“Elçiliklerdeki Afgan Çalışanlar Yüzüstü Bırakılıyor”
Hollanda, İsveç, Fransa ve Birleşik Krallık başta olmak üzere Avrupalı ülkeler, kendileri için çalışan Afganların Kabil'den tahliyesindeki başarısızlıkları nedeniyle "Afganları yüzüstü bırakmakla" eleştiriliyor.
Hollanda gazetesi NRC, Hollanda‘nın Kabil Büyükelçiliğinde çalışan Afgan personelin, 15 Ağustos Pazar günü ofise geldiklerinde Hollandalı personelin tamamının hiçbir şey söylemeden binadan ayrıldığını görünce şaşkına döndüklerini yazdı. Elçilikte görevli Hollandalı personelin sessizce ayrıldığı ve 37 Afgan çalışanın ise işe geldiklerinde bu kişilerin yerlerini boş buldukları belirtildi.
Afgan Çalışanlara Bilgi Verilmedi
İsveç basınında yer alan habere göre, İsveç’in Kabil’deki Büyükelçiliğinde görevli 19 kişi, 15 Ağustos Pazar akşamı helikopter ve uçakla Katar’ın başkenti Doha’daki ABD askeri üssüne götürüldü. İsveçli personel Kabil’den ayrılırken, onlarla çalışan yerel Afgan personel ise ülkede bırakıldı. İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde, dün düzenlediği basın toplantısında, bu kişilerin ne zaman Kabil’den çıkarılacağı soru üzerine, “Havaalanında kaos var.” ifadesini kullandı.
İsveçli personelin, onlarla çalışan Afganların kurumsal e-posta hesaplarını dahi engellediği, telefonlarına çıkmadığı gündeme geldi. Bir grup yerel Afgan çalışan, dün İsveç’in Expressen gazetesine e-posta göndererek, e-posta adreslerini bloke eden ve aramalarına cevap vermeyen İsveçli eski meslektaşları tarafından terk edildiklerini anlattı.
E-postada, “Neler olduğunu bilmiyoruz ve biz çalışırken bizi ofiste bıraktılar. Kendileriyle iletişime geçmeye çalıştık ama aramalarımıza cevap vermiyorlar ve e-posta adreslerimizi engellediler. Lütfen hakkımızda yazın, hayatlarımız tehlikede. İsveç, bürokratik sistemini terk etmeli ve yasalarından önce hayatlarımıza öncelik vermeli.” ifadeleri yer aldı. Grup, Taliban’ın yabancı elçilikler tarafından istihdam edilenleri ve ailelerini aramak için ev ev dolaştığını kaydetti.
“Evlerinde Kilitli, Saklanarak Yaşıyorlar”
Fransa’nın Kabil Büyükelçiliğinin, Fransız ordusu için çalışan ve iş anlaşması olan 60 tercümanı geride bırakması nedeniyle bu kişilerin kurtarılması için change.org sitesinde imza kampanyası başlatıldı.
Fransız televizyonuna katılan Afgan gazeteci Mortaza Behboudi, Fransız ordusunun, Kabil’de kendilerine yardımcı olan tercümanları geride bıraktığını belirterek, “Fransa’nın Kabil Büyükelçiliğinin tahliye listesinde değiller. Evlerinde kilitli, saklanarak yaşıyorlar.” ifadelerini kullandı.
Birleşik Krallık Hükûmeti, Geç Kalmakla Eleştiriliyor
Birleşik Krallık, Afganistan’daki askeri kuvvetleri ve personeli için çalışan Afganların ülkeden güvenli şekilde çıkarılmasında geç kalmakla eleştiriliyor. Afganistan İçişleri Bakanlığının eski kıdemli NATO Danışmanı Charlie Herbert, Birleşik Krallık hükûmetinin, kendi silahlı kuvvetlerine yardım eden Afganların güvenliğinin sağlanarak ülkeden çıkarılmasında yeterince hızlı hareket etmediği eleştirisinde bulundu.
Eski ordu komutanı Herbert, Birleşik Krallık ordusu için çalışan Afgan tercümanların hızlıca ülkeden çıkarılması ve ülkeye yerleştirilmesi için 3,5 hafta önce bakanlara mektup yazdığını fakat bunun gözardı edildiğini söyledi. Her gün konuştuğu çok sayıda genç tercüman ve ailesinin saklandığını aktaran Herbert, bu kişilerin tahliye edilme şansının artık neredeyse kalmadığını kaydetti. Herbert, “Demek istediğim; şu anda olan şey (tahliyeler) harika ama çok geç. Taliban, havaalanına erişim noktalarını kontrol ediyor. Artık tek kelimeyle çok geç.” ifadelerini kullandı.
Afganistan’da İngiliz askerler ve diplomatik temsilciliyle görev yapan ve daha önce getirilen Afganlar, başkent Londra’da Parlamento Meydanı’nda gösteri düzenledi. Parlamentodaki Afganistan konulu özel oturum sırasında yapılan gösteride Afganlar, Batı ülkelerine çalışan hiç kimsenin geride bırakılmamasını istedi.
“Kabil Havalimanı’ndaki Çaresizlik Görüntüleri Batı Siyaseti İçin Utanç Verici”
Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier de yaptığı açıklamada, Kabil Havalimanı’ndaki çaresizlik görüntülerinin Batı siyaseti için utanç verici olduğunu söyleyerek, Almanya’nın şimdi Afganistan’daki vatandaşlarını ve ülkesine yardım eden Afganları tahliye etmesi gerektiğini aktardı.
Steinmeier, Kabil’deki görüntülere ve Afganistan’daki gelişmelere kimsenin kayıtsız kalamayacağını belirtti. Öte yandan, Almanya, haziranda Alman ordusuna ait bira ve şarapları Afganistan’dan çıkardığı, ancak Alman hükûmetinin Alman askerlerine yardımcı olan Afgan yerel personelini ülkeden tahliye edemediği gerekçesiyle eleştiriliyor.
Almanya’nın Bild gazetesinin haberinde, “Bira ve şarap çıkarıldı- yerel personel kalıyor” başlığıyla verdiği haberde, “Alkol için taşıma kapasitesi vardı ancak Afganistan’daki yerel personel için yok.” değerlendirmesinde bulunuldu. Haberde, Almanya’nın Afganistan’dan çıkmaya hazırlandığı haziran başında Alman ordusuna ait 65 bin bira kutusunu ve 340 şarap şişesini ülkeden çıkardığı anımsatıldı.
Bu durum zamanlama açısından bir rastlantı olsa da Alman hükûmetinin, Afganistan’da yıllarca Almanya için çalışan ve hayatlarını riske atan insanlara verdiği önceliği gösterdiği aktarılan haberde, “Alman hükûmeti için onlar bira kutularından daha az değerliler.” ifadesi kullanıldı.
Avustralya, Bütün Çalışanlara Yardım Edemeyeceğini Açıkladı
Avustralya Başbakanı Scott Morrison, hükûmetinin, Taliban’ın Afganistan’ın başkenti Kabil’e girmesinin ardından, ülkesinin birlikleriyle birlikte çalışan ve onları destekleyen tüm Afganlara yardım edemeyeceğini belirtti.
Hükûmetin, Avustralya Savunma Birliklerine (ADF) hizmet ve yardım edenlere destek olmaya kararlı olduğunu ancak bu yardımların söz konusu kişilerin hepsine ulaşmayacağını belirten Morrison, “Bugüne kadar olduğu gibi, yanımızda olanlar için elimizden gelen her şeyi yapmaya devam edeceğimizi bilmenizi isterim. Ancak tüm çabalarımıza rağmen desteğin olması gereken herkese ulaşmayacağını biliyorum. Sahadaki olaylar birçok çabayı geride bıraktı. Keşke farklı olsaydı.” ifadelerini kullandı.
Avustralya, Afganistan’daki Birlemiş Milletlerin yanı sıra sivil toplum kuruluşlarında görev yapan, aileleriyle birlikte yaklaşık 200 vatandaşını ve askeri birliklerine yardımcı olan 400 civarındaki Afgan’ı tahliye etmek için 2 askeri uçak ve 250 asker göndermişti. Tahliye operasyonunun başlamasıyla birlikte, askeri uçaklarla Dubai’ye aktarılan söz konusu kişiler oradan da Avustralya’ya götürülecek. Afganistan’daki büyükelçiliğini mayısta kapatan Avustralya, 11 Temmuz’da ülkedeki askerlerini tamamen geri çektiğini duyurmuştu. Avustralya, nisandan bu yana kendileri için çalışan 430 Afgan’ı aileleriyle tahliye etmişti.
Tahliye Uçağının İniş Takımlarında İnsan Parçaları Bulundu
ABD Hava Kuvvetleri, Afganistan’ın başkenti Kabil’den tahliye için kalkan askeri kargo uçağının iniş takımlarında insan vücudu parçaları olduğunu doğruladı. ABD Hava Kuvvetleri yetkilileri, Kabil’den ayrılmak isteyen Afganların kalkış yapmaya hazırlanan C-17 askeri kargo uçağının kanatlarına tırmandığı sırada yaşanan kaostaki sivil kayıplarını soruşturduklarını açıkladı.
Kaç kişinin öldüğü konusunda sayı vermeyen yetkililer, kargo uçağının iniş takımlarında insan vücudu parçaları bulunduğunu ise doğruladı. Taliban’ın ülkenin kontrolünü ele almasının ardından Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanına gelen ve tahliye edilmek isteyen Afganların pistte ilerleyen Amerikan askeri kargo uçağına tırmanmaya çalıştığı görüntüler büyük tepki toplamıştı.
Taliban’ın Ülkeye Hakim Olma Süreci
ABD ile Taliban arasında Şubat 2020’de varılan barış anlaşması çerçevesinde bu yıl uluslararası güçlerin Afganistan’dan geri çekilme süreci başladı. Anlaşma, yabancı güçlere saldırılmamasını öngörürken Taliban’ın Afgan güvenlik güçlerine yönelik eylemlerine dair hüküm getirmedi.
Afgan hükûmetiyle Doha’daki müzakereleri devam ettiren Taliban, eş zamanlı şekilde, hazirandan bu yana şiddetli saldırılarla Afganistan’da birçok ilçeye, son bir ayda da vilayet merkezlerine hızla hakim oldu. Başkent Kabil’i kuşatan Taliban, 15 Ağustos’ta Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin ülkeyi terk etmesinin ardından kenti çatışmasız şekilde kontrolüne aldı. (AA/P)
