Batı Avrupa’da Kurban Kesimiyle İlgili Düzenlemelere Bakış

Avrupa’daki Müslümanlar 21 Ağustos’ta Kurban Bayramı’nı kutlamaya hazırlanıyor. Bayramda kesilecek kurbanlar için her ülkede ise farklı uygulamalar mevcut. Birçok ülkede uyuşturmadan kurban kesimi, hayvanların özel araçlarla taşınması ya da mezbahaneler dışında kesim yasak ve çeşitli cezalar gerektiriyor. Fransa, Almanya, Belçika, Avusturya, Hollanda, İngiltere, İsviçre ve Danimarka’daki kurban düzenlemeleri hakkında kısa bir özet.

Fransa’da Yasadışı Kurban Kesenlere Ağır Ceza

Avrupa’nın en çok Müslüman yaşayan ülkesi Fransa’da kurbanın yönetmeliklere uygun olarak yetkili mezbahanelerde kesilmesine izin veriliyor. Kurbanın yasadışı kesimhanelerde, çiftlikte, yerleşim yerinde kesilmesine ise müsaade edilmiyor. Fransa İçişleri Bakanlığının 14 Haziran’da yayınladığı genelge ile de yasa dışı kurban kesenlere ağır cezalar getirildi.

Buna göre, yetkili mezbahaneler dışında kurban kesimi yapanlara 6 aya kadar hapis ve 15 bin Euro’ya kadar da para cezası öngörülüyor. Bir aracın bagajında izin olmadan canlı hayvanın taşınmasının cezası da 6 ay hapis ve 7 bin 500 Euro para cezası gerektiriyor. Hayvanın acısını sınırlamak için narkozlu kesimin mecburi olduğu Fransa’da bu yasağa uymayanlara öngörülen ceza ise 750 Euro.

Avrupa’da Türk nüfusun en yoğun olarak bulunduğu Almanya’da da kurban kesimi sıkı şekilde denetleniyor. Alman yasaları, hayvanın uyuşturulmadan kesimini yasaklıyor. Ancak, Almanya Federal Anayasa Mahkemesi’nin 15 Ocak 2002 tarihinde aldığı karar, Müslüman kasaplara hayvanları önceden bayıltmadan kesmeleri için bir istisna uygulanabileceğine dikkat çekiyor. İstisna müsaadesinin verilmesi için ön koşul ise, kasabın, vacip olarak uyuşturulmadan hayvan kesmeyi şart koşan bir dinî cemaat için kesimi gerçekleştirdiği yönünde yetkili makamlara anlaşılabilir nedenler sunması. Böyle bir izinin verilmesi durumunda bu müsaadenin sıkı koşullar altında uygulandığı kaydediliyor. Ayrıca kurban kesiminin yetkili bir veteriner tarafından da gözetlenmesi gerekiyor.

Almanya’da kurban kesiminin kesimhaneler dışında kesilmesi ise yasak. Ayrıca kurbanın kesileceği mezbahanelerin Avrupa Birliği (AB) standartlarına uygun olması da şart. Bu yasağa uymayanlara ise 25 bin Euro’ya kadar para cezası verilebiliyor. Ayrıca yasağın ikinci kez ihlal edilmesi durumunda vatandaşlar hapis cezası ile de karşı karşıya kalabiliyor. Öte yandan büyük ve küçükbaş hayvanların özel araçlarla taşınması da yasak.

Belçika’da yasalar ülke genelinde kurban kesimini mezbahaneler dışında kesilmesini yasaklıyor. Ancak mezbahanelerin statüsü ile ilgili de bölgelere göre farklı uygulamalar mevcut. Bazı bölgelerde geçici mezbahanelerdeki kesime de müsade edilirken bazılarında ise daimi mezbahane olması şartı aranıyor. Örneğin Flaman Bölgesinde geçici mezbahanelerde elektroşoksuz kesim yasak. Öte yandan Belçika senelerdir elektroşoksuz kesim yasağını tartışırken ülkede 2019’dan itibaren  genel elektroşoksuz kesim yasağı yürürlüğe girecek. Yıllardır Kurban Bayramı’nda geçici kesim yerleri kuran birçok belediye bu sene bu uygulamaya son verdi. Bu sene Belçika’da elektroşoksuz kurban kesmek isteyen Müslümanlar son kez tanınmış kesimhanelerde, tanınmış kesimhanelerin kapasitelerinin yettiği kadarıyla kurbanlarını kesebilecekler.

Avusturya’da kurban kesimiyle ilgili hükümetin hazırladığı yeni genelge 15 Ağustos’ta yürürlüğe girdi. Usülsüz kurban kesimlerinin önün geçmek için hazırlanan genelgeyle çiftliklerde kontrollerin daha da sıkılaştırılması öngörülüyor. Genelgeye göre istisna olarak kurbanların veteriner kontrolü altında İslami usullere göre yetkili kesimhanelerde kesilmesine de müsaade ediliyor. Ancak kesimde uyuşturmanın kullanılması mecburi.

Kurban kesiminin son dönemde tartışmalara neden olduğu bir diğer Avrupa ülkesi Hollanda’da son yıllarda kurban denetimleri sıklaştırıldı. Hollanda Meclisi, 2011 haziran ayında ülke genelinde uyuşturmadan kesimi yasaklamıştı. Ancak ülkenin birçok yerinde istisnai izin alınarak kesim yapılabiliyor. Bu durumda da yine hükümet 2016 yılında aldığı bir karar ile kesimden 40 saniye sonra bayılmamış olan hayvanların uyuşturulmasını mecburi hâle getirmişti.

İngiltere’de Müslümanlar kurbanlarını sadece belirlenen kurban kesim merkezlerinde kesebiliyorlar. İslami usullere göre kesilen kurbanlıklar veteriner kontrolünden sonra sahiplerine teslim ediliyorlar. Avrupa’nın bir diğer ülkesi İsviçre’de ise uyuşturma olmadan kesim 1893 yılından itibaren yasak. İsviçre’de yine kesimhaneler dışında da kurban kesimine müsaade edilmiyor. Danimarka’da da Gıda, Tarım ve Balıkçılık Bakanlığı, 2014 yılında yayımladığı bir yönetmelikle kesim öncesinde hayvanlara bayıltma uygulaması şartı getirmişti.