Almanya’da Yeni İşgücü Göçü Yasasında Neler Var?

Almanya’da iş piyasası nitelikli işçi eksikliğiyle kıvranıyor. Ülkede işgücü eksikliği, yaşlanan nüfus nedeniyle sadece göç ile giderilebilecek durumda. Ülkede her 7 işçiden 1’i göçmen. Fakat mevcut durumda ülkedeki göçmen işçi sayısının artması gerek, çünkü özellikle bazı meslek dallarında daha fazla işçiye ihtiyaç var.

Yeni İşgücü Göçü Yasası Ne Zaman Ortaya Çıktı?

Bu sorunlardan ve gelecek tahminlerinden hareketle Federal Meclis 1 Mart 2020 tarihinde İşgücü Göçü Yasası’nı yürürlüğe sokmuştu. Bu kapsamda yapılan iyileştirmeler ise bugüne kadar geldi.

Federal Meclis 27 Nisan 2023’te “İşgücü Göçünün Geliştirilmesi” başlıklı bir yasa tasarısı hakkında görüştü. Bu görüşmede İçişleri Bakanı Nancy Feaser (SPD) Almanya’nın bir “göç ülkesi” olduğunu, bu gerçeği inkâr etmenin sonuçlarının her yerde hissedildiğini belirtti. “Farklı alanlarda yüzbinlerce işgücü eksiğimiz var” diyen Feaser, Almanya’nın yabancı işçiler için birinci hedef ülke olmadığını, mevcut yasal düzenlemelerin yabancı işçilerin Almanya’ya gelmesini zorlaştırdığını ifade etti.

Almanya’da İş Piyasası ve Meslek Araştırmaları Enstitüsü’nün belirttiğine göre 1,8 milyon açık iş pozisyonu mevcut. Bunlardan yüzde 80’i bir meslek eğitimi ya da üniversite mezuniyeti gerektiren pozisyonlar. Yüzde 20’si ise düşük eğitimli ya da eğitimsiz kişilere yönelik işlerden oluşuyor.

Yeni İşgücü Göçü Yasası’nın İçeriği Ne?

Yeni yasayla birlikte meslek eğitimine sahip olan ve mesleki tecrübesi olan insanların Almanya’ya daha kolay gelmesi hedefleniyor. Birçok bölümden oluşan yasanın ilk düzenlemeleri Kasım 2023 yılında kademeli olarak yürürlüğe girdi.

Yasadaki en büyük değişiklik, Almanya’ya çalışmak için gelecek bir işçi için önceden olduğu gibi senelik 58.400 Euro brüt maaş değil de, yalnızca 43.800 Euro brüt maaş beklenmesi olacak.

Ayrıca 29 Mart 2023 tarihinden önce Almanya’da iltica başvurusu yapmış olan kişiler eğer bir mesleki kalifikasyona ve iş teklifine sahiplerse -ve de iltica başvurularını geri çekerlerse- işçi olarak oturum iznine başvurabilecekler.

Yeni yasayla, üniversite mezunu olan kişiler ve mavi kartı olan kişilerle ilgili düzenlemeler daha da geliştirilecek.

Yeni yasa “Şans Kartı” (Almancası “Chancenkarte”) şeklinde bir düzenleme de getirecek. Almanya’ya bu yasa kapsamında gelmek isteyen işçiler Almanca bilgisi, meslek tecrübesi, yaş ve Almanya bağlantısı kanıtı sunacaklar.

Yasada Hangi Düzenlemeler Yürürlüğe Girdi?

İşgücü Göçü Yasası, yani Fachkräfteeinwanderungsgesetz’in kademeli bir şekilde yürürlüğe girmesi planlanıyor. Yasanın ilk aşaması Kasım 2023 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu tarihte İşgücü Göçü Yasası’nda yürürlüğe giren düzenlemeler şöyle:

• Üniversite mezunu işçiler AB dışı ülkelerden Mavi Kart AB uygulamasıyla Almanya’ya gelebilecekler. Burada maaş sınırları düşürüldü, aile birleşimi kolaylaştırıldı.
• IT alanındaki uzmanlar Mavi Kart AB’yi herhangi bir mezuniyet şartı olmadan, yalnızca iş tecrübeleri olması durumunda da alabilecekler.
• Meslek eğitimi ya da akademik mezuniyeti olan işçiler oturum izni hakkına sahip olacaklar.

Yeni Yasada Hangi Düzenlemeler Mart 2024 Tarihi İtibariyle Yürürlüğe Girecek?

Yasanın ikinci aşamasının ise Mart 2024 tarihinde yürürlüğe girmesi bekleniyor. Bu kısımda ilgili düzenlemeler ise şöyle:

• Almanya’da mesleki anlamda uyum sağlamak için eğitim almak isteyenler ve bu kapsamda bir programa katılanlar ülkeye seyahat edebilecek ve maksimum 3 sene kalabilecekler. Bu esnada işçi, haftalık 20 saatlik bir işte çalışabilecek.
• Mesleki eğitiminin tanınmasını isteyen bir kişi, önce Almanya’ya seyahat edebilecek ve sonra mesleki tanınma işlemine başvurabilecek. Bu esnada söz konusu işçi ve Almanya’daki işvereni, mesleki tanınma için başvurmak zorunda olacak. Bu esnadaki oturum önce 1 sene olacak, 3 seneye kadar uzatılabilecek.
• Mesleki tecrübeye sahip olan kişiler, -tanınmamış meslekler haricindeki- mesleklerde çalışmak için Almanya’ya seyahat edebilecekler. Bunun için meslek eğitiminin yapıldığı ülkede tanınan bir mezuniyete sahip olmak ve en az 2 senelik bir meslek tecrübesi olması yeterli olacak. Bunun için Almanya’da meslek eğitiminin tanınmasına gerek olmayacak. IT bölümünde çalışanlar için ise herhangi bir mezuniyete gerek olmayacak.

Haziran 2024 İtibariyle Gelecek Yenilikler

Yasanın üçüncü etabının ise Haziran 2024 itibariyle yürürlüğe girmesi bekleniyor. Bu düzenlemelere göre:

• AB dışı ülkelerden insanlar “Şans Kartı” isimli bir düzenleme kapsamında Almanya’da iş aramak için ülkeye gelebilecekler. Burada “mesleki tanıma” merkezî bir rol oynayacak. Mesleği tanınmış bir işçi, Şans Kartı’nı hiçbir kısıtlama olmadan edinebilecek. Diğerleri ise geldiği ülkede tanınmış bir meslek ya da yüksekokul mezuniyeti ibraz etmek zorunda olacak.
• Şans Kartı için Almancada A1 seviyesi ya da İngilizce dil bilgisi (B2) beklenecek.
• Ayrıca Almanya’ya gelecek işçilerin puan sisteminde 6 puan alınması gerekecek. Bu puanlar “mesleki eğitim, dil bilgisi, mesleki tecrübe, Almanya bağlantısı ve yaş” gibi kriterler üzerinden verilecek. Örneğin meslek eğitimi kısmen de olsa tanınan kişi 4 puan alacak.

Almanya’nın refahı gelecekte de yabancı işçilere bağlı. Mercedes Benz’in Yönetim Kurulu Başkanı, kendisi de İsveçli olan ve geçtiğimiz sene Alman vatandaşlığına geçen Ola Källenius’a göre de federal hükümet İşgücü Göçü Yasası ve Yeni Vatandaşlık Yasası ile çok iyi bir zemin oluşturuyor. Bu yasaların Almanya’yı yabancı işçiler için cazip kılıp kılmayacağını ise gelecek yıl Almanya’ya yapılan işçi başvuru sayıları gösterecek. (ezk)