“Yoksul Ülkelere Kullanılmış Giysi Yerine Atık İhraç Ediliyor”

Bir AB kurumu olan Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) tarafından hazırlanan ve 27 Şubat’ta kamuoyuyla paylaşılan rapor, Avrupa’da kullanılmış eski giysilerin genellikle Asya veya Afrika’daki çöplüklere gönderildiğine dikkat çekiyor. “Eski giysi bağışlarının ihtiyacı olan insanlara gönderilmiş cömert hediyeler olduğu algısı gerçeği tam olarak yansıtmıyor” tespitini yapan çalışma kapsamında, Birleşmiş Milletlerden alınan veriler aracılığıyla 2000-2019 yılları arasında AB’den kullanılmış tekstil ihracatındaki gelişmeler incelendi.

Kullanışmış ya da Atık Ürünlere Neden Talep Var?

İklim Hareketini Sömürgeci Anlayıştan Arındırmak

Dosya: "Çevre Krizi" 1 Aralık 2020

AÇA’ya göre atık ürünler genellikle ikinci el ürün olarak ihraç ediliyor. Bunun öncelikli nedeni, AB bölgesinde yapıştırılan etiketlerin tekstil ürünlerinin gerçek durumuyla tam olarak örtüşmemesi. Bu tutarsızlıkla bağlantılı olarak da söz konusu ürünlerin ne ölçüde geri dönüştürülebileceği genellikle belirsiz kalıyor. Örnek olarak; 2019 yılında AB’den yaklaşık 1.7 milyon ton eski giysi ihraç edildi. 2019’daki bu değer 2000 yılındaki seviyenin yaklaşık 3 katına denk geliyor ve AB vatandaşı başına yılda neredeyse dört kilograma karşılık geliyor.

Rapora göre; kullanılmış giysi ihracatının takriben yarısı (yüzde 46) Afrika’ya gidiyor. Kıtada ucuz giysilere büyük bir talep var. Ancak gerçekte, tekstil ürünlerinin çoğu geri dönüşüm için kullanılamaz durumda ve açık ve kısmen yasadışı depolama alanlarında atık olarak son buluyor. AB’den eski giysilerin ithalatı Afrika ülkelerinde yıllardır tartışma konusu. Bu süreci eleştirenler, AB’den giysi ithalatının yerel tekstil endüstrilerini zayıflattığına dikkat çekiyor. Bu nedenle Ruanda, 2019 yılında ikinci el giysi ithalatını yasakladı.

Pakistan En Fazla Kullanılmış Tekstil Ürünü ve Atığı İthal Eden Ülke

AÇA raporunda yapılan bir diğer tespit, 2019 yılında Avrupa’daki eski giysilerinin yaklaşık yüzde 41’inin Asya ülkelerine gidiyor olması. 2000 yılındaki kıtalara göre dağılım nispetle Asya’ya yapılan ihracatta önemli büyük bir artış söz konusu ve an itibarıyla Pakistan dünyanın en büyük alıcısı konumunda. Asya’da tekstil ürünleri işlenerek paçavra veya dolgu malzemesi haline getiriliyor, ancak bir kısmı da çöp olarak tesislerde bertaraf ediliyor ya da Afrika’ya ihraç ediliyor.

AB Komisyonu, 2022 yılında kullanılmış tekstil ticaretinde şeffaflık ve sürdürülebilirlik için stratejiler açıklamıştı. AÇA’ya göre, uygunsuz bertarafı önlemek için ticaret yollarının ve alıcı ülkelerdeki ihtiyaçların daha iyi anlaşılması gerekiyor. (P)