Gazze’de Aslında Kaç Kişi Hayatını Kaybetti?
Yapılan yeni bir araştırmaya göre, açıklanan resmî veriler Gazze'deki can kaybını bütünüyle yansıtmıyor. İsrail'in saldırılarında doğrudan ve dolaylı hayatını kaybedenlerin toplam sayısı 186 binden fazla olabilir.
Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Sağlık Direktörü Dr. Akihiro Seita, geçtiğimiz Haziran ayının başında Gazze Şeridi’nin son durumu hakkında bilgi vermişti. 7 Ekim itibarı ile Gazze’de 1,7 milyon Filistinlinin yerinden edildiğini belirten Dr. Seita, Gazze’de şimdiye kadar 2,2 milyon Filistinlinin en az bir kez yerinden edildiğini, birçok kişinin ise on defadan fazla kaldığı yeri terk etmeye mecbur bırakıldığını söylemişti.
İngiltere’de 5 Temmuz tarihinde yayımlanan The Lancet dergisinde, Rasha Khatib, Martin McKee ve Salim Yusuf imzasıyla “Gazze’de Ölü Sayımı: Zor Olsa da Gerekli” başlıklı bir araştırma makalesi yer aldı. Gazze’de 19 Haziran itibarıyla hayatını kaybedenlerin sayısının 37 bin 396 olduğu belirtilen makalede, bölgedeki yıkım nedeniyle Gazze’deki Filistin Sağlık Bakanlığının veri toplamasının zor olduğu vurgulandı.
Gazze’de Ölenlerin Yaklaşık Yüzde 30’unun Kimliği Belirlenemiyor
Bakanlığın, ölü sayısı ile kimliği belirlenen ölü sayılarını ayrı açıkladığına işaret edilen makalede, Gazze’de hayatını kaybedenlerin yaklaşık yüzde 30’unun kimliğinin belirlenemediğinin altı çizildi. Makalede, Orta Doğu’daki hava saldırılarını izleyen ve arşivleyen sivil toplum kuruluşu Airwars‘ın, bazı kimliği belirlenebilir kurbanların isimlerinin bakanlık listelerinde yer almadığını ortaya çıkardığı da ifade edildi.
Gazze’deki binaların yüzde 35’inin yıkıldığına yönelik verilere de değinilen makalede, hâlâ enkaz altında olan cenaze sayısının 10 binden fazla olduğu vurgulandı. Savaşların, sadece şiddet olaylarına değil sağlık sorunlarına da neden olduğuna dikkat çekilen makalede, savaşlar sona erse dahi etkilerinin gelecek yıllarda süreceği belirtildi.
Gazze’de Dolaylı Ölüm Oranı 3 ila 15 Kat Daha Yüksek
Sağlık kurumlarının yok olması, su, gıda ve barınak yetersizliği, güvenli yaşam alanlarının bulunmaması gibi nedenlerden dolayı ölüm sayılarının yüksek olacağı kaydedilen makalede, dolaylı ölümlerin, doğrudan ölümlere göre 3 ila 15 kat daha yüksek olduğu aktarıldı.
Makalede, “Bildirilen 37 bin 369 ölüme karşılık, dört dolaylı ölüm gibi ihtiyatlı bir tahmin yapıldığında Gazze’deki saldırılarda 186 binden fazla ölüm olduğunu farz etmek yanlış olmayacaktır. Gazze’nin 2022 nüfus tahmini olan 2 milyon 375 bin 259 ele alındığında tahmin edilen ölü sayısı, tüm nüfusun yüzde 7,9’una denk gelmektedir.” ifadeleri kullanıldı.
Şubat 2024’te yapılan değerlendirmeye göre, ateşkesin sağlanmayıp saldırıların aynı yoğunlukta devam etmesi hâlinde ölü sayısının, 6 Ağustos’ta 58 bin 260, salgın hastalıklar ve gerilimin yükselmesi de hesaba katıldığında 85 bin 750 olacağı tahmini de makalede yer aldı. Bu nedenle Gazze’de acil ateşkese ihtiyaç olduğu vurgulanan makalede, gerekli tıbbi yardımın, gıda, su ve temel ihtiyaçların dağıtımının hayati önemine işaret edildi. Makalede, Gazze’de ortaya çıkan ölü sayısı ve yıkımın hesaplanmasının, gelecekte hesap sorma, savaşın getirdiği yıkımın ölçüsünü belirleme ve savaş sonrası yapılacakların tespiti açısından oldukça önemli olduğu belirtildi:
“Bu aynı zamanda yasal bir gerekliliktir. Uluslararası Adalet Divanı tarafından Ocak 2024’te belirlenen geçici tedbirler, İsrail’in ‘… Soykırım Sözleşmesi kapsamındaki eylem iddialarıyla ilgili delillerin yok edilmesini önlemek ve korunmasını sağlamak için etkili tedbirler almasını’ gerektirmektedir. Gazze Sağlık Bakanlığı ölüleri sayan tek kuruluştur. Dahası, bu veriler savaş sonrası toparlanma, altyapının yeniden kurulması ve insani yardımın planlanması için hayati önem taşıyacaktır.” (AA/P)
