyük kısmı reformu karşı çıkarken uzmanlar, ekonomistler ve medya kuruluşları ikiye bölünmüş hâlde Macron yönetiminin ajandasındaki bu yeniden düzenlemenin “adil ve meşru” olup olmadığını tartışmaya devam ediyor. (AA/P)
