Belçika’da Yasa Dışı İkamet Edenleri Tutuklama Yasası

Belçika’nın Federal Meclisi’nin İçişleri Komisyonu’nda 23 Ocak 2018’de yeni bir yasa tasarısı tartışıldı. Yeni tasarıya göre Belçika’da bütün iltica başvurularını gerçekleştirmiş olup, olumsuz cevap alan ve sınır dışı kararına rağmen ülkeyi terk etmeyen kişileri tutuklayabilmek için ev aramaları gerçekleştirilecek. Ayrıca Belçika’da yasa dışı bulunan bir şahıs, üçüncü bir şahsın evinde ikamet ediyorsa, üçüncü şahsın evinde de hâkim onaylı ev araması gerçekleşebilecek. Yasa teklifinin mimarları Yeni Flaman İttifakı Partisinden İçişleri Bakanı Jan Jambon, Göç ve İltica Bakanı Theo Francken ve Hristiyan Demokratlar Partisinden Adalet Bakanı Koen Geens.

“Yasa Dışı İkamet Kriminalize Ediliyor”

Flaman bölgesindeki sivil toplum kuruluşlarının örgütlendiği “11.11.11” isimli kuruluş, Flaman Mülteci Çalışması, İnsan Hakları Ligi, Oxfam, Yoksulluğa Karşı Ağ ve Orbit derneği olmak üzere çeşitli insan hakları örgütleri söz konusu yasa tasarısına karşı çıktılar. Bu kurumlar, yaptıkları ortak basın açıklamasında söz konusu yasa tasarısının insan haklarını yeterince korumadığı kanaatini dile getirdiler. Konut dokunulmazlığının anayasa tarafından korunan temel bir hak olduğunun altını çizen insan hakları örgütleri, böyle bir uygulama ile ortada hiçbir suç olmaksızın yapılan ev aramaları ile konut dokunulmazlığının ihlal edileceğini belirttiler. Örgütler ayrıca yasa dışı ikametgahın sadece idari bir sorun olduğunu ve bir suç teşkil etmediğini, fakat ev baskınları düzenlenerek yasa dışı ikametgahın kriminalize edildiğini söylediler. Üçüncü şahısların evlerine düzenlenebilecek ev baskınlarında üçüncü şahısların tutuklanmayacağına dair herhangi bir düzenleme de yok.

Hakimler Yeni Yasa Tasarısını Desteklemiyor

Tetkik Hakimleri Derneği de yeni yasa tasarısını desteklemediğine dair İçişleri Komisyonuna olumsuz görüş iletti.

Belçika hukuk sisteminde ceza davalarından sorumlu olan ve adli soruşturmaları yöneten tetkik hakimleri yeni yasa tasarısına karşı çıktılar. Normal şartlarda adli soruşturma dâhilinde kanıt toplanması için ev aramaları onayını çıkartma yetkisine sahip olan tetkik hakimleri, yasa dışı ikamet eden insanları tespit etmek ve tutuklamak gibi bir idari işlem için onay vermek zorunda olmalarına karşı tepkililer.

İçişleri Komisyonuna Tetkik Hakimleri Derneği adına olumsuz görüş bildiren dernek başkanı Philippe Van Linthout yaptığı bir açıklamada, “Yasa tasarısına göre bahsi geçen ev aramaları adli soruşturma dâhilinde gerçekleşmiyorlar. Bizleri bu vaziyette sadece idari bir işlem gerçekleştirmek için aracı kılıyorlar. Biz sadece onay vermesi gereken birer ‘damga hâkimlerine’ dönüşmek istemiyoruz.” dedi. Linthout ayrıca tetkik hâkimlerinin adli soruşturmalarda ev araması onayını verdikleri dosyalara tamamen hakim olduklarını ve kontrol yetkilerinin olduğunu, fakat yasa dışı ikametgah durumunda hiçbir kontrol yetkilerinin olmadığını vurguladı.

“Mültecilere Destek İçin Sivil Platform” Endişeli

Yeni yasa tasarısını endişeyle takip eden bir başka grup da “Mültecilere Destek İçin Sivil Platform” örgütü. Bu örgüt, asıl hedefleri Birleşik Krallık olan ve bu sebepten dolayı geçici olarak Belçika’da yasa dışı bulunan transit göçmenlerin gecelerini sokakta geçirmemeleri için kalacak yer arayan bir örgüt. 30 bini aşkın üyesi bulunan örgütün üyeleri, yeni yasa tasarısı ile birlikte geceleri evlerinde misafir ettikleri yasa dışı göçmenlerden dolayı evlerine baskın düzenlenmesinden endişeliler.

Siyasiler ise vatandaşların illegal göçmenleri evlerinde barındırmalarından rahatsız olsalar da yeni yasa tasarısının bu göçmenler için olmadığının altını çiziyor. Yeni yasa sadece bütün iltica başvurularından sonra ülkeyi terk etme emri alan göçmenler için geçerli. Transit göçmenler ise bir düzenleme yer almıyor.

Salı günü görüşülen yasa tasarısının aynı gün oylanması da beklenirken, olumsuz tepkilerden dolayı oylama ertelendi. Eleştiriler ve olumsuz görüşler üzerine yasa tasarısının oylanmasının ertelenmesine ve oluşan soru işaretlerinin cevaplanması için öncelikle görüşmelerin düzenlenmesine karar verildi.

Göçmenlerle İlgili Gerginlik Belçika’da Hafta Sonundan Beri Sürüyor

Belçika’da göçmenlerle ilgili tartışma geçtiğimiz hafta sonundan beri yeniden alevlenmiş durumda. 21 Ocak Pazar günü emniyet güçlerinin Brüksel’de göçmenlerin yoğunlukla bulunduğu Maximilian Parkı’na büyük bir baskın düzenleyeceği medyaya sızdırılınca Mültecilere Destek İçin Sivil Platformu’ndan 2 bin üye transit göçmenlerin yoğunlukla bulunduğu bölgede insan zinciri kurdu ve polis baskınına izin vermedi. O anda Maximilian Parkı’nda bulunan göçmenlerin tutuklanmalarının engellenmesi için 500 göçmen, örgüt üyeleri tarafından evlerde misafir edildi. Bu olay üzerine kamuoyunda devletin göçmen ve mültecilere karşı sert tavrından ve baskın politikasından rahatsızlık da arttı.

Mültecilere Destek İçin Sivil Platformu yaptığı çeşitli açıklamalarda herhangi yasa dışı bir eylem yapmadıklarını, sadece mevcut Göç ve İltica Bakanı Francken’in mülteci politakasını desteklemediklerini ve Belçika’daki yasa dışı göçmenlerin suçlu muamelesi görmelerinden rahatsız olduklarını dile getiriyor. Örgüt üyeleri vicdan sahibi insanlar olarak darda olan göçmenlere bir yatak bir sıcak çorba ile destek olduklarını söylüyorlar. Örgütün ifadelerine göre Brüksel’de bir “Calais” vakasının yaşanmamış olmasının tek sebebi Belçika vatandaşlarının duyarlılığı.

Maximilian Parkı’na düzenlenecek olan baskının kim tarafından dışarıya sızdırıldığı ise henüz bir muamma. İçişleri Bakanı Jan Jambon bunu öğrenmek için araştırma emri verdi. (nsa)