Avrupa Ülkeleri İran’ın İsrail Saldırısına Nasıl Tepki Verdi?

İsrail Ordusunun Lübnan‘a yönelik saldırıları ile Orta Doğu’da gerilimin daha da artması ve Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın İsrail güçleri tarafından öldürülmesinin ardından İran ve İsrail arasındaki tansiyon hiç olmadığı kadar yükseldi. Günlerdir İran’ın askeri bir cevap verip vermeyeceği tartışılırken 1 Ekim günü İran İsrail’e karşı füze saldırısı başlattı.

1 Ekim günü akşam saatlerinde, İsrail Ordusu İran’ın balistik füzeleri ateşlediğini duyururken halka sığınaklardan çıkmama çağrısı yaptı. Ardından İran Devrim Muhafızları Ordusundan yapılan yazılı açıklamada, İran’ın ulusal güvenliğini hedef alan İsrail’e onlarca füzeyle saldırı düzenlendiği bildirildi. Saldırının Hamas lideri İsmail Heniyye, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve İranlı general Abbas Nilfuraşan’ın öldürüldüğü İsrail saldırılarına karşılık olarak gerçekleştirildiği belirtilerek İsrail’in bu saldırıya askerî yanıt vermesi hâlinde “yıkıcı karşılık” göreceği dile getirildi.

Öte yandan İran’ın düzenlediği saldırıya Avrupa ülkeleri ve ABD’den tepki gelirken bölge ülkeleri de itidal çağrısı yaptı.

İspanya: “Uluslarası Toplum Bölgesel Gerilimi Durdurmalı”

Saldırılar üzerine açıklama yapan İspanya hükûmeti, İran’ın İsrail’e füze saldırısı gerçekleştirmesini “şiddetle kınadığını” açıklayarak, uluslararası topluma acil müdahale çağrısı yaptı. Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “Hükûmet, İran’ın bu gece İsrail’e yönelik bombardımanını şiddetle kınıyor. Uluslararası toplum, öngörülemeyen sonuçlar doğuran bölgesel gerilimi durdurmak için derhal harekete geçmelidir.​” ifadeleri kullanıldı.

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares de Cadena Ser radyosuna verdiği demeçte, İsrail’in Lübnan ve Gazze’ye bombalı saldırıları gibi İran’ın İsrail’e füze saldırısını da “kesin bir şekilde kınadıklarını” açıkladı. İsrail ve İran’a itidal çağrısında bulunan İspanya Dışişleri Bakanı, “Çatışma, niteliğini değiştiriyor. Bu hem bölgeselleşerek yayılması hem de giderek daha fazla ülkeyi kapsaması anlamına geliyor. Herkes çatışmayı durdurmak için ölçülü hareket etmeli ve gerilimi azaltmak için çaba göstermelidir.” dedi. Avrupa Birliği (AB) Dışişleri Bakanlarının yaptığı olağanüstü toplantıda, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin acil toplanması için harekete geçilmesini istediğini dile getiren Albares, “Daha fazla insan kaybının önlenmesi için acilen ateşkese ihtiyaç var.” şeklinde konuştu.

Albares, ayrıca İsrail-Lübnan sınırında görev yapan Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Barış Gücü’ndeki (UNIFIL) askerlerin durumu ve Lübnan’ın güneyindeki gelişmelerin analizi için BM Genel Sekreteri’nin Barış Operasyonlarından Sorumlu Yardımcısı Jean-Pierre Lacroix ile telefon görüşmesi yaptığını duyurdu.

İtalya, İran’ın Saldırılarını Kınadı

İtalya hükûmeti, İran’ın İsrail’e yönelik füze saldırısını kınadı ve yaşanan gelişmelerden derin kaygı duyduğunu bildirdi. Başbakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Orta Doğu’daki krizin kötüleşmesi sebebiyle Başbakan Giorgia Meloni’nin durumu görüşmek ve gerekli tedbirleri değerlendirmek üzere; Başbakan Yardımcısı Antonio Tajani, Savunma Bakanı Guido Crosetto, Başbakanlık Müsteşarı Alfredo Mantovano, istihbarat birimlerinin başındaki isimler ve İtalya’nın Tel Aviv Büyükelçisi Luca Ferrari’nin katılımıyla dün akşam acil bir güvenlik zirvesi düzenlediği belirtildi.

Açıklamada, “İtalyan hükûmeti, İran’ın İsrail’e yönelik saldırısını kınarken, devam eden gelişmelerden duyduğu derin kaygıyı belirtiyor ve tüm bölgesel aktörlere sorumluluk çağrısında bulunarak, gerilimin tırmanmasının önlenmesini talep ediyor.” ifadeleri kullanıldı. Açıklamada ayrıca, İtalya’nın G7 Dönem Başkanı olarak İsrail-Lübnan sınırında 1701 sayılı kararın tam olarak uygulanması yoluyla istikrarın tesisine yönelik diplomatik çözüm için çabalamaya devam edeceği vurgulandı.

Almanya: “İran Saldırıları Durdurmalı”

Almanya da, İran’ın İsrail’e düzenlediği füze saldırısına ilk tepki gösteren ülkeler arasında yer aldı. Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, sosyal medya platformu X’ten yaptığı paylaşımda, “İsrail, İran tarafından füzelerle saldırıya uğramaktadır. Mevcut saldırıyı mümkün olan en güçlü şekilde kınıyorum.” ifadesini kullandı.

Israel wird in diesen Stunden von Iran mit Raketen angegriffen. Den laufenden Angriff verurteile ich auf das Allerschärfste. Wir haben Iran vor dieser gefährlichen Eskalation eindringlich gewarnt. Iran muss den Angriff sofort einstellen. Er führt die Region weiter an den Abgrund.

— Außenministerin Annalena Baerbock (@ABaerbock) October 1, 2024

İran’ı bu tehlikeli tırmanışa karşı uyardıklarını belirten Baerbock, İran’ın saldırıları durdurmasını istedi. Baerbock, bunun bölgeyi daha da uçuruma sürüklediğini kaydetti.

Fransa’dan İran’a Kınama, İsrail’e ise Lübnan’dan Çekilme Çağrısı

Netanyahu’nun Kuzey Hamlesi: İsrail, Lübnan’dan Ne İstiyor?

Orta Doğu 28 Eylül 2024

Fransa tarafında ise konuyla ilgili konuşan Başbakan Michel Barnier oldu. Başbakan, bölgede bir “gerginlik” ve İran ile İsrail arasında “devam ediyor gibi görünen doğrudan çatışma” konusundaki endişelerini dile getirerek durumu “son derece ciddi” olarak nitelendirdi. Kısa bir süre sonra Elysée Sarayından yapılan açıklamada Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da “İran’ın İsrail’e yönelik saldırılarını” “en büyük kararlılıkla” kınadığını dile getirdi.

Macron’un açıklamasında ayrıca, İsrail’in Lübnan’daki askerî operasyonlarını mümkün olan en kısa sürede sonlandırması talep edildi. Zaten çok fazla sivilin mağdur olduğu vurgulanarak Lübnan’ın egemenliği ve toprak bütünlüğünün, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1701 sayılı kararına tam olarak uygun şekilde yeniden sağlanacağının umut edildiği belirtildi.

AB, Bölgesel Bir Savaşa Karşı

Bölgede artan gerilim ve İran’ın İsrail’e saldırı düzenlemesi ile ilgili olarak Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de, AB’nin, İran’ın İsrail’e yönelik saldırısını “en sert şekilde” kınadığını bildirdi.

Borrell tarafından sosyal medya üzerinden yapılan açıklamada, “AB, İran’ın İsrail’e yönelik saldırısını en sert şekilde kınıyor.” dendi. Josep Borrell, mesajını şöyle sürdürdü: “Tehlikeli saldırı ve misilleme döngüsü kontrolden çıkma riski taşıyor. Bölge genelinde derhal ateşkes gerekiyor. AB, bölgesel bir savaşı önlemeye katkıda bulunmaya tamamen kararlı.”

Birleşik Krallık: “İsrail’in Güvenliğine Bağlıyız”

Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer de saldırıların ardından İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’yla yaptığı telefon görüşmesinde ülkesinin İsrail’in güvenliğine verdiği desteği dile getirdi.

Birleşik Krallık Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre, iki başbakan Orta Doğu’da yükselen tansiyonu ele alırken Starmer, İran’ın İsrail’e yönelik saldırılarını kınadığını belirtti. Starmer, ülkesinin İsrail’in güvenliğine ve sivillerin korunmasına olan kararlı bağlılığını da görüşmede ifade etti.

Görüşmede ayrıca Lübnan’da ateşkesin önemine ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1701 sayılı kararı doğrultusunda siyasi çözüme alan açılmasına işaret eden Starmer, Gazze’de ateşkes yapılması gerekliliği ile esirlerin salıverilmesinin önemine de vurgu yaptı.

ABD’nin İsrail’e Desteği Tam

İsrail’e karşı yapılan saldırıya müttefiği olan ABD de sert tepki verdi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İran’ın İsrail’e yönelik füze saldırısının “kabul edilemez” olduğunu kaydederek, “İsrail, ABD’nin ve diğer ortakların aktif desteğiyle bu saldırıyı etkili şekilde yenilgiye uğratmıştır.” dedi. Başkan Biden ise konuya yönelik açıklamasında “Şüphesiz ki ABD, İsrail’i tam olarak desteklemektedir.” diyerek ittifakı vurguladı.

Mevcut Başkan Yardımcısı ve önümüzdeki seçimler için Demokratların Başkan Adayı olan Kamala Harris ise “İran, Orta Doğu’da istikrarsızlaştırıcı ve tehlikeli bir güç; İsrail’e yönelik bugünkü saldırısı da bu gerçeği kanıtlamaktadır.” değerlendirmesini yaparak İran’ı hedef aldı. Harris ayrıca İsrail’in güvenliğine olan taahhüdünün “sarsılmaz” olduğunu dile getirdi.

Saldırılar üzerine BM Genel Kurul Başkanı Yang da, Orta Doğu’da itidal ve diplomatik çözüm çağrısı yaptı. Ayrıca, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerin, İran’ın İsrail’e yönelik füze saldırısını kınadığı bildirildi. Bölge ülkelerinden Ürdün’ün Kralı Abdullah da, Orta Doğu’daki çatışma çemberini genişletecek, bölgeyi ve dünyayı korkunç sonuçlar doğuracak kapsamlı bir savaşa sürükleyecek “bölgesel gerginlik tehlikesi” konusunda uyarıda bulundu.

İran, 13 Nisan tarihinde de İsrail’e yüzlerce kamikaze insansız hava aracı, balistik ve seyir füzesiyle saldırı düzenlemişti. (AA/P)