Fransa’da Göçmenlere Verilen Sağlık Yardımı Neden Kaldırılmak İsteniyor?
Fransa'da yeni Göç Yasası'na dair tartışmalar hız kesmeden devam ediyor. Senatoda kabul edilen tasarıda kayıt dışı yaşayan göçmenlere sağlanan sağlık yardımının kaldırılması öngörülüyor. Peki, bu yardımın kapsamı nedir ve neden tartışmaların odağında?
Fransız Senatosu kayıt dışı göçmenlere verilen Devlet Sağlık Yardımı (Fr. aide médicale d’état, AME) uygulamasının kaldırılmasını onayladı. Sağ partilerin ağırlıkta olduğu Senatoda özellikle de Cumhuriyetçiler Partisi (LR) senatörlerinin çalışmaları ile yeni göç yasası taslağına kayıt dışı göçmenler için sağlık yardımının kaldırılmasına dair bir madde eklendi. Bu madde hakkında fikir ayrılıkları yaşayan hükûmetin tavrı henüz netleşmedi. Yasa taslağına dair görüşmeler aralık ayında Ulusal Mecliste devam edecek.
AME’ye Kimler, Neden Karşı Çıkıyor?
2000 yılında sol partilerin iş birliğiyle getirilen Devlet Sağlık Yardımı, Fransa’da en az üç aydır kayıtsız olarak bulunan yabancıların yararlanabildiği bir sağlık yardımıdır. AME çerçevesinde Fransa’da kayıt dışı yaşayan yabancıların sağlık giderleri, Fransız vatandaşlarının ortalama giderlerini geçmeyecek şekilde Sosyal Güvenlik sistemi üzerinden devlet tarafından karşılanıyor. Fakat bu, AME’den faydalanan kişilere yüzde yüz bir sağlık güvencesi sağlandığı anlamına gelmiyor.
2021 yılından beri mevcut hükûmet tarafından yapılan düzenlemelerle bu yardıma erişime yönelik bazı kısıtlamalar getirilmişti. Örneğin katarakt ameliyatı, diz ve omuz protezleri gibi belli durumlar için AME için yapılan başvurudan ancak 9 ay sonra bu sağlık hizmetlerine erişilebilmesi şartı getirilmişti.
Geçtiğimiz mayıs ayında Cumhuriyetçiler Partisi milletvekili Véronique Louwagie tarafından hazırlanan rapora göre, 2022 yılında 415 bin kişinin yararlandığı bu uygulamanın bütçeye getirdiği maliyet ise Fransa’nın sosyal güvenlik sistemi içinde yüzde 0,47’ye tekabül ediyor: Yani 1 milyar 186 milyon avro. Söz konusu sağlık yardımından yararlananların sayısının artış eğiliminde olmasının sebebi, 2021 yılında parlamentoya bilgi vermek için hazırlanan bir başka raporda Kovid-19 salgını olarak saptanmıştı.
Hükûmetin İçindeki Farklı Yaklaşımlar ve Sağ Partilerin Girişimi
İçişleri Bakanı Gérald Darmanin “Şahsi olarak bu uygulamanın kaldırılmasını destekliyorum.” derken Sağlık Bakanı Aurélien Rousseau ise AME’nin uygulamasının her şeyden önce bir halk sağlığı meselesi olduğunu söyleyerek uygulamanın kaldırılmasının yanlış olduğunu belirtti. Ayrıca, eski Sağlık Bakanı ve mevcut Hükûmet Sözcüsü Olivier Veran da bu konuda İçişleri Bakanı ile aynı fikirde olmadığını dile getirdi.
Sağ ve aşırı sağ partilerin devlet sağlık yardımının kaldırılmasına dair çabaları uzun süredir biliniyor. 2010, 2012, 2016, 2018 ve 2019 yıllarında sağ partilerin bu yardımı sınırlamaya dair teklifleri olmuştu. 2023 yılı bütçesi belirlenirken de LR’li Milletvekili Christian Klinger’in ilgili yardımı sadece acil durumlar, aşılama ve hamilelik ile sınırlamaya yönelik teklifi parlamentoda kabul edilmemişti. Bu çabalara her ne kadar bütçeye dair gerekçeler gösterilse de, asıl sebebin göçü sınırlamak ve Fransa’daki kayıt dışı göçmenleri ülkeden ayrılmak zorunda bırakmaya yönelik bir siyasi ajanda olduğu görülüyor.
Senatodaki tartışmalar sırasında Yeşiller Partili Yannick Jadot yardımın kaldırılmasına açıktan karşı çıkarken, Sosyalist Partili Senatör Yan Chantrel de bunu bir “utanç” olarak nitelendirdi. Sosyalist Parti Senato Grubu Başkanı Patrick Kanner ise hükûmetin bu madde ile ilgili belirsiz pozisyonunu kınadı.
3500 Doktordan “İtaatsizlik” Bildirisi
Öte yandan Senatodan çıkan kararın ardından 3500 Fransız doktor bir bildiri yayınlayarak ilgili maddenin Ulusal Mecliste de onaylanıp yasalaşması hâlinde dahi karara itaat etmeyeceklerini ve kayıt dışı yollarla da olsa hastalarını iyileştirmeye devam edeceklerini açıkladılar. Yayınlanan bildiride bu tavır “Ben bir doktor olarak, ettiğim Hipokrat Yemini uyarınca, belgesiz hastaları ihtiyaçları doğrultusunda ücretsiz tedavi etmeye devam edeceğimi beyan ederim.” sözleriyle beyan ediliyor. Geçtiğimiz haftalarda da 3000 sağlık görevlisi Senatoda tartışmalar sürerken Le Monde’da yayınladıkları metinde söz konusu yardım kaleminin bir halk sağlığı meselesi olduğunu dile getirerek Devlet Sağlık Yardımının kaldırılmasına karşı olduklarını belirten bir bildiri yayımlamışlardı.
