Almanya’da Türkiye Kökenli Nüfus 3 Milyonu Aştı
Almanya’da 2024 yılında Türkiye kökenli nüfusun toplamı 3 milyon kişiyi geçti. Almanya’da yerleşik toplumun birer parçası hâline gelen Türk toplumuna dair istatistiki verileri derledik.
Alman Federal İstatistik Ofisi’nin (DESTATIS) verilerine göre Almanya’da 2024 yılında Türkiye kökenli nüfusun toplamı 3 milyonu aştı. Bu sayı, Türkleri Almanya’nın en büyük göçmen topluluğu hâline getiriyor. DESTATIS verilerine göre, yine 2024 itibarıyla Almanya’da yalnızca Türk vatandaşlığına sahip 1 milyon 385 bin kişi yaşıyor. Alman pasaportu sahibi Türkiye kökenli insan sayısı ise 1 milyon 638 bin seviyesinde. Almanya’da 338 bin kişi ise hem Alman hem de Türk vatandaşlığına sahip.
Cinsiyetler arası dağılıma bakıldığında Almanya’da çifte vatandaşlığa sahip kadın sayısı 172 bin iken, bu oran erkeklerde 167 bin olarak tespit edildi. Öte yandan Federal İstatistik Ofisinin 10 Haziran 2025 tarihli basın açıklamasına göre 2024 yılında yaklaşık 292 bin yabancı uyruklu kişi Alman vatandaşlığına kabul edildi. 2024 yılında Almanya’da vatandaşlığa kabul edilen Türklerin sayısı ise 22 bin 525 civarında oldu.
Almanya’da Çifte Vatandaşlık Yasası’nın Etkisi
Uzmanlar, Alman vatandaşlığına başvurulardaki rekor artışta, 27 Haziran 2024’te bir önceki Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) koalisyonu sırasında yürürlüğe giren yeni Vatandaşlık Yasası’nın etkili olduğu görüşünde. Almanya’da çifte ve çoklu vatandaşlığa daha geniş imkân tanıyan bu yeni yasal mevzuattan ülkedeki Türkler de büyük ölçüde istifade etti.
Öte yandan 2021 nüfus sayımından bu yana, Federal İstatistik Ofisi, “göçmenler ve onların soyundan gelenler”, yani kendileri göç etmiş veya her iki ebeveyni de göç etmiş kişilerle ilgili rakamları da topluyor. Buna göre, 2024 yılında Almanya’da Türkiye’den gelen 2,6 milyon göç geçmişi olan kişi yaşıyordu ve bunların 1,4 milyonu Almanya’ya doğrudan kendisi göç etmişti.
DESTATIS 2024 mikro nüfus verilerine göre, Almanya’da toplamda göçmen kökenli 25,2 milyon kişi yaşıyor. Bunlardan 12,2 milyonu yabancı uyruklu, 13 milyonu ise Alman vatandaşı. Ülkede göçmen kökenli 13 milyon Alman’ın 7,2 milyonu doğuştan Alman vatandaşı. Almanya’da 2,7 milyon kişi, eski Sovyetler Birliği veya Doğu Avrupa ülkelerinde yaşayıp Almanya’ya geri dönen etnik Almanlardan oluşuyor. 3 milyon kişiyi sonradan Alman vatandaşlığına geçenler ve 0,1 milyonu ise evlat edinme yoluyla Alman vatandaşlığına geçen göçmen kökenli insanlar oluşturuyor.
Almanya’ya Net Göç Artışı Rekor Seviyede
Federal İstatistik Ofisi’ne göre, 2024 yılında yaklaşık 79 bin Türk Almanya’ya taşındı ve yaklaşık 43 bin kişi Almanya’dan ayrıldı. 2023 yılında Türkiye’den Almanya’ya net göç rekor düzeye ulaşmıştı. 2023 yılında 116 bin Türk Almanya’ya taşınırken, aynı yıl ülkeyi terk eden Türk sayısı 33 bin kişi olarak kayıtlara geçmişti.
Öte yandan 2022 yılından bu yana Türkiye, Almanya’ya en çok sığınma başvurusu yapılan ilk üç ülke arasında bulunuyor. Almanya’ya en fazla sığınma başvurusu ise Suriye ve Afganistan’dan yapılıyor. 2025 yılının ilk çeyreğinde Türkiye’den Almanya’ya 4 bin 398 kişi iltica başvurusunda bulunmuştu. 3 bin 755 kişi ise Almanya’ya ilk kez sığınma talebinde bulunmuştu.
Almanya’da Türkiye Kökenlilerin Okul ve Eğitim Durumları
Almanya’da Türkiye kökenli göçmenler, eğitim sistemi içinde daha ziyade meslek eğitimi veren okullarda yer alıyorlar. Türk göç kökenine sahip kişilerin Almanya’da bir okul mezuniyetine sahip olma olasılığı, göçmen kökenli diğer kişilere kıyasla oldukça düşük.
2024 yılı verilerine göre lise diplomasına sahip olanların (Abitur) sahip olma oranı Almanya’da genel olarak yüzde 31,4 iken, Türklerde bu oran yüzde 22,4 olarak karşımıza çıkıyor. Almanya’da diplomasızların oranı Türk göçmen kişilerde yüzde 23,3 oranındayken, Alman nüfusun genelinde herhangi bir diplomaya sahip olmayanların oranı ise yüzde 5,1. Aynı orann diğer göçmen grupları arasında ise yüzde 12,6 düzeyinde seyrediyor. Bununla birlikte Türk göçmen kökenli kişilerin yaş düzeyi arttıkça eğitim seviyesinde düşüş yaşanıyor.
Türk Göçmenler Daha Fazla Çalışıp Daha Az Kazanıyor
Almanya’daki göçmenlerin çoğu düşük gelirli ve mavi yakalı işlerde çalışıyor. Düşük gelirlilerin oranı Türk kökenliler arasında daha yüksek. Bununla birlikte en yüksek gelirliler arasında Türk kökenlilerin oranı önemli ölçüde daha düşük. Federal İstatistik Ofisi’nin 2024 yılı verilerine göre 500 avro ila 1000 avro ortalama aylık gelire sahip Türk göçmen oranı Almanya’da yüzde 13,6 iken, aynı gelire sahip diğer çalışanların oranı yüzde 8,9 seviyesinde.
Bununla birlikte Almanya’da 3 bin 500 Avro ve üzeri aylık ortalama gelire sahip Türk kökenli çalışanların oranı yüzde 10 iken, bu durum diğer çalışanlarda yüzde 16,8 oranında.
Almanya’da göçmen kökenliler genel nüfusa kıyasla daha yüksek yoksulluk oranlarına sahip. Gelir dağılımının adil olmaması eğitim, barınma, sağlık ve beslenme gibi temel ihtiyaçların bireyler arasında eşit karşılanmaması gibi pek çok sorunu da beraberinde getiriyor. Özetle daha düşük gelir, finansal güvenlik ve mesleki gelişim fırsatları önünde negatif bir etken teşkil ediyor.
Almanya’daki Türkler Nerede Yaşıyorlar?
18 milyonu aşan nüfusuyla ülkenin en kalabalık eyaleti olan Kuzey Ren-Vestfalya (KRV) Türk göçmenlerin rağbet ettiği bölgelerin başında geliyor. KRV eyaletinde 490 bin 285, Baden Württemberg eyaletinde 268 bin 730, Bavyera eyaletinde ise sayıları 201 bin 190’u bulan Türk vatandaşı yaşıyor.
Özellikle büyük şehirler yalnızca kültürel açıdan değil, eğitim ve iş imkânları bakımından da Türkler için önemli merkezler. Bu nedenle büyük şehirlerde Türk nüfusunun yoğunluğundan bahsetmek mümkün. Örneğin Berlin’de 200 binden fazla Türk ikamet ediyor. Köln’de 120 binden fazla Türkiye kökenli insan yaşıyor. Duisburg ve Essen gibi sanayi ve üretimin yoğun olduğu şehirlerde de Türk nüfusu oldukça fazla. Frankfurt, Stuttgart, Hamburg da Türklerin yoğunlukta olduğu diğer şehirler arasında yer alıyor.
Dünya Genelinde Türk Diasporası
Almanya’yla Türkiye arasında 30 Ekim 1961’de imzalanan İşgücü Göçü Antlaşması ile başlayan düzenli ve sistematik göç hareketliliği Almanya’da hatırı sayılır bir göçmen topluluğun oluşmasına zemin hazırlamıştı. Gelinen noktada Türk nüfusu Almanya’daki en büyük göçmen nüfusu olarak öne çıkıyor.
Diğer Avrupa ülkelerinde de yoğun Türk nüfusunu gözlemlemek mümkün. Avusturya İstatistik Kurumu (Statistik Austria) tarafından yayınlanan 2025 yılının Göç ve Entegrasyon Raporu’nda Avusturya’da 1 Ocak 2025 tarihi itibarıyla 9 milyon 197 bin kişinin yaşadığı kaydedilmiş, ülkede 124 bin 788 Türk vatandaşının ikamet ettiği bilgisine yer verilmişti. Fakat açıklanan bu rakamda Türkiye kökenli Avusturya vatandaşları yer almıyor. Fransa’da 700 bin, Hollanda’da ise 500 bin Türk vatandaşı bulunuyor. Avrupa dışındaki Türk nüfusun en yoğun olduğu ülkelerden bir diğeri ise 300 bin kişiyle ABD.
Diğer yandan 2024 yılında yayınlanan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hazırlanan “Uluslararası Göç İstatistikleri Raporu” başlıklı rapora göre Türkiye’den yurt dışına göç eden kişi sayısı 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 40,6 azalarak 424 bin 345 oldu. Türkiye’den göç eden nüfusun yüzde 55,7’sini erkekler, yüzde 44,3’ünü ise kadınlar oluşturuyor. Türkiye’de en fazla göç veren il İstanbul, göç edenlerin yüzde 14,4’i ise 25 ila 29 yaş grubunda.
"Almanya’da yerleşik toplumun birer parçası hâline gelen Türk toplumuna dair" diye başlıyorsunuz... biz dışlanmak istemediğimiz için, böyle kabul edilsin istiyoruz... yerli toplumun istediği bumu? Bize yakışan, durumumuzu düzeltmeye çalışıp, belki teşekkür edip, istenmediğimiz yerden güzellikle gitmek değilmidir?