Fransa | Sürgünde Garip Kalmış Osmanlı Mezarları
Yüzyıllar boyunca dünyaya hükmetmiş Osmanlı İmparatorluğu’nun hanedan üyelerinin Paris’teki Müslüman mezarlığında bulunan kabirleri bakımsızlık nedeniyle kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya.
Türkiye Cumhuriyeti‘nin kurulmasından sonra 1924’de halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı hanedanının yurt dışına çıkmaya zorlanmasıyla Fransa‘ya da yoğun göç yaşandı. Mal varlıklarına el konularak yurt dışına sürülen hanedan üyelerinin bir çoğu, gurbet elde aç susuz hayatını kaybetti.
O dönem, başta son Halife Abdülmecit olmak üzere Fransa‘yı tercih edenlerin büyük bölümü de sefalet içerisinde yaşamlarını sürdürmeye çalıştı. Fransa‘da hayatını kaybeden hanedan üyelerinden birçoğu ise o dönemde Türkiye‘nin kabul etmemesi nedeniyle Fransa hükümeti tarafından Faslılara hediye edilen Bobigny Müslüman Mezarlığı’na defnedildi. 1937’de açılışı gerçekleştirilen mezarlığa ilk olarak II. Abdülhamit’in kızı Ayşe Sultan‘ın eşi Mehmed Ali Rauf; son olarak ise 1973 yılında hayatını kaybeden Sultan V. Murat’ın torunu Şehzade Osman Fuat’ın cenazesi defnedildi.
Mezarlar Bakımsızlıktan Kaybolmak Üzere
Fakat sadece 1945 yılında hayatını kaybeden II. Abdülhamit’in oğlu Şehzade Ahmed Nureddin’in mezar taşı günümüze ulaşabildi. 1952’de Paris’te bir otel odasında öldükten sonra Ahmed Nureddin’in yanına defnedilen II. Abdülhamit’in diğer oğlu Şehzade Abdürrahim Hayri’nin ise ismi silinmiş mezar taşı günümüze ulaşmış. Diğer mezar taşları ise kaybolmuş durumda. Osmanlı mezarlarının bulunduğu alanın dışında yer alan 5. Murad’ın kızı Selma Sultan’ın mezar taşı da ayakta kalabilmiş.
Uzun yıllar dünyanın en büyük gücü olmuş, boyunduruğu altında yaşayan tüm halklara adaletle hükmetmiş bu büyük imparatorluğun hanedan üyelerinin Paris’teki garip mezarlarının ziyaretçileri de yok.
Son Halife Abdülmecit’in Naaşı 10 Yıl Camide Bekledi
1944 yılında Paris’te hayatını kaybeden son Halife Abdülmecit’in naaşı ise dönemin Türk hükümetinin kabul etmemesi üzerine 10 yıl Paris Büyük Camii’nde bekletildikten sonra, Medine’ye götürülerek Cennet’ül Baki Mezarlığı’na defnedilmişti.
Bobigny Belediyesi Mezarlıklar İdaresi arşivinde bulunan dökümanlarda ismi geçen ve II. Abdülhamit’in kızı Ayşe Sultan‘ın anılarını topladığı ‘Babam Sultan Abdülhamit‘ kitabında bahsedilen Bobigny Müslüman Mezarlığı’nda yatan Osmanlı hanedanından bazılarının isimleri ise şu şekilde: Rabia Peyveste Hanım (Sultan II. Abdülhamit’in eşi), Şehzade Ahmed Nureddin (Sultan II. Abdulhamit’in oğlu) Şehzade Abdürrahim Hayri (Sultan II. Abdulhamit’in oğlu) Şehsuvar Hanım (Halife Abdülmecit’in eşi) Pınardil Fahriye Hanım (Şehzade Abit’in eşi) Şehzade Osman Fuat (Sultan V. Murad’ın torunu) Damad Mehmed Ali Rauf Bey (Ayşe Sultan’ın eşi) Ayşe Sıdıka Hanımsultan (Sultan Abdülmecit’in torunu) Selma Sultan (V. Murad’ın torunu).
