Birleşik Krallık Yeniden Başbakan Arayışında
Birleşik Krallık'ta 5 Eylül'de göreve geldikten 44 gün sonra istifa eden Başbakan Liz Truss, "ülke tarihinde en kısa süre görevde kalan Başbakan" oldu.
Başbakan Boris Johnson’ın başbakanlıktan istifasının ardından parti içindeki başbakanlık yarışını kazanan Truss, Kraliçe 2. Elizabeth’le Balmoral Kalesi’nde 6 Eylül’de yaptığı görüşmenin ardından hükûmeti kurma görevini almıştı.
Ancak dün “Pes eden değil savaşçı” olduğunu söyledikten 1 gün sonra istifa kararını açıklayan Truss, sadece 44 gün görevde kalabildi. Böylelikle Liz Truss, “Birleşik Krallık tarihinde en kısa süre görev yapan Başbakan” olarak kayıtlara geçti.
1827’de 57 yaşında veremden hayatını kaybeden Başbakan George Cannings ise 118 gün görevde kalmıştı. Diğer kısa süre görev yapan başbakanlar arasında Frederick John Robinson (114 gün), Andrew Bonar Law (221 gün) ve William Cavendish (225 gün) yer alıyor.
Truss “Birleşik Krallık’ın 3. Kadın Başbakanı” oldu
Ülkede, 7 Temmuz’da iktidardaki Muhafazakar Parti liderliğinden istifa eden Johnson’ın yerini almak için mücadele veren Truss, 5 Eylül’de rakibi Rishi Sunak karşısında seçim yarışını kazanarak parti üyelerinin oylarının çoğunluğuyla ülkenin yeni başbakanı olmuştu.
Böylelikle Başbakanlık Konutu 10 Numara’nın da yeni sakini seçilen evli ve 2 çocuk annesi Truss, Margaret Thatcher ve Theresa May’den sonra “İngiltere’nin 3. kadın başbakanı” olarak kayıtlara geçti.
Verdiği pozlar ve savunduğu politikalarla “Demir Leydi” lakaplı eski Başbakan Margaret Thatcher’a benzetilen Truss, Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Kiev yönetimine verdiği destek ve Moskova’ya yönelik yaptırımlarda oynadığı rollerle dikkati çekti.
Tam adı Mary Elizabeth Truss olan ve 1975’te Oxford’da dünyaya gelen eski Başbakan, Oxford Üniversitesinde felsefe, politika ve ekonomi bölümünden mezun oldu. Babası matematik profesörü, annesi hemşire olan ve sol eğilimli bir ailede büyüyen Truss, ailesinin aksine siyasi hayatına sağ eğilimli Muhafazakar Parti’de başladı. Truss, önceki hükûmetlerde Uluslararası Ticaret Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı gibi çeşitli görevlerde bulundu.
Truss’ı İstifaya Götüren Süreç
Seçim kampanyası sürecinde sıklıkla “vergi indirimleri” vaadini öne çıkaran Truss’ın, başbakanlık görevini devralmasının ardından Birleşik Krallık hükûmeti, 23 Eylül’de toplam 45 milyar sterlini bulacak vergi kesintilerinin uygulanmasına hazırlanıldığını açıklamıştı.
Bu durum, ülkenin dış borçlanmasının yükseleceği beklentilerini artırarak sterlinin sert değer kaybı yaşamasına neden olmuştu. Ekonomik planlara yönelik sert eleştirilerin ardından hükûmet, yüzde 45’lik en yüksek gelir vergisi oranını kaldırma planından vazgeçmişti.
Daha önce pek çok kez bütçe düzenleme planı kapsamındaki vergi indirim planının arkasında duran Truss, 14 Ekim’de kamuoyu baskısına dayanamayarak Kwasi Kwarteng’i Maliye Bakanlığı görevinden alarak yerine Jeremy Hunt’ı getirmişti.
Ciddi piyasa oynaklığına neden olan “hatalar” için özür dilemesine karşın Truss’un görevde ne kadar kalacağı konusunda İngiliz kamuoyunda tartışmalar başlamıştı. Art arda siyasi çalkantıların yaşandığı İngiltere’de, Başbakan Truss bugün istifa ettiğini açıklamıştı.
Boris Johnson, Göreve Yeniden Mi Talip?
Bir önceki Başbakan Boris Johnson’ın, istifa eden halefi Liz Truss’ın yerini almak için başbakanlık yarışına katılabileceği öne sürüldü. Telegraph’taki habere göre, 7 Temmuz’da iktidardaki Muhafazakar Parti liderliğinden istifa eden eski Başbakan Johnson’ın, görevini bıraktığını açıklayan Truss’un yerini almak için parti içerisindeki başbakanlık yarışına katılacağı iddia edilmişti.
Hâlihazırda Dominik Cumhuriyeti’nde tatilde olan Johnson’dan henüz resmî açıklama gelmedi. Johnson, 7 Temmuz’da iktidardaki Muhafazakar Parti liderliğinden istifa etmişti.
Liz Truss, Johnson’ın yerini almak için verdiği mücadelede, rakibi eski Maliye Bakanı Rishi Sunak’a karşı seçim yarışını kazanarak, 5 Eylül’de ülkenin yeni başbakanı olmuştu. (AA/P)
