Anaokulunda Müslüman Çocuğa Vejetaryen Menü Yok!
Almanya’nın Hamburg şehrinde bir anaokulunda vejetaryen menü krizi yaşandı. Müslüman çocukların evde et yedikleri için anaokulunda da et yemek zorunda olduklarını söyleyen anaokulu idaresi, vejetaryen menüleri olmasına rağmen çocuklara bu beslenme imkânını sunamayacaklarını söyledi. İtirazlar üzerine anaokulu geri adım attı.
Almanya’da Müslüman ailelerin çocukları eğitim kurumlarında helal gıda hassasiyeti nedeniyle genelde vejetaryen menülere yöneliyorlar. Birçok anaokulunda da vejetaryen menüler, anaokulu yemek sistemi içerisinde standartlaşmış durumda. Bu standardı bozan bir örnek ise Hamburg’ta yaşandı.
Eylül 2022 tarihinde çocuğunu anaokuluna yazdırmak isteyen Ayşe Hanım*, bulunduğu şehirdeki bir anaokuluna gitti (Anaokulunun ismi ve adresi redaksiyonda bulunmaktadır). Kayıt işlemlerinin tamamlanması için anaokulunda bulunan Ayşe Hanım, çocuğu anaokuluna başlayacağı gün diğer detayları halletmek için anaokulu yönetimiyle görüştü.
“Onlara Vejetaryen Menü Var, Size Yok”
Görüşme esnasında çocuğun beslenmesiyle ilgili soruya, “Çocuğuma vejetaryen menü sunulmasını istiyorum.” cevabını veren anne, bu cevabı üzerine anaokulunun müdürüne yönlendirildi. Müdür, Müslüman anneye, evde et yiyen çocukların anaokulunda da et yemek zorunda olduklarını söyledi. Anaokulunda vejetaryen menü olup olmadığını soran anne ise gelen cevap karşısında şaşırdı: “Anaokulumuzda vejetaryen menü var. Fakat bu beslenme biçimini, sadece gerçekten vejetaryen olan çocuklara sunuyoruz. Dinî nedenlerden dolayı anaokulunda et yemeyen çocuklara bu menüyü sunmuyoruz.”
Bu tutumun hukuka aykırı olduğunu ifade eden anne, dilediği yere gidip dava açabileceği şeklinde bir cevapla karşılaştı.
Perspektif’e konuşan Ayşe Hanım, bu konuşma ve tutumun onu şaşırttığını ifade ediyor: “Biz zaten çok fazla et tüketen bir aile değiliz. Dışarda olduğumuzda ise sadece vejetaryen ürünleri tercih ediyoruz. Bunu elbette öncelikle dinî inancımızdan ötürü tercih ediyoruz, ama diğer yandan et tüketiminin iklim kriziyle bağlantısına dair de bir görüşümüz var. Özetle, az ve bilinçli et tüketimi taraftarıyız. Bu açıdan vejetaryen menü sunulmaması bizim için zaten üzücü bir durumdu. Diğer yandan yönetim tarafından Müslüman ailelerin tercihlerinin dikkate alınmaması da söz konusu. Burada, ‘Onlara var, size yok’ gibi bir tutum hissediliyor. Bunu da, ‘Çünkü sizin et yememe gerekçeniz bizim için yeterince ehemmiyetli değil.’ gibi bir bakışla gerekçelendirmeleri açıkçası bizi üzdü.”
Anaokulundan Açıklama: “Evdeki Kuralla Anaokulundaki Kural Farkı”
Konuyla ilgili Perspektif’e yazılı bir açıklamada bulunan anaokulu ise, bu kararlarını pedagojik gerekçelerle açıkladı. Söz konusu anaokulundaki olayın kendilerine ulaştığını belirten basın sözcüsü, olayın taraflarıyla iletişim kurduklarını belirtti. Fakat anaokulu, yaşananları da teyit etti.
Basın sözcüsü Perspektif’te yazılı açıklamasında şu ifadelerde bulundu: “Aileler istediği sürece vejetaryen beslenme anaokullarımızda mümkün. Fakat bu esnada evde vejetaryen beslenip beslenilmediği her zaman soruluyor. Bu sorunun arka planı ise pedagojik. Çünkü çocuklar evdekinden farklı kurallarla anaokulunda karşılaştıklarında bu durum pedagojik çalışmaya etki ediyor. Bir çocuğun evde et yiyebilmesi ama anaokulunda yiyememesi buna örnek olarak gösterilebilir. Özellikle küçük çocuklar için bu durum her zaman anlaşılır olmuyor. Pedagojik personel bu meseleyle uygun bir şekilde başa çıkmak zorunda kalıyor.”
Anaokuluna gelen Müslüman ailelere de bu şekilde muamele edildiğini teyit eden kurum, dinî arka planın önemli olmadığını, esas meselenin evdekiyle anaokulu arasındaki kural farkıyla ilgili olduğunu belirtti.
Olayla ilgili aileyle ve anaokuluyla iletişime geçen Hamburg Şurası Irkçılıkla Mücadele Koordinatörü olan Özlem Nas ise, ailelerin anayasal haklarının merkezde olması gerektiğinin altını çizdi. Nas, bu tarz olayların tekrarlanmaması adına kurum yöneticileriyle görüştüklerini ve ebeveynlerin çocuk eğitimindeki hakları ile din özgürlüğü kriterlerini hatırlattıklarını belirtti. “Pedagojik uygulamalar her zaman anayasal haklara uymalı. Hukuki açıdan devlete bağlı, yani özel olmayan bir kurum olarak anaokulları da bu anayasal çerçeveye tabiler. Aynı taşıyıcıya bağlı olan başka bir anaokulunda da benzer bir vakıadan haberdar olduk ve harekete geçtik.” diyen Özlem Nas, bu tarz uygulamaların mesnetsiz olduğunu ifade etti. Özlem Nas ayrıca, pedagojik gerekçeler ileri sürülerek anayasal hakların çiğnenemeyeceğini de ekledi.
Ayşe Hanım, anaokulunun uygulamasına yönelik itirazların ardından okul yönetiminin bu kararını değiştirdiğini belirtiyor. Çocuğa vejetaryen menü sunacaklarını belirten, fakat uygulama nedeniyle özür de dilemeyen anaokulu, kayıt işlemini tamamlamak için aile ile iletişime geçmiş ve ortada bir yanlış anlaşılma olduğunu ifade etmiş. Bundan sonraki kararlarını ise şöyle anlatıyor Ayşe Hanım: “Bu uygulama ve bahsi geçen iletişim biçimi nedeniyle çocuğumuzu o anaokuluna kaydettirmemeye karar verdik.”
*İsmi kendi isteği üzerine değiştirilmiştir.
