Myanmar’da Ordu Yönetime El Koydu
Myanmar'da iktidar partisi Ulusal Demokrasi Birliği Partisi Sözcüsü Myo Nyunt, Devlet Konseyi Başkanı ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii ile partinin diğer yöneticilerinin gözaltına alınmasının ardından ordunun yönetime el koyduğu bildirildi. Ordunun yönetime el koyması ve sivil hükümet yetkililerini tutuklaması ise dünyada tepkilere yol açtı.
Ordunun desteklediği ana muhalefetteki Birlik İçin Dayanışma ve Kalkınma Partisi (USDP), 26 Kasım 2020’de, Myanmar’da 8 Kasım’da düzenlenen ve iktidardaki Demokrasi İçin Ulusal Birlik Partisinin (NLD) kazandığı seçimde oyların yeniden sayılması çağrısında bulunmuştu. Myanmar Genelkurmay Başkanı Min Aung Hlaing, 27 Ocak’ta, kanunların düzgün şekilde uygulanmaması halinde anayasanın feshedilebileceğini söylemişti.
Seçim sonuçlarıyla tansiyonun yükseldiği Myanmar’da ordudan, 30 Ocak’ta yapılan açıklamada, Genelkurmay Başkanı Min Aung Hlaing’in, kanunların düzgün uygulanmaması durumunda “anayasanın feshedilebileceğine” dair açıklamalarının “darbe tehdidi olmadığı” savunulmuştu.
İktidardaki Ulusal Demokrasi Birliği (NLD) Partisi Sözcüsü Myo Nyunt, bu sabah Devlet Konseyi Başkanı ve Dışişleri Bakanı Suu Çii ile partinin diğer yöneticilerinin gözaltına alındığını açıkladı. Gözaltı açıklamasından birkaç saat sonra, iktidar partisi Ulusal Demokrasi Birliği (NLD) Partisi Sözcüsü Myo Nyunt, Suu Çii ile partinin diğer yöneticilerinin gözaltına alınmasının ardından ordunun ülke yönetime el koyduğunu bildirdi. Myanmar’da iktidar partisi halka, darbeye karşı çıkma ve ülkenin askeri diktatörlüğe dönüştürülmesine izin vermeme çağrısında bulundu.
Darbe Açıklamasının Ardından Dünyadan Tepkiler
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Myanmar’da ordunun yönetime el koymasını ve sivil hükümet yetkililerini tutuklamasını güçlü bir şekilde kınadı. Guterres, sözcüsü Stephane Dujarric aracılığıyla yaptığı açıklamada, Myanmar’da ordunun tüm yasama, yürütme ve yargı yetkilerine el koymasından derin endişe duyduğunu belitti.
Bu gelişmelerin Myanmar’daki demokratik reformlara ciddi bir darbe vurduğunu ifade eden Guterres, Devlet Başkanı Win Myint ile Devlet Konseyi Başkanı ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii’nin ordu tarafından gözaltına alınmasını güçlü bir şekilde kınadı.
Myanmar ordusuna 8 Kasım 2020’de yapılan seçimin sonuçlarına ve demokratik normlara saygı duyması çağrısı yapan Guterres, görüş ayrılıklarının barışçıl yollarla, şiddetten kaçınılarak, insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı çerçevesinde çözülmesi gerektiğini vurguladı.
AB: “Demokratik Süreç, Yeniden Tesis Edilmelidir”
AB Konseyi Başkanı Charles Michel, sosyal medyadaki mesajında darbeyi şiddetle kınadığını belirterek, Myanmar ordusuna ülke genelindeki baskınlarda yasa dışı şekilde gözaltına alınan çok sayıda kişiyi serbest bırakma çağrısında bulundu. Michel, “Seçimlerin sonucuna saygı gösterme ve demokratik süreç, yeniden tesis edilmelidir.” ifadesini kullandı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de darbeyi şiddetle kınadığını bildirdi. Borrell, sosyal medyada, “Seçim sonuçlarına ve anayasaya saygı gösterilmeli. Myanmar halkı demokrasi istiyor. AB, onların yanındadır.” mesajını paylaştı.
ABD: “Bu Adımlar Geri Atılmazsa ABD, Sorumlulara Karşı Adım Atacak”
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, ABD’nin Myanmar’daki darbe sürecinden endişe duyduğunu ve Myanmar’ın demokratik kurumlarını güçlü bir şekilde desteklemeye devam ettiğini açıkladı. Seçim sonuçlarının ardından tansiyonun yükseldiği Myanmar’da, Devlet Başkanı Win Myint ile Devlet Konseyi Başkanı ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii’nin ordu tarafından gözaltına alınmasına ABD’den tepki geldi.
Konuyla ilgili açıklama yapan Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, “ABD, Myanmar ordusunun, Devlet Konseyi Başkanı ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii ile diğer sivil yetkilileri gözaltına alması dahil ülkedeki demokratik geçiş sürecinin altını oymak üzere attığı adımlardan endişe duyuyor.” ifadelerine yer verdi.
ABD Başkanı Joe Biden’ın Myanmar’daki darbeye ilişkin Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’dan bilgi aldığını belirten Psaki, “Myanmar’ın demokratik kurumlarına desteğimizi sürdürüyor, bölgesel ortaklarımızla koordinasyon içerisinde orduya ve diğer tüm taraflara demokratik normlara ve hukuk devleti esaslarına uymaları ve gözaltına alınanların bugün serbest bırakılması çağırısında bulunuyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
ABD’nin Myanmar’daki seçim sonuçlarını değiştirmeye veya ülkenin demokratik geçiş sürecini engellemeye yönelik tüm girişimlere karşı olduğunu kaydeden Psaki, “Bu adımlar geri atılmazsa ABD, sorumlulara karşı adım atacak.” uyarısında bulundu. Psaki, ABD’nin Myanmar halkının yanından olduğunu da yineledi.
“Myanmar’daki Darbeyi ve Hukuksuz Gözaltıları Kınıyorum”
İngiltere, Myanmar’da Devlet Konseyi Başkanı ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii’nin de olduğu sivillere yönelik gözaltıları ve ordunun yönetime el koymasını kınadı. İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Myanmar’da halkın oylarına saygı duyulması ve sivil liderlerin serbest bırakılması çağrısında bulundu. Johnson paylaşımında, “Myanmar’daki darbeyi ve Aung San Suu Çii’nin de yer aldığı sivillere yönelik hukuksuz gözaltıları kınıyorum.” ifadesini kullandı.
Gözaltılar Sonrası Darbe ve OHAL
Myanmar ordusunun yayın organından yapılan açıklamada, sabah saatlerinde gerçekleşen gözaltıların ardından darbe iddiaları doğrulandı. Ülke idaresinin Genelkurmay Başkanı Min Aung Hlaing’in elinde olduğu, darbenin 8 Kasım 2020 seçimlerinde hile yapıldığı iddiaları üzerine gerçekleştirildiği belirtildi.
Darbenin ardından ülkede olağanüstü hal (OHAL) ilan edildiğini açıklayan ordu, Myanmar’ın bir seneliğine askeri yönetimle idare edileceğini duyurdu. Seçim Komisyonu, 29 Ocak’ta iktidardaki Aung San Suu Çii’nin partisinin zaferiyle sonuçlanan seçimde ordunun sonuçların belirlenmesinde hile yapıldığı iddialarını yalanlamıştı. Ülkede ordu ana muhalefetteki Birlik İçin Dayanışma ve Kalkınma Partisini (USDP) destekliyor. (AA)
