Bulgaristan Üçüncü Kez Sandık Başında
Bulgaristan, 14 Kasım'da bu yıl 3. kez sandık başına gidiyor. AB ülkelerinde ve Türkiye'deki Bulgaristan vatandaşları da oy kullanacak. Bulgaristan'daki Türk azınlık ilk defa kendi cumhurbaşkanı adayıyla seçime giriyor.
Bulgaristan’da seçmenler, 14 Kasım’da bu yıl 3. kez sandık başına gidecek. Bulgaristan, pazar günü hem cumhurbaşkanı seçimi hem de erken genel seçimlere ev sahipliği yapacak. Cumhurbaşkanı seçiminde 23 ikili, cumhurbaşkanlığı ve yardımcılığı için yarışıyor. Erken genel seçim için de 25 siyasi parti ve koalisyon, 5 bin 16 aday gösterdi.
Cumhurbaşkanı seçiminde Bulgaristan’ın komünizm sonrası 32 yıllık demokrasi tarihinde ilk kez üyelerinin çoğunluğunu Türk ve Müslüman azınlığın oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) partisi Türk kökenli bir aday gösterdi. HÖH Genel Başkanı Mustafa Karadayı cumhurbaşkanlığına, partinin Avrupa Parlamentosu (AP) milletvekili İskra Mihaylova da cumhurbaşkanı yardımcılığına aday.
Yurtdışında Sandıklar Kuruluyor
Merkez Seçim Komisyonu (ZİK) 6 milyon 708 bin 189 kayıtlı seçmenin, yurt içinde 11 bin 643, yurt dışında 68 ülkede de 751 merkezde oy kullanabileceğini açıkladı. Çok sayıda çifte vatandaş Bulgaristan göçmeninin bulunduğu Türkiye’de 58 merkezde oy kullanılabilecek. Bulgaristan Dışişleri Bakanlığı Türkiye’nin yanı sıra Bulgar diasporasının en kalabalık olduğu Birleşik Krallık’ta 86 merkezin açılacağını duyurdu.
HÖH Trakya Bölge Temsilcisi Güner Çetin ile Kırklareli Balkan Türkleri Göçmenler Dayanışma Derneği Başkanı Erol Ateş, Türkiye’de çifte vatandaş statüsünde yaşayan Bulgaristan göçmenlerine, Bulgaristan’da 14 Kasım’da yapılacak milletvekili ve cumhurbaşkanı seçimlerinde sandığa gitme çağrısı yaptı. Bu seçimde çifte vatandaş statüsündeki Bulgaristan göçmenlerinin de oy kullanma haklarının olduğunu belirten Çetin, herkesin oyunu kullanarak sandığa sahip çıkması gerektiğini ifade etti.
“Geçmişimize Mutlaka Sahip Çıkmamız Gerekiyor”
Tekirdağ’ın Çorlu ilçesindeki Şeyhsinan, Rumeli ve Havuzlar mahallelerinde sandıkların kurulacağı bilgisini veren Çetin, şöyle devam etti:
“Bulgaristan‘da cumhurbaşkanlığı ve genel seçimlerin ikisi bir arada yapılacak. Bu yıl takvimi içinde üçüncü defa sandığa gidiyoruz. Her seçim önemli ama bu seçim çok çok daha büyük önem arz ediyor. Bulgaristan‘da ilk defa bir Türk, cumhurbaşkanlığına aday oldu. Bu seçimlerde ilk defa cumhurbaşkanı adayımız var. O da bizim aramızdan. Ben tüm hemşehrilerimi, tüm soydaşlarımı pazar günü yapılacak seçimlerde anayasal haklarını kullanmak üzere sandığa davet ediyorum. Geçmişimize mutlaka sahip çıkmamız gerekiyor. Geçmişimize sahip çıkarsak, geleceğe umut ile bakacağız.”
Çetin, oy hakkı olan gençlere de seslenerek, “Lütfen herkes pazar günü oyunu kullansın ve sandığa sahip çıksın. Herkesin bu kimliği neden taşıdığını bilmesi gerekiyor.” dedi.
“Bu Seçim Diğer Seçimlerden Çok Önemli”
Kırklareli Balkan Türkleri Göçmenler Dayanışma Derneği Başkanı Erol Ateş ise Bulgaristan‘da 4 Nisan ve 11 Temmuz’da gerçekleştirilen seçimlerde koalisyon kurulamadığını ve bu nedenle seçimlerin yeniden yapılacağını anımsattı. “Fakat bu defa sadece parlamento değil, aynı zamanda cumhurbaşkanlığı seçimi de olacak. Ardından en önemli konulardan biri, 21 Kasım’da ikinci tur var. Bunu vatandaşlarımızın unutmaması gerekiyor.” diyen Ateş, şunları kaydetti:
“İnşallah bu sefer koalisyon kurulur, koalisyonun içinde biz Türk partisi olarak yer alırız diye umuyoruz. Bütün vatandaşlarımızı 14 Kasım Pazar günü saat 07.00-20.00 arası sandıkları doldurmalarını rica ediyorum. Bu seçim diğer seçimlerden çok önemli. Bu seçim diğer seçimlerden niye önemli, ilk defa Bulgaristan‘da Türk bir siyasi partinin genel başkanı cumhurbaşkanı adayı, onun için ayrı bir önem kazanıyor. Çünkü 30-32 yıl oldu o dönemden beri hiçbir Türk adayımız olmadı.”
“Irkçılığa Son Vereceğine İnanıyorum”
Mustafa Karadayı’nın ayrımcılığa ve ırkçılığa son vereceğine inandığını dile getiren Ateş, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Mustafa Karadayı’nın ayrımcılığa, ırkçılığa son vereceğine inanıyorum. Onun için desteklemelerini istiyoruz. Bulgaristan‘daki siyasi partilerde çok nadirdir, yabancı var mı var, ama çok azdır. Fakat bu Hak ve Özgürlükler Hareketi’ne baktığımızda 29-30 milletvekili adayının her ırktan, Türk’ü, Roman’ı, Ermeni’si, Bulgar’ı her etnik kimlikten var. Onun için bunu genel başkana yorarak diyorum ki eğer kendi siyasi partisinin içinde böyle bir karma yaptıysa, ben inanıyorum ki o koltukta da bu işi çözer.”
Parlamentonun kararıyla seçimde yurt içinde ve yurt dışında toplam 11 bin 936 oy kullanma makinesi, seçmen sayısının az olduğu bölgelerde ise kağıt pusula kullanılacak. Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının son dönemde etkisini artırdığı ülkede, Kovid-19 hastası veya başka sağlık sorunları olan seçmenler de seyyar sandıklara oy pusulalarını atabilecek.
Cumhurbaşkanı İkinci Turda Seçilebilir
Anketler, cumhurbaşkanı seçiminde aday 23 ikiliden sadece 3’ünün geniş destek alabileceğini gösteriyor.
Kamuoyu araştırmalarına göre Rusya yanlısı, eski Komünist Parti çizgisinde siyaset yürüten Bulgaristan Sosyalist Partisinin (BSP) desteklediği mevcut Cumhurbaşkanı Rumen Radev ve eski Başbakan Boyko Borisov’un lideri olduğu Bulgaristan’ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar (GERB) partisinin aday gösterdiği Sofya Üniversitesi Rektörü Profesör Anastas Gercikov en favori cumhurbaşkanı adayları.
İlk turda oyların yüzde 46,8’ini alması beklenen Radev’in, ilk turda yüzde 24,4 oy oranına ulaşması beklenen Gercikov ile 21 Kasım’daki ikinci turda karşılaşması öngörülüyor. Anketler, HÖH lideri Karadayı’nın da cumhurbaşkanı seçiminde oyların yüzde 9,9’unu alabileceğini ortaya koyuyor.
Parlemontaya Girmesi Beklenen Partiler
Anketlere göre, erken genel seçimlerde parlamentoya girmek için gereken yüzde 4 barajını sadece 6 siyasi parti geçebilecek. Ülkede 10 yılı aşkın süre başbakanlık yapan Borisov’un GERB partisinin, kemikleşmiş seçmen desteğiyle oyların yüzde 23’ünü alarak yeni parlamentoda en büyük parti konumunu elde etmesi bekleniyor.
Kamuoyu araştırmaları ayrıca BSP, HÖH partilerinin yanı sıra yeni kurulan Değişime Devam (PP), şovmen Slavi Trifonov’un Böyle Bir Halk Var (İTN) ve kent soylu sağ görüşlülerin oluşturduğu Demokratik Bulgaristan (DB) partisinin yeni mecliste yer bulabileceğini gösteriyor. Bulgaristan’da popülist çizgide siyaset yürüten ırkçı ve aşırı milliyetçi güçlerin ise barajın altıda kalmaları öngörülüyor.
Bulgaristan: Seçimlere Katılım ve Kovid-19 Salgını
Siyasi gözlemciler, makineyle oy verme zorunluluğunun yaşlı ve eğitim seviyesi düşük seçmenlerin zorlanmasına yol açacağını ve yeni parlamentoda hükûmetin kurulması için en az 4 gücün koalisyon kurması gerekebileceğini savunuyor.
Kovid-19 salgınında sandık başına gitmekten çekinen seçmenler, 11 Temmuz’daki son erken seçimlerde yüzde 42,19 ile seçime düşük katılım göstermişti. Son iki seçimden sonra oluşan parlamentolarda güç çekişmesi ve çalışmaların seçmenlerin beklentilerini düşürdüğü, son 4 aylık dönemde de Cumhurbaşkanı Radev’in kurduğu teknokratlar hükûmetinin özellikle Kovid-19 kriziyle mücadeledeki başarısızlığının seçmenlerin moralini bozduğu ifade ediliyor. (AA/P)
