İsrail’de Koalisyon Hükûmetinin Düşmesi Gündemde
İsrail'de Batı Şeria bölgesiyle ilgili işgal yasasını meclisten geçiremeyen koalisyon hükûmetinin düşebileceği ve önceki Başbakan Netanyahu'nun hükûmeti devirmek için kulis yaptığı konuşuluyor.
İsrail’de koalisyon hükûmeti, işgal altındaki Batı Şeria’da yaşayan İsrailli yerleşimciler için ceza kanunu uygulama süresini uzatan işgal yasa tasarısını parlamentodan geçiremedi.
Sekiz Partili Koalisyon Hükûmetinin Geleceği
İsrail Parlamentosu, ceza kanununun işgal altındaki Batı Şeria’da yaşayan İsrail vatandaşı yerleşimciler için uygulanmasını sağlayan olağanüstü hâlin temmuz sonrasına uzatılmasına ilişkin yasa tasarısını oyladı. Meclisteki 120 milletvekilinden 58’i aleyhte, 52’si lehte oy kullandı.
İsrail’de son dönemde desteğini çeken milletvekilleriyle meclis çoğunluğunu yitiren sekiz partili koalisyon hükümeti için söz konusu yasa test niteliğinde kabul ediliyordu. Ana muhalefet partisi Likud, işgal altındaki Batı Şeria’daki yasa dışı yerleşim yerlerinde yaşayan Yahudilerin seçmen tabanı olmasına rağmen koalisyon hükümetini düşürmek için aleyhte oy kullandı.
Meclisteki oturuma katılan Adalet Bakanı Gideon Saar, mecliste yaptığı konuşmada, yasanın geçmemesi hâlinde İsrail polisinin, suç işleyip işgal altındaki topraklara kaçanları yakalayamayacağını, burada yasal olarak bulunamayacağını, “bölgenin bir suç yuvası hâline geleceğini” söyledi.
Koalisyondaki Filistinli Milletvekilleri Aleyhte Oy Kullandı
Söz konusu yasa, İsrail’in 1967’de işgal ettiği Batı Şeria’da yaşayan İsrailli yerleşimcilerin, o tarihten bu yana aynı bölgedeki Filistinlilerin aksine, İsrail askeri mahkemeleri yerine sivil mahkemelerde yargılanması ve ceza alması hâlinde sivil cezaevinde kalması, sosyal güvenlik sisteminden faydalanması gibi ayrıcalıkları sağlayan olağanüstü hâli düzenli olarak beş yılda bir uzatıyordu.
İşgal altındaki Batı Şeria’da yaşayan Filistinliler, İsrail askeri kanunlarıyla yargılanıyor. Yasa, haziran sonuna kadar geçerli olacak. Gözlerin çevrildiği, koalisyon ortağı, İsrail vatandaşı Filistinlilerin partisi Birleşik Liste’den (Ra’am) bir milletvekili aleyhte oy kullandı. Parti lideri Mansur Abbas dahil üç milletvekili çekimser oy verdi.
Sol Meretz Partisinden, koalisyondan desteğini önce çeken sonra kararından geri dönen Filistin asıllı Milletvekili Rina Zuabi, yasa aleyhinde oy kullandı. Koalisyon ortağı, İsrail İşçi Partisinden Filistin asıllı Milletvekili İbtisam Mara’ana da aleyhte oy verdi.
Koalisyon Hükûmeti Düşebilir
İsrail’de koalisyon hükümeti için Batı Şeria’daki vatandaşlarına işgal altında yaşayan Filistinlilere göre ayrım sağladığı yasa tasarısı koalisyon için bir test niteliği taşıyordu. Ülke basını, “Koalisyona ağır darbe”, “Koalisyon için sonun başlangıcı” başlıklarını kullandı.
İsrail’de koalisyon hükûmeti 8 partinin bir araya gelmesiyle 61 milletvekilinin güvenoyuyla Haziran 2021’de kurulmuştu. Başbakanı Naftali Benett’in liderlik ettiği sağdaki Yamina Partisinden Milletvekili Idit Silman, geçen ay “yeterince sağ siyaset izlemediği” gerekçesiyle koalisyondan ayrıldığını açıklamıştı. Bu durumda, muhalefet ve iktidar mecliste 60-60 sayısında eşitlenmişti.
Geçen haftalarda sol partiden Filistin asıllı İsrail vatandaşı Zuabi önce koalisyondan ayrıldığını sonra da geri döndüğünü açıklamıştı. İsrail basını, ana muhalefet partisi Likud lideri Binyamin Netanyahu‘nun hükûmeti devirmek için kulis yaptığını yazmıştı. İsrail, koalisyon ve hükûmet krizleriyle son 41 ayda 4 seçim yapmıştı.
Arakib Köyü 202. Kez Yıkıldı
İsrail güçleri, ülkenin güneyindeki Necef Çölü’nde bulunan Filistinlilerin yaşadığı Arakib köyünü bir kez daha yıkarak pek çok kişiyi evsiz bıraktı. Arakib’i Savunma Komitesi Üyesi Aziz et-Turi, yaptığı açıklamada, İsrail güçlerinin baskın düzenledikleri köyü 202’nci kez yıktığını belirtti.
Bölge sakinlerinin köylerini yeniden inşa edeceğini yineleyen Turi, “Yorulmayacağız, sıkılmayacağız, özgür ve hayatta olduğumuz sürece köyümüzü yüz üstü bırakmayacağız.” dedi.
İsrail’in ilk yıkımı Temmuz 2010’da gerçekleştirdiği Arakib köyünde, 80’den fazla İsrail vatandaşı Filistinli yaşıyor. Tel Aviv yönetimi, köyün “yasa dışı yollarla kurulduğunu ve yıkılması gerektiğini” iddia ediyor. Köy halkı ise bu toprakların, İsrail’in kurulmasından çok önce dedelerinden kendilerine miras kaldığını vurguluyor.
Köylüler Yıllardır Evlerini Yeniden İnşa Ediyor
Köylüler, İsrail güçlerinin her yıkım işleminin ardından ahşap ve plastik malzemelerle evlerini yeniden inşa ederek direnişlerini sürdürüyor.
Necef bölgesindeki diğer köylerde olduğu gibi Arakib’e de elektrik ve su gibi zorunlu hizmetleri sunmayan İsrail, bölgede yaşayan Filistinlilerin arazi mülkiyetini de tanımıyor.
Filistin kaynaklarına göre, Tel Aviv yönetimi bugüne kadar 220 bin Filistinlinin yaşadığı 12 milyon dönümlük Necef Çölü’nün 11 milyon dönümünü devlet lehine istimlak etti. (AA/P)
