Almanya’da Yeni Vatandaşlık Yasası Yarın Yürürlüğe Giriyor
Almanya’da yeni vatandaşlık yasası yarın yürürlüğe giriyor. Peki Almanya’da yaşamakta olan milyonlarca Türk vatandaşını yakından ilgilendiren bu yasa neler içeriyor ve çifte vatandaşlığa başvuru süreci nasıl işliyor?
Daha önce farklı Avrupa ülkelerindeki çifte vatandaşlık yasalarını ele aldığımız makalemizin ardından Almanya’da “Vatandaşlık Yasasının Modernizasyonu” (Gesetz zur Modernisierung des Staatsangehörigkeitsrechts (StARModG) kapsamında Federal Alman Devleti vatandaşlık yasasını modernize etti. Yasa 19 Ocak 2024 tarihinde Federal Meclis’te (Bundestag) 234 red oyuna karşılık 382 evet oyu ile kabul edilmişti (Toplam 639 oy kullanılmış ve 23 kararsız oy kullanılmıştır). Yasa 27 Haziran 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.
Söz konusu bu yasa Almanya’da yaşayan yabancı kökenlileri ve milyonlarca Türk vatandaşını yakından ilgilendiriyor. Modernize edilmiş bu yasayla birlikte Almanya’da yaşayan Türk vatandaşlarının Alman vatandaşlığını elde etmeleri kolaylaşıyor ve çifte vatandaş olabilmelerine imkân tanınıyor. Eski yasaya göre kişiye bir vatandaşlıktan yana seçimini yapma hakkı tanınıyordu ve çifte vatandaşlık kabul görmüyordu. Dolaysıyla yürürlüğe girecek olan bu yasadan dolayı Almanya´da yaşayan Türk vatandaşlarının ekseriyeti çifte vatandaşlık yasa değişikliğinden faydalanabilecek. Aynı şekilde Alman vatandaşı olup da Türk vatandaşlığına da sahip olmak isteyenler için de bu artık modernize edilmiş olan vatandaşlık yasası ile mümkün. Yasanın yürürlüğe girecek olan tarihin yaklaşmasıyla birlikte çifte vatandaşlığa başvuru süreciyle ilgili sorular da günden günde artıyor. “Türk vatandaşıyken Alman vatandaşlığını kazanmak için nasıl başvuru yapabilirim?” veya “Alman vatandaşıyken Türk vatandaşlığını elde edebilmek için başvuru süreci nasıl işliyor?” gibi sorulara detaylıca cevap vereceğimiz ve başvuru prosedürüne açıklık getireceğimiz yazımıza bir göz atalım.
Nasıl Alman Vatandaşı Olurum?
Alman vatandaşlığını kazanmak için Alman İçişleri Bakanlığına bağlı olan Vatandaşlık Dairesinden (Einbürgerungsbehörde) randevu alıp başvuruda bulunmak gerekiyor. Bunun için lokal düzeyde bağlı olunan Vatandaşlık Dairesinin internet sitesinden başvuru formu doldurulup, istenen evrakların hazırlanması gerekiyor. Başvuru için gerekli belgeler arasında geçerli bir kimlik kartı veya pasaport, oturum süresini kanıtlayacak bir belge (Meldebescheinigung veya Aufenthaltstitel), gelir kâğıtları (Steuerbescheid veya Gehaltsabrechnung), B1 dil sertifikası, 33 sorudan oluşan vatandaşlık testinin (Einbürgerungstest) başarıyla tamamlandığına dair belge, Almanya’nın anayasal düzenini tanıdığına ve bunu zedelemeyeceğine dair imzalanmış bir Sadakat Beyanı (Loyalitätserklärung) yer alıyor. Bunların yanı sıra kişinin bir suç işlememiş olması ve çok eşli olmaması şart koşuluyor. Başvuru miktarı 2024 senesinde kişi başı 255€ olarak belirlenmiştir.
Yeni yasaya göre Almanya’ya 30 Haziran 1974 tarihine kadar misafir işçi anlaşması kapsamında göç etmiş olan “misafir işçiler” ve sözleşmeli işçi olarak 13 Haziran 1990 tarihine kadar Doğu Almanya’ya (DDR) gelmiş olan işçiler, Alman vatandaşlığını kazanmada zorunlu olan vatandaşlık ve dil yeterlilik testinden muaf tutulacaklar.
Vatandaşlığı kazanmak için Almanya’daki asgari ikamet süresi ise 8 seneden 5 seneye indirildi. Başvuru sahibinin ayrıca toplumsal huzuru zedeleyici davranışlarda bulunmamış olması ve sosyal yârdım almaksızın geçimini sağlayabilir durumda olması gerekiyor. Bu süre bazı istisnai durumlarda, örneğin başvuru sahibinin yüksek akademik ve mesleki başarılar ortaya koyması, Almanya toplumuna olumlu katkılar sunması, gönüllü sosyal çalışmalarda yer almak veya Almanya’yı uluslararası müsabakalarda temsil etmek gibi üstün çaba sarf edilmesi durumunda 3 seneye kadar indirilebiliyor.
Opsiyon Modeli Yürürlükten Kalkıyor
Yeni yasayla birlikte Almanya’da doğmuş ve 23 yaşına ulaşmış göçmen kökenli gençlerin, ebeveynlerinin vatandaşlıkları veya Alman vatandaşlığı arasında seçim yapmasını talep eden opsiyon modeli de yürürlükten kalkıyor. Bununla birlikte Almanya’da doğmuş olan göçmen kökenli bir kişi ebeveyninden birisinin Almanya’da 5 senelik ikameti olmasından kaynaklı olarak Alman vatandaşlığını doğrudan elde edebilecek ve iki vatandaşlık arasında seçim yapmak zorunda kalmayacak.
Alman Vatandaşı İken Türk Vatandaşlığını Elde Etmek İçin Başvuru Süreci ve Kriterleri
Almanya’da vatandaşlık yasasının modernizasyonu ile çifte vatandaşlığa başvuru Alman vatandaşı olup da Türk vatandaşlığını kazanmak isteyenler için de geçerli kılınmıştır. Söz konusu bu hak üç durum için geçerlidir. Birinci olarak Türk vatandaşlığını “çıkma izni” alarak kaybetmiş olanlar, çifte vatandaşlık yasası kapsamında tekrar Türk vatandaşlığını alma hakkına sahiptir. Bunun yanı sıra ikinci olarak “Mülga 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu”nun 25. Maddesine göre Türk vatandaşlığını kaybedenler de tekrardan Türk vatandaşlığını geri alabilmek için başvuru yapabilirler. 25. Maddenin a sekmesi Almanyalı Türkleri yakından ilgilendiren bir durumdur. Buna göre “İzin almaksızın kendi istekleriyle yabancı bir devlet vatandaşlığını kazananlar” içinde Türk vatandaşlığını elde edebilme imkânı tanınmaktadır. Daha önce Alman vatandaşlığına geçme suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden birçok Almanyalı Türk için bahsedilen bu kanuna göre tekrar Türk vatandaşlığını kazanma hakkı doğmuştur. Üçüncü durum ise ebeveynlerinin kararı ile reşit olmayan yaştayken (18 yaşına kadar) Türk vatandaşlığını kaybetmiş olanları ilgilendiriyor. Eğer reşit olduktan sonra yani 18. yaşını doldurduktan sonraki üç yıl içersinde kişi vatandaşlık seçme hakkını kullanmadıysa Türk vatandaşlığını geri elde edebilme imkânına sahip oluyor.
Türk vatandaşlığını kazanma başvurusu için Almanyalı Türkler bağlı oldukları konsoloslukların internet sitesi üzerinden randevu oluşturabilirler (https://konsolosluk.gov.tr). Başvuruyu web sitesinin vatandaşlık kısmından “Yeniden Türk Vatandaşlığı Kazanma Başvurusu”na tıklayarak oluşturabilirler. Başvuru için çevrim içi (online) ortamda “Yeniden Vatandaşlık Kazanma Ön Başvuru Formu” ve “Vat-5 Formu” doldurulduktan sonra kimlik bilgileri ve pasaport fotokopisinin yüklenmesinin ardından gayet pratik bir şekilde başvuru oluşturulabiliyor. Randevu tarihinde ise başvuru oluşturmuş olanların gerekli belgeleri konsolosluğa teslim etmesinin ardından işlemlerin takibi e-Devlet uygulaması üzerinden gerçekleştirilebilir. Başvurunun sonuçlanmasının ardından ilgili Başkonsolosluk tarafından vatandaşın tarafına bilgilendirme sağlanmaktadır.
Mavi Kart Sahipleri Türk Vatandaşlıklarını Yeniden Kazanabilecek
Bu yasayla birlikte, Alman vatandaşlığını kaybetmemek için Türk vatandaşlığından izinle çıkmış olup Mavi Kart sahibi olanlar tekrar Türk vatandaşlığına başvuru hakkına sahip oluyor. Yeniden Türk vatandaşlığını kazanmak için başvuruda bulunmak isteyen Mavi Kart sahipleri bağlı bulunmuş oldukları Türk konsolosluklarına müracaatta bulunulabilirler. Yeniden Türk Vatandaşlığını kazanmak için https://www.konsolosluk.gov.tr adresi üzerinden ön başvuru yaptıktan sonra, başvuru için gerekli belgeler başvuru sahibine bildiriliyor. Başvuru sırasında ibraz edilmesi gereken belgeler arasında, daha önce bahsedilmiş olan Vat-5 Formu, Alman pasaportu veya kimliği, Türk vatandaşlığından çıktıktan sonra kimlik bilgilerinde herhangi bir değişiklik olduysa bu değişikliği gösteren belge ve Alman makamlarından alınmış medeni hâli gösteren belge (Yabancı dildeki belgenin yeminli Türkçe tercüman tarafından tercüme edilmiş ve onaylanmış olması gerekiyor) yer alıyor. Bu belgelerle birlikte bağlı bulunulan konsolosluğa başvuru için gidildiğinde, 280 TL’nin günlük kurdaki euro karşılığı olan 2024 senesi vatandaşlık hizmet bedeli ödenerek başvurunun tamamlanması için belgeler Türkiye’ye, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne gönderiliyor. Başvuru sürecinin güncel durumuyla ilgili bütün detaylara e-Devlet uygulaması üzerinden ulaşılabiliyor.
2023 senesinde Almanya’da Alman vatandaşlığına geçiş (Einbürgerung) 200 bin civarı idi. Bu rakam Almanya’da yaşamakta olan yabancı kökenli vatandaşların sadece yüzde 3,5’lik bir kısmını oluşturuyor. 27 Haziran 2024 itibarıyla yürürlüğe girecek olan yasa tasarısının bu sayıyı yükselteceği öngörülüyor.
Bir ülke vatandaşlığı o ülkenin vatandaşına tanıdığı çeşitli haklardan faydalanma ve ülkenin geleceğinde oy kullanarak söz sahibi olma imkânı tanıyor. Dolaysıyla bu haklardan çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu birçok göçmen kökenlinin faydalanmak isteyecekleri tahmin ediliyor. Takriben 1 milyon 325 bin Türk vatandaşı bu yasa tasarısıyla birlikte Alman vatandaşlığını elde etmek için hak kazanacak. İlerleyen zamanda bu yasa tasarısından faydalanmak için başvuruda bulunan Türk vatandaşlarının net sayısının açıklanması bekleniliyor.
Yazini baştan sona okudum ,kaleminize ve eline sağlık Benim ve benim gibiler için bir sorum olacak bendeniz 1999 senesi 7ci ayında alman vatandaşlığını aldım ve Türk vatandaşlığından ayrılarak, alman auslander büroda ikinci vatandaşlık aldığımda alman vatandaşlığını kaybedecegimi biliyorum diye imza verdim ,yeni alman vatandaşlığı üründe ile Türk vatan dasligindan çıkmak için konsolosluğa gittiğimde çıkış,ve hemen ardından tekrar giriş için muracat ettim ,2000 senesinin 3 ayında bakanlar kurulu kararı ile Türk vatandaşlığı aldım ve böylece alman vatandaşlığını 2 vatandaşlığından dolayı kaybettim ,benim sorum şu ikinci vatandaslik kanunundan yararlanarak kaybetmiş olduğum alman vatandaşlığını geriye alabilirmiyim.