Göçmenlerin Köken Ülkelere Para Gönderimi Pandemi Sürecinde Arttı
Göçmenlerin son yıllarda, yeni tip koronavirüs salgınına rağmen, yurt dışındaki akrabalarına daha fazla para gönderdiği tespit edildi.
Kovid-19 pandemisi nedeniyle birçok göçmen işini kaybetti ya da gelir kaybına uğradı. Dünya Bankası, göçmenlerin köken ülkelerine yaptığı para havalelerinin yüzde 20 oranına kadar azalacağını ve bunun yerel ekonomiler üzerinde büyük bir etkisi olacağını öngörmüştü.
“Göçmenler Gerektiğinde Daha Fazla Para Gönderiyor”
Ekonomik göstergelere bakıldığında, pandeminin etkisinin şaşırtıcı biçimde beklenilenden küçük olduğu gözlemlendi. 2020’nin ikinci çeyreğinde yüzde 10 ila 20’lik bir düşüş yaşanmasına rağmen, sonraki çeyrekte rakamlarda yeniden bir toparlanma görülüyor. Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsünden Matthias Lücke, bunun çeşitli nedenleri olabileceği tahmin ediyor. İş piyasası araştırmacısı olan Lücke, işçi dövizleri (İng. remittances, Alm. Rücküberweisungen) üzerine araştırmalar gerçekleştiyor.
“Göçmenler, gerektiğinde kısa süre zarfında kendi ülkelerine daha fazla para gönderiyor, bunu geçmişten de biliyoruz.” diyen Lücke, doğal afet ve benzeri diğer kriz durumlarını buna örnek gösteriyor. Böylesi bir ekonomik davranışın bilinmesine rağmen, Lücke Kovid-19 salgını sırasında daha çok para gönderilmeye devam edilmesini olağandışı buluyor; çünkü para gönderimini gerçekleştirenler de salgından bilfiil etkileniyor.
“İşimi Kaybettim Ama Para Göndermemek Bir Seçenek Değil”
Almanya’daki Suriye kökenli göçmenlerin kurduğu bir STK olan Adopt a Revolution‘dan Ansar Jasim, pandeminin getirdiği zorlukları, “Tamam, işimi kaybetmiş olabilirim ama bundan dolayı hiç para gönderememek benim için bir seçenek değil.” sözleriyle değerlendiriyor. Jasim, Almanya’daki Suriyeli göçmenlerin akrabalarına para göndermeyi durdurmaktansa tasarrufta bulunmayı tercih ettiğini gözlemiyor. Bu sebeple bir kısım gencin, ailelerine masraf çıkarmamak için eğitimlerine devam etmediğini de ekliyor.
İşini kaybedenlere verilen devlet yardımının artırılmasının yurt dışına yapılan havalelerde yaşanan düşüşün önüne geçmiş olabileceği düşünülüyor. Ayrıca görülen artışı açıklayabilecek başka bir istatistiksel olgu ise, daha önce kayda geçmemiş transferlerin pandemide kayıt altın alınmış olması. Zira salgınla beraber para gönderimi için kullanılan birçok gayriresmî kanal ortadan kalktı ve göçmenlerin büyük kısmı havaleler için resmî finansal hizmet sağlayıcılarına yöneldi. Pandemi öncesinde; göçmenlerin önemli bir kısmı, resmî kanalların müşterisi değildi ya da daha pahalı olması sebebiyle bu hizmet sağlayıcılarını tercih etmiyordu.
Küresel düzeyde de 2021’deki işçi dövizlerinin genel anlamda stabil olduğu ve pandemi öncesi değerlerle karşılaştırmaya elverişli olduğu belirtiliyor.
Almanya’dan Yapılan Para Transferleri
Kasım 2021 itibarıyla Almanya dışına yapılan para havalelerin son yıllara göre değişimi.
İnfografik: Mediendienst Integration. Kaynak: Almanya Federal Merkez Bankası (Bundesbank).
2020 yılında, Almanya’dan ülke dışına yaklaşık 6 milyar avro değerinde havale gerçekleşti. Bu miktarın 4 milyar 4 yüz milyonluk gibi büyük bir kısmı, göçmenlerin Avrupa ülkelerindeki akrabalarına ulaştı. Bilhassa büyük bir meblağ, tahmin edilebileceği gibi iş gücü göçü kapsamında Almanya’ya milyonlarca insanını göndermiş Türkiye, Polonya, İtalya ve Romanya gibi ülkelere gitti. Bu ülkelerin yanı sıra, sığınma başvurularının yoğun olarak geldiği Suriye, Irak ve Afganistan gibi ülkelere gönderilen havalelerde de keskin bir artış söz konusu. Havale edilen paranın, öncelikle, iş gücü piyasasına entegre olmuş sığınmacılardan geldiği düşünülüyor.
Yurt dışına yapılan para havalelerini inceleyen Almanya Federal Merkez Bankası, yapılanan hesaplamanın karmaşık bir süreç olduğunu ve sonucunda tahmini rakamların elde edildiğini aktarıyor. Bunun önemli bir sebebi ise yapılan havalelerin büyük bir kısmının, 12 bin 500 avroluk beyan etme eşiğinin altındaki miktarlarda olması.
İşçi Dövizlerinin Köken Ülkelere Etkisi
Göçmenlerin geldikleri ülkelerdeki aileleri ve akrabaları, bu gönderilen paraları sağlık masrafları ya da çocuklarının eğitim hayatı için gereken harcamalarda kullanıyor. Transferlerin, dolayısıyla, parayı teslim alan aile üyelerinin ve akrabaların yaşadığı yoksulluğu bir nebze azalttığı kabul ediliyor.
Daha büyük ölçekte ise havaleler, köken ülkenin ekonomisi için de bir fayda oluşturuyor. Fakat bu para akışının dezavantaj yarattığı durumlar da mevcut. Ülke içi ekonomik rekabetin zayıf olduğu ve fazla ithalat yapan ülkelerde, enflasyona yol açabiliyor. Enflasyonun yükselmesi hâlinde ise, yurt dışında çalışan yakınlarından ve akrabalardan destek almayan aileler fiyat artışları nedeniyle mağdur oluyor.
Dünya Bankasına ait bir girişim olan Göç ve Kalkınma Küresel Bilgi Ortaklığı (KNOMAD), bu para havalesi kategorisindeki artış trendinin devam edeceğini ön görüyor. Bu konuda hakkında düzenli raporlar yayımlayan KNOMAD, pandemiye bağlı kısıtlamaların yaşanacak büyümeye engel olduğu görüşünde. Kurum, göçmenlerin köken ülkerine yaptıkları havalelerin, bölgesel farklılıklarla birlikte yüzde 2,6 oranında artacağını tahmin ediyor. (P)
*Bu araştırma Mediendienst Integration kurumunun sayfasında yayımlanmıştır.
