Amsterdam Belediye Meclisinden “Burka Yasağının Kaldırılması” Önerisi
Amsterdam Belediye Meclisinde kabul edilen önergeyle Hollanda'da burka yasağı olarak bilinen, 1 Ağustos 2019'da yürürlüğe giren yasanın kaldırılması talep edildi.
Amsterdam Denk Partisinin Twitter hesabından yaptığı açıklamada, yasanın yürürlükten kaldırılmasını teklif edenler arasında Belediye Meclis Üyeleri Sheher Khan’ın da bulunduğu ve yasanın Hollanda Parlamentosunca yürürlükten kaldırılmasını isteyen önergenin kabul edildiği belirtildi.
Meclisteki sol partilerin büyük desteğiyle kabul edilen önergenin, Belediye Başkanı Femke Halsema tarafından parlamentoda görüşülmesi için Lahey’e sunulacağı belirtilerek, yasanın kaldırılmasının kasım ayında görüşülebileceğine dikkat çekildi.
Yeşil Sol Parti Meclis Üyesi Yasmine Bentoumya, önergenin görüşüldüğü oturumda yasağın burkalı ya da burkasız Müslüman kadınlara karşı sözlü ve fiziksel saldırıları artırdığına işaret ederken, Denk üyesi Khan yasağın Müslümanları “ayrımcılığın odağı” hâline getirdiğini vurguladı.
Amsterdam Belediye Meclisinin 2020’deki benzer bir önergesi, Lahey’deki ulusal parlamentoda görüşülmüş fakat hükûmeti oluşturan 4 partili koalisyondaki 3 partinin oylarıyla yürürlükte kalmaya devam etmişti.
“Burka Yasağı İslamofobiye Yol Açıyor”
Hollanda’da bulunan İslamofobi Bildirme Vakfı (Fl. Meld Islamofobie) yasağın yürürlüğe girmesinden bir sene sonra yayımladığı ve “burka yasağı” yasasını ele alan raporunda, yasağın İslamofobinin artmasına neden olduğu tespitinde bulunmuştu. Raporda, yasanın resmî olarak amaçlandığı gibi daha iyi iletişim veya güvenliğe katkıda bulunmadığını, aksine yüzünü örten kadınları ve diğer Müslüman kadınları dışlamak, onlara adaletsiz davranmak, ayrımcılık yapmak, sözlü ve fiziksel olarak saldırmak için bir meşruiyet zemini olarak kullanıldığı belirtilmişti.
Geçtiğimiz Ağustos ayında Hollandalı RTL televizyonun bir haberinde burka yasağının uygulanmaya başladığı 3 yılın değerlendirilmesi yapılmıştı. Haberde, emniyetten edinilen verilere göre şimdiye kadar burka veya peçe taktığı gerekçesiyle kimseye para cezası yazılmadığı, ancak peçe takanlara yönelik ayrımcılık ve şiddet vakalarının arttığına işaret edilmişti.
Yasak Toplu Taşıma ve Bazı Kamu Alanlarında Geçerli
Hollanda’da uzun süre tartışılan ve 1 Ağustos 2019’da yürürlüğe giren “burka yasağı” kapsamında, kişilerin eğitim ve sağlık sektörü, toplu taşıma araçları ve devlet dairelerinde yüzlerini tanınmayacak şekilde tekstil, maske veya kask gibi unsurlarla kapatması yasaklanmıştı.
“Din özgürlüğünü kısıtladığı” gerekçesiyle Hollanda Danıştayınca tavsiye edilmeyen yasa, 2016’da Temsilciler Meclisince çoğunlukla kabul edilmişti.
İslam ve yabancı karşıtı aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV) lideri Geert Wilders, yasanın yürürlüğe girdiği gün sosyal medyadan, “Burka yasağı yürürlüğe girdi. Şimdi bir sonraki adım için çalışmaya başlayabiliriz. Hollanda’da başörtüsü yasağı.” paylaşımında bulunmuştu.
Hollanda’da peçe takan yaklaşık 200 kadın olduğu ve yasağın ardından bu sayının 150’ye gerilediği bilgisi paylaşıldı. Yasağı ihlal edenlere 150 avro para cezası öngörülüyor.
“Peçeli Kadınlara Müdahale Edilmek İstendi”
Amsterdam Denk Partisi Belediye Meclis Üyeleri Sheher Khan ve Süleyman Koyuncu, partilerinin teklifiyle belediye meclisinde kabul edilen önergeye ilişkin soruları yanıtladı.
Koyuncu, kamu güvenliği gerekçesiyle 1 Ağustos 2019’da toplu taşıma araçları ve kamu binalarına yüzü kapatan kıyafet ve aksesuarlara getirilen yasağın asıl amacının Müslüman kadınların peçe veya burka takmasını engellemek olduğunu belirterek, “Bu yasak getirildikten sonra insanlar peçeli Müslümanlara müdahale etmek ve polise şikayet etmek istedi.” dedi.
Önerge Parlamentoda Görüşülecek
Koyuncu, yasanın kaldırılmasına ilişkin önergenin belediye meclisinde kabul edilmesinden sonraki adımın Halsema’nın önergeyi idari başkent Lahey’deki ulusal parlamentoya iletmesi olduğunu anlattı.
Belediye Meclisindeki partilerin çoğunun ulusal parlamentoda da yer aldığına işaret eden Koyuncu, “Belediye Meclisinde önergeye destek veren partilerin ulusal parlamentodaki vekillerinden beklentimiz benzer şekilde yürürlükten kalkması için karar almalarıdır.” diye konuştu.
Belediye başkanlarının, kolluk kuvvetlerinin kendilerine bağlı çalışması sebebiyle kanunların icrasında çok etkili olduğunu vurgulayan Koyuncu, kanunun kaldırılması için hem Başkan Halsema’yı hem de diğer belediye başkanlarını harekete geçirmeyi amaçladıklarını kaydetti.
“Müslüman Kadınlara Ayrımcılık ve Şiddet Vakaları arttı”
Hollanda’da peçe takan kadın sayısının yaklaşık 100 dolayında olduğunu belirten Koyuncu, kanunun çok küçük bir kesimi kısıtlamaya çalışırken ayrımcılık ve şiddetin artmasıyla toplumun çok büyük kesiminin olumsuz etkilendiğini aktardı.
Peçeli Müslümanlara yönelik ayrımcılık ve şiddet vakalarında artış gözlemlediklerinin ve peçe takanlara hakaret edildiğinin, sözlü ve fiziksel müdahalelerin yapıldığının altını çizen Koyuncu, yasağın ilk yıllarında bazı Hollandalıların, peçe takan Müslümanları “sivil tutuklama” adıyla polis gelene kadar alıkoyduğuna da işaret etti.
“Avrupa’da Artan İslamofobinin Kırılmasını Amaçlıyoruz”
Kanunun Hollanda’daki aşırı sağcı partilerin baskısı sonucu getirildiğini kaydeden Koyuncu, “Mecliste kabul edilen önergeyle Hollanda ve Avrupa’da artan İslamofobinin kırılmasını amaçlıyoruz.” dedi.
Koyuncu, kanunun sadece Müslümanlardan değil, toplumun diğer kesimlerinden de tepki gördüğünü belirterek “Bu kesimleri de tekrar harekete geçirmek istiyoruz.” diye konuştu.
Sheher Khan da yürürlüğe girdiği günden bu yana kanuna karşı çıktıkları bu yasanın her ne kadar toplumun geneli için görünse de özellikle Müslüman kadınları hedef aldığını kaydetti.
Hem Amsterdam Belediye Meclisinde hem de Hollanda Parlamentosunda uzun süredir söz konusu yasanın kaldırılması gerektiğini dile getirdiklerini belirten Khan, belediye meclisine bu yönde bir önerge sunduklarını ifade etti.
Khan, “Yasaları değiştirme yetkimiz yok fakat belediye meclisinde kabul edilen bu önergeyle belediye başkanı bu yasanın yürürlükten kaldırılması yönündeki talebimizi parlamentoya iletecek.” dedi.
Önergenin, Amsterdam Belediye Meclisinde 45 oyun 35’ini alarak büyük bir çoğunlukla kabul edildiğini belirten Khan, Belediye Başkanı Femke Halsema’nın bunu Hollanda Parlamentosuna ileteceğini dile getirildi.
Burka Yasağı Etkisiz Miydi?
Yasanın geçen üç yıl boyunca icra edilemediğini söyleyen Khan, bugüne kadar yasa kapsamında hiçbir peçeli Müslümana para cezası verilmediğini anlattı. Khan, polisin peçe taktığı gerekçesiyle şimdiye kadar hiç kimseye bu yasa kapsamında müeyyide uygulamadığına, dolayısıyla yasanın “etkisiz” olduğuna dikkati çekti.
Khan, peçeli kadınlara para cezası getiren bu yasanın zaten uygulamada kadük kaldığını ve amacının dışında kısıtlamalara neden olarak Müslüman kadınlara karşı nefret ve ayrımcılığı körüklediğini ifade ederek, “Bu sebeple yasanın yürürlükten kaldırılmasını istiyoruz.” diye konuştu ve ekledi:
“Kanun kamu binaları ve toplu taşımada yüzün kapatılmaması kuralı getirse de peçeli kadınlar yasağın kapsamında yer almayan binalarda ve açık alanlarda rahatsız edildi.”
Bu yasağın ilk olarak Hollanda’da aşırı sağcı siyasetçi Geert Wilders tarafından teklif edildiğini hatırlatan Khan, yasak yürürlüğe girdiğinde Wilders’in “Benim kanunum çıktı.” şeklinde konuştuğunu ifade etti.
Yasak sebebiyle sadece peçeli kadınların sözlü ve fiziksel şiddete uğradığını anlatan Kahn, “Kanun her ne kadar kısmi bir yasak getirse de gelen tepkiler sebebiyle Müslüman kadınlar için tam kapsamlı bir peçe yasağına dönüştü.” dedi.
Khan, peçeli bir kadının kamu binası olmayan bir yere peçesi sebebiyle girişinin engellendiği şeklinde şikayetler aldıklarını dile getirdi.
Hollandalı Akademisyenler Burka Yasağına Karşıydı
Amsterdam Üniversitesi Antropoloji Uzmanı Dr. Martijn de Koning de, Hollanda‘da dinî alanda daha önce birçok düzenlemenin yapıldığını fakat burka yasağıyla artık bu adımların tamamen Müslümanları hedef almaya başladığını söylemişti.
Amsterdam Üniversitesi Antropoloji ve Sosyoloji Bölümü Profesörü Annelies Moors da “Bu tür kısıtlamalar toplumda Müslümanlara karşı şiddeti ve ayrımcılığı tetikliyor.” yorumunu yapmıştı.
Birleşmiş Milletler Irkçılıkla Mücadele Raportörü Tendayi Achiume, Hollanda’da uygulanan peçe yasağını, “İslamofobiyi güçlendirdiği” ve “cinsiyet eşitliğini savunan bir ülkede olmaması gerektiği” şeklinde eleştirmişti. (AA/P)
