Hollanda’da Düşen Hükûmet Sonrası Parlamento Seçimi Hazırlıkları
Hollanda’da 17 Mart 2021 tarihinde gerçekleşmesi beklenen Temsilciler Meclisi Seçimi için hazırlıklar başladı. Seçim gündemi pandemi sürecinden etkilenirken, vatandaşlara göre de en önemli konulardan biri sağlık oldu.
Çocuk bakım ödeneği konusunda yaşanan skandaldan dolayı hükûmeti düşen Hollanda’da Temsilciler Meclisi seçimi yaklaşıyor. 17 Mart 2021’de gerçekleşmesi planlanan seçimin, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) mutasyonları sebebiyle ertelenme ihtimali konuşulurken hazırlıkları devam ediyor. Peki koronavirüsün ve çocuk bakımı ödeneği skandalının gölgesi altında seçim hazırlıkları nasıl ilerliyor?
Korona Önemleri Alındı
Seçime oldukça yoğun bir katılım bekleniliyor. I&O Research’in araştırmasına göre, oy kullanma hakkına sahip olanların yüzde 81’i kesinlikle oy kullanmayı düşünüyor. Seçmenlerin yüzde 5’i muhtemelen seçime katılım sağlamayacağını söylüyor ve bunların yüzde 22’si pandemiyi neden olarak gösteriyor. Bu oran, tüm seçmenlerin yalnızca yüzde 1’inin korona pandemisi korkusu nedeniyle oy kullanmayacağı anlamına geliyor. 2017 yılında gerçekleşen bir önceki meclis seçiminde katılım oranı, 1986’dan bu yana yüzde 81,57 ile en yüksek yüzeyde idi.
Bu seneki seçimde 70 yaş ve üzeri yaklaşık 2,4 milyon seçmen, koronavirüs önlemleri kapsamında oylarını mektup ile verebilecek. Sandıkların risk grupları için 15 ve 16 Mart 2021 tarihlerinde açık olacak. Üçüncü opsiyon olarak ise vekalet ile oy verilebilecek. Sandıklara gidecek olan kişilerin oy pusulaları ile birlikte verilecek olan “sağlık kontrolü formunu” doldurmaları gerekecek.
Yurtdışındaki Seçmenlerin Oyu Yetişemeyebiliyor
Hollanda’daki seçimlere yurtdışından katılmak isteyen vatandaşlar ise “yurtdışı seçmen kayıt” formundan tek seferlik Lahey Belediyesi üzerinden sisteme kaydolabiliyor. Seçmenler, kayıt işleminden sonra her seçime posta yolu ile katılma imkanına sahip oluyor. Bir önceki Temsilciler Meclisi Seçiminde birçok yurtdışı seçmeninin oyları geçersiz sayılmış. Oyu yetişmeyen birçok vatandaş bunun üzerine şikâyette bulunmuştu. Yurtdışındaki Hollanda vatandaşları için oy verme sürecini koordine eden Lahey Belediyesi, 2017 yılında oy kartlarının seçmenlere gönderildiğini duyurmuştu. Fakat, sorumlu dairenin sözcüsü, posta yoluyla “Herkese söz hakkı vermek için elimizden gelenini yapıyoruz.” ifadelerini kullanmış, ancak bu şekilde oy vermenin herkes için zor bir iş olduğunu kabul etmişti. Bu sene de oy pusulaları posta yolu ile Lahey Belediyesine en geç 17 Mart 2021 saat 23:59’a kadar ulaşmış olması gerekiyor.
VVD Partisi, Aşırı Sağcı Partiler ile Koalisyon Kurmak İstemiyor
Seçim anketlerinin özetini çıkaran “Alle Peilingen” web sitesine göre, 2021 seçiminde en çok oy alan partilerin konumu değişmeyecek. Bir önceki seçim gibi sırasıyla VVD (Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi), PVV (Özgürlükler Partisi), CDA (Hristiyan Demokratlar Birliği) ve D66 (Demokratlar 66) ilk dört büyük parti olarak gösteriliyor. Seçimden iki ay önce istifa eden hükûmetin koalisyonu ise PVV harici büyük partilerden ve CU (Hristiyan Birlik) partisinden oluşuyordu. 2017 seçiminde PVV ile koalisyon kurmak istemediğini belirten VVD, gerekli olan 76 koltuk sayısını CU partisi desteği ile bulmuştu. 2021 seçiminde ise VVD partisi lideri Mark Rutte, Geert Wilders’in başkanlık ettiği aşırı sağcı PVV partisi ile koalisyon kurmak istemediğini yinelemişti. Bunun yanı sıra, Rutte bir başka aşırı sağcı parti olan FvD (Demokrasi Forumu) partisi ile de koalisyon kurmak istemediğini de belirtmişti. Rutte, PVV ile bu sene neden koalisyon kurmak istemediğini açıklamasa da bir önceki seçimde Wilders’in ırkçı söylemlerinden dolayı istemediğini ortaya koymuştu. Eski başbakan 2021 seçimi öncesi ise “Op1” programında FvD lideri Thierry Baudet ile ırkçı ve cinsiyetçi söylemlerinden dolayı koalisyon kurmak istemediğini vurgulamıştı.
En Önemli Konu: Sağlık
Anketler sonucunda partilerin konumu itibariyle büyük oynamaların gerçekleşmeyeceği öngörülüyor. Hollanda İslam Federasyonu (NIF) Kurumsal İletişim Başkanı Kenan Aslan, Perspektif’e yaptığı açıklamada “Partilerin alıştığımız gibi bir parti programları yok. Onlar da bizlerde olduğu gibi pandemi nedenli bir motivasyon eksikliği görünüyor.” ifadelerini kullandı. Partilerin ancak seçimden önce gerçekleşen münazaralarda kendilerini gösterebileceklerini düşündüğünü söyleyen Aslan, “şimdilik bir kampanya havası yok” değerlendirmesinde bulundu.
“EenVandaag” anketine göre vatandaşları 2021 Temsilciler Meclisi Seçiminde ilgilendiren konular arasında sağlık, istihdam ve güvenlik öne çıkmakta. Yaklaşık bir senedir koronavirüs salgınının gündem olduğundan dolayı partilerin bu süreçteki pozisyonların seçim sonuçlarını etkilemesi bekleniyor. Gündemin her an değiştiği bu dönemde ise anketlerin de büyük bir değişim gösterip göstermeyeceği merak konusu.
Göçmen Kökenlilerin Katılımı Az
Hollanda’daki göçmen kökenlilerin seçimlerdeki katılımlarının az olduğunu vurgulayan Aslan, “Denk ve Nida Partisi gibi, azınlıkları temsil eden partilerin de olmasıyla birlikte bir önceki seçime göre katılım yükselecektir.” açıklamasında bulundu. Hollanda İstatistik Kurumunun araştırmasına göre, 2012 Meclis seçiminde “batılı olmayan göçmenlerin” yüzde 58’i oy kullandı. “Batılı olan göçmenlerde” ise bu oran yüzde 68. Bu bağlamda göçmen kökenlilerin katılımları, yüzde 80’in üzerinde bir katılımın görüldüğü Hollanda kökenlilere göre daha az. Aslan açıklamalarına, gençlerin de siyasal katılımını destekleme amaçlı “De Politieke Arena” isimli bir program düzenlediklerini bildirdi. SP, Denk, NİDA, CDA ve D66 partilerden adayların da katılacağı programın 17 Şubat saat 19:30’dan itibaren YouTube üzerinden canlı olarak takip edilebilir. (eh)
