Ateşkes Yenilenebilir, Peki İsrailliler “Etnik Temizlik” Planına Nasıl Bakıyor?
ABD'nin önerdiği ve İsrail’in kabul ettiği söylenen ateşkes teklifinin kesinleşmesi bekleniyor. Netanyahu hükûmetine karşı yapılan protestolar sürse de yapılan bir anketin bulguları, İsrail vatandaşlarının büyük çoğunluğunun Gazze’deki Filistinlilerin zorla göç ettirilmesini desteklediğini gösteriyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Gazze Şeridi’nde yeniden bir ateşkes başlatmak için İsrail’in kabul ettiği yeni öneriye dair “olumlu bir sürecin işaretleri” olduğunu duyurdu. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, 29 Mayıs’ta düzenlediği basın toplantısında, “Çok umut verici bir teklifin sunulduğunu biliyoruz. Hamas’ın bu teklifi kabul edip etmediğini henüz bilmiyoruz ancak bu teklifin çok umut vadettiğini düşünüyoruz.” dedi.
Bruce, teklifin kabul edilmesi durumunda “bölgeye barış getirme” potansiyelinden bahsetti. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt ise teklifin İsrail tarafından kabul edildiğini açıkladı. Hamas’tan ise henüz resmî bir açıklama gelmedi.
İsrail’de Ateşkes Talep Eden Protestolar Artmıştı
ABD’nin yaptığı bu duyurudan bir gün önce, 28 Mayıs’ta, Gazze’de tutulan İsrailli esirlerin aileleri Tel Aviv’deki Ayalon Otoyolu’nu kapattı. Haaretz gazetesine göre protestocular, hükûmetin “tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılmasını garanti altına alacak bir anlaşmaya” derhal imza atmasını talep etti.
Aynı gün, göstericiler Netanyahu’nun partisi Likud’un merkez binasına girdi. Yedioth Ahronoth’un haberine göre protestocular, bazı bakanların maskeleri ve turuncu tulumlarla eylem yaptı; polis göstericileri binadan çıkarmak için müdahalede bulundu. Haaretz ayrıca, protestoların “Kaçırılanlar Meydanı”na yürüyüşle devam ettiğini ve Kral George Caddesi’nin trafiğe kapatıldığını bildirdi.
Yine 28 Mayıs’ta, İsrail ordusu bünyesindeki 1200 yedek subay ise, Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’e gönderdikleri mektupta, “hükûmetin ve genelkurmayın Gazze’deki siyasi savaşı derhal sonlandırması ve esirlerin gecikmeden geri dönmesi için çalışması” çağrısı yaptı. Nisan ayında ise, 1000’e yakın pilot ve yedek asker, saldırıların durdurulması ve esir takası anlaşması sağlanması için ortak bildiri yayımlamıştı. Bu bildiriyi donanma, istihbarat, akademi ve dışişleri kökenli isimler de desteklemişti. Bildiriye, eski Başbakan Ehud Barak ve üst düzey emekli askerlerin de imza attığı duyuruldu.
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ise söz konusu çağrılara ilişkin açıklamasında, bu kişileri “bir avuç yabani ot” olarak nitelendirmiş ve hükûmete karşı siyasi bir planın parçası olduklarını öne sürmüştü. Son hafta Netanyahu hükûmetine yönelik iç kamuoyundaki itirazların sesi yükselmiş olsa da yapılan yeni bir kamuoyu araştırması, İsraillilerin devletin Gazze’deki soykırım suçlamasıyla yargılanan eylemleri ve “etnik temizlik” olarak nitelendirilen zorla göç planlarına destek verdiğini tespit etti.
Gazze’ye Yönelik “Etnik Temizlik” Planına Destek Verenlerin Oranı Yüzde 83
Pennsylvania State Üniversitesi tarafından mart ayında tasarlanan ve İsrail’de faaliyet gösteren Geocartography şirketi tarafından yürütülen bir kamuoyu araştırması, Yahudi İsrailliler arasında Gazze’ye yönelik zorla göç politikasına yüksek oranda destek olduğunu ortaya koydu.
Nüfusu temsil eder niteliklikteki 1005 İsrail vatandaşından oluşan bir örnekleme sahip araştırmaya göre Yahudi katılımcıların yüzde 82’si Gazze’de yaşayan Filistinlilerin zorla sınır dışı edilmesini destekliyor. Aynı çalışmada, İsrail vatandaşı Arapların da sınır dışı edilmesini isteyenlerin oranının yüzde 56 olduğu görüldü. Daha önce de ölçülmüş olan bu oranların, 2003’te sırasıyla yüzde 45 ve yüzde 31 olduğu belirtildi.
Ankete göre dinî yorumlar bu görüşlerin şekillenmesinde önemli bir rol oynuyor. Araştırmanın yürütücüsü sosyolog Tamir Sorek, bu tür “gizli kalmış eğilimleri” gün yüzüne çıkarmak için araştırmada geleneksel anket sorularının dışına çıkıldığını belirtti.
Ankette yöneltilen sorulardan biri, antik Jericho kentinin fethedildiği ve tüm sakinlerinin öldürüldüğü Tevrat anlatısına gönderme yaparak, “İsrail ordusu bir düşman şehri fethettiğinde, Joshua’nın Jericho’da yaptığı gibi tüm sakinleri öldürmeli midir?” şeklindeydi. Bu soruya katılımcıların yüzde 47’si olumlu yanıt verdi. Katılımcıların yüzde 65’i ise, İsraillilerin İncil’deki düşmanı -Tanrı’nın Tesniye 25:19’da yok etmesini emrettiği- Amalek’in günümüzde yeniden ortaya çıktığına inandığını söyledi. Bu görüşe sahip olanların yüzde 93’ü, Amalek‘in hatırasını silme emrinin bugün de geçerli olduğunu söyledi.
Anketin bulgularını değerlendiren Haaretz gazetesine göre Gazzelilere yönelik bu tarz apokaliptik söylemler, İsrailli siyasetçi ve yetkililerin uzun süredir bu tür aşırı politikaları savunduğu dinen Siyonist çevrelerde verimli bir zemin bulmuş durumda.
Gazze Şeridi’nde Son Durum
Netanyahu hükûmeti, bu ayın başlarında “Gideon’un Savaş Arabaları” kod adlı yeni bir kara harekatı ile Gazze Şeridi’nin tamamını “fethedeceğini” ve işgal edeceğini taahhüt etmişti. Harekatın başlamasıyla çıkarılan zorla göç emirleri ve yeni saldırılar, yüz binlerce insanı yerinden etti ve Gazzelileri bölgenin giderek daraltılan köşelerine itti. BM Genel Sekreteri, 23 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, bölgedeki toprakların yaklaşık yüzde 80’inin artık Filistinliler için yasak bölge hâline getilrildiğini söyledi.
Gideon’un Savaş Arabaları planı duyurulduktan sonra, İsrailli bakanlar bu bölgedeki nüfusu azaltma hedeflerini açıkça dile getirmeye -yeniden- başlamıştı. Netanyahu ve İsrail ordusunun yetkilileri, devam eden operasyon sırasında nüfusun yerinden edileceğini açıkladı ve bunu Filistinlileri “korumak” için insani bir gerekçe olarak sundu. Hangi ülkelere gönderilmek istendikleri ise belirsizliğini koruyor. Mısır ve Ürdün, ABD’nin Filistinli mültecilere sınırlarını açması yönündeki baskısına karşı çıkmıştı. Henüz teyit edilmemiş bazı haberlere göre ABD ve İsrail, Sudan, Fas, Suriye ve Somaliland ile temasa geçmişti.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ateşkes önerisi duyurulmadan önce, Trump yönetiminin Filistinlileri kabul etmeleri için başka ülkelerle görüşmeler yaptığını doğrulamıştı. Bu açıklama, yönetimin Libya yetkililerine Gazze’den gönderilecek 1 milyon Filistinliyi kabul etmeleri için girişimde bulunduğu yönündeki haberleri yalanlamasından birkaç gün sonra yapılmıştı.
26 Mayıs itibarıyla İsrail’in Gazze Şeridi’ne 7 Ekim 2023’ten beri düzenlediği saldırılarda yaşamını yitirenlerin sayısının ise 53 bin 977’ye ve yaralıların sayısının da 122 bin 966’ya yükseldiği biliniyor. (AA/P)
